یکی از باورهای شیعه این است که در عصر ظهور امام مهدی انسان‌هایی دوباره زنده خواهند شد آیا این حقیقت دارد؟ (پرسش): تفاوت میان نسخه‌ها

جز (جایگزینی متن - 'ref> شیخ طوسی' به 'ref>شیخ طوسی')
جز (جایگزینی متن - ':"' به ': "')
خط ۵۵: خط ۵۵:
::::#'''[[رجعت]] [[امام علی|علی]]{{ع}} و تکرار آن''' در روایات فراوانی وارد شده است که [[امام علی|حضرت علی]]{{ع}}، چندین بار [[رجعت]] می‌کند. [[امام صادق]]{{ع}} ضمن حدیثی چنین فرمود: "... [[پیامبر اکرم]]{{صل}} به [[امام علی|علی]]{{ع}} فرمود: ای علی! خداوند تو را در [[آخر الزمان]] به بهترین صورت زنده می‌کند، در حالی که ابزاری در دست داری که دشمنانت را با آن نشان می‌گذاری". <ref>{{عربی|" يَا عَلِيُّ إِذَا كَانَ آخِرُ الزَّمَانِ أَخْرَجَكَ اللَّهُ فِي‏ أَحْسَنِ‏ صُورَةٍ وَ مَعَكَ‏ مِيسَمٌ‏ تَسِمُ‏ بِهِ أَعْدَاءَكَ "}}؛ الایقاظ من الهجعة فی اثبات الرجعة، ص ۲۷۵، ح ۴۲.</ref>. در همین باره سخن دیگری از خود آن حضرت است که فرمود: "... و همانا من صاحب بازگشت‌ها و دولت، دولت‌ها هستم. و همانا من صاحب عصا و نشانه‌گذار هستم. و جنبنده‌ای که با مردم سخن می‌گوید". <ref>{{عربی|" إِنِّي‏ لَصَاحِبُ‏ الْكَرَّاتِ‏ وَ دَوْلَةِ الدُّوَلِ‏ وَ إِنِّي‏ لَصَاحِبُ‏ الْعَصَا وَ الْمِيسَمِ‏ وَ الدَّابَّةُ الَّتِي‏ تُكَلِّمُ‏ النَّاسَ‏"}}؛ کافی، ج ۱، ص ۱۹۷؛ بصائر الدرجات، ص ۱۹۹.</ref>
::::#'''[[رجعت]] [[امام علی|علی]]{{ع}} و تکرار آن''' در روایات فراوانی وارد شده است که [[امام علی|حضرت علی]]{{ع}}، چندین بار [[رجعت]] می‌کند. [[امام صادق]]{{ع}} ضمن حدیثی چنین فرمود: "... [[پیامبر اکرم]]{{صل}} به [[امام علی|علی]]{{ع}} فرمود: ای علی! خداوند تو را در [[آخر الزمان]] به بهترین صورت زنده می‌کند، در حالی که ابزاری در دست داری که دشمنانت را با آن نشان می‌گذاری". <ref>{{عربی|" يَا عَلِيُّ إِذَا كَانَ آخِرُ الزَّمَانِ أَخْرَجَكَ اللَّهُ فِي‏ أَحْسَنِ‏ صُورَةٍ وَ مَعَكَ‏ مِيسَمٌ‏ تَسِمُ‏ بِهِ أَعْدَاءَكَ "}}؛ الایقاظ من الهجعة فی اثبات الرجعة، ص ۲۷۵، ح ۴۲.</ref>. در همین باره سخن دیگری از خود آن حضرت است که فرمود: "... و همانا من صاحب بازگشت‌ها و دولت، دولت‌ها هستم. و همانا من صاحب عصا و نشانه‌گذار هستم. و جنبنده‌ای که با مردم سخن می‌گوید". <ref>{{عربی|" إِنِّي‏ لَصَاحِبُ‏ الْكَرَّاتِ‏ وَ دَوْلَةِ الدُّوَلِ‏ وَ إِنِّي‏ لَصَاحِبُ‏ الْعَصَا وَ الْمِيسَمِ‏ وَ الدَّابَّةُ الَّتِي‏ تُكَلِّمُ‏ النَّاسَ‏"}}؛ کافی، ج ۱، ص ۱۹۷؛ بصائر الدرجات، ص ۱۹۹.</ref>
