عبادت امام علی: تفاوت میان نسخه‌ها

۵٬۸۹۱ بایت اضافه‌شده ،  ‏۲۲ مهٔ ۲۰۲۲
(صفحه‌ای تازه حاوی «{{امامت}} {{مدخل مرتبط | موضوع مرتبط = سیره اخلاقی امام علی | عنوان مدخل = عبادت امام علی | مداخل مرتبط = عبادت امام علی در حدیث | پرسش مرتبط = }} == مقدمه == حضرت علی{{ع}} نمونه آرمانی عبادت و عبودیت، و مصداق روشن انسان کامل است. آن حضرت جامع...» ایجاد کرد)
برچسب: پیوندهای ابهام‌زدایی
 
برچسب: پیوندهای ابهام‌زدایی
خط ۲۶: خط ۲۶:


اهمیت [[عبودیت]] و [[عبادت]] در نظرگاه علی{{ع}} را می‌توان از این سخن او به خوبی [[شناخت]]؛ آنجا که می‌فرماید: «[[سوگند]] به کسی که [[جان]] فرزند [[ابوطالب]] در دست اوست، هزار ضربت [[شمشیر]] بر من آسان‌تر است از اینکه در بستر در غیر [[طاعت خدا]] بمیرم»<ref>نهج‌البلاغه، خطبه ۱۲۲.</ref>. [[امیرمؤمنان]]{{ع}} چنان در عبادت و عبودیت[[ حق]] [[غرق]] بود که خود، موضوع عبادت گشته و یاد و ذکر [[فضائل]] و [[مناقب]] او و حتی نگریستن به او عبادت است. [[پیامبر]] در [[حدیثی]]، که [[شیعه]] و [[سنی]] نقل کرده‌اند، فرموده است: {{متن حدیث|النَّظَرُ إِلَى عَلِيٍّ عِبَادَةٌ}}<ref>بحارالانوار، ج۱، ص۲۰۴؛ شیخ صدوق، الامالی، ص۱۳۸؛ ابن ابی الحدید، شرح نهج البلاغه، ج۹، ص۱۷۱؛ قندوزی حنفی، سلیمان بن ابراهیم، ینابیع الموده، ج۲، ص۳۲۸.</ref>؛ «نگریستن به علی عبادت است». آری، علی{{ع}} با آن همه [[ارزش‌ها]] و فضیلت‌های شگفت‌انگیز خود را [[عبد خدا]] می‌داند و با [[سرافرازی]] اعلام می‌کند: «این [[افتخار]] مرا بس که [[عبد]] تو باشم»<ref>بحارالانوار، ج۳۸، ص۳۴۰.</ref>.<ref>[[سید محمد علی مدرسی|مدرسی، سید محمد علی]]، [[عبادت و عبودیت (مقاله)| مقاله «عبادت و عبودیت»]]، [[دانشنامه امام علی ج۴ (کتاب)|دانشنامه امام علی]]، ج۴، ص ۲۷۸.</ref>
اهمیت [[عبودیت]] و [[عبادت]] در نظرگاه علی{{ع}} را می‌توان از این سخن او به خوبی [[شناخت]]؛ آنجا که می‌فرماید: «[[سوگند]] به کسی که [[جان]] فرزند [[ابوطالب]] در دست اوست، هزار ضربت [[شمشیر]] بر من آسان‌تر است از اینکه در بستر در غیر [[طاعت خدا]] بمیرم»<ref>نهج‌البلاغه، خطبه ۱۲۲.</ref>. [[امیرمؤمنان]]{{ع}} چنان در عبادت و عبودیت[[ حق]] [[غرق]] بود که خود، موضوع عبادت گشته و یاد و ذکر [[فضائل]] و [[مناقب]] او و حتی نگریستن به او عبادت است. [[پیامبر]] در [[حدیثی]]، که [[شیعه]] و [[سنی]] نقل کرده‌اند، فرموده است: {{متن حدیث|النَّظَرُ إِلَى عَلِيٍّ عِبَادَةٌ}}<ref>بحارالانوار، ج۱، ص۲۰۴؛ شیخ صدوق، الامالی، ص۱۳۸؛ ابن ابی الحدید، شرح نهج البلاغه، ج۹، ص۱۷۱؛ قندوزی حنفی، سلیمان بن ابراهیم، ینابیع الموده، ج۲، ص۳۲۸.</ref>؛ «نگریستن به علی عبادت است». آری، علی{{ع}} با آن همه [[ارزش‌ها]] و فضیلت‌های شگفت‌انگیز خود را [[عبد خدا]] می‌داند و با [[سرافرازی]] اعلام می‌کند: «این [[افتخار]] مرا بس که [[عبد]] تو باشم»<ref>بحارالانوار، ج۳۸، ص۳۴۰.</ref>.<ref>[[سید محمد علی مدرسی|مدرسی، سید محمد علی]]، [[عبادت و عبودیت (مقاله)| مقاله «عبادت و عبودیت»]]، [[دانشنامه امام علی ج۴ (کتاب)|دانشنامه امام علی]]، ج۴، ص ۲۷۸.</ref>
== [[عبادت]] و [[تقوا]] ==
