امامت امام مهدی در کلام اسلامی: تفاوت میان نسخه‌ها

جز
خط ۲۶: خط ۲۶:
در [[احادیث]] دیگر، [[پیامبر]]{{صل}} از بیان [[مصادیق امامت]] و [[خلافت]] سخن به میان آورده و در موارد فراوانی [[امامان]] و [[جانشینان]] بعد از خود را معرفی کرده است. در این نوع [[احادیث]]، [[تعداد امامان]] و [[جانشینان پیامبر]]{{صل}} [[دوازده نفر]] و آخرین آنان [[امام مهدی]]{{ع}} ذکر شده است، نظیر [[حدیث]]: "[[امامان]] بعد از من دوازده نفرند نخستین آنان [[علی بن ابی طالب]] و آخرین آنان [[قائم]] [[امام مهدی]]{{ع}} است، اینها [[جانشینان]] و اوصیای من و [[حجت‌های الهی]] بر [[امت]] من بعد از من‌اند. هر کس به [[امامت]] آنان اعتراف کند [[مؤمن]] است و هر کس [[امامت]] آنان را [[انکار]] نماید [[کافر]] است<ref>{{متن حدیث|الْأَئِمَّةُ بَعْدِي اثْنَا عَشَرَ أَوَّلُهُمْ عَلِيُّ بْنُ أَبِي طَالِبٍ وَ آخِرُهُمُ الْقَائِمُ هُمْ خُلَفَائِي وَ أَوْصِيَائِي وَ أَوْلِيَائِي وَ حُجَجُ اللَّهِ عَلَى أُمَّتِي بَعْدِي الْمُقِرُّ بِهِمْ مُؤْمِنٌ وَ الْمُنْكِرُ لَهُمْ كَافِرٌ}}؛ ابن بابویه، محمد بن علی، کمال الدین، ص۲۵۹؛ خزاز قمی، علی بن محمد بن علی، کفایة الأثر، ص۲۳؛ ابن شهر آشوب، محمد بن علی، مناقب آل ابوطالب، ج۱، ص۲۵۴.</ref>. در برخی موارد، تک تک [[امامان دوازده‌گانه]] با خصوصیات اسمی آنان ذکر شده است<ref>ابن بابویه، محمد بن علی، الأمالی، ص۷۳۸؛ طبرسی، احمد بن علی، الاحتجاج، ص۸۷.</ref> و در بیشتر موارد این گونه آمده است: {{متن حدیث|الْأَئِمَّةُ بَعْدِي اثْنَا عَشَرَ تِسْعَةٌ مِنْ صُلْبِ الْحُسَيْنِ تَاسِعُهُمْ قَائِمُهُمْ}}<ref>ابن شهر آشوب، محمد بن علی، مناقب آل ابوطالب، ج۱، ص۲۵۴؛ خزاز قمی، علی بن محمد بن علی، کفایة الأثر، ص۳۹.</ref>. در تعداد دیگری از این نوع [[احادیث]]، [[عصمت]] و [[طهارت]] [[امامان]] و [[جانشینان پیامبر]]{{صل}} نیز بیان شده است، مثل [[حدیث نبوی]]: {{متن حدیث|يُخْرِجُ مِنْ صُلْبِ الْحُسَيْنِ تِسْعَةً مِنَ الْأَئِمَّةِ مَعْصُومُونَ مُطَهَّرُونَ وَ مِنْهُمْ مَهْدِيُّ هَذِهِ الْأُمَّةِ الَّذِي يَقُومُ بِالدِّينِ فِي آخِرِ الزَّمَانِ}}<ref>خزاز قمی، علی بن محمد بن علی، کفایة الأثر، ص۱۳۵؛ بحرانی، سید هاشم، غایة المرام، ج۲، ص۵.</ref>. در این [[احادیث نبوی]]، ضمن اینکه [[تعداد امامان]] و اوصاف آنان، مورد اشاره قرار گرفته، [[امام مهدی]]{{ع}} به عنوان [[آخرین امام]] و [[جانشین پیامبر]]{{صل}} ذکر شده است.