::::#'''نخستین رجعت‌کننده از معصومین{{عم}}''' در روایات، [[امام حسین]]{{ع}} به عنوان نخستین رجعت‌کننده معرفی شده است. <ref> تفسیر عیاشی، ج ۲، ص ۲۸۲.</ref>. همچنین از [[امام کاظم]]{{ع}} روایت شده که [[امام حسین]]{{ع}} پیش از شهادت خود با یاران خود سخن گفتند و از جمله فرمودند: "هنگامی که [[رسول خدا]]{{صل}} زنده بودند به من فرمودند: فرزندم تو به زودی به سمت عراق خواهی رفت؛ سرزمینی که [[انبیا]] و اوصیاء در آنها باهم برخورد کردند این سرزمین "عمورا" نام دارد و در آن محل تو و یارانت به شهادت خواهید رسید و اصحاب تو کسانی هستند که درد آهن را نخواهند چشید و آنگاه، این آیه را تلاوت فرمود: {{متن قرآن|قُلْنَا يَا نَارُ كُونِي بَرْدًا وَسَلامًا عَلَى إِبْرَاهِيمَ}}<ref>  سوره انبیاء، آیه: ۶۹.</ref> و فرمود جنگ بر شما سرد و سلامت خواهد بود. آنگاه [[امام حسین]]{{ع}} پس از نقل این روایت از [[پیامبر اکرم ]]{{صل}} فرمود: "بشارت باد بر شما، اگر ما کشته شویم همانا به سوی [[پیامبر]] خود باز می‌گردیم و مدتی که خدا بخواهد در آنجا می‌مانیم و پس از آن، من نخستین نفری هستم که زمین بر او باز میشود و [[پیامبر اکرم]]{{صل}} و [[امام علی|علی]]{{ع}} و من و برادرم [[امام حسن|حسن]]{{ع}} و جمیع آنان که خداوند بر آنها منّت گذارده، بر مرکب‌هایی از نور، که خداوند بر [[ایمان]] فرستاده و پیش از ما مخلوقی بر آنها سوار نشده، نازل می‌شویم و سپس [[نبی اکرم]]{{صل}} پرچم خود را به حرکت درآورده و آن را به همراه شمشیرش به قائم آل محمّد می‌دهد ... سپس [[امام علی|حضرت علی]]{{ع}} شمشیر [[نبی اکرم]]{{صل}} را به من می‌دهد و مرا به سمت مشرق و مغرب رهسپار می‌کند و من با دشمنی از دشمنان خدا برخورد نمی‌کنم مگر آنکه او را به هلاکت برسانم و با بتی برخورد نمی‌کنم مگر اینکه آنرا آتش می‌زنم و سپس به هند می‌روم و آنجا را نیز فتح می‌کنم"<ref> محمّد باقر مجلسی، بحار الانوار، ج ۴۵، ص ۸۰ و ج ۵۳، ص ۶۱.</ref>. در برخی از روایات نقل شده که [[امام مهدی|امام زمان]]{{ع}} هنگام رحلت سر بر زانوی [[امام حسین]]{{ع}} نهاده و جان می‌دهد و پس از آن [[امام حسین]]{{ع}} به کفن و دفن بدن مطهر آن حضرت می‌پردازد و بر ایشان نماز می‌خواند و طبق روایات [[امام حسین]]{{ع}} سالها پس از [[امام مهدی|حضرت مهدی]] {{ع}} خلافت و حکومت خواهد کرد و آنقدر پیر و سالخورده خواهد شد که ابروان حضرت بر روی چشمان مبارک خواهد افتاد و آنگاه با مرگ طبیعی از دنیا خواهند رفت. <ref> محمّد بن یعقوب کلینی، کافی، ج ۸، ص ۲۰۶.</ref>
::::#'''نخستین رجعت‌کننده از معصومین{{عم}}''' در روایات، [[امام حسین]]{{ع}} به عنوان نخستین رجعت‌کننده معرفی شده است. <ref> تفسیر عیاشی، ج ۲، ص ۲۸۲.</ref>. همچنین از [[امام کاظم]]{{ع}} روایت شده که [[امام حسین]]{{ع}} پیش از شهادت خود با یاران خود سخن گفتند و از جمله فرمودند: "هنگامی که [[رسول خدا]]{{صل}} زنده بودند به من فرمودند: فرزندم تو به زودی به سمت عراق خواهی رفت؛ سرزمینی که [[انبیا]] و اوصیاء در آنها باهم برخورد کردند این سرزمین "عمورا" نام دارد و در آن محل تو و یارانت به شهادت خواهید رسید و اصحاب تو کسانی هستند که درد آهن را نخواهند چشید و آنگاه، این آیه را تلاوت فرمود: {{متن قرآن|قُلْنَا يَا نَارُ كُونِي بَرْدًا وَسَلامًا عَلَى إِبْرَاهِيمَ}}<ref>  سوره انبیاء، آیه: ۶۹.