جز
وظیفهٔ شمارهٔ ۲
جز (جایگزینی متن - '\=\=\sپیوند\sبه\sبیرون\s\=\= \*\[(.*)\]' به '') |
HeydariBot (بحث | مشارکتها) جز (وظیفهٔ شمارهٔ ۲) |
||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
{{جعبه اطلاعات کتاب | {{جعبه اطلاعات کتاب | ||
| عنوان | | عنوان = [[تفسیر]] [[عبدالرزاق بن همام]] | ||
| عنوان اصلی | | عنوان اصلی = | ||
| تصویر | | تصویر = IM010068.jpg | ||
| اندازه تصویر | | اندازه تصویر = 200px | ||
| از مجموعه | | از مجموعه = | ||
| زبان | | زبان = عربی | ||
| زبان اصلی | | زبان اصلی = | ||
| نویسنده | | نویسنده = [[ابوبکر عبدالرزاق بن همام بن نافع حمیری یمانی صنعانی]] معروف به [[ابن همام]] | ||
| نویسندگان | | نویسندگان = | ||
| تحقیق یا تدوین | | تحقیق یا تدوین = | ||
| زیر نظر | | زیر نظر = | ||
| به کوشش | | به کوشش = | ||
| مترجم | | مترجم = | ||
| مترجمان | | مترجمان = | ||
| ویراستار | | ویراستار = | ||
| ویراستاران | | ویراستاران = | ||
| موضوع | | موضوع = [[تفسیر]] | ||
| مذهب | | مذهب = | ||
| ناشر | | ناشر = [[انتشارات دار المعرفة]] | ||
| به همت | | به همت = | ||
| وابسته به | | وابسته به = | ||
| محل نشر | | محل نشر = بیروت، لبنان | ||
| سال نشر | | سال نشر = ۱۴۱۱ ق، ۱۹۹۱ م، ۱۳۶۹ ش | ||
| | | چاپ = ۱ | ||
| تعداد جلد | | تعداد جلد = ۲ | ||
| | | تعداد صفحات = | ||
| قطع | | قطع = | ||
| نوع جلد | | نوع جلد = | ||
| شابک | | شابک = | ||
|رده‌بندی کنگره = | |رده‌بندی کنگره = | ||
|رده‌بندی دیویی = | |رده‌بندی دیویی = | ||
| شماره ملی | | شماره ملی = | ||
}} | }} | ||
'''[[تفسیر]] [[عبدالرزاق بن همام]]''' کتابی است که با زبان عربی به بررسی، بحث و [[تفسیر]] [[قرآن کریم]] می‌پردازد. این کتاب به قلم [[ابوبکر عبدالرزاق بن همام بن نافع حمیری یمانی صنعانی]] معروف به [[ابن همام]] نوشته شده و [[انتشارات دار الکتاب العلمیة]] نشر آن را به عهده داشته است.<ref name=p1>[https://www.neelwafurat.com/itempage.aspx?id=lbb78224-38696&search=books وبگاه نیل و فرات]</ref> | '''[[تفسیر]] [[عبدالرزاق بن همام]]''' کتابی است که با زبان عربی به بررسی، بحث و [[تفسیر]] [[قرآن کریم]] می‌پردازد. این کتاب به قلم [[ابوبکر عبدالرزاق بن همام بن نافع حمیری یمانی صنعانی]] معروف به [[ابن همام]] نوشته شده و [[انتشارات دار الکتاب العلمیة]] نشر آن را به عهده داشته است.<ref name=p1>[https://www.neelwafurat.com/itempage.aspx?id=lbb78224-38696&search=books وبگاه نیل و فرات]</ref> | ||
| خط ۶۴: | خط ۶۴: | ||
