ابوبکر بن ابیقحافه: تفاوت میان نسخهها
جز (جایگزینی متن - '== جستارهای وابسته == == منابع ==' به '== منابع ==') |
بدون خلاصۀ ویرایش برچسب: پیوندهای ابهامزدایی |
||
خط ۱: | خط ۱: | ||
{{امامت}} | {{امامت}} | ||
{{مدخل مرتبط | |||
| موضوع مرتبط = راویان غدیر | |||
| عنوان مدخل = ابوبکر بن ابیقحافه | |||
| مداخل مرتبط = [[ابوبکر بن ابیقحافه در قرآن]] - [[ابوبکر بن ابیقحافه در تاریخ اسلامی]] - [[ابوبکر بن ابیقحافه در نهج البلاغه]] | |||
| پرسش مرتبط = | |||
}} | |||
'''[[ابوبکر بن ابی قحافه]]'''، از [[صحابه پیامبر]] و - به [[اعتقاد]] [[اهل سنت]] - [[اولین خلیفه]] از [[خلفای راشدین]] است. | '''[[ابوبکر بن ابی قحافه]]'''، از [[صحابه پیامبر]] و - به [[اعتقاد]] [[اهل سنت]] - [[اولین خلیفه]] از [[خلفای راشدین]] است. | ||
==مقدمه== | ==مقدمه== | ||
[[ابوبکر عبدالله بن عثمان بن عامر بن عمرو تیمی قرشی]] دو سال و اندی پس از [[عام الفیل]]،<ref>الاصابه ۴/۱۰۱.</ref> ۵۱ [[قبل از هجرت]] در [[شهر مکه]] به [[دنیا]] آمد<ref> الاعلام ۴/۱۰۲.</ref> و «عبدالکعبه» نام گرفت. [[پدر]] و مادرش هر دو از تیره [[تیم]] بودند و از طریق نیای پنجم شان با [[پیامبر]]{{صل}} نسبت داشتند. گویند که پیامبر{{صل}} او را به سبب زیبایی چهرهاش، ملقب به [[عتیق]] ساخت. از دیگر [[القاب]] مشهور وی [[صدیق]] است که بر پایه [[منابع اهل سنت]]، [[تصدیق]] بیچون و چرای خبر [[معراج]]، بدو داده شد.<ref>المعارف ۷۳.</ref> البته [[علمای شیعه]] تعلق [[لقب]] صدیق را به [[ابوبکر]] مردود، و آن را از [[القاب حضرت علی]]{{ع}} میدانند.<ref> الغدیر ۲/۳۱۲.</ref> | |||
ابوبکر از [[جوانی]] به [[بازرگانی]] [[اشتغال]] داشت<ref>السیرة النبویه (ابن هشام) ۱/۲۶۷.</ref> و از [[دوستان]] نزدیک پیامبر{{صل}} بود و در یکی از سفرهای [[شام]] نیز آن [[حضرت]] را [[همراهی]] کرد.<ref>دائرة المعارف بزرگ اسلامی ۵/۲۲۲.</ref> پس از این که وی [[اسلام]] را پذیرفت، پیامبر{{صل}} نام او را به «عبدالله» [[تغییر]] داد.<ref>اسد الغابه ۳/۲۰۵.</ref> او از محضر پیامبر{{صل}} بهره برده و از وی [[روایت]] نموده است و کسانی مانند [[انس بن مالک]]، [[عثمان بن عفان]]، [[ابوهریره]] و [[طارق بن شهاب]] از او روایت کردهاند.<ref> تهذیب الکمال ۱۵/۲۸۳ و ۲۸۴.</ref> ابوبکر در [[نسبشناسی]] سرآمد دیگران بود.<ref>السیرة النبویه (ابن هشام) ۱/۲۶۷.</ref> | |||