</ref> و فرمود جنگ بر شما سرد و سلامت خواهد بود. آنگاه [[امام حسین]]{{ع}} پس از نقل این روایت از [[پیامبر اکرم ]]{{صل}} فرمود: "بشارت باد بر شما، اگر ما کشته شویم همانا به سوی [[پیامبر]] خود باز می‌گردیم و مدتی که خدا بخواهد در آنجا می‌مانیم و پس از آن، من نخستین نفری هستم که زمین بر او باز میشود و [[پیامبر اکرم]]{{صل}} و [[امام علی|علی]]{{ع}} و من و برادرم [[امام حسن|حسن]]{{ع}} و جمیع آنان که خداوند بر آنها منّت گذارده، بر مرکب‌هایی از نور، که خداوند بر [[ایمان]] فرستاده و پیش از ما مخلوقی بر آنها سوار نشده، نازل می‌شویم و سپس [[نبی اکرم]]{{صل}} پرچم خود را به حرکت درآورده و آن را به همراه شمشیرش به قائم آل محمّد می‌دهد ... سپس [[امام علی|حضرت علی]]{{ع}} شمشیر [[نبی اکرم]]{{صل}} را به من می‌دهد و مرا به سمت مشرق و مغرب رهسپار می‌کند و من با دشمنی از دشمنان خدا برخورد نمی‌کنم مگر آنکه او را به هلاکت برسانم و با بتی برخورد نمی‌کنم مگر اینکه آنرا آتش می‌زنم و سپس به هند می‌روم و آنجا را نیز فتح می‌کنم"<ref> محمّد باقر مجلسی، بحار الانوار، ج ۴۵، ص ۸۰ و ج ۵۳، ص ۶۱.</ref>. در برخی از روایات نقل شده که [[امام مهدی|امام زمان]]{{ع}} هنگام رحلت سر بر زانوی [[امام حسین]]{{ع}} نهاده و جان می‌دهد و پس از آن [[امام حسین]]{{ع}} به کفن و دفن بدن مطهر آن حضرت می‌پردازد و بر ایشان نماز می‌خواند و طبق روایات [[امام حسین]]{{ع}} سالها پس از [[امام مهدی|حضرت مهدی]] {{ع}} خلافت و حکومت خواهد کرد و آنقدر پیر و سالخورده خواهد شد که ابروان حضرت بر روی چشمان مبارک خواهد افتاد و آنگاه با مرگ طبیعی از دنیا خواهند رفت. <ref> محمّد بن یعقوب کلینی، کافی، ج ۸، ص ۲۰۶.</ref>
::::#'''[[رجعت]] [[معصومین]]''' در تعدادی از روایات به [[رجعت]] [[معصومین]]{{عم}} اشاره شده است. [[امام صادق]]{{ع}} [[رجعت]] [[معصومین]] را در کلامی کوتاه اینگونه می‌فرماید:"از شیعیان ما نیست کسی که [[ایمان]] به بازگشت ما نداشته باشد" <ref>{{عربی|" لَيْسَ‏ مِنَّا مَنْ‏ لَمْ‏ يُؤْمِنْ‏ بِكَرَّتِنَا ‏"}}؛  شیخ صدوق، من لا یحضره الفقیه، ج ۳، ص ۴۵۸.</ref>  
::::#'''[[رجعت]] [[معصومین]]''' در تعدادی از روایات به [[رجعت]] [[معصومین]]{{عم}} اشاره شده است. [[امام صادق]]{{ع}} [[رجعت]] [[معصومین]] را در کلامی کوتاه اینگونه می‌فرماید: "از شیعیان ما نیست کسی که [[ایمان]] به بازگشت ما نداشته باشد" <ref>{{عربی|" لَيْسَ‏ مِنَّا مَنْ‏ لَمْ‏ يُؤْمِنْ‏ بِكَرَّتِنَا ‏"}}؛  شیخ صدوق، من لا یحضره الفقیه، ج ۳، ص ۴۵۸.</ref>  
::::#'''[[رجعت]] انبیای پیشین''' [[عبد اللّه بن مسکان]] از [[امام صادق]]{{ع}} نقل می‌کند که آن حضرت فرمود: "خداوند هیچ پیامبری را- از [[حضرت آدم]] تا آخر- برنیانگیخت مگر اینکه به دنیا برمی‌گردند و [[امام علی|حضرت علی]]{{ع}} را یاری می‌نمایند.» <ref> تفسیر قمی، ج ۱، ص ۱۰۶.</ref>
