دین و وجدان (کتاب): تفاوت میان نسخه‌ها

از امامت‌پدیا، دانشنامهٔ امامت و ولایت
خط ۶۵: خط ۶۵:
*چرا حق تعالی بی‏معانی است؟
*چرا حق تعالی بی‏معانی است؟
'''هفتم: صفت اختیار حق تعالی چگونه ثابت می‌شود'''
'''هفتم: صفت اختیار حق تعالی چگونه ثابت می‌شود'''
صفت اختیار خدا قدیم است ولی اراده‏اش حادث است؛‏
*صفت اختیار خدا قدیم است ولی اراده‏اش حادث است؛‏
'''هشتم: کمالات خدا بطور کلی چگونه است؟'''
'''هشتم: کمالات خدا بطور کلی چگونه است؟'''
'''نهم: صفت حکمت خدا و مفهوم وسیع و حیرت‏‌انگیز آن‏'''
'''نهم: صفت حکمت خدا و مفهوم وسیع و حیرت‏‌انگیز آن‏'''
*صفت حکمت صفات دیگر را محدود می‌کند؛
*صفت حکمت صفات دیگر را محدود می‌کند؛
خط ۷۲: خط ۷۳:
*مطالب وجدانی منحصر باین نیست‏؛
*مطالب وجدانی منحصر باین نیست‏؛
'''یازدهم: عدالت خدا چگونه ثابت می‌شود؟'''
'''یازدهم: عدالت خدا چگونه ثابت می‌شود؟'''
'''دوازدهم: توجیه غلطی که اشاعره برای عدالت می‌کنند'''
'''دوازدهم: توجیه غلطی که اشاعره برای عدالت می‌کنند'''
*فاسدترین عقاید باطل‏؛
*فاسدترین عقاید باطل‏؛
خط ۷۷: خط ۷۹:
*فرق بین حکمت و عدالت‏؛
*فرق بین حکمت و عدالت‏؛
''' قدم سیزدهم: جود و افاضه، ذاتی حق تعالی است‏'''
''' قدم سیزدهم: جود و افاضه، ذاتی حق تعالی است‏'''
''' قدم بین جود و سخاوت‏'''
*قدم بین جود و سخاوت؛
''' قدم چهاردهم: چگونگی انتساب صفات حق بذات حق‏'''
''' قدم چهاردهم: چگونگی انتساب صفات حق بذات حق‏'''
''' قدم پانزدهم: صفات فعل و صفات ذات‏'''
''' قدم پانزدهم: صفات فعل و صفات ذات‏'''
'''بخش دوم: پیرامون ارتباط مبدأ اعلی با انسان و سایر مخلوقات‏'''
 
