ناکثین: تفاوت میان نسخه‌ها
جز (ربات: جایگزینی خودکار متن (-== جستارهای وابسته == * +== جستارهای وابسته == {{مدخل‌های وابسته}} * )) |
جز (ربات: جایگزینی خودکار متن (-]] ==منابع== +]] {{پایان مدخل‌های وابسته}} ==منابع==)) |
||
| خط ۱۹: | خط ۱۹: | ||
* [[عهد]] | * [[عهد]] | ||
* [[صدق]] | * [[صدق]] | ||
{{پایان مدخل‌های وابسته}} | |||
==منابع== | ==منابع== | ||
نسخهٔ ۲۵ نوامبر ۲۰۲۱، ساعت ۲۱:۰۷
این مدخل از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود:
ناکثین در قرآن - ناکثین در حدیث - ناکثین در نهج البلاغه - ناکثین در تاریخ اسلامی - ناکثین در فقه سیاسی
در این باره، تعداد بسیاری از پرسش‌های عمومی و مصداقی مرتبط، وجود دارند که در مدخل ناکثین (پرسش) قابل دسترسی خواهند بود.
مقدمه
- ناکثین به معنای پیمان‌شکنان. کسانی که با علی(ع) بیعت کردند، سپس بیعت و پیمان را شکسته، با آن حضرت جنگیدند. طلحه و زبیر به سرکردگی عایشه و جمعی دیگر از مردم بصره، به بهانۀ خونخواهی عثمان، فتنه‌ای را به راه انداختند و جنگ جمل را پیش آوردند. [۱].
- پیامبر خدا(ص) این واقعه را به علی(ع) فرموده و از حوادث بعدی خبر داده بود. امیر المؤمنین می‌فرمود: "من مأمورم که با ناکثین و قاسطین و مارقین بجنگم"[۲]. طلحه و زبیر که عضو شورای تعیین خلیفۀ پس از عمر بودند، خودشان طمع در ریاست و خلافت داشتند، ازاین‌رو تمایل به خلافت علی(ع) پس از قتل عثمان نداشتند. وقتی مردم با حضرت علی(ع) بیعت کردند، آن دو نیز جزو بیعت‌کنندگان بودند، امّا علی(ع)، خوشبین نبود و آیندۀ بیعت‌شکنی آنان را به وضوح می‌دید. یکی از نویسندگان، عوامل عمدۀ پیمان‌شکنی و فتنه‌انگیزی آنان و بروز جنگ جمل را چنین برمی‌شمارد:
- ذمائم اخلاقی، همانند حسد و حقد و جهل و تعصب کورکورانه.
- روش حضرت امیر(ع) در تقسیم عادلانۀ بیت‌المال و عدالت اقتصادی او.
- ردّ درخواست طلحه و زبیر در به دست گرفتن پست‌های کلیدی به خاطر عدم شایستگی آنان.
- ایفای نقش فعال بنی امیه در تحریک پیمان‌شکنان و مشارکت مستقیم در پدید آمدن غائلۀ جمل.
- اصرار عایشه برای رسیدن به مطالع سیاسی و اقتصادی‌اش و لجاج و عناد وی با امیر مؤمنان(ع)[۳].
- ناکثین که در مکّه گرد آمده و زیر پوشش انجام عمره به آنجا رفته و علیه امام علی|حضرت علی(ع) تبلیغ و سمپاشی می‌کردند، آنجا بر ضدّ امام هماهنگ گشتند. کسانی چون عبدالله بن عامر، مروان بن حکم، یعلی بن منیه، عبدالله بن ابی ربیعه، مغیرة بن شعبه، ولید بن عقبه و سعید بن عاص از جملۀ آنان بودند[۴]. از آن پس، دامنۀ فتنه را به بصره کشیدند و در کوفه هم تحرّکاتی داشتند. خبر حرکت آنان به سوی بصره به حضرت علی(ع) رسید. وی سپاهی را از مدینه حرکت داد (هنوز امام در کوفه مستقر نشده بود) و در ذی قار در جنوب عراق مستقر شد. نبرد در حوالی بصره میان سپاه امیر المؤمنین و سپاه جمل در گرفت. جنگ جمل با پیروزی سپاه امیر المؤمنین و شکست پیروان عایشه و جمل پایان یافت و طلحه و زبیر کشته شدند و عایشه را نیز به مدینه برگرداندند[۵][۶]
جستارهای وابسته
منابع
پانویس
- ↑ محدثی، جواد، فرهنگ غدیر، ص۵۶۵.
- ↑ « أُمِرْتُ أَنْ أُقَاتِلَ النَّاكِثِينَ وَ الْقَاسِطِينَ وَ الْمَارِقِينَ »
- ↑ دانشنامه امام علی، ج ۹ ص ۵۱ مقاله «ناکثین
- ↑ الجمل، شیخ مفید، ص ۲۲۶
- ↑ درباره ناکثین، از جمله ر.ک: «الجمل»، شیخ مفید و ترجمه آن «نبرد جمل»، «امام علی بن ابی‌طالب»، عبدالفتاح عبدالمقصود، ج ۳، «دانشنامه امام علی»، ج ۹، «موسوعة الامام علی بن ابی‌طالب»، ج ۵، «نقش عایشه در تاریخ اسلام»، علامه عسکری، «شرح ابن ابی الحدید»، ج ۹، «مروج الذهب»، ج ۲ ص ۳۵۷، «بحارالأنوار»، ج ۳۲ ص ۵ تا ۱۴۸
- ↑ محدثی، جواد، فرهنگ غدیر، ص۵۶۵.