احمد بن عیسی بن علی: تفاوت میان نسخه‌ها

از امامت‌پدیا، دانشنامهٔ امامت و ولایت
خط ۱: خط ۱:
{{امامت}}
{{مدخل مرتبط | موضوع مرتبط = | عنوان مدخل  = | مداخل مرتبط = [[احمد بن عیسی بن علی در تراجم و رجال]] - [[احمد بن عیسی بن علی در تاریخ اسلامی]]| پرسش مرتبط  = }}
{{مدخل مرتبط | موضوع مرتبط = | عنوان مدخل  = | مداخل مرتبط = [[احمد بن عیسی بن علی در تراجم و رجال]] - [[احمد بن عیسی بن علی در تاریخ اسلامی]]| پرسش مرتبط  = }}


خط ۲۳: خط ۲۲:


[[رده:احمد بن عیسی بن علی]]
[[رده:احمد بن عیسی بن علی]]
[[رده:مدخل]]
[[رده:اعلام]]
[[رده:اعلام]]
[[رده:راویان امام رضا]]
[[رده:راویان امام رضا]]

نسخهٔ ‏۳۱ ژوئیهٔ ۲۰۲۲، ساعت ۰۸:۰۲

مقدمه

از راویان حدیث سلسلة الذهب. احمد بن عیسی بن علی بن حسین اصغر بن علی بن حسین بن علی بن ابی طالب(ع)[۱]. وی را از کسانی دانسته‌اند که حدیث معروف سلسلة الذهب را روایت کرده است[۲]، اگر چه اهل حدیث به این ادعا چندان عنایت نکرده و چنین نقشی را برای وی یادآور نشده‌اند. ابن‌اثیر در تاریخ خود از او تحت عنوان احمد بن عیسی بن حسین اصغر بن علی بن حسین بن علی بن ابی طالب(ع) نام برده و نام جد وی را حسین، نه علی، ذکر کرده است[۳]، اما برابر داده‌های نسب‌شناسان، حسین اصغر دارای پنج پسر بود که هیچ یک از آنان به نام عیسی شناخته نشده‌اند و عیسی فرزند پسر حسین اصغر به نام علی بوده است[۴]. با توجه به مأخذ کلام ابن‌اثیر که تاریخ طبری باشد و او احمد را فرزند عیسی بن علی بن حسین اصغر می‌داند[۵]، به نظر می‌رسد که نام علی به دلیل خطای در استنساخ و نگارش رخ داده است[۶]. احمد را یکی از مشایخ شیخ صدوق[۷]، راوی حدیث و فقیهی بزرگ[۸] و از دانشمندان شیعه[۹] دانسته‌اند. او از عباد بن صهیب حدیث ایمان را روایت کرده[۱۰] و احمد بن یوسف مؤدب، حدیث سلسلة الذهب را از طریق او روایت کرده است[۱۱]. احمد یکی از قیام کنندگان علوی در زمان متوکل (خلافت ۲۳۲-۲۴۷ق) بود که پس از غلبه حسن بن زید بر طبرستان و نواحی دیلم و کشته شدن محمد بن میکال در ری، در روز عرفه سال ۲۵۰ق یابه روایتی سال ۲۷۰ ق[۱۲]، به همراه ادریس بن موسی بن عبدالله بن موسی بن حسن بن حسن بن علی بن ابی طالب(ع) در ری قیام کرد. او نماز عید را با مردم ری خواند و آنها را به سوی شخص مورد رضایت از خاندان محمد(ص) دعوت کرد. محمد بن طاهر، والی همدان، با وی نبرد کرد که احمد بن عیسی او را شکست داد و محمد به سوی قزوین رفت[۱۳]. در برخی منابع آمده است که احمد مردم ری را به سوی حسن بن زید فرا می‌خواند[۱۴] که با توجه به حکومت حسن بن زید بر برخی نواحی ایران در آن زمان، به نظر می‌رسد منظور احمد از شخص مورد رضایت از آل محمد(ص) همان حسن بن زید بوده است.