در [[احادیث]] دیگر، [[پیامبر]]{{صل}} از بیان [[مصادیق امامت]] و [[خلافت]] سخن به میان آورده و در موارد فراوانی [[امامان]] و [[جانشینان]] بعد از خود را معرفی کرده است. در این نوع [[احادیث]]، [[تعداد امامان]] و [[جانشینان پیامبر]]{{صل}} [[دوازده نفر]] و آخرین آنان [[امام مهدی]]{{ع}} ذکر شده است، نظیر [[حدیث]]: "[[امامان]] بعد از من دوازده نفرند نخستین آنان [[علی بن ابی طالب]] و آخرین آنان [[قائم]] [[امام مهدی]]{{ع}} است، اینها [[جانشینان]] و اوصیای من و [[حجت‌های الهی]] بر [[امت]] من بعد از من‌اند. هر کس به [[امامت]] آنان اعتراف کند [[مؤمن]] است و هر کس [[امامت]] آنان را [[انکار]] نماید [[کافر]] است<ref>{{متن حدیث|الْأَئِمَّةُ بَعْدِي اثْنَا عَشَرَ أَوَّلُهُمْ عَلِيُّ بْنُ أَبِي طَالِبٍ وَ آخِرُهُمُ الْقَائِمُ هُمْ خُلَفَائِي وَ أَوْصِيَائِي وَ أَوْلِيَائِي وَ حُجَجُ اللَّهِ عَلَى أُمَّتِي بَعْدِي الْمُقِرُّ بِهِمْ مُؤْمِنٌ وَ الْمُنْكِرُ لَهُمْ كَافِرٌ}}؛ ابن بابویه، محمد بن علی، کمال الدین، ص۲۵۹؛ خزاز قمی، علی بن محمد بن علی، کفایة الأثر، ص۲۳؛ ابن شهر آشوب، محمد بن علی، مناقب آل ابوطالب، ج۱، ص۲۵۴.</ref>. در برخی موارد، تک تک [[امامان دوازده‌گانه]] با خصوصیات اسمی آنان ذکر شده است<ref>ابن بابویه، محمد بن علی، الأمالی، ص۷۳۸؛ طبرسی، احمد بن علی، الاحتجاج، ص۸۷.</ref> و در بیشتر موارد این گونه آمده است: {{متن حدیث|الْأَئِمَّةُ بَعْدِي اثْنَا عَشَرَ تِسْعَةٌ مِنْ صُلْبِ الْحُسَيْنِ تَاسِعُهُمْ قَائِمُهُمْ}}<ref>ابن شهر آشوب، محمد بن علی، مناقب آل ابوطالب، ج۱، ص۲۵۴؛ خزاز قمی، علی بن محمد بن علی، کفایة الأثر، ص۳۹.</ref>. در تعداد دیگری از این نوع [[احادیث]]، [[عصمت]] و [[طهارت]] [[امامان]] و [[جانشینان پیامبر]]{{صل}} نیز بیان شده است، مثل [[حدیث نبوی]]: {{متن حدیث|يُخْرِجُ مِنْ صُلْبِ الْحُسَيْنِ تِسْعَةً مِنَ الْأَئِمَّةِ مَعْصُومُونَ مُطَهَّرُونَ وَ مِنْهُمْ مَهْدِيُّ هَذِهِ الْأُمَّةِ الَّذِي يَقُومُ بِالدِّينِ فِي آخِرِ الزَّمَانِ}}<ref>خزاز قمی، علی بن محمد بن علی، کفایة الأثر، ص۱۳۵؛ بحرانی، سید هاشم، غایة المرام، ج۲، ص۵.</ref>. در این [[احادیث نبوی]]، ضمن اینکه [[تعداد امامان]] و اوصاف آنان، مورد اشاره قرار گرفته، [[امام مهدی]]{{ع}} به عنوان [[آخرین امام]] و [[جانشین پیامبر]]{{صل}} ذکر شده است.


با روش [[عقلی]] استفاده از قاعده سبر و تقسیم نیز ثابت می‌شود که مقتضای [[ادله]] [[امامت]] و ویژگی‌های آن، صرفاً با دیدگاه [[شیعه امامیه]] [[اثناعشری]] که [[معتقد به امامت]] بالفعل [[امام مهدی]]{{ع}} به عنوان [[آخرین امام]] هستند قابل تطبیق است و در هیچ یک از [[فرق اسلامی]] دیگر اعم از [[اهل سنت]] و فرق [[شیعی]] دیگر، مصداق دیگری پیدا نمی‌شود، زیرا دیدگاه [[اهل سنت]] به [[دلیل]] عدم [[اعتقاد]] به [[عصمت امام]] و [[خلیفه پیامبر]]{{صل}}، نمی‌تواند خاستگاه [[دلایل عقلی]] و [[نقلی]] [[امامت]] را که در [[علم کلام]] در [[باب ]] [[امامت عامه]] از آن بحث شده است برآورده سازد، به همین جهت این دیدگاه غیر قابل پذیرش و مردود است. افزون بر این که [[اهل سنت]] در شرایط کنونی نمی‌توانند کسی را به عنوان [[امام]] و [[خلیفه پیامبر]]{{صل}} معرفی کنند، در حالی که [[دلایل عقلی]] و [[نقلی]] [[لزوم وجود امام]] و [[خلیفه]] عام است و شامل همه زمان‌ها می‌شود.
