یکی از باورهای شیعه این است که در عصر ظهور امام مهدی انسان‌هایی دوباره زنده خواهند شد آیا این حقیقت دارد؟ (پرسش): تفاوت میان نسخه‌ها

'''یکی از باورهای [[شیعه]] این است که در عصر ظهور [[امام مهدی]] {{ع}} انسان‌هایی دوباره زنده خواهند شد آیا این حقیقت دارد؟''' یکی از پرسش‌های مرتبط به بحث '''[[مهدویت (پرسش)|مهدویت]]''' است که می‌توان با عبارت‌های متفاوتی مطرح کرد. برای بررسی جامع این سؤال و دیگر سؤال‌های مرتبط، یا هر مطلب وابسته دیگری، به مدخل اصلی '''[[مهدویت]]''' مراجعه شود.

* در سخنان [[معصومین]] {{عم}} تأکید فراوانی بر باور به "[[رجعت]]" شده است. از این رو این [[اعتقاد]] در میان باورهای [[پیروان]] ایشان از [[جایگاه]] ویژه‌ای برخوردار است. [[امام صادق]] {{ع}} در این باره فرمود: "از ما نیست کسی که به بازگشت ما باور نداشته باشد ..."؛ <ref>{{عربی|" لَيْسَ‏ مِنَّا مَنْ‏ لَمْ‏ يُؤْمِنْ‏ بِكَرَّتِنَا‏‏‏‏‏‏"}}؛ شیخ صدوق، من لا یحضره الفقیه، ج ۳، ص ۴۵۸.</ref> و در روایتی دیگر نیز آن [[حضرت]] [[اعتقاد]] به [[رجعت]] را یکی از شرایط [[ایمان]] دانسته، فرموده‌اند: "هرکس به هفت چیز باورمند باشد از جمله [[مؤمنان]] است ... و [[ایمان]] به [[رجعت]]". <ref>{{عربی|" مَنْ‏ أَقَرَّ بِسَبْعَةِ أَشْيَاءَ فَهُوَ مُؤْمِنٌ‏ ... الْإِيمَانِ بِالرَّجْعَةِ ‏‏‏‏‏‏"}}؛ شیخ حر عاملی، وسائل الشیعه، ج ۲۰، ص ۲۴۰.</ref> از این رو بسیاری از [[عالمان]] [[شیعه]]، [[اعتقاد]] به [[رجعت]] را از ضروریات [[دین]] و یا [[مذهب]] دانسته‌اند.

* [[اهل سنت]]، برخلاف [[شیعه]]، [[عقیده]] به [[رجعت]] را خلاف [[عقاید اسلامی]] می‌دانند و آن را هیچ نمی‌پسندند. نویسندگان و شرح حال‌نویسان آنان، معتقدان به [[رجعت]] را طعن و رد کرده و آن را نشانه طرد [[روایت]] [[راوی]] می‌دانند<ref> محمّد رضا مظفر، عقاید الامامیه، ص ۱۲۰.</ref> مگر افراد بسیار اندکی هستند از [[دانشمندان]] [[اهل سنت]] که به [[رجعت]] شماری از افراد- از جمله [[اصحاب کهف]] در [[عصر ظهور]] [[امام مهدی|مهدی]] {{ع}}- اشاره کرده‌اند. <ref> الجامع لاحکام القرآن، ج ۵، ص ۲۵۳؛ تیسیر التفسیر، ج ۷، ص ۳۶۸.</ref> ایشان از [[رسول گرامی اسلام]] {{صل}} [[نقل]] کرده‌اند که فرمود: "[[اصحاب کهف]] [[یاران]] [[امام مهدی|حضرت مهدی]] هستند"<ref>{{عربی|" اصحاب الکهف اعوان المهدی‏‏‏‏‏‏"}}؛ منتخب الاثر، ج ۲، ص ۱۰۸، ح ۴۴۷، به نقل از: در المنثور، ج ۴، ص ۲۱۵ و عقد الدرر، ص ۱۴۱.</ref>

* از [[روایات]] نورانی [[معصومین]] {{عم}} استفاده می‌شود که: [[قرآن]] به عنوان اساسی‌ترین منبع برای اثبات حقایق دینی، در مسأله [[رجعت]] به دو گونه اظهار نظر نموده:

# '''هفتاد نفر از [[یاران]] [[حضرت موسی|موسی]] {{ع}}:''' از [[آیات]] [[قرآن]] به دست می‌آید که در زمان [[حضرت موسی]] {{ع}} انبوهی از [[انسان‌ها]] پس از [[مرگ]] زنده شده و به [[دنیا]] برگشتند. [[خداوند]] در این باره فرموده است: {{متن قرآن|وَإِذْ قُلْتُمْ يَا مُوسَى لَن نُّؤْمِنَ لَكَ حَتَّى نَرَى اللَّهَ جَهْرَةً فَأَخَذَتْكُمُ الصَّاعِقَةُ وَأَنتُمْ تَنظُرُونَ ثُمَّ بَعَثْنَاكُم مِّن بَعْدِ مَوْتِكُمْ لَعَلَّكُمْ تَشْكُرُونَ}}<ref> و (یاد کنید) آنگاه را که گفتید: ای موسی! ما تا خداوند را آشکارا نبینیم، به تو ایمان نمی‌آوریم و در حالی که خود می‌نگریستید آذرخش شما را فرا گرفت.باز، از پس مرگتان شما را برانگیختیم، باشد که سپاس بگزارید؛ سوره بقره، آیه: ۵۵- ۵۶.</ref>. این [[آیه]] به نظر عموم [[مفسران]] [[شیعه]] و [[اهل سنت]]، تصریح در مردن و زنده شدن دارد. <ref> شیخ طبرسی، مجمع البیان، ج ۱- ۲، ص ۲۵۲؛ تفسیر قمی، ج ۱، ص ۴۶؛ قرطبی، الجامع لاحکام القرآن، ج ۱، ص ۴۰۳؛ مدارک التنزیل، ج ۱، ص ۵۳.</ref>

# '''هزاران نفر از مردگان:''' آنگاه که [[خداوند]] [[اراده]] فرمود تا [[قدرت]] بی‌پایان خود را آشکار سازد در کمترین زمان ممکن هزاران [[انسان]] را که در کام [[مرگ]] گرفتار شده، بند از بندشان جدا شده بود، را در دم زنده ساخت. [[آیات]] [[قرآن]] در این باره اینگونه سخن به میان آورده است: {{متن قرآن|أَلَمْ تَرَ إِلَى الَّذِينَ خَرَجُواْ مِن دِيَارِهِمْ وَهُمْ أُلُوفٌ حَذَرَ الْمَوْتِ فَقَالَ لَهُمُ اللَّهُ مُوتُواْ ثُمَّ أَحْيَاهُمْ إِنَّ اللَّهَ لَذُو فَضْلٍ عَلَى النَّاسِ وَلَكِنَّ أَكْثَرَ النَّاسِ لاَ يَشْكُرُونَ }}<ref> آیا در (کار) کسانی ننگریسته‌ای که از بیم مرگ از سرزمین خود بیرون رفتند و آنان هزاران کس بودند و خداوند به آنان فرمود: بمیرید سپس آنان را زنده کرد؛ بی‌گمان خداوند دارای بخشش بر مردم است اما بیشتر مردم سپاس نمی‌گزارند؛ سوره بقره، آیه: ۲۴۳.</ref>. افزون بر [[آیات]] یاد شده، می‌توان به زنده شدن عزیر [[نبی]] پس از یکصد سال <ref> سوره بقره، آیه: ۲۵۹.</ref> و زنده شدن افراد فراوانی به [[دست حضرت]] [[عیسی بن مریم]] {{عم}} به [[اذن خداوند]] <ref> سوره آل عمران، آیه:۲۹.</ref> اشاره کرد.

* بزرگان [[عالمان]] [[شیعه]]، پس از ذکر [[آیات]] یادشده به [[روایات]] فراوانی از [[رسول گرامی اسلام]] {{صل}} [[استدلال]] کرده‌اند، که در آن می‌فرماید: "هرآنچه در امتهای پیشین رخ داده مو به مو در [[امت]] من نیز اتفاق خواهد افتاد". <ref>{{عربی|" يَكُونُ‏ فِي‏ هَذِهِ‏ الْأُمَّةِ كُلُ‏ مَا كَانَ‏ فِي‏ الْأُمَمِ‏ السَّالِفَةِ حَذْوَ النَّعْلِ‏ بِالنَّعْلِ‏ وَ الْقُذَّةِ بِالْقُذَّة‏‏‏‏‏‏"}}؛ شیخ صدوق، من لا یحضره الفقیه، ج ۱، ص ۲۰۳، کمال الدین و تمام النعمة، ج ۲، ص ۵۲۹.</ref> این مجموعه [[روایات]] بیش از آنکه در [[جوامع روایی]] [[شیعه]] ذکر شده باشد، در کتاب‌های [[اهل سنت]] آمده است. <ref> تفسیر ابن کثیر، ج ۲، ص ۳۵۱؛ ج ۴، ص ۴۹۱؛ المستدرک علی الصحیحین، ج ۱، ص ۲۱۸؛ السنه للمروزی، ج ۱، ص ۱۸؛ ...</ref> آنگاه نتیجه می‌گیرند طبق این فرمایش [[پیامبر]] راستگو، لازم است حادثه‌ای به این بزرگی در [[امت]] [[پیامبر]] نیز رخ دهد و به طور قطع تاکنون چنین رخدادی با آن بزرگی رخ نداده است، پس در آینده چنین خواهد شد.