به نظر می‌رسد احمد، به هنگام حرکت امام رضا(ع) از مدینه به مرو، حدیث معروف سلسلة الذهب را از آن حضرت شنیده و پس از تصدی ولایت قزوین، آن را در آن دیار منتشر کرده است[۱۵]. با توجه به فاصله زمانی بین زمان حرکت امام به ایران و قیام احمد در ری در سال ۲۵۰ق، می‌توان نتیجه گرفت که احمد عمری طولانی داشته است، به همین دلیل احتمال اینکه وی همان احمد بن عیسی، ملقب به شیخ بن علی بن حسین اصغر بن علی بن حسین بن علی بن ابی طالب‌(ع)، باشد که در “تاریخ قم” درباره او آمده که به همراه حسین بن احمد ملقب به کوکبی به ایران آمد، مقرون به صحت می‌شود. به هر حال، احمد به ری رفت و در آنجا سکونت گزید. فرزندان او در ری ساکن و به لقب خرمابادی شناخته شدند. احمد در ۱۲۰ سالگی در ری وفات یافت[۱۶].

به هر حال، او از علویانی بود که علیه حکومت عباسیان قیام کرد[۱۷]. در سال ۲۵۲ق بین عبدالله بن عزیز، نماینده محمد بن طاهر در ری، و احمد جنگی در گرفت. احمد به دست عبدالله اسیر و به نیشابور فرستاده شد[۱۸]. به جز مطلبی که در تاریخ قم آمده، از زندگی او پس از اسارت اطلاعی در دست نیست.[۱۹][۲۰]

منابع

اصحاب امام رضا (ع)

