سکوت ۲۵ ساله: تفاوت میان نسخه‌ها
جز (ربات: جایگزینی خودکار متن (-==منابع== +== منابع ==)) |
جز (جایگزینی متن - '== جستارهای وابسته == ==' به '==') |
||
| خط ۸: | خط ۸: | ||
==مقدمه== | ==مقدمه== | ||
*البته تعبیر [[سکوت]] و [[سازش]] چندان دقیق نیست. آن [[حضرت]] برای [[اثبات]] [[حقانیّت]] خود، بارها با دیگران [[احتجاج]] کرد و نسبت به خلاف‌های خلفای سه‌گانه، برخوردی انتقادآمیز و نصیحت‌گرانه داشت و از [[امر به معروف و نهی از منکر]] فروگذار نمی‌کرد، تا جایی که گاهی حضور آن [[حضرت]]، بخصوص در دوران [[عثمان]] برای [[حکومت]] قابل [[تحمّل]] نبود و از او می‌خواستند که در [[مدینه]] نباشد. آنچه مسلّم است، برای گرفتن [[حقّ]] خود از غاصبان، [[دست]] به [[شمشیر]] [[نبرد]] و بر سر [[قدرت]] و [[خلافت]] با آنان درگیر نشد و کوتاه آمد، یکی به خاطر [[حفظ]] و بقای [[اسلام]]، دیگری برای [[حفظ وحدت]]. در جایی فرموده است: اگر [[بیم]] تفرقۀ [[امّت]] و نابود شدن اساس [[اسلام]] نبود، وضع و موضع دیگری داشتیم {{عربی|و أیم اللّه لو لا مخافة الفرقة بین المسلمین و أن یعود الکفر و یبور الدّین لکنّا علی غیر ما کنّا لهم علیه}}،<ref>شرح نهج البلاغه ابن ابی الحدید ج ۱ ص۳۰۷</ref> که اشاره به هردو [[انگیزه]] برای ترک [[منازعه]] با غاصبان [[خلافت]] دارد. آنچه هم [[نقل]] شده که در پاسخ به [[استمداد]] [[فاطمه زهرا|حضرت زهرا]]{{عم}} از وی در مورد [[غصب فدک]] و [[ظلم]] به [[فاطمه زهرا|حضرت زهرا]]{{عم}}، فرمود: اگر [[دوست]] داری این صدای [[اذان]] و فریاد [[توحید]] خاموش شود، [[اقدام]] کنم،<ref>سیری در نهج البلاغه ص۱۸۴</ref> اشاره به [[سیاست]] [[صبر]] و [[سکوت]] برای [[حفظ دین]] است. [[امام باقر]]{{ع}} نیز دربارۀ آن می‌فرماید: [[مردم]] که آن [[کارها]] را کرده و با [[ابوبکر]] [[بیعت]] کردند، چیزی [[مانع]] نشد که [[امام علی|علی]]{{ع}} [[مردم]] را به خود فراخواند جز اینکه مراعات [[مردم]] را کند، چون [[بیم]] آن داشت که از [[اسلام]] برگردند و [[بت‌پرستی]] شوند و [[شهادت]] بر [[توحید]] و [[رسالت]] را کنار بگذارند. برای آن [[حضرت]]، اینکه بر آن حال باقی بمانند بهتر از آن بود که از [[اسلام]] برگردند... {{عربی|و کان الأحبّ إلیه أن یقرّهم علی ما صنعوا من أن یرتدّوا عن الإسلام}}<ref>[[جواد محدثی|محدثی، جواد]]، [[فرهنگ غدیر (کتاب)|فرهنگ غدیر]]، ص۳۱۳.</ref> | *البته تعبیر [[سکوت]] و [[سازش]] چندان دقیق نیست. آن [[حضرت]] برای [[اثبات]] [[حقانیّت]] خود، بارها با دیگران [[احتجاج]] کرد و نسبت به خلاف‌های خلفای سه‌گانه، برخوردی انتقادآمیز و نصیحت‌گرانه داشت و از [[امر به معروف و نهی از منکر]] فروگذار نمی‌کرد، تا جایی که گاهی حضور آن [[حضرت]]، بخصوص در دوران [[عثمان]] برای [[حکومت]] قابل [[تحمّل]] نبود و از او می‌خواستند که در [[مدینه]] نباشد. آنچه مسلّم است، برای گرفتن [[حقّ]] خود از غاصبان، [[دست]] به [[شمشیر]] [[نبرد]] و بر سر [[قدرت]] و [[خلافت]] با آنان درگیر نشد و کوتاه آمد، یکی به خاطر [[حفظ]] و بقای [[اسلام]]، دیگری برای [[حفظ وحدت]]. در جایی فرموده است: اگر [[بیم]] تفرقۀ [[امّت]] و نابود شدن اساس [[اسلام]] نبود، وضع و موضع دیگری داشتیم {{عربی|و أیم اللّه لو لا مخافة الفرقة بین المسلمین و أن یعود الکفر و یبور الدّین لکنّا علی غیر ما کنّا لهم علیه}}،<ref>شرح نهج البلاغه ابن ابی الحدید ج ۱ ص۳۰۷</ref> که اشاره به هردو [[انگیزه]] برای ترک [[منازعه]] با غاصبان [[خلافت]] دارد. آنچه هم [[نقل]] شده که در پاسخ به [[استمداد]] [[فاطمه زهرا|حضرت زهرا]]{{عم}} از وی در مورد [[غصب فدک]] و [[ظلم]] به [[فاطمه زهرا|حضرت زهرا]]{{عم}}، فرمود: اگر [[دوست]] داری این صدای [[اذان]] و فریاد [[توحید]] خاموش شود، [[اقدام]] کنم،<ref>سیری در نهج البلاغه ص۱۸۴</ref> اشاره به [[سیاست]] [[صبر]] و [[سکوت]] برای [[حفظ دین]] است. [[امام باقر]]{{ع}} نیز دربارۀ آن می‌فرماید: [[مردم]] که آن [[کارها]] را کرده و با [[ابوبکر]] [[بیعت]] کردند، چیزی [[مانع]] نشد که [[امام علی|علی]]{{ع}} [[مردم]] را به خود فراخواند جز اینکه مراعات [[مردم]] را کند، چون [[بیم]] آن داشت که از [[اسلام]] برگردند و [[بت‌پرستی]] شوند و [[شهادت]] بر [[توحید]] و [[رسالت]] را کنار بگذارند. برای آن [[حضرت]]، اینکه بر آن حال باقی بمانند بهتر از آن بود که از [[اسلام]] برگردند... {{عربی|و کان الأحبّ إلیه أن یقرّهم علی ما صنعوا من أن یرتدّوا عن الإسلام}}<ref>[[جواد محدثی|محدثی، جواد]]، [[فرهنگ غدیر (کتاب)|فرهنگ غدیر]]، ص۳۱۳.</ref> | ||
== منابع == | == منابع == | ||
نسخهٔ ۱ ژوئن ۲۰۲۲، ساعت ۱۹:۱۰
این مدخل از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود:
در این باره، تعداد بسیاری از پرسش‌های عمومی و مصداقی مرتبط، وجود دارند که در مدخل سکوت ۲۵ ساله (پرسش) قابل دسترسی خواهند بود.
سکوت ۲۵ ساله امیر المؤمنین(ع) پس از غصب شدن خلافت، موضع ستیزجویانه و مخاصمت‌آمیز با خلفا نگرفت و به خاطر حفظ وحدت امت اسلام و جلوگیری از خطر فروپاشی امّت و اساس دین و سیطرۀ دشمنان، دم فروبست و دوران ۲۵ سالۀ صبر و سکوت و خانه نشینی را تحمّل کرد، آنچنان‌که خار در چشم و استخوان در گلو مانده باشد.[۱][۲].
مقدمه
- البته تعبیر سکوت و سازش چندان دقیق نیست. آن حضرت برای اثبات حقانیّت خود، بارها با دیگران احتجاج کرد و نسبت به خلاف‌های خلفای سه‌گانه، برخوردی انتقادآمیز و نصیحت‌گرانه داشت و از امر به معروف و نهی از منکر فروگذار نمی‌کرد، تا جایی که گاهی حضور آن حضرت، بخصوص در دوران عثمان برای حکومت قابل تحمّل نبود و از او می‌خواستند که در مدینه نباشد. آنچه مسلّم است، برای گرفتن حقّ خود از غاصبان، دست به شمشیر نبرد و بر سر قدرت و خلافت با آنان درگیر نشد و کوتاه آمد، یکی به خاطر حفظ و بقای اسلام، دیگری برای حفظ وحدت. در جایی فرموده است: اگر بیم تفرقۀ امّت و نابود شدن اساس اسلام نبود، وضع و موضع دیگری داشتیم و أیم اللّه لو لا مخافة الفرقة بین المسلمین و أن یعود الکفر و یبور الدّین لکنّا علی غیر ما کنّا لهم علیه،[۳] که اشاره به هردو انگیزه برای ترک منازعه با غاصبان خلافت دارد. آنچه هم نقل شده که در پاسخ به استمداد حضرت زهرا(ع) از وی در مورد غصب فدک و ظلم به حضرت زهرا(ع)، فرمود: اگر دوست داری این صدای اذان و فریاد توحید خاموش شود، اقدام کنم،[۴] اشاره به سیاست صبر و سکوت برای حفظ دین است. امام باقر(ع) نیز دربارۀ آن می‌فرماید: مردم که آن کارها را کرده و با ابوبکر بیعت کردند، چیزی مانع نشد که علی(ع) مردم را به خود فراخواند جز اینکه مراعات مردم را کند، چون بیم آن داشت که از اسلام برگردند و بت‌پرستی شوند و شهادت بر توحید و رسالت را کنار بگذارند. برای آن حضرت، اینکه بر آن حال باقی بمانند بهتر از آن بود که از اسلام برگردند... و کان الأحبّ إلیه أن یقرّهم علی ما صنعوا من أن یرتدّوا عن الإسلام[۵]
منابع
پانویس
- ↑ نهج البلاغه خطبه ۳ شقشیه
- ↑ محدثی، جواد، فرهنگ غدیر، ص۳۱۳.
- ↑ شرح نهج البلاغه ابن ابی الحدید ج ۱ ص۳۰۷
- ↑ سیری در نهج البلاغه ص۱۸۴
- ↑ محدثی، جواد، فرهنگ غدیر، ص۳۱۳.