[[واقدی]] در خبری، به شعرشناسی وی نیز اشاره ای کرده است.<ref> المغازی ۱/۸۰۷.</ref> همچنین روایاتی چند حکایت دارد که ابوبکر در [[تعبیر خواب]] نیز دستی داشته و [[خواب]] کسانی از جمله پیامبر{{صل}} را تعبیر کرده است.<ref>الطبقات الکبری ۳/۱۷۷.</ref> او در [[زمان جاهلیت]] از بزرگان [[قریش]]<ref>الطبقات الکبری ۳/۱۷۷.</ref> و فردی توانگر بود <ref>الطبقات الکبری ۳/۱۷۲.</ref> و جزء نخستین کسانی بود که به پیامبر{{صل}} [[ایمان]] آورد و در هنگام [[هجرت پیامبر]]{{صل}} به [[مدینه]]، همراه آن حضرت در [[غار]] بود.<ref>تاریخ الاسلام ۳/۱۰۶ و ۱۱۰.</ref> در آغاز درگیری با [[مشرکان]] و [[آزار]] و [[شکنجه]] [[مسلمانان]]، ابوبکر نیز متحمل آزارها شد و منابع اهل سنت از مجروح شدن وی به دست مشرکان [[سخن]] گفتهاند.<ref>السیرة النبویه (ابن هشام) ۱/۳۱۰.</ref> او به همراه [[پیامبر]]{{صل}} در [[جنگها]] شرکت میجست.<ref>اسد الغابه ۳/۲۰۵.</ref> پس از [[رحلت پیامبر]]{{صل}} در [[سال یازدهم هجری]] در [[سقیفه]] حضور داشت و در آنجا برای [[خلافت]] [[انتخاب]] شد و یک [[روز]] پس از [[ماجرای سقیفه]]، برای [[بیعت]] عمومی بر [[منبر]] نشست و [[مردم]] با او بیعت کردند<ref>السیرة النبویه (ابن هشام) ۴/۳۱۱.</ref>. | |||
یکی از اقدامات [[ابوبکر]] در همان روزهای نخستین خلافت، [[مصادره]] قهرآلود [[فدک]] بود <ref>شرح نهج البلاغه ۱۶/۲۶۸.</ref> و دومین [[اقدام]] رسمی و [[حکومتی]] او پس از ضبط فدک، [[تجهیز]] و فرستادن [[لشکر اسامه]] به سوی [[رومیان]] بود.<ref>کتاب المغزی ۳/۱۱۲۱.</ref> در [[زمان]] خلافتش، بلاد [[شام]] و قسمت زیادی از [[عراق]] را فتح کرد<ref>الاعلام ۴/۱۰۲.</ref> و [[سرکوب]] [[مخالفان]] [[حکومت]] و [[دشمنان اسلام]] را در دستور کار خود قرار داد و با [[یاری]] [[مسلمانان]] توانست سرکشیها و آشوبهای مناطق دور و نزدیک را فرو نشاند و در طول یک سال [[جزیرة العرب]] را چون [[زمان پیامبر]]{{صل}} زیر لوای [[اسلام]] درآورد.<ref>فتوح البلدان ۸۹ ـ ۱۱۵.</ref> | |||
[[ | رجالنویسان [[اهل سنت]] او را فردی بردبار، [[خطیب]] و [[شجاع]] توصیف نمودهاند.<ref>الاعلام ۴/۱۰۲.</ref> کتاب مسند اثر اوست.<ref>کشف الظنون ۲/۱۶۸۴.</ref> سرانجام وی در ۶۳ سالگی در ۲۲ [[جمادی الثانی]] [[سال]] سیزدهم در [[مدینه]] درگذشت و [[عمر بن خطاب]] بر او [[نماز]] گزارد و در خانهای که پیامبر{{صل}} در آن به [[خاک]] سپرده شده بود، [[دفن]] شد<ref>تاریخ الیعقوبی ۲/۱۳۸.</ref>.<ref>جمعی از پژوهشگران، [[فرهنگنامه مؤلفان اسلامی (کتاب)|فرهنگنامه مؤلفان اسلامی]] ج۱، ص۴۵۱ - ۴۵۲.</ref> | ||
==[[خلافت ابوبکر]]== | ==[[خلافت ابوبکر]]== | ||
خط ۲۵: | خط ۲۶: | ||
== منابع == | == منابع == | ||
{{منابع}} | {{منابع}} | ||
#[[پرونده: | # [[پرونده: IM009687.jpg|22px]] جمعی از پژوهشگران، [[فرهنگنامه مؤلفان اسلامی ج۱ (کتاب)|'''فرهنگنامه مؤلفان اسلامی ج۱''']] | ||
{{پایان منابع}} | {{پایان منابع}} | ||
نسخهٔ ۲۶ آوریل ۲۰۲۲، ساعت ۱۲:۰۱
ابوبکر بن ابی قحافه، از صحابه پیامبر و - به اعتقاد اهل سنت - اولین خلیفه از خلفای راشدین است.