  1. آدم بن ابی‌ایاس عسقلانی
  2. اباصلت هروی
  3. ابان بن محمد بجلی
  4. ابراهیم اوسی
  5. ابراهیم بن ابی محمود خراسانی
  6. ابراهیم بن ابی‌اسرائیل
  7. ابراهیم بن ابی‌الکرام جعفری
  8. ابراهیم بن ابی‌بلاد
  9. ابراهیم بن ابی‌سمال
  10. ابراهیم بن ابی‌محمود خراسانی
  11. ابراهیم بن احمد بغدادی بزوری
  12. ابراهیم بن اسحاق نهاوندی
  13. ابراهیم بن اسماعیل بن داود
  14. ابراهیم بن بسطام
  15. ابراهیم بن بشر
  16. ابراهیم بن داود یعقوبی
  17. ابراهیم بن سفیان
  18. ابراهیم بن سلام نیشابوری
  19. ابراهیم بن شعیب عقرقوفی
  20. ابراهیم بن صالح (راوی)
  21. ابراهیم بن عباس بن محمد صولی
  22. ابراهیم بن عبدالحمید
  23. ابراهیم بن علی جعفری
  24. ابراهیم بن محمد حسنی
  25. ابراهیم بن محمد خراسانی
  26. ابراهیم بن محمد خزاز
  27. ابراهیم بن محمد مولی خراسانی
  28. ابراهیم بن محمد همدانی
  29. ابراهیم بن موسی قزاز
  30. ابراهیم بن هاشم عباسی
  31. ابراهیم بن هاشم قمی
  32. ابراهیم بن هاشم
  33. ابن سراج
  34. ابن سکیت
  35. ابن طیفور متطبب
  36. ابن غیلان مدائنی
  37. ابن‌خانبه
  38. ابو احمد غازی
  39. ابو یحیی زکریا بن یحیی واسطی
  40. ابو یزید قسمی
  41. ابواسحاق خراسانی
  42. ابوالحسن خراسانی
  43. ابوالحسین رازی
  44. ابوالعباس حمیری
  45. ابوالفضل خراسانی
  46. ابوالقاسم فارسی
  47. ابوجریر قمی
  48. ابوحارث
  49. ابوحبیب نباجی
  50. ابوحریر قمی
  51. ابوحمزة مولاه
  52. ابوحیون
  53. ابوخالد سجستانی
  54. ابوخالد کوفی
  55. ابوزید مکی
  56. ابوسجاح انصاری
  57. ابوسعید خراسانی
  58. ابوعاصم
  59. ابوعلی قطان
  60. ابوقره
  61. ابومحمد تفلیسی
  62. ابومحمد جزائری
  63. ابومحمد جعفر بن بشیر بجلی
  64. ابومحمد ذریری دینوری
  65. ابومحمد رقی
  66. ابومحمد غفاری
  67. ابومحمد قزوینی
  68. ابومحمد مصری
  69. ابومحمد کوفی
  70. ابومسروق عبدالله نهدی کوفی
  71. ابویحیی موصلی
  72. ابویزید مکی
  73. احمد بن ابی‌خلف
  74. احمد بن ابی‌عبدالله برقی
  75. احمد بن ابی‌عبدالله
  76. احمد بن اشیم
  77. احمد بن حرب
  78. احمد بن حسن میثمی
  79. احمد بن حماد محمودی مروزی
  80. احمد بن حمزة بن بزیع
  81. احمد بن حنبل
  82. احمد بن زکریا
  83. احمد بن سلیمان
  84. احمد بن عامر طایی
  85. احمد بن عباس صنعانی
  86. احمد بن عبدالله بن حارثه کرخی
  87. احمد بن عبدالله جویباری
  88. احمد بن عمر بن ابی‌شعبه حلبی
  89. احمد بن عمر حلال کوفی
  90. احمد بن عمر مرهبی
  91. احمد بن عمره کوفی
  92. احمد بن عیسی بن اسباط
  93. احمد بن عیسی بن زید
  94. احمد بن عیسی بن علی
  95. احمد بن فیض
  96. احمد بن محمد بن ابی‌نصر بزنطی
  97. احمد بن محمد بن حنبل بن هلال شیبانی
  98. احمد بن محمد بن عیسی اشعری قمی
  99. احمد بن محمد زیدی
  100. احمد بن محمد سیاری
  101. احمد بن معافی
  102. احمد بن موسی الکاظم
  103. احمد بن موسی بن سعد