::::#'''[[رجعت]] انبیای پیشین''' [[عبد اللّه بن مسکان]] از [[امام صادق]]{{ع}} نقل می‌کند که آن حضرت فرمود: "خداوند هیچ پیامبری را- از [[حضرت آدم]] تا آخر- برنیانگیخت مگر اینکه به دنیا برمی‌گردند و [[امام علی|حضرت علی]]{{ع}} را یاری می‌نمایند.» <ref> تفسیر قمی، ج ۱، ص ۱۰۶.</ref>
::::#'''[[رجعت]] برخی از اصحاب [[پیامبران]]:''' دسته‌ای دیگر از روایات [[رجعت]]، برخی [[پیامبران]] و یاران ایشان و پیروان آنها را جزو رجعت‌کنندگان شمرده‌اند. در تفسیر عیاشی به نقل از [[مفضل بن عمر]] از [[امام صادق]]{{ع}} چنین نقل کرده است: "هرگاه قائم آل محمّد {{صل}} به پا خیزد از پشت کعبه بیست و هفت مرد را بیرون می‌آورد، پانزده تن از قوم موسی آنان که به حق داوری کرده و به آن بازمی‌گردند، و هفت تن از اصحاب کهف، و یوشع وصی [[حضرت موسی]] و مؤمن آل فرعون و [[سلمان فارسی]] و [[ابو دجانه انصاری]] و [[مالک اشتر]]". <ref>{{عربی|" إِذَا قَامَ‏ قَائِمُ‏ آلِ‏ مُحَمَّدٍ اسْتَخْرَجَ‏ مِنْ‏ ظَهْرِ الْكَعْبَةِ سَبْعَةً وَ عِشْرِينَ‏ رَجُلًا خمسة و عشرين‏ [خَمْسَةَ عَشَرَ] مِنْ قَوْمِ مُوسَى الَّذِينَ يَقْضُونَ‏ بِالْحَقِّ وَ بِهِ يَعْدِلُونَ‏ وَ سَبْعَةً مِنْ أَصْحَابِ الْكَهْفِ وَ يُوشَعَ وَصِيَّ مُوسَى وَ مُؤْمِنَ آلِ فِرْعَوْنَ وَ سَلْمَانَ الْفَارِسِيَّ وَ أَبَا دُجَانَةَ الْأَنْصَارِيَّ وَ مَالِكَ الْأَشْتَرِ‏"}}؛ محمّد بن مسعود عیاشی، تفسیر عیاشی، ج ۲، ص ۳۵.</ref>
::::#'''[[رجعت]] برخی از اصحاب [[پیامبران]]:''' دسته‌ای دیگر از روایات [[رجعت]]، برخی [[پیامبران]] و یاران ایشان و پیروان آنها را جزو رجعت‌کنندگان شمرده‌اند. در تفسیر عیاشی به نقل از [[مفضل بن عمر]] از [[امام صادق]]{{ع}} چنین نقل کرده است: "هرگاه قائم آل محمّد {{صل}} به پا خیزد از پشت کعبه بیست و هفت مرد را بیرون می‌آورد، پانزده تن از قوم موسی آنان که به حق داوری کرده و به آن بازمی‌گردند، و هفت تن از اصحاب کهف، و یوشع وصی [[حضرت موسی]] و مؤمن آل فرعون و [[سلمان فارسی]] و [[ابو دجانه انصاری]] و [[مالک اشتر]]". <ref>{{عربی|" إِذَا قَامَ‏ قَائِمُ‏ آلِ‏ مُحَمَّدٍ اسْتَخْرَجَ‏ مِنْ‏ ظَهْرِ الْكَعْبَةِ سَبْعَةً وَ عِشْرِينَ‏ رَجُلًا خمسة و عشرين‏ [خَمْسَةَ عَشَرَ] مِنْ قَوْمِ مُوسَى الَّذِينَ يَقْضُونَ‏ بِالْحَقِّ وَ بِهِ يَعْدِلُونَ‏ وَ سَبْعَةً مِنْ أَصْحَابِ الْكَهْفِ وَ يُوشَعَ وَصِيَّ مُوسَى وَ مُؤْمِنَ آلِ فِرْعَوْنَ وَ سَلْمَانَ الْفَارِسِيَّ وَ أَبَا دُجَانَةَ الْأَنْصَارِيَّ وَ مَالِكَ الْأَشْتَرِ‏"}}؛ محمّد بن مسعود عیاشی، تفسیر عیاشی، ج ۲، ص ۳۵.</ref>
::::#'''زنان رجعت‌کننده:''' اگرچه روایات [[رجعت]] عمدتا اختصاصی به زن یا مرد ندارد و تحت عنوان مؤمن محض و کافر محض آمده است. ولی در روایتی به [[رجعت]] بانوان اشاره شده است. <ref>محمّد بن مسعود عیاشی، تفسیر عیاشی، ج ۲، ص ۲۵۹.</ref>.