* '''آیات مربوط به [[رجعت]] در [[آخر الزمان]]:''' [[شیعه]] به پیروی از معصومین {{عم}} برخی از آیات قرآن را به [[رجعت]] در زمان ظهور [[امام مهدی|حضرت مهدی]] {{ع}} تأویل کرده است. از جمله این آیات می‌توان به موارد ذیل اشاره کرد:

# [[آیه]] مربوط به [[خروج]] "[[دابه الارض]]" که می‌فرماید: {{متن قرآن|وَإِذَا وَقَعَ الْقَوْلُ عَلَيْهِمْ أَخْرَجْنَا لَهُمْ دَابَّةً مِّنَ الأَرْضِ تُكَلِّمُهُمْ أَنَّ النَّاسَ كَانُوا بِآيَاتِنَا لا يُوقِنُونَ}}<ref> و چون قول [عذاب] بر ایشان واجب گردد، جنبندهای را از زمین برای آنان بیرون میآوریم که با ایشان سخن گوید که: مردم [چنانکه باید] به نشانههای ما یقین نداشتند؛ سوره نمل، آیه: ۸۲.</ref>. بین [[شیعه]] و [[اهل سنت]] در [[تفسیر]] و [[تأویل]] این [[آیه]]، [[اختلاف]] شدیدی وجود دارد؛ در حالی که [[اهل سنت]] [[دابه الارض]] را موجودی بسیار شگفت‌آور و [[غریب]] معرفی کرده‌اند؛ <ref> تفسیر سمرقندی، ج ۲، ص ۵۰۵؛ در المنثور، ج ۶، ص ۳۸۱؛ الفتوحات الالهیه، ج ۳، ص ۳۲۷.</ref>. [[شیعه]] با استناد به روایاتی، آن را انسانی والامقام دانسته‌اند که زنده خواهد شد و صف [[کافران]] را از [[مؤمنان]] جدا می‌سازد. <ref> من لا یحضره الفقیه، ج ۲، ص ۵۸۹؛ علل الشرایع، ج ۱، ص ۱۶۴؛ شیخ طوسی، أمالی، ص ۲۰۵؛ دیلمی، ارشاد القلوب، ج ۲، ص ۲۵۵.</ref> این [[انسان]] کسی نیست جز نخستین [[امام]] [[شیعیان]] [[امام علی|حضرت علی]] {{ع}} که خود فرمود: {{عربی|" وَ إِنِّي ... الدَّابَّةُ الَّتِي‏ تُكَلِّمُ‏ النَّاسَ‏‏‏‏‏‏‏"}}<ref> کافی، ج ۱، ص ۱۹۷، ح ۳.</ref>

# در آیه‌ای دیگر آمده است: {{متن قرآن|وَيَوْمَ نَحْشُرُ مِن كُلِّ أُمَّةٍ فَوْجًا مِّمَّن يُكَذِّبُ بِآيَاتِنَا فَهُمْ يُوزَعُونَ}}<ref> و (یاد کن) روزی (را) که از هر امتی دسته‌ای از آنان را که نشانه‌های ما را دروغ می‌شمردند گرد می‌آوریم و آنگاه آنان را به هم می‌پیوندند؛ سوره نمل، آیه: ۸۳.</ref>. [[روایات]] فراوانی از [[ائمه معصومین]] {{عم}} در ذیل این آیه نیز وارد شده که گویای بازگشت انسان‌هایی در عصر ظهور [[امام مهدی|حضرت مهدی]] {{ع}} است. و این گونه [[استدلال]] شده که در [[آیه]]، به [[برانگیخته شدن]] عدهای محدود اشاره گشته است؛ در حالی که در [[قیامت]] همه [[انسان‌ها]] محشور می‌شوند. به علاوه سیاق [[آیات]] در [[مقام]] بیان رخدادهایی است که در [[دنیا]] و پیش از [[قیامت]] است و پس از چند [[آیه]]، حوادث مربوط به [[قیامت]] را بیان کرده است. <ref> مجمع البیان؛ ج ۷- ۸، ص ۳۶۶؛ تفسیر المیزان، ج ۱۵، ص ۵۷۰.</ref>. افزون بر این [[آیات]]، بزرگان [[شیعه]] به آیاتی همچون [[آیه]] ۱۱ سوره غافر نیز برای اثبات [[رجعت]] استناد کرده‌اند. از جمله کسانی که معتقدند [[روایات]] [[رجعت]] [[متواتر]] است، می‌توان به [[شیخ طوسی]]، <ref> رسالة العقاید الجعفریة، ص ۲۵۰.</ref> [[شیخ صدوق]]<ref> الخصال، ص ۱۰۸.</ref>، [[علامه مجلسی]]<ref> بحار الانوار، ج ۵۳، ص ۱۲۲.</ref>، مرحوم [[مظفر]] <ref> عقاید الامامیه، ص ۲۹۷.</ref> و [[علامه طباطبایی]] اشاره کرد. <ref> تفسیر المیزان، ج ۲، ص ۱۰۷.</ref>