  104. احمد بن یوسف مولی بنی تیم الله کوفی
  105. احکم بن بشار مروزی کلثومی
  106. ادریس بن عیسی اشعری قمی
  107. ادریس بن یقطین
  108. اسحاق بن ابراهیم حنظلی
  109. اسحاق بن محمد حضینی
  110. اسحاق بن موسی بن جعفر
  111. اسماعیل بن سعد احوص اشعری قمی
  112. اسماعیل بن عباد قصری
  113. اسماعیل بن قتیبة
  114. اسماعیل بن محمد بن اسحاق بن جعفر
  115. اسماعیل بن مهران
  116. اسماعیل بن همام
  117. اضرم بن مطر
  118. افلح بن یزید
  119. ایوب بن نوح بن دراج کوفی
  120. بائس مولی حمزة بن یسع اشعری
  121. بکر بن صالح ضبی رازی
  122. بکر بن محمد ازدی
  123. ثلج بن ابی ثلج یعقوبی
  124. جعفر بن اسماعیل حضرمی
  125. جعفر بن بشیر بجلی
  126. جعفر بن عیسی بن عبید
  127. جعفر بن مثنی خطیب
  128. حسن بن ابراهیم کوفی
  129. حسن بن اسباط کندی
  130. حسن بن اسد بصری
  131. حسن بن بشیر
  132. حسن بن جهم رازی
  133. حسن بن حسین علوی
  134. حسن بن راشد
  135. حسن بن زیاد
  136. حسن بن سعید بن حماد
  137. حسن بن سعید کوفی
  138. حسن بن سهل
  139. حسن بن شعیب مداینی
  140. حسن بن عباد
  141. حسن بن عدیس
  142. حسن بن علی بن فضال کوفی
  143. حسن بن علی بن یقطین
  144. حسن بن علی خزاز
  145. حسن بن علی ربعی
  146. حسن بن عمر بن یزید
  147. حسن بن قاسم
  148. حسن بن محبوب سراد کوفی
  149. حسن بن محمد بن ابی طلحة
  150. حسن بن یونس
  151. حسن تفلیسی (ابومحمد تفلیسی)
  152. حسن رواندی دینوری
  153. حسین بن ابراهیم بن موسی بن جعفر
  154. حسین بن ابی‌سعید مکاری
  155. حسین بن بشار مداینی
  156. حسین بن جهم رازی
  157. حسین بن خالد صیرفی
  158. حسین بن زیاد
  159. حسین بن سعید بن حماد مولی علی بن الحسین
  160. حسین بن شعیب مداینی
  161. حسین بن صالح خثعمی
  162. حسین بن علی بن یقطین
  163. حسین بن عمر بن یزید
  164. حسین بن محمد بن ابی طلحة
  165. حسین بن مهران
  166. حسین بن موسی
  167. حسین بن یزید نخعی
  168. حسین رواندی دینوری
  169. حسین مولی رئاب
  170. حماد بن عثمان
  171. حمدان بن ابراهیم اهوازی کوفی
  172. حمدان بن سلمان نیشابوری
  173. حمزة بن بزیع
  174. خلف بن سلمة بصری
  175. داود بن سلیمان بن یوسف
  176. داود بن علی عبدی
  177. داود بن علی یعقوبی
  178. داود بن قاسم جعفری
  179. داود بن نعمان
  180. دعبل بن علی خزاعی
  181. ریان بن صلت بغدادی
  182. زکریا بن آدم قمی
  183. زکریا بن ادریس بن عبدالله اشعری قمی
  184. زکریا بن عبدالصمد قمی
  185. زکریا بن محمد ازدی مؤمن
  186. سعد بن حماد
  187. سعد بن سعد احوص بن سعد بن مالک اشعری قمی
  188. سعید بن أخت صفوان بن یحیی اخو فارس
  189. سعید بن سعید قمی
  190. سلیمان بن جعفر جعفری
  191. سلیمان بن داود خفاف
  192. سلیمان بن رشید
  193. سلیمان مروزی
  194. سندی بن ربیع کوفی
  195. سهل بن یسع بن عبدالله اشعری قمی
  196. شعیب بن حماد
  197. صالح بن عبدالله خثعمی