::::#'''زنان رجعت‌کننده:''' اگرچه روایات [[رجعت]] عمدتا اختصاصی به زن یا مرد ندارد و تحت عنوان مؤمن محض و کافر محض آمده است. ولی در روایتی به [[رجعت]] بانوان اشاره شده است. <ref>محمّد بن مسعود عیاشی، تفسیر عیاشی، ج ۲، ص ۲۵۹.</ref>.
:::::*اما درباره بخش دوم پرسش می‌توان گفت: در روایات درباره سالهای توقف رجعت‌کنندگان، رقم‌های شگفت‌آوری ذکر شده که ما دلیلی بر رد یا پذیرش آن نمی‌بینیم و در این جا فقط به نقل برخی از آنها می‌پردازیم:
:::::*اما درباره بخش دوم پرسش می‌توان گفت: در روایات درباره سالهای توقف رجعت‌کنندگان، رقم‌های شگفت‌آوری ذکر شده که ما دلیلی بر رد یا پذیرش آن نمی‌بینیم و در این جا فقط به نقل برخی از آنها می‌پردازیم:
::::#'''مدت توقف [[امام حسین]]{{ع}} در [[رجعت]]:''' [[معلی بن خنیس]] و زید می‌گویند: ما دو نفر از [[امام صادق]]{{ع}} شنیدیم که فرمودند:"نخستین کسی که در [[رجعت]] برمی‌گردد، [[حسین بن علی]]{{ع}} است و در روی زمین به مدت چهل سال می‌ماند به طوری که ابروان حضرت بر روی چشمان مبارکش می‌افتد و پیر و سالخورده می‌شود"<ref>{{عربی|" إِنَّ أَوَّلَ مَنْ يَكُرُّ فِي الرَّجْعَةِ الْحُسَيْنُ بْنُ عَلِيٍّ {{ع}}، وَ يَمْكُثُ‏ فِي‏ الْأَرْضِ‏ أَرْبَعِينَ‏ سَنَةً، حَتَّى‏ يَسْقُطَ حَاجِبَاهُ‏ عَلَى‏ عَيْنَيْهِ‏‏"}}؛ علامه مجلسی، بحار الانوار، ج ۵۳، ص ۶۳.</ref>
::::#'''مدت توقف [[امام حسین]]{{ع}} در [[رجعت]]:''' [[معلی بن خنیس]] و زید می‌گویند: ما دو نفر از [[امام صادق]]{{ع}} شنیدیم که فرمودند: "نخستین کسی که در [[رجعت]] برمی‌گردد، [[حسین بن علی]]{{ع}} است و در روی زمین به مدت چهل سال می‌ماند به طوری که ابروان حضرت بر روی چشمان مبارکش می‌افتد و پیر و سالخورده می‌شود"<ref>{{عربی|" إِنَّ أَوَّلَ مَنْ يَكُرُّ فِي الرَّجْعَةِ الْحُسَيْنُ بْنُ عَلِيٍّ {{ع}}، وَ يَمْكُثُ‏ فِي‏ الْأَرْضِ‏ أَرْبَعِينَ‏ سَنَةً، حَتَّى‏ يَسْقُطَ حَاجِبَاهُ‏ عَلَى‏ عَيْنَيْهِ‏‏"}}؛ علامه مجلسی، بحار الانوار، ج ۵۳، ص ۶۳.</ref>
::::#'''مدت توقف [[امام علی|علی]]{{ع}} در [[رجعت]]:''' در روایاتی آمده که پس از [[امام حسین]]{{ع}} [[امام علی|حضرت علی]]{{ع}} حکومت را در [[رجعت]] به دست خواهد گرفت، اگرچه روایت بسیار غریب است و جای بحث دارد. از روایات استفاده می‌شود که، [[امام علی]]{{ع}} دارای رجعت‌های فراوانی است و مشخص نیست این مقدار سال مربوط به یک بار [[رجعت]] است یا مجموع سال‌های حکومت ایشان، در رجعت‌های متعدد.