این تفسیر همۀ سور [[قرآن]] را دربر دارد، ولی در مورد [[آیات]] [[گزینش]] شده و برای بسیاری از آیات، روایت و تفسیری ذکر نشده است و برای بسیاری از آیات تنها در حدّ معنا کردن یک کلمه تفسیر آورده شده است؛ برای مثال، در [[تفسیر آیه]] {{متن قرآن|ذَلِكَ الْكِتَابُ لَا رَيْبَ فِيهِ هُدًى لِلْمُتَّقِينَ}}<ref>«این (آن) کتاب (است که) هیچ تردیدی در آن نیست، رهنمودی برای پرهیزگاران است» سوره بقره، آیه ۲.</ref> بیان آن تنها در این حد است که از قتاده نقل کرده که در معنای {{متن قرآن|لَا رَيْبَ فِيهِ}} می‌گوید: {{عربی|"لا شك فيه"}}<ref>ر.ک: صنعانی، تفسیر عبد الرزاق، ط، دارالکتب العلمیة، ج۱، ص۲۵۸، رقم ۱۶.</ref>. این تفسیر نیز مانند بسیاری از [[تفاسیر روایی]]، خالی از روایات ساختگی و نامناسب با ساحت [[قدس]] [[انبیا]] نیست؛ برای نمونه، در تفسیر آیه {{متن قرآن|وَلَقَدْ هَمَّتْ بِهِ وَهَمَّ بِهَا لَوْلَا أَنْ رَأَى بُرْهَانَ رَبِّهِ}}<ref>«و بی‌گمان آن زن آهنگ وی کرد و وی نیز اگر برهان پروردگار خویش را نمی‌دید آهنگ او می‌کرد بدین گونه (بر آن بودیم) تا از او زشتی و پلیدکاری را بگردانیم که او از بندگان ناب ما بود» سوره یوسف، آیه ۲۴.</ref> روایت {{متن حدیث|جَلَسَ مِنْهَا مَجْلِسَ الرَّجُلِ مِنِ امْرَأَتِهِ...}} را از [[مجاهد]] و روایت {{متن حدیث|حَلَّ الْهِمْيَانَ وَ جَلَسَ مِنْهَا مَجْلِسَ الْخَائِنِ...}} را از [[ابن عباس]] نقل کرده است<ref>ر.ک: صنعانی، تفسیر عبد الرزاق، ط، دارالکتب العلمیة، ج۲، ص۲۱۱-۲۱۲، رقم‌های ۱۲۹۴ و ۱۲۹۹.</ref>. | این تفسیر همۀ سور [[قرآن]] را دربر دارد، ولی در مورد [[آیات]] [[گزینش]] شده و برای بسیاری از آیات، روایت و تفسیری ذکر نشده است و برای بسیاری از آیات تنها در حدّ معنا کردن یک کلمه تفسیر آورده شده است؛ برای مثال، در [[تفسیر آیه]] {{متن قرآن|ذَلِكَ الْكِتَابُ لَا رَيْبَ فِيهِ هُدًى لِلْمُتَّقِينَ}}<ref>«این (آن) کتاب (است که) هیچ تردیدی در آن نیست، رهنمودی برای پرهیزگاران است» سوره بقره، آیه ۲.</ref> بیان آن تنها در این حد است که از قتاده نقل کرده که در معنای {{متن قرآن|لَا رَيْبَ فِيهِ}} می‌گوید: {{عربی|"لا شك فيه"}}<ref>ر.ک: صنعانی، تفسیر عبد الرزاق، ط، دارالکتب العلمیة، ج۱، ص۲۵۸، رقم ۱۶.</ref>. این تفسیر نیز مانند بسیاری از [[تفاسیر روایی]]، خالی از روایات ساختگی و نامناسب با ساحت [[قدس]] [[انبیا]] نیست؛ برای نمونه، در تفسیر آیه {{متن قرآن|وَلَقَدْ هَمَّتْ بِهِ وَهَمَّ بِهَا لَوْلَا أَنْ رَأَى بُرْهَانَ رَبِّهِ}}<ref>«و بی‌گمان آن زن آهنگ وی کرد و وی نیز اگر برهان پروردگار خویش را نمی‌دید آهنگ او می‌کرد بدین گونه (بر آن بودیم) تا از او زشتی و پلیدکاری را بگردانیم که او از بندگان ناب ما بود» سوره یوسف، آیه ۲۴.</ref> روایت {{متن حدیث|جَلَسَ مِنْهَا مَجْلِسَ الرَّجُلِ مِنِ امْرَأَتِهِ...}} را از [[مجاهد]] و روایت {{متن حدیث|حَلَّ الْهِمْيَانَ وَ جَلَسَ مِنْهَا مَجْلِسَ الْخَائِنِ...}} را از [[ابن عباس]] نقل کرده است<ref>ر.ک: صنعانی، تفسیر عبد الرزاق، ط، دارالکتب العلمیة، ج۲، ص۲۱۱-۲۱۲، رقم‌های ۱۲۹۴ و ۱۲۹۹.</ref>. | ||
