خداشناسی در فرهنگ و معارف انقلاب اسلامی (نمایش مبدأ)
نسخهٔ ۱۳ آوریل ۲۰۲۲، ساعت ۱۱:۵۴
، ۱۳ آوریل ۲۰۲۲جایگزینی متن - 'علم عقاید' به 'علم عقاید'
| خط ۳۵: | خط ۳۵: | ||
تمام علوم شرعیه از منظر [[امام]]، مقدمه معرفت خداوند است. روشن است صرف مفاهیم [[ذهنی]] از [[خدا]]، [[اسماء]] و صفاتش غایت تلقی نمی‌شود؛ خود آن مفاهیم باید نقش مقدمه‌ای برای رسیدن به [[حقیقت توحید]] داشته باشند. به دیگر سخن، [[علم]] خداشناسی - که از آن به «[[توحید]]» هم تعبیر می‌شود - به دو قسم توحید [[علمی]] و عملی قابل انقسام است. قسم اول با [[تفکر]] و [[علم حصولی]] به‌دست می‌آید که شرط لازم و نه کافی برای نیل به حقیقت معرفت اللهی است و در صورت از دست دادن نقش مقدمه‌ای خود، خود حجابی نخواهد بود، چنانکه در [[روایات]] به صورت مختلف وارد شده است که: {{متن حدیث|الْعِلْمُ هُوَ الْحِجَابُ الْأَكْبَرُ}}<ref>مضمون روایات متعدد با این تعبیر است. {{متن حدیث|أَنَّ لِلَّهِ تَبَارَكَ وَ تَعَالَى سَبْعِينَ أَلْفَ حِجَابٍ مِنْ نُورٍ وَ ظُلْمَةٍ}} (بحارالأنوار، ج۵۵، ص۴۵). برخی از عرفا نیز تعبیر در متن را آورده‌اند. (امام خمینی، مصباح الانس، ص۱۸۰؛ آداب الصلاة، ص۱۱).</ref> [[امام]] در ادامه به [[حدیث نبوی]] ذیل استناد می‌ورزد. {{متن حدیث|إِنَّمَا الْعِلْمُ ثَلَاثَةٌ: آيَةٌ مُحْكَمَةٌ، أَوْ فَرِيضَةٌ عَادِلَةٌ، أَوْ سُنَّةٌ قَائِمَةٌ، وَ مَا خَلَاهُنَّ فَهُوَ فَضْلٌ}}<ref>کلینی، کافی، ج۱، ص۳۲.</ref>. | تمام علوم شرعیه از منظر [[امام]]، مقدمه معرفت خداوند است. روشن است صرف مفاهیم [[ذهنی]] از [[خدا]]، [[اسماء]] و صفاتش غایت تلقی نمی‌شود؛ خود آن مفاهیم باید نقش مقدمه‌ای برای رسیدن به [[حقیقت توحید]] داشته باشند. به دیگر سخن، [[علم]] خداشناسی - که از آن به «[[توحید]]» هم تعبیر می‌شود - به دو قسم توحید [[علمی]] و عملی قابل انقسام است. قسم اول با [[تفکر]] و [[علم حصولی]] به‌دست می‌آید که شرط لازم و نه کافی برای نیل به حقیقت معرفت اللهی است و در صورت از دست دادن نقش مقدمه‌ای خود، خود حجابی نخواهد بود، چنانکه در [[روایات]] به صورت مختلف وارد شده است که: {{متن حدیث|الْعِلْمُ هُوَ الْحِجَابُ الْأَكْبَرُ}}<ref>مضمون روایات متعدد با این تعبیر است. {{متن حدیث|أَنَّ لِلَّهِ تَبَارَكَ وَ تَعَالَى سَبْعِينَ أَلْفَ حِجَابٍ مِنْ نُورٍ وَ ظُلْمَةٍ}} (بحارالأنوار، ج۵۵، ص۴۵). برخی از عرفا نیز تعبیر در متن را آورده‌اند. (امام خمینی، مصباح الانس، ص۱۸۰؛ آداب الصلاة، ص۱۱).</ref> [[امام]] در ادامه به [[حدیث نبوی]] ذیل استناد می‌ورزد. {{متن حدیث|إِنَّمَا الْعِلْمُ ثَلَاثَةٌ: آيَةٌ مُحْكَمَةٌ، أَوْ فَرِيضَةٌ عَادِلَةٌ، أَوْ سُنَّةٌ قَائِمَةٌ، وَ مَا خَلَاهُنَّ فَهُوَ فَضْلٌ}}<ref>کلینی، کافی، ج۱، ص۳۲.</ref>. | ||
مقصود از قسم اول - که [[علم | مقصود از قسم اول - که [[علم عقاید]] است - به «[[آیه]] و نشانه [[محکمه]]» فرمود و این بدین نکته است که حتی [[علوم]] عقاید نیز باید [[آیت]] الهیّه باشد و منظور از آن، [[طلب]] [[حق]] و جستجوی [[محبوب]] مطلق باشد، که اگر متکلّمی فرضاً یا حکیمی [[نقد]] [[عمر]] خود را صرف در شُعَب مُتشَتِّته و [[فنون]] متکثره [[علم کلام]] و [[حکمت]] کند، و علم آیتِ [[الهی]] و آلتِ [[حق‌جویی]] و حق خواهی نباشد، خودِ آن علم [[حجاب]]، بلکه حجاب اکبر شود، و علمش [[علم الهی]]، و حکمتش حکمت الهیه نخواهد بود. | ||
پس اینکه نزد [[علماء]] مشهور است که یک قسم از علوم است که خودشان موضوعیت دارند - که در مقابل علوم عَمَلیّه است - درست نیست، بلکه جمیع علوم معتبره را سِمَت مقدَمیت است؛ منتهی هر یک برای چیزی و به طوری مقدمه است. پس [[علم توحید]] و [[توحید]] [[علمی]] مقدمه است برای حصول توحید [[قلبی]]، که [[توحید عملی]] است، و با تعمّل و [[تذکّر]] و ارتیاض قلبی حاصل شود<ref>امام خمینی، شرح حدیث جنود عقل و جهل، ص۱۰ و ۹.</ref>. | پس اینکه نزد [[علماء]] مشهور است که یک قسم از علوم است که خودشان موضوعیت دارند - که در مقابل علوم عَمَلیّه است - درست نیست، بلکه جمیع علوم معتبره را سِمَت مقدَمیت است؛ منتهی هر یک برای چیزی و به طوری مقدمه است. پس [[علم توحید]] و [[توحید]] [[علمی]] مقدمه است برای حصول توحید [[قلبی]]، که [[توحید عملی]] است، و با تعمّل و [[تذکّر]] و ارتیاض قلبی حاصل شود<ref>امام خمینی، شرح حدیث جنود عقل و جهل، ص۱۰ و ۹.</ref>. | ||