===بخش دوم: پیرامون ارتباط مبدأ اعلی با انسان و سایر مخلوقات‏===
''' قدم شانزدهم: دستگاه تولید و تأثیر موجودات بی‏اراده و اختیار'''
''' قدم شانزدهم: دستگاه تولید و تأثیر موجودات بی‏اراده و اختیار'''
*موجود مضطر همانطوریکه از خودش اراده‏ای ندارد همینطور از خودش فعلی ندارد؛
*موجود مضطر همانطوریکه از خودش اراده‏ای ندارد همینطور از خودش فعلی ندارد؛
خط ۹۷: خط ۱۰۱:
*ملاک پیروزی و شکست‏؛
*ملاک پیروزی و شکست‏؛
''' قدم بیستم: نتیجه چند قدم گذشته این بخش‏'''
''' قدم بیستم: نتیجه چند قدم گذشته این بخش‏'''
''' قدم بیست و یکم: مدارک بحث حدیثهای روشن‏'''
''' قدم بیست و یکم: مدارک بحث حدیثهای روشن‏'''
*فقط دو راه افراط و تفریط را می‌‏پیمایند؛
*فقط دو راه افراط و تفریط را می‌‏پیمایند؛
خط ۱۲۵: خط ۱۳۰:
===بخش سوم پیرامومن عوالم ماوراء الطبیعه و اثبات نبوت عامه و خاصه‏===
===بخش سوم پیرامومن عوالم ماوراء الطبیعه و اثبات نبوت عامه و خاصه‏===
''' قدم بیست و پنجم: نظر اجمالی بجهان دیگر'''
''' قدم بیست و پنجم: نظر اجمالی بجهان دیگر'''
''' قدم بیست و ششم: موجودات نامرئی با ادراک (اجنه؛ شیاطین، ملائکه)'''
''' قدم بیست و ششم: موجودات نامرئی با ادراک (اجنه؛ شیاطین، ملائکه)'''
*اشاره‏ای بتاریخچه اجنه و شیاطین‏؛
*اشاره‏ای بتاریخچه اجنه و شیاطین‏؛
خط ۱۶۶: خط ۱۷۲:
*امتیاز خاص پیشگوئیهای پیغمبران‏؛
*امتیاز خاص پیشگوئیهای پیغمبران‏؛
''' قدم سی و یکم: نمونه‌‏هائی از پیشگوئی [[پیغمبر اسلام]]{{صل}}‏'''
''' قدم سی و یکم: نمونه‌‏هائی از پیشگوئی [[پیغمبر اسلام]]{{صل}}‏'''
*خبرهای حیرت انگیزی که [[پیغمبر ]]{{صل}} بسلمان فرموده‏
*خبرهای حیرت انگیزی که [[پیغمبر ]]{{صل}} بسلمان فرموده‏؛
''' قدم و سی و دوم: لزوم عصمت پیغمبران و رمز اختلاف درجات آن [[پیغمبر]]{{صل}} '''
''' قدم و سی و دوم: لزوم عصمت پیغمبران و رمز اختلاف درجات آن [[پیغمبر]]{{صل}} '''
*رمز اختلاف درجات پیغمبران‏؛
*رمز اختلاف درجات پیغمبران‏؛
خط ۱۷۴: خط ۱۸۰:
*تمدن، هدف پیغمبران نیست بلکه وسیله است‏؛
*تمدن، هدف پیغمبران نیست بلکه وسیله است‏؛
''' قدم سی و چهارم: فضائل [[پیغمبر]]{{صل}} و امتیاز قوانین مالی اسلام‏'''
''' قدم سی و چهارم: فضائل [[پیغمبر]]{{صل}} و امتیاز قوانین مالی اسلام‏'''
*نمونه‏ای از فضیلتهای [[پیغمبر اسلام]]{{صل}}؛
*نمونه‌‏ای از فضیلتهای [[پیغمبر اسلام]]{{صل}}؛
*اهمیت انفاق در اسلام‏؛
*اهمیت انفاق در اسلام‏؛
*چرا اسلام زکوه را اجباری، و انفاقهای دیگر را اختیاری کرده است‏؛
*چرا اسلام زکوه را اجباری، و انفاقهای دیگر را اختیاری کرده است‏؛

نسخهٔ ‏۲۴ ژانویهٔ ۲۰۱۸، ساعت ۰۹:۲۲

متن این جستار آزمایشی و غیرنهایی است. برای اطلاع از اهداف و چشم انداز این دانشنامه به صفحه آشنایی با دانشنامه مجازی امامت و ولایت مراجعه کنید.
دین و وجدان
زبانفارسی
نویسندهعباس طهرانی
موضوععقاید
مذهب[[شیعه]][[رده:کتاب شیعه]]
ناشر[[:رده:انتشارات انتشارات انصاریان|انتشارات انتشارات انصاریان]][[رده:انتشارات انتشارات انصاریان]]
محل نشرقم، ایران
سال نشر۱۳۷۱ ش
چاپاول
شابک۹۷۸-۹۶۴-۴۳۸-۸۸۲-۸‬
شماره ملی‭م‌۷۲-۴۱۷۷

دین و وجدان، کتابی است که با زبان فارسی به بررسی مسائل اعتقادی، علمی، عرفانی، اخلاقی، اجتماعی و انسانی می‌پردازد. این کتاب اثر عباس طهرانی است و انتشارات انصاریان نشر آن را به عهده داشته‌ است[۱]

دربارهٔ کتاب

در معرفی این کتاب آمده است: « این اثر بازنویسی سلسله دروس و سخنرانی‌‏های اخلاقی و معنوی حاج شیخ عباس طهرانی از شخصیت‌‏های اخلاقی شیعه در سده چهاردهم است. در این کتاب در کنار مثال‏های روشن و داستان‏های عبرت‌‏آموز اخلاقی، دلایل و مباحث عقلی و نقلی گسترده‏‌ای در تشریح و تبیین اصول عقاید، تعریف معجزه، اعجاز قرآن و ماهیت شیطان صورت گرفته است. مبانی و مقامات اهل ‏بیت(ع) و دلایل ولایت و نیز مبحث مهدویت با تفصیل بیشتری بیان و در هر بحث شبهات عقیدتی پاسخ داده شده و نکات معنوی و پندهای اخلاقی تاثیرگذاری ذکر گردیده است»[۱].