* [[امام محمد باقر]] {{ع}} فرمود: "روزهای خدای عزّ و جلّ سه‌تاست: روزی که [[قائم]] [[قیام]] خواهد کرد، روز [[رجعت]] و [[روز قیامت]]». <ref>{{عربی|" أَيَّامُ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ ثَلَاثَةٌ يَوْمَ‏ يَقُومُ‏ الْقَائِمُ‏ وَ يَوْمَ‏ الْكَرَّةِ وَ يَوْمَ‏ الْقِيَامَةِ‏‏‏‏‏‏‏"}}؛ الخصال، ص ۱۰۸.</ref>.

* از [[امام سجاد]] {{ع}} [[نقل]] شده است که ذیل [[آیه شریفه]] {{متن قرآن|إِنَّ الَّذِي فَرَضَ عَلَيْكَ الْقُرْآنَ لَرَادُّكَ إِلَى مَعَادٍ قُل رَّبِّي أَعْلَمُ مَن جَاءَ بِالْهُدَى وَمَنْ هُوَ فِي ضَلالٍ مُّبِينٍ }}<ref> بی‌گمان آن کس که قرآن را بر تو واجب کرده است تو را به بازگشتگاهی باز می‌گرداند؛ بگو: پروردگار من بهتر می‌داند چه کسی رهنمود آورده است و چه کسی در گمراهی آشکاری است؛ سوره قصص، آیه: ۸۵.</ref> فرمود: "پیامبرتان و [[امام علی|امیر مؤمنان]] و [[امامان]] به سوی شما باز می‌گردند". <ref> تفسیر قمی، ج ۲، ص ۱۴۷.</ref>. افزون بر [[آیات]] و [[روایات]]، [[ادعیه]] و زیارت‌نامه‌های فراوانی نیز به [[رجعت]] اشاره کرده‌اند؛ <ref> بحار الانوار، ج ۵۳، ص ۹۵، ح ۱۱۱.</ref> از جمله: دعای مشهور [[عهد]]، دعای روز سوم [[شعبان]]، <ref> مصباح المتهجد، ص ۵۴۳.</ref> [[زیارت جامعه]]، [[زیارت]] [[اربعین]]، <ref> من لا یحضره الفقیه، ج ۲، ص ۶۱۳.</ref> برخی زیارت‌های [[امام حسین]] {{ع}}؛ <ref> مصباح المتهجد، ص ۷۳۰.</ref> و [[زیارت]] ابو الفضل {{ع}}. <ref> بحار الانوار، ج ۹۸، ص ۳۵۹.</ref>

* اما اینکه ما [[اعتقاد]] به [[رجعت]] داشته باشیم یا نداشته باشیم چه فایده‌ای دارد؟ پاسخ داده می‌شود که بدون [[تردید]]، همانگونه که [[انتظار]] فرج- که نقش مهمّ و بسزایی در [[پویایی]] و تحرک [[جامعه]] ایفا می‌کند- عبادتی بس بزرگ است، [[اعتقاد]] به [[رجعت]] و بازگشت به [[دنیا]] در زمان [[دولت کریمه]] [[امام مهدی|حضرت مهدی]] {{ع}} نیز می‌تواند نقش مهمّ و بهسزایی در [[شادابی]] دینی و [[امید]] به حضور در [[حکومت جهانی]] [[امام مهدی|حضرت مهدی]] {{ع}} داشته باشد؛ چرا که [[انسان]] با دیدن افرادی که تمام [[عمر]] خود را در [[انتظار ظهور]] [[امام مهدی|حضرت مهدی]] {{ع}} سپری کرده‌اند و آنگاه بدون [[درک]] [[ظهور]] از [[دنیا]] می‌روند، دچار سرخوردگی شده و حتی در [[مقام]] [[انتظار]] نیز دچار [[یأس]] خواهد شد و اگر بداند در [[هنگام ظهور]] در صورت دارا بودن شرایط ویژه، امکان بازگشت او به زندگی دنیایی و حضور در محضر واپسین [[امام]] {{ع}} وجود دارد، در [[امیدواری]] او نقش بسیاری خواهد داشت.

