شمایل

شمایل در اصل، به معنای صفت‌ها و خصلت‌های انسان است، امّا به چهره و ویژگی‌ها و مشخّصات صورت نیز گفته می‌شود.

مقدمه

همچنین به صورت نگاری و ترسیم چهرۀ بزرگان دین و نگارگری وقایع مذهبی "شمایل سازی" می‌گویند. "شمایل گردان" نیز به کسی گویند که "تصویرهای قاب کردۀ بزرگان دین را به معرض نمایش گذارد. از سنت‌های مذهبی قدیم در تکایا آن بوده که در ایّام عزاداری برای یادآوری فرات، تشتی پرآب در گوشه ای از تکیه می‌نهادند، و علمی را به ستونی به نشانی علمداری حضرت عبّاس می‌بستند و بر روی پرده‌ها یا دیوارها شمایلی از شهادت هفتاد و دو تن می‌کشیدند و در و دیوار را رنگ عزا می‌دادند، تا هماهنگ با محتوای تعزیه و شبیه خوانی باشد. شمایل نگارانی هم همواره بوده‌اند که ذوق و هنر خویش را در راه ابا عبد الله(ع) و موضوعات دینی مربوط به أئمّه وقف می‌کردند. و کسانی با عنوان "پرده دار" به مرثیه خوانی پای این شمایل و تصویرهای مذهبی می‌پرداختند. به آنان "شمایل خوان" هم می‌گفتند. تابلوهای تصویرگران وقایع مذهبی، بر محور قصص قرآنی، جنگ‌های پیامبر و حضرت علی(ع)، ثبت وقایع عاشورا، خروج مختار و... است.

منابع

• محدثی، جواد، فرهنگ عاشورا