فهرست کتاب

بخش اول: پیرامون مبدء اعلی‏

قدم اول: اثبات مبدأ اعلی

  • اولین مرتبه ایمان بغیب‏؛

قدم دوم: آیا می‏توان بکنه واجب الوجود رسید؟

  • ادراک هر چیزی نمونه‌‏ای از آن چیز می‌خواهد؛

قدم سوم: امتیاز انواع و مسئولیت خاص انسان قدم چهارم: صفات سلبی خدا چگونه ثابت می‌شود

  • دو نوع وجود و دو نوع آثار؛
  • چرا وجود خدا ذاتی و سرمدی است نه عرضی و فانی‏؛
  • چرا مرکب نیست؟
  • چرا محدود نیست؟
  • چرا جسم نیست؟
  • چرا مرئی نیست؟
  • چرا متعدد نیست؟
  • چرا حال و محل نیست؟
  • چرا جوهر و عرض نیست؟

قدم پنجم: صفات کمال خدا چگونه ثابت می‌‏شود قدم ششم: صفات کمال خدا را از چه راهی بشناسیم!

  • علم و قدرت شبه طبیعی یا نخستین اثر حیات‏؛
  • پیدایش اختیار یا مزیت اولی و اصلی انسان‏؛
  • چگونگی استقلال یا مبدء بلوغ و تکامل انسان‏؛
  • ریشه این صفات کمال کجاست؟
  • چرا حق تعالی بی‏معانی است؟

هفتم: صفت اختیار حق تعالی چگونه ثابت می‌شود

  • صفت اختیار خدا قدیم است ولی اراده‏اش حادث است؛‏

هشتم: کمالات خدا بطور کلی چگونه است؟

نهم: صفت حکمت خدا و مفهوم وسیع و حیرت‏‌انگیز آن‏

  • صفت حکمت صفات دیگر را محدود می‌کند؛

دهم: پرسش و پاسخ‏

  • مطالب وجدانی منحصر باین نیست‏؛

یازدهم: عدالت خدا چگونه ثابت می‌شود؟

دوازدهم: توجیه غلطی که اشاعره برای عدالت می‌کنند

  • فاسدترین عقاید باطل‏؛
  • معنای حقیقی عدالت و ظلم‏؛
  • فرق بین حکمت و عدالت‏؛

قدم سیزدهم: جود و افاضه، ذاتی حق تعالی است‏

  • قدم بین جود و سخاوت؛

قدم چهاردهم: چگونگی انتساب صفات حق بذات حق‏

قدم پانزدهم: صفات فعل و صفات ذات‏

بخش دوم: پیرامون ارتباط مبدأ اعلی با انسان و سایر مخلوقات‏

قدم شانزدهم: دستگاه تولید و تأثیر موجودات بی‏اراده و اختیار

  • موجود مضطر همانطوریکه از خودش اراده‏ای ندارد همینطور از خودش فعلی ندارد؛
  • فاعلهای طبیعی مانند ماشینهای صنعتی است‏؛
  • ملائکه یا قوای زنده و با اراده‏؛
  • برهان نمی‌تواند با وجدان معارضه کند؛

قدم هفدهم: اقسام اراده در موجودات با اراده و اختیار

  • چهار احتمال‏؛
  • احتمال درست قابل قبول‏؛

قدم هیجدهم: اشکال و پاسخ‏

  • حل اشکال مهم‏؛
  • مثال روشن بحث‏؛
  • در مورد خدا نیز چنین است‏؛
  • اراده تبعی ثانوی اشکالات دیگر را هم حل می‌کند؛

قدم نوزدهم: تذکر چند موضوع لازم‏

  • ملاک پیروزی و شکست‏؛

قدم بیستم: نتیجه چند قدم گذشته این بخش‏

قدم بیست و یکم: مدارک بحث حدیثهای روشن‏

  • فقط دو راه افراط و تفریط را می‌‏پیمایند؛
  • حدیث‌های مورد نظر - حدیث شریف اول‏؛