* چه کسانی در [[عصر ظهور]] زنده می‌شوند و به [[دنیا]] بازمی‌گردند؟ و آیا اینکه گفته می‌شود [[امام حسین]] {{ع}} پس از زنده شدن چهار هزار سال [[حکومت]] خواهد کرد صحت دارد؟

# در [[تفسیر قمی]] می‌نویسد: [[مفضل]] از [[امام صادق]] {{ع}} درباره [[آیه]] "و آن روز که از هرامتی گروهی را محشور می‎گردانیم" [[نقل]] کرد که آن [[حضرت]] فرمود: هیچ مؤمنی کشته شده نیست مگر اینکه بازمی‌گردد تا به [[مرگ طبیعی]] از [[دنیا]] برود و البته برنمی‌گردند مگر [[مؤمنان]] محض و [[کافران]] محض". <ref>{{عربی|" عَنِ الْمُفَضَّلِ عَنْ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ {{ع}}‏ فِي قَوْلِهِ تَعَالَى  {{متن قرآن|وَ يَوْمَ نَحْشُرُ مِنْ كُلِّ أُمَّةٍ فَوْجاً}}  قَالَ لَيْسَ‏ أَحَدٌ مِنَ‏ الْمُؤْمِنِينَ‏ قُتِلَ‏ إِلَّا يَرْجِعُ‏ حَتَّى‏ يَمُوتَ‏- وَ لَا يَرْجِعُ‏ إِلَّا مَنْ‏ مَحَضَ‏ الْإِيمَانَ مَحْضاً- وَ مَنْ مَحَضَ الْكُفْرَ مَحْضاً‏‏‏‏‏‏‏"}}؛ علی بن ابراهیم قمی، تفسیر قمی، ج ۲، ص ۱۳۱.</ref>

# از [[امام صادق]] {{ع}} [[نقل]] شده که فرمود: "[[رجعت]]، عمومی نیست و فقط [[مؤمنان خالص]] و محض و نیز [[مشرکان]] محض به [[دنیا]] برمی‌گردند" <ref>{{عربی|" إِنَ‏ الرَّجْعَةَ لَيْسَتْ‏ بِعَامَّةٍ وَ هِيَ‏ خَاصَّةٌ لَا يَرْجِعُ‏ إِلَّا مَنْ‏ مَحَضَ‏ الْإِيمَانَ‏ مَحْضاً أَوْ مَحَضَ‏ الشِّرْكَ‏ مَحْضاً"}}؛ مجلسی، بحار الانوار، ج ۵۳، ص ۳۹.</ref>

* مرحوم [[کلینی]] در کتاب شریف کافی درباره [[رجعت]] [[دشمنان]] [[اهل البیت]] {{عم}} آورده است که [[حسن بن شاذان واسطی]] گفت نام‌های به [[ابو الحسن الرضا]] {{ع}} نوشتم و در آن از جفا و [[کینه توزی]] [[دشمنان]] به آن [[حضرت]] شکایت کردم. آن [[حضرت]] به خط شریفشان مرقوم فرمودند: "همانا [[خداوند]] تبارک و تعالی از [[دوستان]] ما بر [[صبر]] و [[بردباری]] در [[دولت]] [[باطل]] [[پیمان]] گرفت، پس [[صبر]] کن بر [[خواست الهی]]، پس آن هنگام که [[قائم]] ما [[قیام]] فرماید، آنها وقتی زنده شده یا [[عذاب]] شوند می‌گویند: ای وای بر ما، چه کسی ما را از آرامگاه‌مان برانگیخت؟ این است همان وعده [[خدای رحمان]]، و [[پیامبران]] راست می‌گفتند" <ref> سوره یس: آیه ۵۲.</ref>،<ref>{{عربی|" إِنَ‏ اللَّهَ‏ تَبَارَكَ‏ وَ تَعَالَى‏ أَخَذَ مِيثَاقَ‏ أَوْلِيَائِنَا عَلَى‏ الصَّبْرِ فِي‏ دَوْلَةِ الْبَاطِلِ‏ فَاصْبِرْ لِحُكْمِ‏ رَبِّكَ‏ فَلَوْ قَدْ قَامَ‏ سَيِّدُ الْخَلْقِ لَقَالُوا-  {{متن قرآن|يا وَيْلَنا مَنْ بَعَثَنا مِنْ مَرْقَدِنا هذا ما وَعَدَ الرَّحْمنُ‏ وَ صَدَقَ الْمُرْسَلُونَ}} "}}؛ شیخ کلینی، کافی، ج ۸، ص ۲۴۷.</ref>.