با روش [[عقلی]] استفاده از قاعده سبر و تقسیم نیز ثابت می‌شود که مقتضای [[ادله]] [[امامت]] و ویژگی‌های آن، صرفاً با دیدگاه [[شیعه امامیه]] [[اثناعشری]] که [[معتقد به امامت]] بالفعل [[امام مهدی]]{{ع}} به عنوان [[آخرین امام]] هستند قابل تطبیق است و در هیچ یک از [[فرق اسلامی]] دیگر اعم از [[اهل سنت]] و فرق [[شیعی]] دیگر، مصداق دیگری پیدا نمی‌شود، زیرا دیدگاه [[اهل سنت]] به [[دلیل]] عدم [[اعتقاد]] به [[عصمت امام]] و [[خلیفه پیامبر]]{{صل}}، نمی‌تواند خاستگاه [[دلایل عقلی]] و [[نقلی]] [[امامت]] را که در [[علم کلام]] در [[باب]] [[امامت عامه]] از آن بحث شده است برآورده سازد، به همین جهت این دیدگاه غیر قابل پذیرش و مردود است. افزون بر این که [[اهل سنت]] در شرایط کنونی نمی‌توانند کسی را به عنوان [[امام]] و [[خلیفه پیامبر]]{{صل}} معرفی کنند، در حالی که [[دلایل عقلی]] و [[نقلی]] [[لزوم وجود امام]] و [[خلیفه]] عام است و شامل همه زمان‌ها می‌شود.


همچنین [[ادله]] [[امامت و مهدویت]]، دیدگاه سایر فرق [[شیعی]] نظیر: [[کیسانیه]]، [[زیدیه]]، [[اسماعیلیه]]، [[واقفیه]] و... - را [[باطل]] می‌سازد، زیرا:
همچنین [[ادله]] [[امامت و مهدویت]]، دیدگاه سایر فرق [[شیعی]] نظیر: [[کیسانیه]]، [[زیدیه]]، [[اسماعیلیه]]، [[واقفیه]] و... - را [[باطل]] می‌سازد، زیرا:
خط ۴۴: خط ۴۴:
[[ابن قبه رازی]] برای [[اثبات وجود]] [[آخرین امام]] به نکته دیگری اشاره می‌کند و آن اینکه حتماً باید فردی از [[فرزندان]] [[ابوالحسن ثالث]] ([[حضرت هادی]]) [[امام]] باشد تا [[حجت الهی]] به ایشان [[قائم]] شود و عذر خلایق در دسترسی نداشتن به [[امام]] برطرف گردد<ref>ابن قبه رازی رازی، النقض علی ابوالحسن علی بن احمد بن بشار، ص۵۴.</ref>؛ این [[مرد]] ([[امام غایب]]) بر همه [[اهل]] [[اسلام]] از دور و نزدیک و حاضر و غایب [[امام]] است و ما و بیشتر [[مردم]] بی‌آنکه او را دیده باشیم به امامتش معتقدیم<ref>ابن قبه رازی رازی، النقض علی ابوالحسن علی بن احمد بن بشار، ص۵۴.</ref>؛ [[حق امامت]] ایشان در پی [[حق امامت]] پدرش است. اگر [[حق]] [[امامت امام عسکری]] ثابت شود، به [[ضرورت]] [[حق امامت]] او هم به [[اثبات]] می‌رسد؛ اگر پدرش [[حق امامت]] نداشت، چنین حقی به ایشان هم نمی‌رسید<ref>ابن قبه رازی رازی، النقض علی ابوالحسن علی بن احمد بن بشار، ص۵۴.</ref>.
[[ابن قبه رازی]] برای [[اثبات وجود]] [[آخرین امام]] به نکته دیگری اشاره می‌کند و آن اینکه حتماً باید فردی از [[فرزندان]] [[ابوالحسن ثالث]] ([[حضرت هادی]]) [[امام]] باشد تا [[حجت الهی]] به ایشان [[قائم]] شود و عذر خلایق در دسترسی نداشتن به [[امام]] برطرف گردد<ref>ابن قبه رازی رازی، النقض علی ابوالحسن علی بن احمد بن بشار، ص۵۴.</ref>؛ این [[مرد]] ([[امام غایب]]) بر همه [[اهل]] [[اسلام]] از دور و نزدیک و حاضر و غایب [[امام]] است و ما و بیشتر [[مردم]] بی‌آنکه او را دیده باشیم به امامتش معتقدیم<ref>ابن قبه رازی رازی، النقض علی ابوالحسن علی بن احمد بن بشار، ص۵۴.</ref>؛ [[حق امامت]] ایشان در پی [[حق امامت]] پدرش است. اگر [[حق]] [[امامت امام عسکری]] ثابت شود، به [[ضرورت]] [[حق امامت]] او هم به [[اثبات]] می‌رسد؛ اگر پدرش [[حق امامت]] نداشت، چنین حقی به ایشان هم نمی‌رسید<ref>ابن قبه رازی رازی، النقض علی ابوالحسن علی بن احمد بن بشار، ص۵۴.</ref>.