قدم بیست و دوم: درباره اصل طینت؛ و اختیاری بودن سعادت و شقاوت

  • اختلاف صفتها و طبیعتها و اختلاف آثار آنها؛
  • منشاء اختلاف طینتها و طبیعتها؛
  • مطلب دوم آیا ملکات و صفات انسان قابل تغییر هست یا ذاتی و قابل تغییر نیست‏؛
  • طینت ذاتی نبوده و قابل تغییر است‏؛
  • معنای خبر معروف الشقی شقی فی بطن امه، و السعید سعید فی بطن امه پیچیده و مجمل نیست؛
  • طینت باعث اضطرار و سلب اختیار نیست‏؛

قدم بیست و سوم: درباره روایات طینت؛ و مفهوم محکم و متشابه‏

  • معنای محکم و متشابه چیست‏؛
  • تقیه یا یک علت روایات متشابه‏؛
  • روایات طینت نوعا از روی تقیه بوده‏؛
  • سه نوع طینت‏؛

قدم بیست و چهارم: تحقیق جالبی درباره مصادیق امر بین الامرین

  • مصداق اول امر بین الامرین؛ در ارتباط واجب و ممکن‏؛
  • حساب خلقت از حساب صنعت جداست‏؛
  • تعبیرهای جالب در سخنان امام علی(ع)؛
  • مصداق دوم امر بین الامرین در ارتباط صفات ممکن با صفات واجب‏؛
  • مصداق سوم امر بین الامرین در توصیف ذات حق بصفات؛
  • مصداق چهارم امر بین الامرین در ترکیب ماده و صورت و اتحاد جنس و فصل‏؛
  • معیت در عین غیریت و غیریت در عین معیت‏؛
  • مصداق پنجم امر بین الامرین در قوه که مرتبه ضعیف از وجود است؛
  • مصداق ششم امر بین الامرین در امور اعتقادی و اخلاقی و عبادی‏؛
  • سه دسته از صراط مستقیم منحرفند.

بخش سوم پیرامومن عوالم ماوراء الطبیعه و اثبات نبوت عامه و خاصه‏

قدم بیست و پنجم: نظر اجمالی بجهان دیگر

قدم بیست و ششم: موجودات نامرئی با ادراک (اجنه؛ شیاطین، ملائکه)

  • اشاره‏ای بتاریخچه اجنه و شیاطین‏؛
  • خواسته‌‏های شیطان‏؛
  • گفتگوئی که در هنگام خلقت آدم شد؛
  • عذرهای مغلطه آمیز شیطان‏؛
  • دسته‏های مختلف موجودات نامرئی‏؛
  • پاره‌‏ای از خصوصیات اجنه و شیاطین‏؛
  • مرحله‌‏های گوناگون وساوس شیطانی‏؛
  • توهم عجیب‏؛
  • مقصر اصلی انسانست نه شیطان‏؛
  • راه برطرف کردن اذیت‏های اجنه دیگر؛
  • آیا هر چه محسوس نیست موجود نیست‏؛
  • پیرامون ارتباط با موجودات نامرئی‏؛
  • نظری به علم تنویم و نظائرش‏؛
  • نتیجه علم تنویم و نظائرش‏؛
  • آیا احضار ارواح قابل قبول است‏؛
  • چند نمونه از علم تسخیر؛
  • علم شیاطین از چه راهی است‏؛

قدم بیست و هفتم‏

  • در اثبات نبوت عامه علت اصلی لزوم پیغمبر؛
  • بشر نمی‏تواند قوانین سودمند کامل وضع کند؛
  • چرا بهمه افراد وحی نمی‏‌شود؛
  • چرا مقام پیغمبری را بافراد خاصی می‌‏دهد؛

قدم بیست و هشتم: در اثبات نبوت خاصه‏

  • دلیل نبوت خاصه؛ اعجاز است‏؛

قدم بیست و نهم: معجزه چیست‏

  • معجزه کار خداست و پیغمبر مجرا است؛
  • موجودات تدریجی برای ما تدریجی است ولی برای خدا دفعی است‏؛
  • هر موجودی هم بعلت محدثه احتیاج دارد و هم بعلت مبقیه‏؛
  • مادیین بیچاره هستند؛

قدم سی‏ام: جهات مختلف اعجاز قرآن و مطالبی درباره علما و حاملان قرآن‏

  • قرآن یا معجزه زنده جاویدان‏؛
  • جهات اعجاز قرآن: اول جهت فصاحت و بلاغت آنست‏؛
  • دوم از جهت معارف و معانی قرآنست‏؛
  • سوم از جهت قوانین جامع و محکم قرآنست‏؛
  • حقیقت تمدن چیست؟
  • و اگر نبود افکار دینی‏؛
  • نقش عظیم علمای دینی‏؛
  • چهت چهارم اعجاز قرآن، همان خبرهای غیبی قرآن و پیشگوئیهای پیغمبر اسلام(ص) است‏؛
  • امتیاز خاص پیشگوئیهای پیغمبران‏؛