# '''[[رجعت]] [[پیامبر اکرم]] {{صل}}''' از [[امام سجاد]] {{ع}} [[نقل]] شده که در [[تفسیر]] [[آیه]] {{متن قرآن|إِنَّ الَّذِي فَرَضَ عَلَيْكَ الْقُرْآنَ لَرَادُّكَ إِلَى مَعَادٍ قُل رَّبِّي أَعْلَمُ مَن جَاءَ بِالْهُدَى وَمَنْ هُوَ فِي ضَلالٍ مُّبِينٍ }}<ref> بی‌گمان آن کس که قرآن را بر تو واجب کرده است تو را به بازگشتگاهی باز می‌گرداند؛ بگو: پروردگار من بهتر می‌داند چه کسی رهنمود آورده است و چه کسی در گمراهی آشکاری است؛ سوره قصص، آیه: ۸۵.</ref> فرمود: "پیامبرتان به سوی شما برمی‌گردد"<ref>{{عربی|" يَرْجِعُ‏ إِلَيْكُمْ‏ نَبِيُّكُم‏ {{صل}}"}}؛ تفسیر قمی، ج ۱، ص ۱۴۷.</ref>

# '''[[رجعت]] [[امام علی|علی]] {{ع}} و تکرار آن''' در [[روایات]] فراوانی وارد شده است که [[امام علی|حضرت علی]] {{ع}}، چندین بار [[رجعت]] می‌کند. [[امام صادق]] {{ع}} ضمن حدیثی چنین فرمود: "... [[پیامبر اکرم]] {{صل}} به [[امام علی|علی]] {{ع}} فرمود: ای [[علی]]! [[خداوند]] تو را در [[آخر الزمان]] به [[بهترین]] صورت زنده می‌کند، در حالی که ابزاری در دست داری که دشمنانت را با آن نشان می‌گذاری". <ref>{{عربی|" يَا عَلِيُّ إِذَا كَانَ آخِرُ الزَّمَانِ أَخْرَجَكَ اللَّهُ فِي‏ أَحْسَنِ‏ صُورَةٍ وَ مَعَكَ‏ مِيسَمٌ‏ تَسِمُ‏ بِهِ أَعْدَاءَكَ "}}؛ الایقاظ من الهجعة فی اثبات الرجعة، ص ۲۷۵، ح ۴۲.</ref>. در همین باره سخن دیگری از خود آن [[حضرت]] است که فرمود: "... و همانا من [[صاحب]] بازگشت‌ها و [[دولت]]، [[دولت‌ها]] هستم. و همانا من [[صاحب]] عصا و نشانه‌گذار هستم. و جنبنده‌ای که با [[مردم]] سخن می‌گوید". <ref>{{عربی|" إِنِّي‏ لَصَاحِبُ‏ الْكَرَّاتِ‏ وَ دَوْلَةِ الدُّوَلِ‏ وَ إِنِّي‏ لَصَاحِبُ‏ الْعَصَا وَ الْمِيسَمِ‏ وَ الدَّابَّةُ الَّتِي‏ تُكَلِّمُ‏ النَّاسَ‏"}}؛ کافی، ج ۱، ص ۱۹۷؛ بصائر الدرجات، ص ۱۹۹.</ref>

