نیایش بیست و ششم

مقدمه

این نیایشی است که حضرت برای همسایگان و دوستانش نموده است. امام زین العابدین(ع) رساله‌ای دارد به نام "رساله حقوق". آن حضرت در این رساله انسان را موجودی متعهد و مسئول معرفی می‌کند که اگر به وظایفش عمل کند به رشد حقیقی خواهد رسید. سپس بیش از پنجاه حق را بیان می‌کند و پایه تمام حقوق را بر "حق خدا" بنا می‌گذارد. از جمله حقوقی که ادای آن بر عهده ماست حق همسایگان است. قرآن کریم می‌فرماید: ﴿وَبِالْوَالِدَيْنِ إِحْسَانًا وَبِذِي الْقُرْبَى وَالْيَتَامَى وَالْمَسَاكِينِ وَالْجَارِ ذِي الْقُرْبَى وَالْجَارِ الْجُنُبِ﴾. رسول خدا(ص) فرمود: «آن‌قدر جبرئیل درباره همسایگان سفارش کرد که من احساس کردم همسایه از همسایه ارث می‌برد».

در این دعا، امام سجاد(ع) نخست برای خود دعا می‌کند که نسبت به مردم همسایه خوبی باشد: «اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ، وَ تَوَلَّنِي‏ فِي‏ جِيرَانِي‏ وَ مَوَالِيَّ‏»؛ «بارخدایا درود بفرست بر محمد و خاندانش و مرا یاری فرما که حق آن گروه از همسایگان و دوستان خود را که حق ما را می‌شناسند و با دشمنان ما دشمنی می‌ورزند به وجهی نیکوتر بگزارم».

در ادامه، با تبیین وظایف همسایه‌داری، به همه دعا می‌کند: «بارخدایا، همسایگان و دوستان مرا یاری ده که سنّت تو بر پای دارند و رهنمودهای نیکوی تو را فرا گیرند: در یاری ناتوانانشان و رفع نیاز از نیازمندانشان و عیادت بیمارانشان و راهنمایی ره‌جویانشان و اندرز به مشورت‌کنندگانشان و دیدار مسافرانشان به هنگامی که بازمی‌گردند و نهان‌داشتن اسرارشان و پوشیدن عیب‌هایشان و یاری ستمدیدگانشان و دستگیری از ایشان به اطعام و سود رسانیدن به ایشان به عطایا و بخشش‌ها و برآوردن نیازهایشان زان پیش که لب به سؤال بگشایند».

آن حضرت، همچنین از خداوند درخواست می‌کند که رفتارش را در مواجهه با رفتار همسایگان نیکو گرداند: «بارخدایا، مرا برگمار که همسایگان و دوستان بدکردار خود را به نیکی پاداش دهم و از ستمکارشان درگذرم و از بدگمانی در حق ایشان بپرهیزم و با همگان مشفق و مهربان باشم و پاس پاکدامنی را دیده از نگریستن بربندم و با آنان از روی تواضع، به نرمی سر کنم و بر دردمندانشان به رحمت نظر کنم و در غیبت ایشان مودّت خویش نشان دهم و از روی خیرخواهی خواستار دوام نعمتشان باشم و هرچه برای خویشاوندان خود می‌خواهم برای ایشان بخواهم و هرچه برای خاصّان خود منظور می‌دارم برای ایشان منظور دارم».

امام(ع) دعای خود را با صلوات آغاز می‌کند و با صلوات به پایان می‌برد و عرض می‌کند: «بارخدایا، بر محمد و خاندانش درود بفرست و آنچه من برای ایشان خواسته‌ام، مرا نیز از سوی ایشان، همانند آن، روزی ده. به فراوانی از ایشان بهره‌مند گردان؛ و بر بصیرتشان بیفزای که حق مرا رعایت کنند و فضل مرا بشناسند، تا ایشان به من نیکبخت شوند و من به ایشان. «آمِينَ‏ رَبَّ‏ الْعَالَمِينَ‏»»..

جستارهای وابسته

• همسایه

منابع

1. بهشتی، سید جواد، مقاله «نیایش بیست و ششم»، دانشنامه صحیفه سجادیه