جباریت: تفاوت میان نسخه‌ها

از امامت‌پدیا، دانشنامهٔ امامت و ولایت
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۱: خط ۱:
{{امامت}}
{{امامت}}
{{مدخل مرتبط
{{مدخل مرتبط
| موضوع مرتبط = جباریت
| موضوع مرتبط = اسم الهی
| عنوان مدخل  = جباریت
| عنوان مدخل  = جباریت
| مداخل مرتبط = [[جباریت در لغت]] - [[جباریت در قرآن]] - [[جباریت در فقه سیاسی]]
| مداخل مرتبط = [[جباریت در لغت]] - [[جباریت در قرآن]] - [[جباریت در فقه سیاسی]]

نسخهٔ ‏۶ ژوئن ۲۰۲۲، ساعت ۰۷:۳۸

مقدمه

جبار: کسی است که سلطه[۱]، برتری و غلبه دارد[۲]؛ از جبر به معنای عظمت و برتری[۳].

أَتُرِيدُ أَنْ تَقْتُلَنِي كَمَا قَتَلْتَ نَفْسًا بِالْأَمْسِ إِنْ تُرِيدُ إِلَّا أَنْ تَكُونَ جَبَّارًا فِي الْأَرْضِ[۴].

جبّار از صفات الهی است و اطلاق آن بر مخلوق و عبد مذمت شده و حتی در قرآن این صفت نفی شده است: مَا أَنْتَ عَلَيْهِمْ بِجَبَّارٍ[۵].

در سیاست معمولاً جبّار بر فردی اطلاق می‌شود که سلطه خود را با تحمیل بر اراده مردم و اجبار آنها تأمین می‌کند[۶]. بر این اساس، به نظام سیاسی که حاکم آن همه شئون و امور مردم را در دست گرفته و فرمانروایی مطلق دارد، حکومت تیرانی گفته می‌شود[۷].[۸].

منابع

پانویس

  1. بهاءالدین خرمشاهی، دانشنامه قرآن و قرآن‌پژوهی، ج۱، ص۸۳۳-۸۳۴.
  2. حسن مصطفوی، التحقیق فی کلمات القرآن الکریم، ج۲، ص۴۶.
  3. ابن‌فارس، معجم مقاییس اللغة، ج۱، ص۵۰۱.
  4. «آیا می‌خواهی که مرا همچون کسی که دیروز کشتی بکشی؟ تو جز این نمی‌خواهی که در این (سر) زمین گردنکش باشی» سوره قصص، آیه ۱۹.
  5. «تو بر آنان چیره نیستی» سوره ق، آیه ۴۵.
  6. سیدمحمدحسین طباطبابی، المیزان، ج۱۸، ص۳۶۱.
  7. علی‌اکبر آقابخشی و مینو افشاری‌راد، فرهنگ علوم سیاسی، ص۴۳۶.
  8. نظرزاده، عبدالله، فرهنگ اصطلاحات و مفاهیم سیاسی قرآن کریم، ص:۲۰۳-۲۰۴.