سوره بروج

اين مدخل از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود:

سوره بروج در علوم قرآنی

مقدمه

«بروج» جمع برج و به معنای قصر یا عمارت و محل بسیار بلند و مرتفع است و به معنای شیء ظاهر و آشکار نیز به‌کار رفته، و در این سوره به معنای ستاره‌های درخشان آسمانی است که برای اهل زمین به صورت اجرام نورانی جلوه‌گر می‌شوند. چون واژه «بروج» در ترسیم عظمت و شگفتی‌های آسمان جایگاه اساسی و مهمی دارد، عنوان سوره قرار گرفته است.

در نخستین آیه این سوره به آسمان دارای برج‌ها سوگند یاد شده است. برج‌های آسمان جایگاه و خط سیر ستارگان در آسمان است. بعضی نیز آن را برج‌های دوازده‌گانه فلکی دانسته‌اند.

این سوره هشدار و تهدیدی است به کسانی که مؤمنان را تنها به جرم مؤمن بودن آزار می‌دادند و این را آزمایشی از سختی‌های پیش پای مؤمنان در راه ایمان و اعتقاد می‌داند.

داستان «اصحاب اُخدود» که به جرم ایمان در آتش سوختند و نیز سپاه فرعون و ثمود، نمونه‌ای از مؤمنانی بیان شده است که در راه ایمان، بر شداید فرعونی صبر و مقاومت کردند. این سوره را سوره «پیامبران» نیز گفته‌اند.

ویزگی‌های سوره بروج

1. دارای ۲۲ آیه، ۱۰۹ کلمه و ۴۵۸ یا ۴۶۸ حرف است.
2. در قرآن کریم، هشتاد و پنجمین و در ترتیب نزول، بیست و هفتمین سوره است که پس از سوره شمس و پیش از سوره تین فرود آمد.
3. مکّی است.
4. از نظر کمیت از سُوَر مفصّل و آخرین سوره از سوره‌های سی‌ و‌ شش‌گانه و از نوع طوال آن به شمار می‌آید.
5. چهاردهمین سوره‌ای است که با سوگند آغاز می‌شود.
6. گفته‌اند در این سوره نسخی رخ نداده است.

مهم‌ترین مطالب سوره بروج

1. تهدید و هشدار به کافران؛
2. اشاره به داستان أصحاب اخدود برای تقویت روحیه مسلمانان؛
3. اشاره به داستان فرعون و ثمود؛
4. تبیین سرنوشت سعادتمندانه مؤمنان و صالحان در قیامت؛
5. عظمت، اصالت و اعتبار قرآن.

جستارهای وابسته

منابع

1. فرهنگ‌نامه علوم قرآنی

پانویس