استکبار: تفاوت میان نسخه‌ها

از امامت‌پدیا، دانشنامهٔ امامت و ولایت
جز (جایگزینی متن - '* سلطه‌گری == پانویس == {{پانویس}}' به '* سلطه‌گری {{پایان مدخل وابسته}} == پانویس == {{پانویس}}')
جز (ربات: جایگزینی خودکار متن (-*[ +* [))
خط ۱۰: خط ۱۰:
*استکبار از دیدگاه [[قرآن]] یک [[جُرم]] محسوب می‌شود: {{متن قرآن|وَأَمَّا الَّذِينَ كَفَرُوا أَفَلَمْ تَكُنْ آيَاتِي تُتْلَى عَلَيْكُمْ فَاسْتَكْبَرْتُمْ وَكُنْتُمْ قَوْمًا مُجْرِمِينَ}}<ref>«و امّا (ای) کافران! آیا آیات مرا بر شما نمی‌خواندند که گردنکشی کردید و قومی گناهکار بودید؟» سوره جاثیه، آیه ۳۱.</ref><ref>توشیهیکو ایزوتسو، مفاهیم اخلاقی - دینی در قرآن مجید، ص۵۱۰.</ref>.
*استکبار از دیدگاه [[قرآن]] یک [[جُرم]] محسوب می‌شود: {{متن قرآن|وَأَمَّا الَّذِينَ كَفَرُوا أَفَلَمْ تَكُنْ آيَاتِي تُتْلَى عَلَيْكُمْ فَاسْتَكْبَرْتُمْ وَكُنْتُمْ قَوْمًا مُجْرِمِينَ}}<ref>«و امّا (ای) کافران! آیا آیات مرا بر شما نمی‌خواندند که گردنکشی کردید و قومی گناهکار بودید؟» سوره جاثیه، آیه ۳۱.</ref><ref>توشیهیکو ایزوتسو، مفاهیم اخلاقی - دینی در قرآن مجید، ص۵۱۰.</ref>.
*نکته مهم دیگر اینکه استکبار فردی و جمعی هر دو در [[قرآن]] [[مذمت]] شده‌اند. در [[قرآن کریم]] در مواردی، گروهی یا قومی به "استکبار" توصیف شده‌اند: {{متن قرآن|فَأَمَّا عَادٌ فَاسْتَكْبَرُوا فِي الْأَرْضِ}}<ref>«و اما (قوم) عاد در زمین به نادرستی گردنکشی کردند» سوره فصلت، آیه ۱۵.</ref>. از ویژگی‌های استکبار جمعی، به‌ استضعاف‌ کشیدن گروه و جمعی دیگر است: {{متن قرآن|قَالَ الْمَلَأُ الَّذِينَ اسْتَكْبَرُوا مِنْ قَوْمِهِ لِلَّذِينَ اسْتُضْعِفُوا لِمَنْ آمَنَ مِنْهُمْ أَتَعْلَمُونَ أَنَّ صَالِحًا مُرْسَلٌ مِنْ رَبِّهِ}}<ref>«سرکردگان سرکش از قوم وی به مؤمنانی که ناتوان به شمار آمده‌اند گفتند: آیا می‌دانید که صالح فرستاده پروردگار خویش است؟» سوره اعراف، آیه ۷۵.</ref>. این [[آیه شریفه]] دلالت بر این مسئله دارد که همه مؤمنانِ به [[حضرت صالح]] از [[مستضعفان]] [[قوم]] او بودند و هیچ یک از [[مستکبران]] قومش [[ایمان]] نیاورده بودند<ref>سید محمد حسین طباطبایی، المیزان، ج۸، ص۱۸۲.</ref>.