قدم سی و یکم: نمونه‌‏هائی از پیشگوئی پیغمبر اسلام(ص)‏

  • خبرهای حیرت انگیزی که پیغمبر (ص) بسلمان فرموده‏؛

قدم و سی و دوم: لزوم عصمت پیغمبران و رمز اختلاف درجات آن پیغمبر(ص)

  • رمز اختلاف درجات پیغمبران‏؛

قدم سی و سوم: لزوم اعلمیت پیغمبران‏

  • چرا پیغمبر(ص) هر زمانی باید از همه مردم آنزمان اعلم باشد؛
  • کیفیت علم انبیاء؛
  • تمدن، هدف پیغمبران نیست بلکه وسیله است‏؛

قدم سی و چهارم: فضائل پیغمبر(ص) و امتیاز قوانین مالی اسلام‏

  • نمونه‌‏ای از فضیلتهای پیغمبر اسلام(ص)؛
  • اهمیت انفاق در اسلام‏؛
  • چرا اسلام زکوه را اجباری، و انفاقهای دیگر را اختیاری کرده است‏؛
  • امتیاز قوانین معتدل اسلام‏؛

قدم سی و پنجم: اسلام دارای سلطنت هست نه دولت‏

  • قوانین اسلام برای یکدسته سودمند نیست‏؛
  • علت مهم پیشروی مسلمین‏؛
  • نه زور سرنیزه و نه نظام تمدن کاذب‏؛

قدم و سی و ششم: قرآن تحریف لفظی نیافته ولی تحریف معنوی یافته‏

  • تحریفی که بقرآن نسبت می‌دهند چگونه و بچه معنی است؟؛
  • تلاش مذبوحانه، یا یکی از موجبات اختلاف بین مسلمین‏؛
  • قرآن با شرح و قرآن بی‏شرح‏؛
  • دومین قیام منافقین ریاست پرست برای نابودی حقیقت اسلام‏؛
  • اولین قیام اختلاف آور منافقین ریاست برای نابودی باطن اسلام‏؛

قدم سی و هفتم: اصل امامت و علل اختلاف در آن‏

  • شفاعت مقامیست برای شفاعت کنندگان‏؛
  • آثار و برکات زیارت و توسل به اولیای حق‏؛
  • آیا توبه بشفاعت احتیاج دارد؛

قدم سی و هشتم: ادله لزوم وصی بعد از هر نبی

  • امام(ع) نیز لازمست‏؛
  • هر پیغمبری موظفست جانشین تعیین کند؛
  • امام باید کرامت و عصمت داشته باشد؛
  • امامت منصبی جعلی و جزافی نیست‏؛
  • سر غیبت امام زمان‏؛
  • حالت انتظار برای مسلمانهای با ایمان، طبیعی است‏؛
  • کشف و کرامت دلیل بر حقانیت نیست‏؛
  • چرا دعاهای کافرها و گنهکارها مستجاب میشود؛

بخش پنجم: پیرامون آخرالزمان‏

قدم سی و نهم: درباره مفهوم آخر الزمان، و منشأ آن‏

قدم چهلم: درباره وظائف مسلمین در آخر الزمان

  • اجتماعی بودن دین اسلام در همه شرائط نیست‏؛

دربارهٔ پدیدآورنده

عباس طهرانی

آیت الله عباس طهرانی (متولد ۱۲۶۹ ش، تهران)، تحصیلات حوزوی خود را نزد اساتیدی همچون حضرات آیات: سید محمد تنکابنی، محمد رضا مازندرانی، اسماعیل محلاتی، محمد حسن نائینی ، سید ضیاء‌الدین عراقی ، جواد آقا ملکی تبریزی و عبدالکریم حائری یزدی فرا گرفت.

او علاوه بر تدریس در حوزه‏‌های علمیه، به تألیف مقالات و کتب علمی و دینی پرداخته است. «دیوان اشعار در معارف الهی و اخلاقی»برخی از این آثار است[۲].



پانویس

دریافت متن کتاب

پیوند به بیرون