گنج در قرآن

اين مدخل از زیرشاخه‌های بحث گنج است. "گنج" از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود:

گنج در قرآن - گنج در حدیث - گنج در کلام اسلامی

در این باره، تعداد بسیاری از پرسش‌های عمومی و مصداقی مرتبط، وجود دارند که در مدخل گنج (پرسش) قابل دسترسی خواهند بود.

مقدمه

یکی از شیوه‌های مخالفت مشرکان این بوده که درخواست معجزه حسی کرده و از پیامبر نزول گنجی شگفت‌آور نموده‌اند. چنین درخواستی از دو جهت قابل توجه است، یکی به دلیل نوع مطالبات مشرکان و ذهنیت آنان در برابر دعوت به دین و معنویت و اخلاق بوده است، و دیگری شیوه برخورد پیامبر با آنان در نیاوردن معجزات حسی و تأکید بر روش عمومی آن حضرت در بیان معارف بوده است.

1. ﴿أَوْ يُلْقَى إِلَيْهِ كَنْزٌ أَوْ تَكُونُ لَهُ جَنَّةٌ يَأْكُلُ مِنْهَا وَقَالَ الظَّالِمُونَ إِنْ تَتَّبِعُونَ إِلَّا رَجُلًا مَسْحُورًا * انْظُرْ كَيْفَ ضَرَبُوا لَكَ الْأَمْثَالَ فَضَلُّوا فَلَا يَسْتَطِيعُونَ سَبِيلًا﴾
2. ﴿فَلَعَلَّكَ تَارِكٌ بَعْضَ مَا يُوحَى إِلَيْكَ وَضَائِقٌ بِهِ صَدْرُكَ أَنْ يَقُولُوا لَوْلَا أُنْزِلَ عَلَيْهِ كَنْزٌ أَوْ جَاءَ مَعَهُ مَلَكٌ إِنَّمَا أَنْتَ نَذِيرٌ وَاللَّهُ عَلَى كُلِّ شَيْءٍ وَكِيلٌ﴾.
3. ﴿وَقَالُوا لَنْ نُؤْمِنَ لَكَ حَتَّى... * أَوْ يَكُونَ لَكَ بَيْتٌ مِنْ زُخْرُفٍ أَوْ تَرْقَى فِي السَّمَاءِ وَلَنْ نُؤْمِنَ لِرُقِيِّكَ حَتَّى تُنَزِّلَ عَلَيْنَا كِتَابًا نَقْرَؤُهُ قُلْ سُبْحَانَ رَبِّي هَلْ كُنْتُ إِلَّا بَشَرًا رَسُولًا﴾.

نکات

تردیدی نیست که گرانیگاه مخالفت با آوردن معجزه در دسته‌ای از آیات قرآن در برابر درخواست مصرانه آنان (بقره: ۱۱۸؛ اسراء: ۹۰-۹۳؛ انعام: ۸) مشهود است. آنان می‌گفتند: گنجی به طرف او افکنده نشده، یا باغی ندارد که از [بار و بر] آن بخورد؟ هرگز به تو ایمان نخواهیم آورد. مگر برای تو خانه‌ای از طلا [کاری] باشد. آنان همواره با درخواست این امور نشان می‌دادند که به دنبال فهمیدن و اصلاح شدن و هدایت یافتن نبودند؛ زیرا آوردن گنج ماهیت و داشتن شخصی که زرق و برق دنیا باشد، دنیاطلبانه دارد و توقعات آنان روشن بوده است و از این رو، پیامبر به نیاوردن معجزات حسی اصرار دارد. این کار حضرت حتی برخلاف انبیای گذشته نبوده که خواسته‌های آنان جنبه کاربردی داشته و در این باره خداوند به او در مقام امتناع می‌گوید: بگو: “پاک است پروردگار من، آیا [من] جز بشری فرستاده هستم‌؟”.

منابع

1. سعیدیان‌فر، محمد جعفر و ایازی، سید محمد علی، فرهنگ‌نامه پیامبر در قرآن کریم