# '''نخستین رجعت‌کننده از [[معصومین]] {{عم}}''' در [[روایات]]، [[امام حسین]] {{ع}} به عنوان نخستین رجعت‌کننده معرفی شده است. <ref> تفسیر عیاشی، ج ۲، ص ۲۸۲.</ref>. همچنین از [[امام کاظم]] {{ع}} [[روایت]] شده که [[امام حسین]] {{ع}} پیش از [[شهادت]] خود با [[یاران]] خود سخن گفتند و از جمله فرمودند: "هنگامی که [[رسول خدا]] {{صل}} زنده بودند به من فرمودند: فرزندم تو به زودی به سمت [[عراق]] خواهی رفت؛ سرزمینی که [[انبیا]] و [[اوصیاء]] در آنها باهم برخورد کردند این سرزمین "عمورا" نام دارد و در آن محل تو و یارانت به [[شهادت]] خواهید رسید و [[اصحاب]] تو کسانی هستند که درد آهن را نخواهند چشید و آنگاه، این [[آیه]] را [[تلاوت]] فرمود: {{متن قرآن|قُلْنَا يَا نَارُ كُونِي بَرْدًا وَسَلامًا عَلَى إِبْرَاهِيمَ}}<ref> سوره انبیاء، آیه: ۶۹.</ref> و فرمود [[جنگ]] بر شما سرد و [[سلامت]] خواهد بود. آنگاه [[امام حسین]] {{ع}} پس از [[نقل]] این [[روایت]] از [[پیامبر اکرم]] {{صل}} فرمود: "[[بشارت]] باد بر شما، اگر ما کشته شویم همانا به سوی [[پیامبر]] خود باز می‌گردیم و مدتی که [[خدا]] بخواهد در آنجا می‌مانیم و پس از آن، من نخستین نفری هستم که [[زمین]] بر او باز میشود و [[پیامبر اکرم]] {{صل}} و [[امام علی|علی]] {{ع}} و من و برادرم [[امام حسن|حسن]] {{ع}} و جمیع آنان که [[خداوند]] بر آنها منّت گذارده، بر مرکب‌هایی از [[نور]]، که [[خداوند]] بر [[ایمان]] فرستاده و پیش از ما مخلوقی بر آنها سوار نشده، نازل می‌شویم و سپس [[نبی اکرم]] {{صل}} [[پرچم]] خود را به حرکت درآورده و آن را به همراه شمشیرش به [[قائم]] آل [[محمّد]] می‌دهد ... سپس [[امام علی|حضرت علی]] {{ع}} [[شمشیر]] [[نبی اکرم]] {{صل}} را به من می‌دهد و مرا به سمت [[مشرق]] و [[مغرب]] رهسپار می‌کند و من با [[دشمنی]] از [[دشمنان]] [[خدا]] برخورد نمی‌کنم مگر آنکه او را به [[هلاکت]] برسانم و با بتی برخورد نمی‌کنم مگر اینکه آن را [[آتش]] می‌زنم و سپس به [[هند]] می‌روم و آنجا را نیز [[فتح]] می‌کنم"<ref> محمّد باقر مجلسی، بحار الانوار، ج ۴۵، ص ۸۰ و ج ۵۳، ص ۶۱.</ref>. در برخی از [[روایات]] [[نقل]] شده که [[امام مهدی|امام زمان]] {{ع}} هنگام [[رحلت]] سر بر زانوی [[امام حسین]] {{ع}} نهاده و [[جان]] می‌دهد و پس از آن [[امام حسین]] {{ع}} به [[کفن]] و [[دفن]] [[بدن]] [[مطهر]] آن [[حضرت]] می‌پردازد و بر ایشان [[نماز]] می‌خواند و طبق [[روایات]] [[امام حسین]] {{ع}} سالها پس از [[امام مهدی|حضرت مهدی]] {{ع}} [[خلافت]] و [[حکومت]] خواهد کرد و آنقدر پیر و سالخورده خواهد شد که ابروان [[حضرت]] بر روی چشمان مبارک خواهد افتاد و آنگاه با [[مرگ طبیعی]] از [[دنیا]] خواهند رفت. <ref> محمّد بن یعقوب کلینی، کافی، ج ۸، ص ۲۰۶.</ref>

# '''[[رجعت]] [[معصومین]]''' در تعدادی از [[روایات]] به [[رجعت]] [[معصومین]] {{عم}} اشاره شده است. [[امام صادق]] {{ع}} [[رجعت]] [[معصومین]] را در کلامی کوتاه اینگونه می‌فرماید: "از [[شیعیان]] ما نیست کسی که [[ایمان]] به بازگشت ما نداشته باشد" <ref>{{عربی|" لَيْسَ‏ مِنَّا مَنْ‏ لَمْ‏ يُؤْمِنْ‏ بِكَرَّتِنَا ‏"}}؛ شیخ صدوق، من لا یحضره الفقیه، ج ۳، ص ۴۵۸.</ref>

# '''[[رجعت]] [[انبیای پیشین]]''' [[عبد اللّه بن مسکان]] از [[امام صادق]] {{ع}} [[نقل]] می‌کند که آن [[حضرت]] فرمود: "[[خداوند]] هیچ [[پیامبری]] را- از [[حضرت آدم]] تا آخر- برنیانگیخت مگر اینکه به [[دنیا]] برمی‌گردند و [[امام علی|حضرت علی]] {{ع}} را [[یاری]] می‌نمایند.» <ref> تفسیر قمی، ج ۱، ص ۱۰۶.</ref>