[[ابن قبه رازی]] در ادامه [[اثبات]] [[امام دوازدهم]] به [[حجیت]] [[نص]] اشاره می‌کند و می‌گوید پیشینیان ما و شما ([[جعفریه]]) این [[روایت]] را از [[امام صادق]] [[نقل]] کرده‌اند که چون سه نام [[محمد]] و [[علی]] و [[حسن]] پشت سر یکدیگر واقع شد، چهارمین آنان [[قائم]] خواهد بود<ref>ابن قبه رازی رازی، النقض علی ابوالحسن علی بن احمد بن بشار، ص۵۵. همچنین ر.ک: نعمانی، محمد بن ابراهیم، الغیبة، ص۱۸۳. محمدباقر مجلسی، بحارالانوار، ج۵۱، ص۳۸.</ref>. غیر از این [[روایت]]، [[روایات]] دیگر هم وجود دارد<ref>ابن قبه رازی رازی، النقض علی ابوالحسن علی بن احمد بن بشار، ص۵۵.</ref>. بنابراین زمانی که [[اثبات]] شد [[امام عسکری]] [[امام]] است، نه [[برادر]] ناتنی او ([[جعفر]])، طبق [[عقیده]] ما و شما باید فردی از [[فرزندان امام حسن]] [[عسکری]] [[امام]] باشد<ref>ابن قبه رازی رازی، النقض علی ابوالحسن علی بن احمد بن بشار، ص۵۵-۵۶.</ref>.<ref>[[عباس میرزایی|میرزایی، عباس]]، [[ابن قبه رازی (کتاب)| ابن قبه رازی]]، ص۲۰۹.</ref>.
[[ابن قبه رازی]] در ادامه [[اثبات]] [[امام دوازدهم]] به [[حجیت]] [[نص]] اشاره می‌کند و می‌گوید پیشینیان ما و شما ([[جعفریه]]) این [[روایت]] را از [[امام صادق]] [[نقل]] کرده‌اند که چون سه نام [[محمد]] و [[علی]] و [[حسن]] پشت سر یکدیگر واقع شد، چهارمین آنان [[قائم]] خواهد بود<ref>ابن قبه رازی رازی، النقض علی ابوالحسن علی بن احمد بن بشار، ص۵۵. همچنین ر.ک: نعمانی، محمد بن ابراهیم، الغیبة، ص۱۸۳. محمدباقر مجلسی، بحارالانوار، ج۵۱، ص۳۸.</ref>. غیر از این [[روایت]]، [[روایات]] دیگر هم وجود دارد<ref>ابن قبه رازی رازی، النقض علی ابوالحسن علی بن احمد بن بشار، ص۵۵.</ref>. بنابراین زمانی که [[اثبات]] شد [[امام عسکری]] [[امام]] است، نه [[برادر]] ناتنی او ([[جعفر]])، طبق [[عقیده]] ما و شما باید فردی از [[فرزندان امام حسن]] [[عسکری]] [[امام]] باشد<ref>ابن قبه رازی رازی، النقض علی ابوالحسن علی بن احمد بن بشار، ص۵۵-۵۶.</ref><ref>[[عباس میرزایی|میرزایی، عباس]]، [[ابن قبه رازی (کتاب)| ابن قبه رازی]]، ص۲۰۹.</ref>.