  198. صالح بن علی بن عطیة بغدادی
  199. صالح خباز کوفی
  200. صدقة خراسانی
  201. صفوان بن یحیی بجلی بیاع السابری مولی
  202. طاهر بن حاتم
  203. عباد بن محمد بن سلیمان نوفلی
  204. عباد بن یزید
  205. عباس بن محمد وراق یونسی
  206. عباس بن معروف قمی مولی جعفر بن عمران بن عبدالله اشعری
  207. عباس بن موسی نخاس کوف
  208. عباس بن هلال شامی
  209. عباس نجاشی کوفی
  210. عبدالجبار بن مبارک نهاوندی
  211. عبدالحمید بن سالم عطار
  212. عبدالحمید بن سعید
  213. عبدالرحمان بن ابی نجران تمیمی
  214. عبدالسلام بن صالح هروی ابوالصلت
  215. عبدالسلام بن صالح
  216. عبدالعزیز بن المهتدی اشعری قمی
  217. عبدالعزیز بن مسلم
  218. عبدالله بن ابان
  219. عبدالله بن ابراهیم
  220. عبدالله بن جندب بجلی کوفی
  221. عبدالله بن صلت مولی بنی تیم الله بن ثعلبة
  222. عبدالله بن طاووس
  223. عبدالله بن علی
  224. عبدالله بن محمد حجال
  225. عبدالله بن محمد حصینی عبدی
  226. عبدالله بن مغیرة مولی بنی نوفل بن حرث بن عبدالمطلب خزاز کوفی
  227. عبدالله بن موسی بن جعفر بن محمد
  228. عبدالله، ملقب به رأس المذری
  229. عبدالوهاب بن ابی‌کثیر
  230. عبید الله بن علی بن سوار
  231. عبید نصری
  232. عبیس بن هشام ناشری
  233. عثمان بن رشید
  234. عثمان بن عیسی کلابی رواسی کوفی
  235. عطیة بن رستم
  236. عقبة بن رستم
  237. علی بن ابی ثور کوفی
  238. علی بن احمد بن اشیم
  239. علی بن اسباط
  240. علی بن اسماعیل میثمی
  241. علی بن بلال
  242. علی بن جعفر بن محمد
  243. علی بن حدید بن حکیم کوفی
  244. علی بن حسین بن یحیی
  245. علی بن حکم بن زبیر مولی نخع کوفی
  246. علی بن رباط
  247. علی بن سعید مداینی
  248. علی بن سوید سائی
  249. علی بن سیف بن عمیرة عربی کوفی نخعی
  250. علی بن عبدالله بن مهران
  251. علی بن عثمان بن رزین
  252. علی بن علی بن رزین خزاعی
  253. علی بن فضیل واسطی
  254. علی بن مسیب عربی
  255. علی بن مهدی بن صدقة رقی ابوالحسن
  256. علی بن مهدی بن صدقه
  257. علی بن مهزیار اهوازی
  258. علی بن نعمان
  259. علی بن هلال
  260. علی بن یحیی بن حسن مولی علی بن الحسین
  261. علی بن یحیی
  262. علی بن یونس بن بهمن
  263. عمار بن یزید
  264. عمر بن زهیر جزری
  265. عمر بن فرات کاتب بغدادی
  266. عمران بن محمد بن عمران بن عبدالله اشعری
  267. عیسی بن عثمان
  268. عیسی بن عیسی کلابی
  269. فضالة بن ایوب عربی ازدی
  270. فضل بن سنان نیشابوری
  271. فضل بن سهل ذو الریاستین
  272. قاسم بن اسباط
  273. قاسم بن یحیی بن الحسن
  274. محسن بن احمد بجلی
  275. محمد بن آدم مداینی
  276. محمد بن ابی عمیر مولی الازد
  277. محمد بن ابی‌عباد
  278. محمد بن احمد بن قیس بن غیلان
  279. محمد بن اسحاق شعر
  280. محمد بن اسحق بن عمار صیرفی کوفی
  281. محمد بن اسلم جبلی طبری
  282. محمد بن اسلم طوسی
  283. محمد بن اسماعیل بن بزیع
