احتضار

اين مدخل از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود:

احتضار در قرآن

مقدمه

واژه «احتضار»، مصدر ثلاثی مزید از باب افتعال و از ریشه «ح ض ر» و از نظر لغوی به‌معنای غایب نبودن و در اصطلاح، به‌معنای جان کندن و حضور مرگ است و مراد از حضور مرگ (انتقال از دنیا به آخرت) حضور اسباب و مقدمات آن می‌باشد؛ به‌گونه‌ای که شخص، چیزهای غیر مادّی مانند فرشته مرگ را ببیند و از زندگی دنیایی ناامید شده، به مرگ خویش اطمینان یابد. عرب حاضر شدن سبب مرگ را کنایه از مسبّب می‌داند. به شخص در حال احتضار، «محتضَر» و «محضور» گفته می‌شود. ناگفته نماند که اصطلاح احتضار، مربوط به مرگ تدریجی بوده، درباره مرگ دفعی، به‌کار نمی‌رود؛ البتّه دفعی بودن مرگ، دلیل خوب یا بد بودن شخص نیست. طبق حدیثی، مرگ دفعی تخفیف و راحتی برای مؤمن، و گرفتاری و غضب برای کافر است؛ زیرا مؤمن با توبه، استغفار و وصیت، خود را آماده مرگ و در یک لحظه جانش را به خداوند تسلیم می‌کند؛ ولی کافر این آمادگی را ندارد.

منابع

1. خوش منش، ابوالفضل، مقاله «احتضار»، دائرة المعارف قرآن کریم ج۲