بدون خلاصۀ ویرایش
(صفحهای تازه حاوی «{{امامت}} <div style="background-color: rgb(252, 252, 233); text-align:center; font-size: 85%; font-weight: normal;">این مدخل...» ایجاد کرد) |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
خط ۴: | خط ۴: | ||
==مقدمه== | ==مقدمه== | ||
[[ابوبکر عبدالرزاق بن همام بن نافع حمیری یمانی صنعانی]] در سال ۱۲۶هـ در [[صنعا]]، از شهرهای [[یمن]] به [[دنیا]] آمد و از [[موالی]] [[حمیر]]<ref>وفیات الاعیان ۳/۲۱۶.</ref> و [[صحابی امام صادق]]{{ع}} بود.<ref>رجال الطوسی ۲۶۷.</ref> بعضی وی را [[صحابی]] [[امام جواد]]{{ع}} هم میدانند. او از [[امام محمد باقر]] و [[امام جعفر صادق]]{{ع}} [[روایت]] دارد.<ref>تنقیح المقال ۲/۱۵۰.</ref> همچنین از [[معمر بن راشد]]، [[سفیان بن عیینه]] و [[احمد بن حنبل]] روایت کرده و [[احمد بن حنبل]] و [[یحیی بن معین]] از او روایت کردهاند.<ref>وفیات الاعیان ۳/۲۱۶.</ref> | [[ابوبکر عبدالرزاق بن همام بن نافع حمیری یمانی صنعانی]] معروف به [[ابن همام]] در سال ۱۲۶هـ در [[صنعا]]، از شهرهای [[یمن]] به [[دنیا]] آمد و از [[موالی]] [[حمیر]]<ref>وفیات الاعیان ۳/۲۱۶.</ref> و [[صحابی امام صادق]]{{ع}} بود.<ref>رجال الطوسی ۲۶۷.</ref> بعضی وی را [[صحابی]] [[امام جواد]]{{ع}} هم میدانند. او از [[امام محمد باقر]] و [[امام جعفر صادق]]{{ع}} [[روایت]] دارد.<ref>تنقیح المقال ۲/۱۵۰. شیخ [[طوسی]] او را روایتکننده از [[امام باقر]] و امام صادق{{عم}} معرفی کرده است (ر.ک: [[رجال]] الطوسی، ص۲۶۷ [[اصحاب]] الصادق{{ع}}، باب العین رقم ۷۱۵) ولی باتوجه به اینکه [[تولد]] وی را در سال ۱۲۶ و [[وفات]] او را در سال ۲۱۱ در ۸۵ سالگی بیان کردهاند (ر.ک: [[ابن حجر]]، [[تقریب]] التهذیب، ج۱، ص۵۰۵ رقم ۱۱۸۳؛ [[ذهبی]]، [[سیر]] اعلام النبلاء، ج۹، ص۵۶۵ و ۵۸۰؛ [[آقا بزرگ تهرانی]]، الذریعة، ج۴، ص۲۵۰، رقم ۱۲۰۰) [[روایت]] کردن وی از امام باقر{{ع}} (۱۱۴ ه.ق) امکان ندارد، مگر [[تاریخی]] را که برای تولد و وفات وی ذکر کردهاند، [[اشتباه]] باشد؛ اما روایت کردن وی از امام صادق{{ع}} مانعی ندارد؛ زیرا وی طبق [[تاریخ]] یادشده در وقت [[شهادت امام صادق]]{{ع}} ۲۲ ساله بوده است. | ||
آقا بزرگ تهرانی نیز استبعاد [[وحید]] بهبهانی را از اینکه وی از [[اصحاب امام صادق]]{{ع}} باشد، به همین بیان پاسخ گفتهاند (ر.ک: رجال الطوسی، ص۲۶۷).</ref> همچنین از [[معمر بن راشد]]، [[سفیان بن عیینه]] و [[احمد بن حنبل]] روایت کرده و [[احمد بن حنبل]] و [[یحیی بن معین]] از او روایت کردهاند.<ref>وفیات الاعیان ۳/۲۱۶.</ref> | |||
رجالشناسان او را [[ثقه]]، از بزرگان و [[مفاخر]] [[شیعه]]،<ref>قاموس الرجال ۶/۱۵۴.</ref> [[مفسر]] و محدثی [[حافظ]] معرفی کردهاند.<ref>معجم المفسرین ۱/۲۸۱.</ref> [[تفسیر]] او از قدیمیترین [[تفاسیر شیعه]] میباشد.<ref>الذریعه ۴/۲۵۰.</ref> وی مدت هشت سال از ایام [[حیات]] [[امام جواد]]{{ع}} را [[درک]] کرد و در آخر عمرش [[نابینا]] شد<ref>الثقات ۸/۴۱۲.</ref> و در سال ۲۱۱هـ در یمن از دنیا رفت.<ref>الطبقات الکبری ۵/۵۴۸.</ref> | رجالشناسان او را [[ثقه]]، از بزرگان و [[مفاخر]] [[شیعه]]،<ref>قاموس الرجال ۶/۱۵۴.</ref> [[مفسر]] و محدثی [[حافظ]] معرفی کردهاند.<ref>معجم المفسرین ۱/۲۸۱.</ref> [[تفسیر]] او از قدیمیترین [[تفاسیر شیعه]] میباشد.<ref>الذریعه ۴/۲۵۰.</ref> وی مدت هشت سال از ایام [[حیات]] [[امام جواد]]{{ع}} را [[درک]] کرد و در آخر عمرش [[نابینا]] شد<ref>الثقات ۸/۴۱۲.</ref> و در سال ۲۱۱هـ در یمن از دنیا رفت.<ref>الطبقات الکبری ۵/۵۴۸.</ref> | ||
آثار او عبارتاند از: | آثار او عبارتاند از: «المغازی السنن»<ref>هدیة العارفین ۱/۵۶۶.</ref>، «تزکیة الارواح عن مواقع الافلاح الامالی»<ref>الفهرست (الندیم) ۲۸۴.</ref>، «الجامع الکبیر المصنّف» (المسند) و «تفسیر القرآن»<ref>معجم المؤلفین ۵/۲۱۹.</ref> که این تفسیر را [[طبری]] روایت کرده است.<ref>معجم المفسرین ۱/۲۸۲.</ref>.<ref>جمعی از پژوهشگران، [[فرهنگنامه مؤلفان اسلامی (کتاب)|فرهنگنامه مؤلفان اسلامی]] ج۱، ص۴۴۴.</ref> | ||
== جستارهای وابسته == | == جستارهای وابسته == |