[[ابن قبه رازی]] تصریح می‌کند که بنابر [[اجماع]] باید [[امام]] قائمی از [[اهل]] یت{{عم}} باشد که [[حجت خدا]] بر [[خلق]] تمام شود<ref>ابن قبه رازی رازی، النقض علی ابوالحسن علی بن احمد بن بشار، ص۵۸.</ref> و ما [[اقرار]] داریم که باید فردی از [[فرزندان امام حسن]] [[عسکری]] [[حجت‌الله]] باشد<ref>ابن قبه رازی رازی، النقض علی ابوالحسن علی بن احمد بن بشار، ص۵۴.</ref>؛ ما به او [[رجوع]] می‌کنیم، به [[دستور]] او هستیم؛ او کسی است که حجیتش ثابت است و [[ادله]] امامتش آشکار<ref>ابن قبه رازی رازی، النقض علی ابوالحسن علی بن احمد بن بشار، ص۵۴.</ref>؛ وجود او با [[ادله]] قطعی اثبات‌پذیر است<ref>ابن قبه رازی رازی، النقض علی ابوالحسن علی بن احمد بن بشار، ص۵۶.</ref>. [[ابن قبه رازی]] با اشاره به نظر [[مخالفان]] [[امامیه]] مبنی بر نبود [[نصوص امامت]] برا‌ی [[آخرین امام]] می‌گوید آنان اول باید نظریه خود را [[اثبات]] کنند و در مرحله بعد نظر [[امامیه]] مبنی بر وجود [[نص]] را رد کنند؛ همه [[انگیزه]] آنان از طرح این مباحث [[انکار]] مسئله [[غیبت امام]] است <ref>ابن قبه رازی رازی، النقض علی ابوالحسن علی بن احمد بن بشار، ص۶۱.</ref>.<ref>[[عباس میرزایی|میرزایی، عباس]]، [[ابن قبه رازی (کتاب)| ابن قبه رازی]]، ص۲۱۲.</ref>.
[[ابن قبه رازی]] تصریح می‌کند که بنابر [[اجماع]] باید [[امام]] قائمی از [[اهل]] یت{{عم}} باشد که [[حجت خدا]] بر [[خلق]] تمام شود<ref>ابن قبه رازی رازی، النقض علی ابوالحسن علی بن احمد بن بشار، ص۵۸.</ref> و ما [[اقرار]] داریم که باید فردی از [[فرزندان امام حسن]] [[عسکری]] [[حجت‌الله]] باشد<ref>ابن قبه رازی رازی، النقض علی ابوالحسن علی بن احمد بن بشار، ص۵۴.</ref>؛ ما به او [[رجوع]] می‌کنیم، به [[دستور]] او هستیم؛ او کسی است که حجیتش ثابت است و [[ادله]] امامتش آشکار<ref>ابن قبه رازی رازی، النقض علی ابوالحسن علی بن احمد بن بشار، ص۵۴.</ref>؛ وجود او با [[ادله]] قطعی اثبات‌پذیر است<ref>ابن قبه رازی رازی، النقض علی ابوالحسن علی بن احمد بن بشار، ص۵۶.</ref>. [[ابن قبه رازی]] با اشاره به نظر [[مخالفان]] [[امامیه]] مبنی بر نبود [[نصوص امامت]] برا‌ی [[آخرین امام]] می‌گوید آنان اول باید نظریه خود را [[اثبات]] کنند و در مرحله بعد نظر [[امامیه]] مبنی بر وجود [[نص]] را رد کنند؛ همه [[انگیزه]] آنان از طرح این مباحث [[انکار]] مسئله [[غیبت امام]] است <ref>ابن قبه رازی رازی، النقض علی ابوالحسن علی بن احمد بن بشار، ص۶۱.</ref><ref>[[عباس میرزایی|میرزایی، عباس]]، [[ابن قبه رازی (کتاب)| ابن قبه رازی]]، ص۲۱۲.</ref>.


== جستارهای وابسته ==
== جستارهای وابسته ==
خط ۵۶: خط ۵۶:
{{منابع}}
{{منابع}}
# [[پرونده: 1100524.jpg|22px]] [[عباس میرزایی|میرزایی، عباس]]، [[ابن قبه رازی (کتاب)| ابن قبه رازی ''']]
# [[پرونده: 1100524.jpg|22px]] [[عباس میرزایی|میرزایی، عباس]]، [[ابن قبه رازی (کتاب)| ابن قبه رازی ''']]
#[[پرونده:440259451.jpg|22px]] [[قنبر علی صمدی|صمدی، قنبر علی]]، [[امامت امام مهدی (مقاله)|مقاله «امامت امام مهدی»]]، [[دانشنامه کلام اسلامی ج۱ (کتاب)|'''دانشنامه کلام اسلامی''']]
# [[پرونده:440259451.jpg|22px]] [[قنبر علی صمدی|صمدی، قنبر علی]]، [[امامت امام مهدی (مقاله)|مقاله «امامت امام مهدی»]]، [[دانشنامه کلام اسلامی ج۱ (کتاب)|'''دانشنامه کلام اسلامی''']]
{{پایان منابع}}
{{پایان منابع}}


۱۱۸٬۲۸۱

ویرایش