وزارت: تفاوت میان نسخه‌ها

از امامت‌پدیا، دانشنامهٔ امامت و ولایت
خط ۱: خط ۱:
{{امامت}}
{{مدخل مرتبط | موضوع مرتبط = | عنوان مدخل  = | مداخل مرتبط = [[وزارت در قرآن]] - [[وزارت در حدیث]] - [[وزارت در فقه اسلامی]] - [[وزارت در فقه سیاسی]]| پرسش مرتبط  = وزارت (پرسش)}}
{{مدخل مرتبط | موضوع مرتبط = | عنوان مدخل  = | مداخل مرتبط = [[وزارت در قرآن]] - [[وزارت در حدیث]] - [[وزارت در فقه اسلامی]] - [[وزارت در فقه سیاسی]]| پرسش مرتبط  = وزارت (پرسش)}}
==معناشناسی وزارت==
==معناشناسی وزارت==
خط ۲۰: خط ۱۹:
{{حکومت}}
{{حکومت}}


[[رده:مدخل]]
[[رده:امارت]]
[[رده:امارت]]

نسخهٔ ‏۱ اوت ۲۰۲۲، ساعت ۰۲:۰۹

معناشناسی وزارت

‌وزارت انبیای پیشین

وزارت پیامبر خاتم

منصب وزارت در حکومت اسلامی

در مجموعه نظام اداری حکومت اسلامی، ابتدا مقام و منصبی با عنوان «وزارت» وجود نداشت و در دورۀ عباسیان، به تأسی از حکومت پادشاهی ایران پدید آمد. در آغاز، وظایف وزیر معلوم نبود، ولی به تدریج، رسوم و آداب وزارت به کمال خود رسید و در اواخر دولت عباسی در دستگاه اجرایی حکومت، وضع کاملاً مشخصی یافت[۱]. وزیر، بازوی راست خلیفه بود و بنام خلیفه، تمامی کارهای دولتی، اعم از کشوری و لشکری را به عهده داشت. وزارت فوق به دو نحو عمل می‌شد: وزارت مختار و وزارت اجراء. حوزه اختیارات این دو وزارت نیز متفاوت بود؛ به گونه‌ای که وزیر مختار در رسیدگی به شکایات، عزل و نصب والی، رسیدگی به کار سپاهیان، جنگ و تصرف در اموال خزانۀ دولت، دارای اختیارات تام بود، ولی وزیر اجراء از چنین اختیاراتی برخوردار نبود. از معروف‌ترین وزیران مختار در دورۀ عباسی «برمکیان» و وزیران اجرا «احمد بن ابی خالد» در زمان مأمون می‌توان نام برد[۲][۳].

منابع

پانویس

  1. تاریخ التمدن الاسلامی، ج۱، ص۱۵۲؛ الکامل فی التاریخ، ج۸، ص۵۱-۲۲؛ هلال الصابی، تاریخ الوزراء، ص۲۸۶؛ تجارب الامم، ج۲، ص۲۸۱؛ مقدمه ابن خلدون، ص۲۰۸.
  2. النظم الاسلامیه، ص۱۱۷؛ تاریخ الاسلام، ج۲، ص۲۶۲-۲۵۸.
  3. فروتن، اباصلت، مرادی، علی اصغر، واژه‌نامه فقه سیاسی، ص ۱۸۰.