  284. محمد بن اورمة قمی
  285. محمد بن اورمه قمی
  286. محمد بن بحر اخوه مغلس
  287. محمد بن جذاعة فارسی
  288. محمد بن جعفر خزاز
  289. محمد بن جعفر عتبی
  290. محمد بن جعفر مقنائی
  291. محمد بن جمهور عمی
  292. محمد بن حسن بن ابی خالد قمی اشعری
  293. محمد بن حمزة بن قاسم
  294. محمد بن خالد برقی
  295. محمد بن خالد بلخی
  296. محمد بن خصیب اهوازی
  297. محمد بن زید طبری
  298. محمد بن سالم قمی
  299. محمد بن سلیمان دیلمی بصری
  300. محمد بن سلیمان کاتب
  301. محمد بن سماعة کوفی
  302. محمد بن سنان
  303. محمد بن سهل بجلی ازدی
  304. محمد بن سهل بن یسع اشعری قمی
  305. محمد بن شعیب
  306. محمد بن صدقة بصری
  307. محمد بن عبدالحمید عطار
  308. محمد بن عبدالله اشعری
  309. محمد بن عبدالله بن عیسی اشعری قمی
  310. محمد بن عبدالله طاهری
  311. محمد بن عبدالله طهوری
  312. محمد بن عبدالله مداینی
  313. محمد بن عرفة
  314. محمد بن علی بن جعفر بن محمد
  315. محمد بن علی بن جعفر
  316. محمد بن علی قرشی
  317. محمد بن عمار بن اشعث نهدی
  318. محمد بن عمار بن اشعث
  319. محمد بن عمر بن یزید
  320. محمد بن عمرو کناسی
  321. محمد بن عیسی بن عبید بغدادی
  322. محمد بن فرج رخجی
  323. محمد بن فضل ازدی کوفی
  324. محمد بن فضل بن عمر
  325. محمد بن فضیل ازدی صیرفی
  326. محمد بن فضیل مدائنی
  327. محمد بن فیض بن مالک مداینی
  328. محمد بن قاسم بن فضیل
  329. محمد بن قاسم بوشنجی
  330. محمد بن قاسم نوشجانی
  331. محمد بن مالک بن ابرد نخعی
  332. محمد بن محمد ابوالمنذر بن محمد
  333. محمد بن منصور اشعثی
  334. محمد بن منصور اشعری
  335. محمد بن منصور بن نصر خزاعی
  336. محمد بن کلیب اشعری
  337. محمد بن یونس بن عبدالرحمان
  338. محمد مولی رضا
  339. مرزبان بن عمران اشعری قمی
  340. مروان بن یحیی
  341. مسافر ابا مسلم
  342. معاویة بن سعید کندی
  343. معاویة بن یحیی
  344. معمر بن خلاد
  345. معن بن خالد
  346. مفضل بن صالح
  347. مقاتل بن مقاتل
  348. موسی بن جنید قمی
  349. موسی بن رنجویة
  350. موسی بن قاسم بن معاویة بن وهب عربی بجلی کوفی
  351. موسی بن معمر
  352. موسی بن مهران
  353. موسی بن یقطین
  354. موفق بن هارون
  355. نصر بن مغلس
  356. هشام بن ابراهیم احمر
  357. ولید بن ابان ضبی رازی
  358. یاسر مولی یسع اشعری قمی
  359. یحیی بن ابراهیم بن ابی بلاد
  360. یحیی بن احمد بن قیس غیلان
  361. یحیی بن حبیب زیات
  362. یحیی بن سلیمان کاتب
  363. یحیی بن عباس وراق
  364. یحیی بن عمران همدانی
  365. یحیی بن عمرو
  366. یحیی بن مبارک
  367. یحیی بن یحیی تمیمی عامی
  368. یحیی بن یزید ابوخالد کوفی
  369. یزید بن عمر بن بنت عثمان
  370. یعقوب بن سعید کندی
  371. یعقوب بن عبدالله بن جندب
  372. یعقوب بن یزید کاتب
  373. یعقوب بن یقطین
  374. یونس بن عبدالرحمان
  375. یونس بن یعقوب


