امامت سر خاتمیت (کتاب)

متن این جستار آزمایشی و غیرنهایی است. برای اطلاع از اهداف و چشم انداز این دانشنامه به صفحه آشنایی با دانشنامه مجازی امامت و ولایت مراجعه کنید.

امامت سر خاتمیت
زبان	فارسی
نویسنده	عباس جوار‌شکیان
ویراستاران	ابوالفضل طریقه‌دار، حسین برخورداری
موضوع	امامت، نبوت، خاتمیت
مذهب	[[شیعه]][[رده:کتاب شیعه]]
ناشر	[[:رده:انتشارات انتشارات بوستان کتاب‏‏‫‬|انتشارات انتشارات بوستان کتاب‏‏‫‬]][[رده:انتشارات انتشارات بوستان کتاب‏‏‫‬]]
به همت	دفتر تبلیغات اسلامی
محل نشر	قم، ایران
سال نشر	۱۳۹۴ ش
شابک	‭‭۹۷۸-۹۶۴-۰۹-۱۷۱۸-۳
شماره ملی	۴۱۳۱۶۹۸

امامت سر خاتمیت کتابی است به زبان فارسی که به بررسی خاتمیت و نقش بنیادین آن در برخی از مهمترین مباحث کلامی نظیر نبوت و امامت می‌پردازد. پدیدآورندهٔ این اثر عباس جوار‌شکیان است و مؤسسه بوستان کتاب‏‏‫ انتشار آن را به عهده داشته است.

درباره کتاب

در کتاب حاضر، نظریه در خصوص خاتمیت ارائه شده که مهم‌ترین دلیل حقانیت شیعه و محکم‌ترین استدلال امامت بر پایه باورهای مشترک و اصولی همه مسلمانان است. ابتدا ادله اثبات نبوت از منظر حکما و متکلمان بررسی شده و حداکثری بودن قلمروی دین اثبات شده است. سپس نظریات اقبال، شریعتی و مطهری در خصوص مناط و ملاک خاتمیت نقد وبررسی شده است. در ادامه سر خاتمیت بر پایه سازوکار فهم متون مقدس به ویژه قرآن کریم تبیین شده است. در فصل بعدی، به مقامات و شئون رسول اکرم (ص) نسبت به قرآن کریم پرداخته شده است. در نهایت نیز برای روشن شدن تلقی شیعه در دوره غیبت، تحلیل جدیدی از اجتهاد ارائه می‌شود.

فهرست کتاب

• سخنی با خواننده؛
• پیش گفتار؛
• نسبت خاتمیت و امامت؛
• طرح مسئله خاتمیت؛
• معرفی فصول کتاب؛
• ابعاد نوآوری اثر.

فصل اول نیاز به دین

• قلمرو و جایگاه دین در زندگی انسان؛
• ضرورت و دوام نیازمندی به دین؛
• ادلهٔ اثبات ضرورت دین؛
• چگونگی نیاز انسان به دین از منظر ادلهٔ کلامی و فلسفی نبوت؛
• دلیل متکلمان؛
• اثبات و تبیین مقدمهٔ اول (لطف بودن ارسال انبیا)؛
• اثبات و تبیین مقدمهٔ دوم (وجوب لطف بر خداوند)؛
• ادلهٔ حکما؛
• استدلال نخست بقای نوع بشر؛
• اثبات مقدمات؛
• استدلال دوم نیل به سعادت؛
• سعادت اخروی؛
• استدلال سوم نیل به تکامل؛
• استدلال چهارم تربیت و تعالی روحی و معنوی انسان؛
• غایت تربیت انسان؛
• الف) کمال نهایی و سعادت حقیقی انسان؛
• ب) لوازم و شرایط نیل به سعادت نهایی؛
• ج) حوزهٔ توانایی‌های علمی و عملی انسان؛
• دو ویژگی انحصاری روح انسان؛
• د) ظرفیت و قابلیت دین در تربیت انسان؛
• ویژگی‌های مربی حقیقی؛
• جمع بندی.

فصل دوم نیاز حداکثری به دین

• بررسی تلقی حداقلی از دین:
• یکم دین و حداقل‌های لازم برای زندگی انسانی؛
• دوم اصل دین، هستهٔ مشترک همهٔ ادیان الهی؛
• سوم اساس دیانت و ذاتی دین (مقاصد اصلی شرع)؛
• نیاز حداکثری به دین در ادلهٔ نبوت؛
• مبانی نظری نگرش حداقلی و حداکثری به دین؛
• دلایل حداکثری بودت قلمرو دین؛
• لوازم نیاز حداکثری به دین:
• کمال حداکثری دین؛
• جوهرهٔ حداکثری دین؛
• ربط حداکثری علم و دین؛
• اجتهاد حداکثری؛
• ضرورت اجتهاد حداکثری بر پایهٔ استفاده از همهٔ دانش‌های بشری؛
• سعادت حداکثری؛
• نخست سنخ و واحد کمالات دنیوی و اخروی؛
• دوم آثار دنیوی کمالات اخروی؛
• سوم حقیقت معنوی و روحی سعادتمندی دنیوی؛
• چهارم وابستگی سعادت دنیوی به سعادت اخروی؛
• پنجم سعادت دنیوی مقدمهٔ لازم برای سعادت اخروی؛
• ششم مطلوبیت بالعرض سعادت دنیوی.