# '''[[رجعت]] برخی از [[اصحاب]] [[پیامبران]]:''' دسته‌ای دیگر از [[روایات]] [[رجعت]]، برخی [[پیامبران]] و [[یاران]] ایشان و [[پیروان]] آنها را جزو [[رجعت‌کنندگان]] شمرده‌اند. در [[تفسیر عیاشی]] به [[نقل]] از [[مفضل بن عمر]] از [[امام صادق]] {{ع}} چنین [[نقل]] کرده است: "هرگاه [[قائم]] آل [[محمّد]] {{صل}} به پا خیزد از پشت [[کعبه]] بیست و هفت مرد را بیرون می‌آورد، پانزده تن از [[قوم موسی]] آنان که به [[حق]] [[داوری]] کرده و به آن بازمی‌گردند، و هفت تن از [[اصحاب کهف]]، و یوشع [[وصی]] [[حضرت موسی]] و [[مؤمن آل فرعون]] و [[سلمان فارسی]] و [[ابو دجانه انصاری]] و [[مالک اشتر]]". <ref>{{عربی|" إِذَا قَامَ‏ قَائِمُ‏ آلِ‏ مُحَمَّدٍ اسْتَخْرَجَ‏ مِنْ‏ ظَهْرِ الْكَعْبَةِ سَبْعَةً وَ عِشْرِينَ‏ رَجُلًا خمسة و عشرين‏ [خَمْسَةَ عَشَرَ] مِنْ قَوْمِ مُوسَى الَّذِينَ يَقْضُونَ‏ بِالْحَقِّ وَ بِهِ يَعْدِلُونَ‏ وَ سَبْعَةً مِنْ أَصْحَابِ الْكَهْفِ وَ يُوشَعَ وَصِيَّ مُوسَى وَ مُؤْمِنَ آلِ فِرْعَوْنَ وَ سَلْمَانَ الْفَارِسِيَّ وَ أَبَا دُجَانَةَ الْأَنْصَارِيَّ وَ مَالِكَ الْأَشْتَرِ‏"}}؛ محمّد بن مسعود عیاشی، تفسیر عیاشی، ج ۲، ص ۳۵.</ref>

# '''مدت توقف [[امام حسین]] {{ع}} در [[رجعت]]:''' [[معلی بن خنیس]] و [[زید]] می‌گویند: ما دو نفر از [[امام صادق]] {{ع}} شنیدیم که فرمودند: "نخستین کسی که در [[رجعت]] برمی‌گردد، [[حسین بن علی]] {{ع}} است و در روی [[زمین]] به مدت [[چهل]] سال می‌ماند به طوری که ابروان [[حضرت]] بر روی چشمان مبارکش می‌افتد و پیر و سالخورده می‌شود"<ref>{{عربی|" إِنَّ أَوَّلَ مَنْ يَكُرُّ فِي الرَّجْعَةِ الْحُسَيْنُ بْنُ عَلِيٍّ {{ع}}، وَ يَمْكُثُ‏ فِي‏ الْأَرْضِ‏ أَرْبَعِينَ‏ سَنَةً، حَتَّى‏ يَسْقُطَ حَاجِبَاهُ‏ عَلَى‏ عَيْنَيْهِ‏‏"}}؛ علامه مجلسی، بحار الانوار، ج ۵۳، ص ۶۳.</ref>

# '''مدت توقف [[امام علی|علی]] {{ع}} در [[رجعت]]:''' در روایاتی آمده که پس از [[امام حسین]] {{ع}} [[امام علی|حضرت علی]] {{ع}} [[حکومت]] را در [[رجعت]] به دست خواهد گرفت، اگرچه [[روایت]] بسیار [[غریب]] است و جای بحث دارد. از [[روایات]] استفاده می‌شود که، [[امام علی]] {{ع}} دارای رجعت‌های فراوانی است و مشخص نیست این مقدار سال مربوط به یک بار [[رجعت]] است یا مجموع سال‌های [[حکومت]] ایشان، در رجعت‌های متعدد.

# '''مدت توقف [[پیامبر خاتم|حضرت رسول]] {{صل}} در زمان [[رجعت]]:''' از [[اسد بن اسماعیل]] [[روایت]] شده است که وقتی از [[امام صادق]] {{ع}} درباره این [[آیه شریفه]] {{متن قرآن|تَعْرُجُ الْمَلائِكَةُ وَالرُّوحُ إِلَيْهِ فِي يَوْمٍ كَانَ مِقْدَارُهُ خَمْسِينَ أَلْفَ سَنَةٍ }}<ref> فرشتگان و روح، در روزی که اندازه آن پنجاه هزار سال است به سوی او فرا می‌روند؛ سوره معارج ، آیه: ۴.</ref> سؤال کردند؛ [[حضرت]] در پاسخ فرمودند: "و این [[آیه]] درباره [[رجعت]] و بازگشت [[پیامبر خاتم|رسول اکرم]] {{صل}} است. ملک و [[سلطنت]] او به هنگام بازگشت پنجاه هزار سال خواهد بود" <ref> علامه مجلسی، بحار الانوار، ج ۵۳، ص ۱۰۴؛ منتخب الانوار المضیئه، ۱۴۰۱ﻫ. ق، ص ۲۰۲.</ref>. البته برخی از روایاتی که در این زمینه وارد شده محل تأمل است»<ref>[[خدامراد سلیمیان|سلیمیان، خدامراد]]، [[پرسمان مهدویت (کتاب)|پرسمان مهدویت]]، ص ۲۹۶ - ۳۰۶.</ref>.