*نکته مهم دیگر اینکه استکبار فردی و جمعی هر دو در [[قرآن]] [[مذمت]] شده‌اند. در [[قرآن کریم]] در مواردی، گروهی یا قومی به "استکبار" توصیف شده‌اند: {{متن قرآن|فَأَمَّا عَادٌ فَاسْتَكْبَرُوا فِي الْأَرْضِ}}<ref>«و اما (قوم) عاد در زمین به نادرستی گردنکشی کردند» سوره فصلت، آیه ۱۵.</ref>. از ویژگی‌های استکبار جمعی، به‌ استضعاف‌ کشیدن گروه و جمعی دیگر است: {{متن قرآن|قَالَ الْمَلَأُ الَّذِينَ اسْتَكْبَرُوا مِنْ قَوْمِهِ لِلَّذِينَ اسْتُضْعِفُوا لِمَنْ آمَنَ مِنْهُمْ أَتَعْلَمُونَ أَنَّ صَالِحًا مُرْسَلٌ مِنْ رَبِّهِ}}<ref>«سرکردگان سرکش از قوم وی به مؤمنانی که ناتوان به شمار آمده‌اند گفتند: آیا می‌دانید که صالح فرستاده پروردگار خویش است؟» سوره اعراف، آیه ۷۵.</ref>. این [[آیه شریفه]] دلالت بر این مسئله دارد که همه مؤمنانِ به [[حضرت صالح]] از [[مستضعفان]] [[قوم]] او بودند و هیچ یک از [[مستکبران]] قومش [[ایمان]] نیاورده بودند<ref>سید محمد حسین طباطبایی، المیزان، ج۸، ص۱۸۲.</ref>.
*[[تاریخ]] [[انبیای الهی]] مؤید این واقعیت [[تاریخی]] است که استکبار مانع [[ایمان]] و موجب [[کفر]] است. {{متن قرآن|قَالَ الَّذِينَ اسْتَكْبَرُوا إِنَّا بِالَّذِي آمَنْتُمْ بِهِ كَافِرُونَ}}<ref>«آن سرکشان گفتند: ما به آنچه شما بدان ایمان دارید کافریم» سوره اعراف، آیه ۷۶.</ref><ref>[[عبدالله نظرزاده|نظرزاده، عبدالله]]، [[فرهنگ اصطلاحات و مفاهیم سیاسی قرآن کریم (کتاب)|فرهنگ اصطلاحات و مفاهیم سیاسی قرآن کریم]]، ص:۸۶.</ref>.
* [[تاریخ]] [[انبیای الهی]] مؤید این واقعیت [[تاریخی]] است که استکبار مانع [[ایمان]] و موجب [[کفر]] است. {{متن قرآن|قَالَ الَّذِينَ اسْتَكْبَرُوا إِنَّا بِالَّذِي آمَنْتُمْ بِهِ كَافِرُونَ}}<ref>«آن سرکشان گفتند: ما به آنچه شما بدان ایمان دارید کافریم» سوره اعراف، آیه ۷۶.</ref><ref>[[عبدالله نظرزاده|نظرزاده، عبدالله]]، [[فرهنگ اصطلاحات و مفاهیم سیاسی قرآن کریم (کتاب)|فرهنگ اصطلاحات و مفاهیم سیاسی قرآن کریم]]، ص:۸۶.</ref>.