[[علی بن ابی طالب]]{{ع}} به [[پرهیزکاری]] و تقوا مشهور بود و همین ویژگی عامل بسیاری از عملکرد و [[رفتار]] آن [[حضرت]] در مورد خود و [[نزدیکان]] و [[مردم]] بود. [[پارسایی]] و تقوای علی از قبیل [[پرستش]] و عبادت [[پارسایان]] دیگر نیست که ناشی از شرایط اوضاع یا هوای [[نفسانی]] باشد، عبادت و پرستشی که از بسیاری پارسایان سراغ داریم، گاهی واکنشی از [[ضعف]] [[روح]] و [[بیم]] و [[نرمی]] بوده و گاهی برای فرار از روبرو نشدن با [[زندگی]] و زندگان است و یا بسیاری از اوقات هوسی [[میراث]] نهادنی است که با [[هوس]] دیگری تقویت می‌گردد، منشأش تقدسی است که مردم و [[اجتماع]] از هر راه و رسمی به یادگار مانده، دارند. آن‌گاه ملاحظه خواهی کرد که عبادت، از نگاه علی، تلاشی‌ پیگیر است که با تمام توان حلقه‌های [[جهان هستی]] را به هم می‌پیوندد تا [[زمین]] و [[آسمان]] را به هم متصل گرداند و مفهومی از مفاهیم [[جهاد]] در راه پیوند زندگان با هرگونه خیر و [[نیکی]] را ارائه دهد، عبادتی است برخاسته از روح [[سرکشی]] و [[عصیان]] بر ضدّ [[فساد]] و [[تباهی]] که علی می‌خواهد به [[مبارزه]] همه جانبه با آن برخیزد و قیامی است بر [[ضد]] [[نفاق]] و روح [[استثمار]] و [[کشتار]] در جهت [[منافع]] گروهی خاص و بر ضد [[فقر]] و [[ذلت]] و [[تنگدستی]] و ضعف و [[پستی]] که ویژگی بارز عصر آشفته آن حضرت بود.
اگر کسی [[عبادت امام]]{{ع}} را به دقت مورد بررسی قرار دهد به وضوح برایش روشن خواهد شد که وی در عبادت و تقوای خود نیز مانند [[سیاست]] و حکومتش، از شیوه‌ای خاص و روشی جدید برخوردار بود، عبادت علی آن چنان است که گویی [[شاعری]] مجذوب، با دلی [[پاک]] و توجّهی کامل در پیشگاه وجود مطلق می‌ایستد و آن‌گاه که [[زیبایی]] این هستی برایش [[کشف]] و روشن می‌شود، این [[آیت]] [[زیبا]] را سر می‌دهد که در آن قوانینی کامل از [[پارسایی]] آزادگان و [[عبادت]] بزرگان می‌بینیم‌
{{متن حدیث|إِنَّ قَوْماً عَبَدُوا اللَّهَ رَغْبَةً فَتِلْكَ عِبَادَةُ التُّجَّارِ وَ إِنَّ قَوْماً عَبَدُوا اللَّهَ رَهْبَةً فَتِلْكَ عِبَادَةُ الْعَبِيدِ وَ إِنَّ قَوْماً عَبَدُوا اللَّهَ شُكْراً فَتِلْكَ عِبَادَةُ الْأَحْرَارِ}} <ref>نهج البلاغه تحقیق صبحی صالح، ص۵۱۰، حکمت ۲۳۷ چاپ دار الهجره قم.</ref>؛ گروهی [[خدا]] را از سر رغبت (به [[بهشت]]) [[پرستش]] می‌کنند، این عبادت بازرگانان است و دسته‌ای او را از روی [[ترس]] می‌پرستند که این عبادت بردگان است و جمعی خدا را به جهت [[شکر]] و [[سپاس]] [[نعمت‌ها]] و [[شایستگی]] عبادت، می‌پرستند که عبادت آزادگان است. عبادت و پرستش [[امام]]، کاری منفی از قبیل عبادت فردی [[ترسو]] و یا سوداگر نیست، آن‌گونه که بسیاری از عبادت‌کنندگان چنین‌اند، بلکه عمل مثبت [[انسان]] بزرگی است که به خود و [[جهان هستی]] می‌نگرد و بر پایه خبرگی مردی پرتجربه و [[عقل]] [[انسانی]] [[آگاه]] و [[قلب]] فردی با [[احساسات]] لطیف، [[استوار]] است.
بر اساس همین مفهوم عبادت و [[تقوا]] بود که علی{{ع}} [[مردم]] را به مسیر [[خیرخواهی]] [[دعوت]] می‌کرد تا [[انسان‌ها]] همه تقوا و [[پرهیزکاری]] پیشه کنند. به عبارتی دیگر برای دست‌یابی به چیزی بالاتر از [[امید]] سوداگرانه به نعمت‌های [[جهان]] دیگر، مردم را به تقوا و پرهیزکاری فرا می‌خواند بدین امید که از این راه به [[عدالت]] پرداخته و [[حق]] [[مظلوم]] را از [[ظالم]] بستاند و می‌فرمود: {{متن حدیث|عَلَيْكُمْ بِتَقْوَى اللَّهِ وَ بِالْعَدْلِ عَلَى الصَّدِيقِ وَ الْعَدُوِّ}}؛ بر شما باد به تقوا و پرهیزکاری و [[اجرای عدالت]] بر [[دوست]] و [[دشمن]].
از دیدگاه امام{{ع}} تقوا، آن‌گاه سودمند و نتیجه‌بخش است که تو را وا دارد تا حق را پیش از آن‌که به چشم ببینی، بپذیری و بر آن کس که دشمن داری، [[ستم]] روا نداری. بنابراین [[زندگی]]- با این مفهوم از عبادت- برای دست‌یابی به کالای [[دنیوی]] و [[لذت]] زودگذر [[دنیا]]، ارزشی ندارد<ref>[[سید منذر حکیم|حکیم، سید منذر]]، [[‌پیشوایان هدایت ج۲ (کتاب)|‌پیشوایان هدایت ج۲]] ص ۳۸.</ref>.


== جستارهای وابسته ==
== جستارهای وابسته ==
۱۱۳٬۰۷۵

ویرایش