همچنین [[داستان ساختگی]] [[حضرت داوود]]{{ع}} و [[همسر]] اوریا نیز در این تفسیر دیده می‌شود<ref>ر.ک: صنعانی، تفسیر عبد الرزاق، ط، دارالکتب العلمیة، ج۳، ص۱۱۳ و ۱۱۴، رقم ۲۵۸۵.</ref>. برخی [[روایات]] این [[تفسیر]] مشتمل بر [[تفسیر قرآن به قرآن]] است؛ برای مثال، در [[تفسیر آیه]] {{متن قرآن|الَّذِينَ آمَنُوا وَلَمْ يَلْبِسُوا إِيمَانَهُمْ بِظُلْمٍ أُولَئِكَ لَهُمُ الْأَمْنُ وَهُمْ مُهْتَدُونَ}}<ref>«آنان که ایمان آورده‌اند و ایمانشان را به هیچ ستمی نیالوده‌اند، امن (و آرامش) دارند و رهیافته‌اند» سوره انعام، آیه ۸۲.</ref> از [[ابن مسعود]] نقل کرده که وقتی [[آیه]] {{متن قرآن|وَلَمْ يَلْبِسُوا إِيمَانَهُمْ بِظُلْمٍ}}<ref>«آنان که ایمان آورده‌اند و ایمانشان را به هیچ ستمی نیالوده‌اند، امن (و آرامش) دارند و رهیافته‌اند» سوره انعام، آیه ۸۲.</ref> نازل شد، مفاد آیه بر [[مسلمانان]] گران آمد، گفتند: «ای [[رسول خدا]]! هیچ‌کس نیست مگر به خودش [[ستم]] می‌کند» [[پیامبر]]{{صل}} فرمود: «معنای آیه این نیست، آیا سخن [[لقمان]] به پسرش را نشنیده‌اید که می‌گفت: {{متن قرآن|يَا بُنَيَّ لَا تُشْرِكْ بِاللَّهِ إِنَّ الشِّرْكَ لَظُلْمٌ عَظِيمٌ}}<ref>«و (یاد کن) آنگاه را که لقمان به پسرش- در حالی که بدو اندرز می‌داد- گفت: پسرکم! به خداوند شرک مورز که شرک، ستمی سترگ است» سوره لقمان، آیه ۱۳.</ref> | همچنین [[داستان ساختگی]] [[حضرت داوود]]{{ع}} و [[همسر]] اوریا نیز در این تفسیر دیده می‌شود<ref>ر.ک: صنعانی، تفسیر عبد الرزاق، ط، دارالکتب العلمیة، ج۳، ص۱۱۳ و ۱۱۴، رقم ۲۵۸۵.</ref>. برخی [[روایات]] این [[تفسیر]] مشتمل بر [[تفسیر قرآن به قرآن]] است؛ برای مثال، در [[تفسیر آیه]] {{متن قرآن|الَّذِينَ آمَنُوا وَلَمْ يَلْبِسُوا إِيمَانَهُمْ بِظُلْمٍ أُولَئِكَ لَهُمُ الْأَمْنُ وَهُمْ مُهْتَدُونَ}}<ref>«آنان که ایمان آورده‌اند و ایمانشان را به هیچ ستمی نیالوده‌اند، امن (و آرامش) دارند و رهیافته‌اند» سوره انعام، آیه ۸۲.</ref> از [[ابن مسعود]] نقل کرده که وقتی [[آیه]] {{متن قرآن|وَلَمْ يَلْبِسُوا إِيمَانَهُمْ بِظُلْمٍ}}<ref>«آنان که ایمان آورده‌اند و ایمانشان را به هیچ ستمی نیالوده‌اند، امن (و آرامش) دارند و رهیافته‌اند» سوره انعام، آیه ۸۲.</ref> نازل شد، مفاد آیه بر [[مسلمانان]] گران آمد، گفتند: «ای [[رسول خدا]]! هیچ‌کس نیست مگر به خودش [[ستم]] می‌کند» [[پیامبر]]{{صل}} فرمود: «معنای آیه این نیست، آیا سخن [[لقمان]] به پسرش را نشنیده‌اید که می‌گفت: {{متن قرآن|يَا بُنَيَّ لَا تُشْرِكْ بِاللَّهِ إِنَّ الشِّرْكَ لَظُلْمٌ عَظِيمٌ}}<ref>«و (یاد کن) آنگاه را که لقمان به پسرش- در حالی که بدو اندرز می‌داد- گفت: پسرکم! به خداوند شرک مورز که شرک، ستمی سترگ است» سوره لقمان، آیه ۱۳.</ref><ref>ر.ک: صنعانی، تفسیر عبد الرزاق، ط، دارالکتب العلمیة، ج۲، ص۵۶، رقم ۸۲۳.</ref> | ||