==استکبار در [[قرآن]]==
==استکبار در [[قرآن]]==

نسخهٔ ‏۳ ژوئن ۲۰۲۲، ساعت ۱۰:۳۵

اين مدخل از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود:
در این باره، تعداد بسیاری از پرسش‌های عمومی و مصداقی مرتبط، وجود دارند که در مدخل استکبار (پرسش) قابل دسترسی خواهند بود.

مقدمه

  • استکبار: طلب کبر[۱]، وانمود کردن و اظهار بزرگی -که در ذات او نباشد-[۲] در مقابل استضعاف. اصل آن "کبر" به معنای بزرگ در مقابل صغر[۳].
  • ﴿قَالَ الْمَلَأُ الَّذِينَ اسْتَكْبَرُوا مِنْ قَوْمِهِ لَنُخْرِجَنَّكَ يَا شُعَيْبُ[۴].
  • استکبار گاهی در مقابل خداوند است: ﴿إِلَّا إِبْلِيسَ أَبَى وَاسْتَكْبَرَ وَكَانَ مِنَ الْكَافِرِينَ[۵] و گاهی در مقابل انسان‌های دیگر و مستضعفان است: ﴿فَقَالَ الضُّعَفَاءُ لِلَّذِينَ اسْتَكْبَرُوا إِنَّا كُنَّا لَكُمْ تَبَعًا[۶].
  • استکبار از دیدگاه قرآن یک جُرم محسوب می‌شود: ﴿وَأَمَّا الَّذِينَ كَفَرُوا أَفَلَمْ تَكُنْ آيَاتِي تُتْلَى عَلَيْكُمْ فَاسْتَكْبَرْتُمْ وَكُنْتُمْ قَوْمًا مُجْرِمِينَ[۷][۸].
  • نکته مهم دیگر اینکه استکبار فردی و جمعی هر دو در قرآن مذمت شده‌اند. در قرآن کریم در مواردی، گروهی یا قومی به "استکبار" توصیف شده‌اند: ﴿فَأَمَّا عَادٌ فَاسْتَكْبَرُوا فِي الْأَرْضِ[۹]. از ویژگی‌های استکبار جمعی، به‌ استضعاف‌ کشیدن گروه و جمعی دیگر است: ﴿قَالَ الْمَلَأُ الَّذِينَ اسْتَكْبَرُوا مِنْ قَوْمِهِ لِلَّذِينَ اسْتُضْعِفُوا لِمَنْ آمَنَ مِنْهُمْ أَتَعْلَمُونَ أَنَّ صَالِحًا مُرْسَلٌ مِنْ رَبِّهِ[۱۰]. این آیه شریفه دلالت بر این مسئله دارد که همه مؤمنانِ به حضرت صالح از مستضعفان قوم او بودند و هیچ یک از مستکبران قومش ایمان نیاورده بودند[۱۱].
  • تاریخ انبیای الهی مؤید این واقعیت تاریخی است که استکبار مانع ایمان و موجب کفر است. ﴿قَالَ الَّذِينَ اسْتَكْبَرُوا إِنَّا بِالَّذِي آمَنْتُمْ بِهِ كَافِرُونَ[۱۲][۱۳].

استکبار در قرآن

زمینه‌ها و عوامل پیدایش استکبار

آثار استکبار

راههای مقابله با استکبار

فرجام مستکبران

فرجام مستکبران در دنیا

فرجام مستکبران در آخرت

مستکبران در قرآن

منابع

جستارهای وابسته

پانویس

  1. حسن مصطفوی، التحقیق فی کلمات القرآن الکریم، ج۱۰، ص۱۸.
  2. حسین راغب اصفهانی، مفردات الفاظ القرآن، ص۶۹۷.
  3. ابن‌فارس، معجم مقاییس اللغة، ج۵، ص۱۵۳.
  4. «سرکردگان سرکش از قوم او گفتند: ای شعیب! بی‌گمان تو و کسانی را که همراه تو ایمان آورده‌اند، از شهر خود بیرون خواهیم راند» سوره اعراف، آیه ۸۸.
  5. «جز ابلیس که سرباز زد و سرکشی کرد و از کافران شد» سوره بقره، آیه ۳۴.
  6. «آنگاه ناتوانان به سرکشان می‌گویند: ما پیروان شما بودیم» سوره ابراهیم، آیه ۲۱.
  7. «و امّا (ای) کافران! آیا آیات مرا بر شما نمی‌خواندند که گردنکشی کردید و قومی گناهکار بودید؟» سوره جاثیه، آیه ۳۱.
  8. توشیهیکو ایزوتسو، مفاهیم اخلاقی - دینی در قرآن مجید، ص۵۱۰.
  9. «و اما (قوم) عاد در زمین به نادرستی گردنکشی کردند» سوره فصلت، آیه ۱۵.
  10. «سرکردگان سرکش از قوم وی به مؤمنانی که ناتوان به شمار آمده‌اند گفتند: آیا می‌دانید که صالح فرستاده پروردگار خویش است؟» سوره اعراف، آیه ۷۵.
  11. سید محمد حسین طباطبایی، المیزان، ج۸، ص۱۸۲.
  12. «آن سرکشان گفتند: ما به آنچه شما بدان ایمان دارید کافریم» سوره اعراف، آیه ۷۶.
  13. نظرزاده، عبدالله، فرهنگ اصطلاحات و مفاهیم سیاسی قرآن کریم، ص:۸۶.