::::#'''مدت توقف [[امام علی|علی]]{{ع}} در [[رجعت]]:''' در روایاتی آمده که پس از [[امام حسین]]{{ع}} [[امام علی|حضرت علی]]{{ع}} حکومت را در [[رجعت]] به دست خواهد گرفت، اگرچه روایت بسیار غریب است و جای بحث دارد. از روایات استفاده می‌شود که، [[امام علی]]{{ع}} دارای رجعت‌های فراوانی است و مشخص نیست این مقدار سال مربوط به یک بار [[رجعت]] است یا مجموع سال‌های حکومت ایشان، در رجعت‌های متعدد.
::::#'''مدت توقف [[پیامبر خاتم|حضرت رسول]]{{صل}} در زمان [[رجعت]]:''' از [[اسد بن اسماعیل]] روایت شده است که وقتی از [[امام صادق]]{{ع}} درباره این آیه شریفه {{متن قرآن|تَعْرُجُ الْمَلائِكَةُ وَالرُّوحُ إِلَيْهِ فِي يَوْمٍ كَانَ مِقْدَارُهُ خَمْسِينَ أَلْفَ سَنَةٍ }}<ref>  فرشتگان و روح، در روزی که اندازه آن پنجاه هزار سال است به سوی او فرا می‌روند؛ سوره معارج ، آیه: ۴.</ref> سؤال کردند؛ حضرت در پاسخ فرمودند:"و این آیه درباره [[رجعت]] و بازگشت [[پیامبر خاتم|رسول اکرم]]{{صل}} است. ملک و سلطنت او به هنگام بازگشت پنجاه هزار سال خواهد بود" <ref> علامه مجلسی، بحار الانوار، ج ۵۳، ص ۱۰۴؛ منتخب الانوار المضیئه، ۱۴۰۱ ه. ق، ص ۲۰۲.</ref>. البته برخی از روایاتی که در این زمینه وارد شده محل تأمل است»<ref>[[خدامراد سلیمیان|سلیمیان، خدامراد]]، [[پرسمان مهدویت (کتاب)|پرسمان مهدویت]]، ص: ۲۹۶ - ۳۰۶.</ref>.
::::#'''مدت توقف [[پیامبر خاتم|حضرت رسول]]{{صل}} در زمان [[رجعت]]:''' از [[اسد بن اسماعیل]] روایت شده است که وقتی از [[امام صادق]]{{ع}} درباره این آیه شریفه {{متن قرآن|تَعْرُجُ الْمَلائِكَةُ وَالرُّوحُ إِلَيْهِ فِي يَوْمٍ كَانَ مِقْدَارُهُ خَمْسِينَ أَلْفَ سَنَةٍ }}<ref>  فرشتگان و روح، در روزی که اندازه آن پنجاه هزار سال است به سوی او فرا می‌روند؛ سوره معارج ، آیه: ۴.</ref> سؤال کردند؛ حضرت در پاسخ فرمودند: "و این آیه درباره [[رجعت]] و بازگشت [[پیامبر خاتم|رسول اکرم]]{{صل}} است. ملک و سلطنت او به هنگام بازگشت پنجاه هزار سال خواهد بود" <ref> علامه مجلسی، بحار الانوار، ج ۵۳، ص ۱۰۴؛ منتخب الانوار المضیئه، ۱۴۰۱ ه. ق، ص ۲۰۲.</ref>. البته برخی از روایاتی که در این زمینه وارد شده محل تأمل است»<ref>[[خدامراد سلیمیان|سلیمیان، خدامراد]]، [[پرسمان مهدویت (کتاب)|پرسمان مهدویت]]، ص: ۲۹۶ - ۳۰۶.</ref>.


==پرسش‌های وابسته==
==پرسش‌های وابسته==