در تفسیر {{متن قرآن|فَتَلَقَّى آدَمُ مِنْ رَبِّهِ كَلِمَاتٍ}}<ref>«آنگاه آدم از پروردگارش کلماتی فرا گرفت و (پروردگار) از او در گذشت که او بسیار توبه‌پذیر بخشاینده است» سوره بقره، آیه ۳۷.</ref> نیز از [[قتاده]] نقل کرده است که گفت: آن کلمات [[سخن]] [[خدا]] {{متن قرآن|قَالَا رَبَّنَا ظَلَمْنَا أَنْفُسَنَا وَإِنْ لَمْ تَغْفِرْ لَنَا وَتَرْحَمْنَا لَنَكُونَنَّ مِنَ الْخَاسِرِينَ}}<ref>«گفتند: پروردگارا! ما به خویش ستم کردیم و اگر ما را نیامرزی و بر ما نبخشایی بی‌گمان از زیانکاران خواهیم بود» سوره اعراف، آیه ۲۳.</ref> | در تفسیر {{متن قرآن|فَتَلَقَّى آدَمُ مِنْ رَبِّهِ كَلِمَاتٍ}}<ref>«آنگاه آدم از پروردگارش کلماتی فرا گرفت و (پروردگار) از او در گذشت که او بسیار توبه‌پذیر بخشاینده است» سوره بقره، آیه ۳۷.</ref> نیز از [[قتاده]] نقل کرده است که گفت: آن کلمات [[سخن]] [[خدا]] {{متن قرآن|قَالَا رَبَّنَا ظَلَمْنَا أَنْفُسَنَا وَإِنْ لَمْ تَغْفِرْ لَنَا وَتَرْحَمْنَا لَنَكُونَنَّ مِنَ الْخَاسِرِينَ}}<ref>«گفتند: پروردگارا! ما به خویش ستم کردیم و اگر ما را نیامرزی و بر ما نبخشایی بی‌گمان از زیانکاران خواهیم بود» سوره اعراف، آیه ۲۳.</ref><ref>ر.ک: صنعانی، تفسیر عبد الرزاق، ط، دارالکتب العلمیة، ج۱، ص۲۶۷-۲۶۸، رقم‌های ۴۴ و ۴۵.</ref><ref>[[علی اکبر بابایی|بابایی، علی اکبر]]، [[تاریخ تفسیر قرآن (کتاب)|تاریخ تفسیر قرآن]]، ص ۳۴۴ -۳۵۰ .</ref> | ||
== فهرست کتاب == | == فهرست کتاب == | ||
| خط ۷۷: | خط ۷۷: | ||
==دریافت متن کتاب== | ==دریافت متن کتاب== | ||
*[https://ito.pdf.lib.eshia.ir/84989/0/1 دریافت متن PDF کتاب از کتابخانه مدرسه فقاهت] | * [https://ito.pdf.lib.eshia.ir/84989/0/1 دریافت متن PDF کتاب از کتابخانه مدرسه فقاهت] | ||
*[https://noorlib.ir/book/view/10665?viewType=html دریافت متن دیجیتال کتاب از کتابخانه دیجیتال نور] | * [https://noorlib.ir/book/view/10665?viewType=html دریافت متن دیجیتال کتاب از کتابخانه دیجیتال نور] | ||
*[https://lib.efatwa.ir/41761/1/247 دریافت متن دیجیتال کتاب از کتابخانه مدرسه فقاهت] | * [https://lib.efatwa.ir/41761/1/247 دریافت متن دیجیتال کتاب از کتابخانه مدرسه فقاهت] | ||
*[https://quranpedia.net/ar/book/288 دریافت متن دیجیتال کتاب از الموسوعة القرآنیة] | * [https://quranpedia.net/ar/book/288 دریافت متن دیجیتال کتاب از الموسوعة القرآنیة] | ||
*[https://ketabpedia.com/%D8%AA%D8%AD%D9%85%D9%8A%D9%84/%D8%AA%D9%81%D8%B3%D9%8A%D8%B1-%D8%B9%D8%A8%D8%AF-%D8%A7%D9%84%D8%B1%D8%B2%D8%A7%D9%82-%D8%B7-%D8%A7%D9%84%D8%B9%D9%84%D9%85%D9%8A%D8%A9/ دریافت متن PDF کتاب از کتاب بدیا] | * [https://ketabpedia.com/%D8%AA%D8%AD%D9%85%D9%8A%D9%84/%D8%AA%D9%81%D8%B3%D9%8A%D8%B1-%D8%B9%D8%A8%D8%AF-%D8%A7%D9%84%D8%B1%D8%B2%D8%A7%D9%82-%D8%B7-%D8%A7%D9%84%D8%B9%D9%84%D9%85%D9%8A%D8%A9/ دریافت متن PDF کتاب از کتاب بدیا] | ||