مقدمه
ابوبکر عبدالله بن عثمان بن عامر بن عمرو تیمی قرشی دو سال و اندی پس از عام الفیل،[۱] ۵۱ قبل از هجرت در شهر مکه به دنیا آمد[۲] و «عبدالکعبه» نام گرفت. پدر و مادرش هر دو از تیره تیم بودند و از طریق نیای پنجم شان با پیامبر(ص) نسبت داشتند. گویند که پیامبر(ص) او را به سبب زیبایی چهرهاش، ملقب به عتیق ساخت. از دیگر القاب مشهور وی صدیق است که بر پایه منابع اهل سنت، تصدیق بیچون و چرای خبر معراج، بدو داده شد.[۳] البته علمای شیعه تعلق لقب صدیق را به ابوبکر مردود، و آن را از القاب حضرت علی(ع) میدانند.[۴]
ابوبکر از جوانی به بازرگانی اشتغال داشت[۵] و از دوستان نزدیک پیامبر(ص) بود و در یکی از سفرهای شام نیز آن حضرت را همراهی کرد.[۶] پس از این که وی اسلام را پذیرفت، پیامبر(ص) نام او را به «عبدالله» تغییر داد.[۷] او از محضر پیامبر(ص) بهره برده و از وی روایت نموده است و کسانی مانند انس بن مالک، عثمان بن عفان، ابوهریره و طارق بن شهاب از او روایت کردهاند.[۸] ابوبکر در نسبشناسی سرآمد دیگران بود.[۹]
واقدی در خبری، به شعرشناسی وی نیز اشاره ای کرده است.[۱۰] همچنین روایاتی چند حکایت دارد که ابوبکر در تعبیر خواب نیز دستی داشته و خواب کسانی از جمله پیامبر(ص) را تعبیر کرده است.[۱۱] او در زمان جاهلیت از بزرگان قریش[۱۲] و فردی توانگر بود [۱۳] و جزء نخستین کسانی بود که به پیامبر(ص) ایمان آورد و در هنگام هجرت پیامبر(ص) به مدینه، همراه آن حضرت در غار بود.[۱۴] در آغاز درگیری با مشرکان و آزار و شکنجه مسلمانان، ابوبکر نیز متحمل آزارها شد و منابع اهل سنت از مجروح شدن وی به دست مشرکان سخن گفتهاند.[۱۵] او به همراه پیامبر(ص) در جنگها شرکت میجست.[۱۶] پس از رحلت پیامبر(ص) در سال یازدهم هجری در سقیفه حضور داشت و در آنجا برای خلافت انتخاب شد و یک روز پس از ماجرای سقیفه، برای بیعت عمومی بر منبر نشست و مردم با او بیعت کردند[۱۷].
یکی از اقدامات ابوبکر در همان روزهای نخستین خلافت، مصادره قهرآلود فدک بود [۱۸] و دومین اقدام رسمی و حکومتی او پس از ضبط فدک، تجهیز و فرستادن لشکر اسامه به سوی رومیان بود.[۱۹] در زمان خلافتش، بلاد شام و قسمت زیادی از عراق را فتح کرد[۲۰] و سرکوب مخالفان حکومت و دشمنان اسلام را در دستور کار خود قرار داد و با یاری مسلمانان توانست سرکشیها و آشوبهای مناطق دور و نزدیک را فرو نشاند و در طول یک سال جزیرة العرب را چون زمان پیامبر(ص) زیر لوای اسلام درآورد.[۲۱]
رجالنویسان اهل سنت او را فردی بردبار، خطیب و شجاع توصیف نمودهاند.[۲۲] کتاب مسند اثر اوست.[۲۳] سرانجام وی در ۶۳ سالگی در ۲۲ جمادی الثانی سال سیزدهم در مدینه درگذشت و عمر بن خطاب بر او نماز گزارد و در خانهای که پیامبر(ص) در آن به خاک سپرده شده بود، دفن شد[۲۴].[۲۵]
خلافت ابوبکر
فضیلت ابوبکر
منابع
- جمعی از پژوهشگران، فرهنگنامه مؤلفان اسلامی ج۱
پانویس
- ↑ الاصابه ۴/۱۰۱.
- ↑ الاعلام ۴/۱۰۲.
- ↑ المعارف ۷۳.
- ↑ الغدیر ۲/۳۱۲.
- ↑ السیرة النبویه (ابن هشام) ۱/۲۶۷.
- ↑ دائرة المعارف بزرگ اسلامی ۵/۲۲۲.
- ↑ اسد الغابه ۳/۲۰۵.
- ↑ تهذیب الکمال ۱۵/۲۸۳ و ۲۸۴.
- ↑ السیرة النبویه (ابن هشام) ۱/۲۶۷.
- ↑ المغازی ۱/۸۰۷.
- ↑ الطبقات الکبری ۳/۱۷۷.
- ↑ الطبقات الکبری ۳/۱۷۷.
- ↑ الطبقات الکبری ۳/۱۷۲.
- ↑ تاریخ الاسلام ۳/۱۰۶ و ۱۱۰.
- ↑ السیرة النبویه (ابن هشام) ۱/۳۱۰.
- ↑ اسد الغابه ۳/۲۰۵.
- ↑ السیرة النبویه (ابن هشام) ۴/۳۱۱.
- ↑ شرح نهج البلاغه ۱۶/۲۶۸.
- ↑ کتاب المغزی ۳/۱۱۲۱.
- ↑ الاعلام ۴/۱۰۲.
- ↑ فتوح البلدان ۸۹ ـ ۱۱۵.
- ↑ الاعلام ۴/۱۰۲.
- ↑ کشف الظنون ۲/۱۶۸۴.
- ↑ تاریخ الیعقوبی ۲/۱۳۸.
- ↑ جمعی از پژوهشگران، فرهنگنامه مؤلفان اسلامی ج۱، ص۴۵۱ - ۴۵۲.