پانویس

  1. تاریخ الطبری، ج۷، ص۴۳۳؛ مقاتل الطالبیین، ص۴۰۶.
  2. ملحقات إحقاق الحق، ج۱۲، ص۳۸۹.
  3. الکامل فی التاریخ، ج۷، ص۱۳۴.
  4. سر السلسلة العلویة، ص۷۴.
  5. تاریخ الطبری، ج۷، ص۴۳۳.
  6. أعیان الشیعة، ج۳، ص۵۶.
  7. خاتمة المستدرک، ج۵، ص۴۶۹.
  8. سر السلسلة العلویة، ص۷۴.
  9. أعیان الشیعة، ج۳، ص۵۶.
  10. تهذیب الکمال، ج۱۸، ص۸۲؛ فتح الملک العلی، ص۱۲۹.
  11. ملحقات إحقاق الحق، ج۱۲، ص۳۸۹.
  12. سر السلسلة العلویة، ص۷۴.
  13. تاریخ الطبری، ج۷، ص۴۳۳؛ مروج الذهب، ج۴، ص۶۹؛ الکامل فی التاریخ، ج۷، ص۱۳۴.
  14. مقاتل الطالبین، ص۴۰۶؛ رجال ترکوا بصمات، ص۲۴۵؛ موسوعة المصطفی و العترة(ع)، ج۱۴، ص۳۰۶.
  15. ملحقات إحقاق الحق، ج۱۲، ص۳۸۹.
  16. تاریخ قم، حسن قمی، ص۲۳۱.
  17. «تاریخ تشیع در شهر ری»، مجموعه مقالات کنگره حضرت عبدالعظیم حسنی(ع)، ج۱، ص۳۶۱.
  18. تاریخ الطبری، ج۷، ص۵۱۳؛ الکامل فی التاریخ، ج۷، ص۱۷۷؛ أعیان الشیعة، ج۵، ص۱۶.
  19. .منابع: “تاریخ تشیع در شهر ری”، رسول بن عباس جعفریان (معاصر)، مجموعه مقالات کنگره حضرت عبدالعظیم حسنی، قم، دار الحدیث، اول، ۱۳۸۲ش؛ أعیان الشیعة، سیدمحسن بن عبدالکریم امین عاملی (۱۳۷۱ق)، تحقیق: سید حسن امین، بیروت، دار التعارف، ۱۴۰۳ق؛ تاریخ الطبری (تاریخ الأمم و الملوک)، محمد بن جریر طبری (۳۱۰ق)، تحقیق: محمد ابوالفضل ابراهیم، بیروت، دار إحیاء التراث العربی، دوم، ۱۳۸۷ق؛ تاریخ قم، حسن بن محمد قمی (۴۰۶ق)، تهران، توس، ۱۳۶۱ش؛ تهذیب الکمال فی أسماء الرجال، یوسف بن عبدالرحمن حافظ مزی (۷۴۲ق)، تحقیق: بشار عواد معروف، بیروت، مؤسسة الرسالة، اول، ۱۴۱۳ق، خاتمة مستدرک الوسائل، حسین بن محمدتقی معروف به محدث نوری (۱۳۲۰ق)، تحقیق و نشر: مؤسسة آل البیت علا لإحیاء التراث، قم، اول، ۱۴۱۶ق؛ رجال ترکوا بصمات علی قسمات التاریخ، سید لطیف قزوینی (معاصر)، بی جا، بی نا، بی تا؛ سر السلسلة العلویة، سهل بن عبدالله بخاری (۳۴۱ق)، تعلیق: سید محمدصادق بحر العلوم، قم، منشورات الرضی، اول، ۱۴۱۳ق؛ فتح الملک العلی بصحة حدیث باب مدینة العلم علی، احمد بن محمد حسنی مغربی (۱۳۸۰ق)، تحقیق: محمد هادی امینی، اصفهان، مکتبة الإمام أمیر المؤمنین علی طلا، سوم، ۱۴۰۳ق، الکامل فی التاریخ، علی بن محمد شیبانی معروف به ابن اثیر جزری (۶۳۰ق)، بیروت، دار صادر، ۱۳۸۵ق؛ مروج الذهب و معادن الجوهر، علی بن حسین معروف به مسعودی (۳۴۶ق)، تحقیق: اسعد داغر، قم، دار الهجرة، دوم، ۱۴۰۴ق؛ مقاتل الطالبیین، علی بن حسین معروف به ابوالفرج اصفهانی (۳۵۶ق)، به کوشش: کاظم مظفر، نجف، المکتبة الحیدریة، دوم، ۱۳۸۵ق؛ موسوعة المصطفی و العترة علاج حسین شاکری (معاصر)، قم، نشر الهادی، اول، ۱۴۱۹ق؛ ملحقات إحقاق الحق، سید نورالله بن شریف الدین حسینی شوشتری (۱۰۱۹ق)، تعلیق و تحقیق زیر نظر: سید شهاب الدین مرعشی نجفی، قم، کتابخانه آیت الله مرعشی نجفی، اول، ۱۴۰۹ق.
  20. علیدوست، طاهره، مقاله «احمد بن عیسی بن علی»، دانشنامه امام رضا ص ۷۱۵.