فصل سوم فلسفه خاتمیت

• مناط و ملاک خاتمیت؛
• اتمام و اکمال وحی در نظریه‌های خاتمیت؛
• اتمام و اکمال وحی رکن اصلی و ضروری خاتمیت؛
• دو رکن اصلی خاتمیت؛
• بررسی نظریه بلوغ عقلی؛
• بلوغ عقلی از نظر اقبال؛
• پیان دیانت؛
• تفاوت دیدگاه اقبال و شهید مطهری؛
• نقد و بررسی نظریهٔ بلوغ عقلی؛
• نقد تلقی اقبال؛
• نقد نظریه شهید مطهری:
• بررسی ویژگی اول (توانایی حفظ کتای آسمانی)؛
• بررسی ویژگی دوم (قابلیت پذیرش برنامة کامل)؛
• بررسی ویژگی سوم (قدرت اجتهاد)؛
• نقد نظریه اسلام علت بلوغ عقلی؛
• نقد و بررسی؛
• نسبت بلوغ عقلی و خرد استقرائی؛
• اجتهاد و بلوغ عقلی؛
• قراین و شواهد عدم بلوغ عقلی بشر در عصر غیبت؛
• توابع نظریه بلوغ عقلی؛
• نظریه بلوغ نسبی و مطلق
• تلقی نادرست از دورهٔ غیبت؛
• کمال و نقص شریعت در دورهٔ غیبت؛
• امامت سر خاتمیت؛
• مغالطه نبوت و حجیت.

فصل چهارم مبانی فهم متون و حیاتی و قدسی

• مقدمه؛
• چیستی معنا و راه پی بردن به مبانی واژه‌ها؛
• خواستگاه معنا (صور ذهنی واژه‌ها)؛
• نحوهٔ مواضعهٔ الفاظ (پایگاه حسی و تجربی وضع)؛
• وحدت در عین کثرت تعینی معنا؛
• منزل و جایگاه معنا؛
• ساز و کار فهم از طریق زبان و کتابت؛
• نحوهٔ فهم متون وحیانی؛
• تفاوت متون وحیانی با متون بشری؛
• مخاطب وحی.

فصل پنجم تلازم خاتمیت و امامت و فهم دین

• حقیقت قرآن (حقیقت کتاب و کتاب حقیقی)؛
• صاحب مقام تنزیل و تبیین؛
• خاتمیت و ضرورت استمرار مقام تبیین؛
• امامت و ضرورت بهره‌مندی از حقایق قرآنی؛
• اصالت چهرهٔ زبانی وحی؛
• ادلهٔ ملاک خاتمیت بودن امامت:
• دلیل بقا و حفظ و حی؛
• دلیل تبیین؛
• دلیل تأویل (مقام راسخون در علم)؛
• لزوم وجود مرجعیت دینی (حجیت در مقام رفع اختلاف و خطا)؛
• لزوم وجود حجت بالغهٔ الهی در زمین؛
• رهبری و ولایت انسان‌ها (مقام هدایت به امر)؛
• الف) از حیث تربیت معنوی فردی؛
• ب) از حیث رهبری اجتماعی و زمان‌داری جامعه؛
• وساطت فیض.

فصل ششم اجتهاد امامت

• تفسیر متون وحیانی در پرتو امامت؛
• واقعیت زنده و بالفعل مواضعات زبانی؛
• مولف گرایی مفسر محور؛
• تاریخیت فهم؛
• واقعیت مشترک و واحد متن و فهم؛
• غیبت باوری در ساحت متن و معنا؛ شرایط روحی و روانی درک متن؛
• شرایط درک معانی قدسی؛
• تجربهٔ اتحادی با مولف؛
• ولایت، محور و اساس فهم قرآن؛
• ولایت؛
• مولفه‌های اساسی اجتهاد؛
• دفع یک توهم؛
• خلاصه مطالب فصل؛
• کتاب‌‌‌‌‌نامه.

دربارهٔ پدیدآورنده

عباس جوارشکیان

دکتر عباس جوارشکیان، تحصیلات دانشگاهی خود در مقطع دکتری فلسفه و حکمت اسلامی دانشگاه تربیت مدرس به اتمام رساند.

او علاوه بر تدریس دروس دانشگاهی تا کنون چندین مقاله به رشته تحریر درآورده است. «نقد نظریه بلوغ عقلی بشریت در فلسفه خاتمیت و امامت»، «خاتمیت از منظر متفکران معاصر»، «بررسی تطبیقی سیر از کثرت به وحدت در هستی شناسی افلاطون و ملاصدرا» و «چیستی و هستی ماده» برخی از این آثار است.

پیوند به بیرون

• وبگاه سازمان اسناد و کتابخانهٔ ملی ایران
• وبگاه آدینه بوک
• شبکه جامع کتاب گیسوم
• وبگاه پاتوق کتاب فردا