«[[اذان]]» به معنای اعلام و [[اعلان]] است<ref>تفسیر المیزان، ج۳، ص۱۵۲.</ref>. واژه «اذان» بیان کننده اعلام رسمی و علنی توأم با فریاد است همانگونه که شعارهای اصیل [[توحیدی]] با عنوان «اذان» نامیده شده است<ref>تفسیر فی ظلال القرآن، ج۱۱، ص۳۴؛ تفسیرالمیزان، ج۹، ص۴۸.</ref>. از انتساب اذان به [[خدا]] و رسولش چنین [[استنباط]] میشود که اذان برائت یک [[حکم اعتقادی]] صرف و یا یک [[فرمان]] اجرایی [[رسول خدا]]{{صل}} نیست، این اصلی دو بُعدی است که هم به عنوان یک اصل ثابت [[اعتقادی]] به خدا منسوب بوده و هم به عنوان یک [[حکم]] [[شریعت]] و یک [[شعار]] اجرایی به [[پیامبر]]{{صل}} مربوط میشود و جنبه توحیدی و بُعد شریعتی آن قابل تفکیک نیستند. اذان برائت از آن چنان اهمیتی برخوردار است که باید در [[روز]] [[حج]] و در لابلای [[مراسم]] آن انجام شود و به [[مناسک]] حج [[روح]] [[برائت از مشرکان]] بدمد و بُعد تبرّایی [[توحید]] را کامل کند.
مضمون اذان برائت با توجه به تعبیر {{متن قرآن|أَنَّ اللَّهَ بَرِيءٌ مِنَ الْمُشْرِكِينَ}}<ref>«خداوند و پیامبرش از مشرکان بیزارند» سوره توبه، آیه ۳.</ref> اشاره به آن دارد که اصل توحیدی برائت از مشرکان را نباید یک عمل [[مقابله به مثل]] یا انتقامجویانه پیامبر{{صل}} در برابر [[رفتار]] [[ظالمانه]] [[قریش]] و [[مشرکان]] [[تفسیر]] کرده بلکه این یک اصل [[جاودانه]] [[اسلامی]] است که خدا خود آن را مقرر فرموده و برائت از مشرکان قبل از هر کس به خدا مربوط میشود، یعنی این خداست که خود از مشرکان [[برائت]] میجوید تا راه، رسم و شیوه [[سیاسی]] [[اسلام]] و [[مسلمانان]] را روشن کند<ref>تفسیر فخر رازی، ج۱۵، ص۲۲۰؛ تفسیر جامع قرطبی،، ج۳، ص۳۱۱.</ref>.
بهکارگیری واژه «اذان» در [[اعلان برائت]] در [[قرآن]] به معنای آن است که برائت از مشرکان به شکل عادی و به صورت متعارف آرام و معمولی کافی نیست، بلکه اعلان برائت باید همراه با فریاد، [[تظاهر]] و نمایش قدرتی باشد که نشانگر [[صلابت]]، [[قدرت]] و [[اعتماد به نفس]] مسلمانان و [[تهدید]] [[مشرکان]] [[توطئهگر]]، [[متجاوز]] و بالاخره امیدبخش [[رهایی]] [[محرومان]] و [[مستضعفان]] [[جهان]] شود. فریاد [[برائت]] نوعی [[آمادهباش]] و [[بسیج عمومی]] است که در [[دفاع مقدس]] و [[جهاد]]، امری شناخته شده است.
به نظر میرسد که [[اعلان]] [[جنگ]] صریحاً در [[آیه]] پنجم به صورت: {{متن قرآن|فَإِذَا انْسَلَخَ الْأَشْهُرُ الْحُرُمُ فَاقْتُلُوا الْمُشْرِكِينَ}}<ref>«و چون ماههای حرام به پایان رسید مشرکان را هر جا یافتید بکشید» سوره توبه، آیه ۵.</ref> آمده و [[اعلان برائت]] در واقع نوعی [[جنگ سرد]] است که برای تقویت نیروهای خودی و تهدید و [[تضعیف]] [[روحیه]] [[دشمن]] به کار گرفته میشود و در هر صورت [[جنگ روانی]] و یا جنگ سرد خود با استفاده از رسانهها و وسایل اعلام جمعی و سر و صدا و آنچه که در عرف به فریاد تعبیر میشود، همراه است.
اعلان برائت مقدمه آغاز دفاع مقدس در برابر [[پیمانشکنان]] متجاوز است که باید پس از پایان یافتن [[ماههای حرام]] آغاز شود<ref>فقه سیاسی، ج۵، ص۷۸، ۸۵ و ۸۶.</ref>.<ref>[[عباس علی عمید زنجانی|عمید زنجانی، عباس علی]]، [[دانشنامه فقه سیاسی ج۱ (کتاب)|دانشنامه فقه سیاسی]]، ص ۱۲۶.</ref>
==منابع==
==منابع==
نسخهٔ ۲۲ نوامبر ۲۰۲۱، ساعت ۰۹:۲۵
اين مدخل از زیرشاخههای بحث اذان است. "اذان" از چند منظر متفاوت، بررسی میشود:
در قرآن کریم، أذان به معنی گلبانگ محمدی و شعار یا دعای معروف حاکی از حلول وقت نماز و دعوت به نماز نیامده است و از آن با تعبیرهای دیگری یاد شده است؛ نظیر ﴿يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا إِذَا نُودِيَ لِلصَّلَاةِ مِنْ يَوْمِ الْجُمُعَةِ...﴾[۵][۶].
اعلامیه و بیانیه به معنای موضعگیری رسمی و علنی، سندی است که در آن یک دولت یا سازمان یا گروه و... رفتار یا نظر و موضع خود را درباره موضوعها یا جریانات مخصوص به طور رسمی اعلام میکند[۷][۸].