جز
وظیفهٔ شمارهٔ ۵
جز (جایگزینی متن - 'غالب' به 'غالب') |
HeydariBot (بحث | مشارکتها) جز (وظیفهٔ شمارهٔ ۵) |
||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
{{مدخل مرتبط | {{مدخل مرتبط | ||
| موضوع مرتبط = ثابت بن قیس بن شماس | | موضوع مرتبط = ثابت بن قیس بن شماس | ||
| خط ۳۰: | خط ۲۹: | ||
#براساس گزارش‌های ذیل [[آیه]] {{متن قرآن|يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا لَا يَسْخَرْ قَوْمٌ مِنْ قَوْمٍ عَسَى أَنْ يَكُونُوا خَيْرًا مِنْهُمْ وَلَا نِسَاءٌ مِنْ نِسَاءٍ عَسَى أَنْ يَكُنَّ خَيْرًا مِنْهُنَّ وَلَا تَلْمِزُوا أَنْفُسَكُمْ وَلَا تَنَابَزُوا بِالْأَلْقَابِ بِئْسَ الِاسْمُ الْفُسُوقُ بَعْدَ الْإِيمَانِ وَمَنْ لَمْ يَتُبْ فَأُولَئِكَ هُمُ الظَّالِمُونَ}}<ref>«ای مؤمنان! هیچ گروهی گروه دیگر را به ریشخند نگیرد، بسا آنان از اینان بهتر باشند؛ و نه زنانی زنانی دیگر را، بسا آنان از اینان بهتر باشند و از یکدیگر عیبجویی مکنید و (همدیگر را) با لقب‌های ناپسند مخوانید! پس از ایمان، بزهکاری نامگذاری ناپسندی است و آنان که (از این کارها) بازنگردند ستمکارند» سوره حجرات، آیه ۱۱.</ref>، ثابت به سبب ضعف شنوایی همواره در [[مسجد]] کنار پیامبر می‌‌نشست تا گفتار آن [[حضرت]] را به [[راحتی]] بشنود. یک بار که دیرتر به مسجد آمد، جایی برایش نمانده بود، از همین رو از میان [[مردم]] به [[سختی]] گذشت تا به [[جایگاه]] همیشگی‌اش برسد. مردی که نمی‌خواست ثابت پیش‌تر برود، به او گفت: جایت را یافتی، بنشین! ثابت [[خشمگین]] پشت سر آن مرد نشست و پرسید: این مرد کیست؟ خود مرد گفت: من فلانی‌ام. ثابت به [[تمسخر]] از [[مادر]] آن مرد با لقبی بد که در [[جاهلیت]] گفته می‌‌شد یاد کرد. مرد شرمسار سر به زیر افکند.<ref>اسباب النزول، ص ۳۳۴؛ مجمع البیان، ج ۹، ص ۲۰۲ - ۲۰۳.</ref> پس از این، آیه نازل شد | #براساس گزارش‌های ذیل [[آیه]] {{متن قرآن|يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا لَا يَسْخَرْ قَوْمٌ مِنْ قَوْمٍ عَسَى أَنْ يَكُونُوا خَيْرًا مِنْهُمْ وَلَا نِسَاءٌ مِنْ نِسَاءٍ عَسَى أَنْ يَكُنَّ خَيْرًا مِنْهُنَّ وَلَا تَلْمِزُوا أَنْفُسَكُمْ وَلَا تَنَابَزُوا بِالْأَلْقَابِ بِئْسَ الِاسْمُ الْفُسُوقُ بَعْدَ الْإِيمَانِ وَمَنْ لَمْ يَتُبْ فَأُولَئِكَ هُمُ الظَّالِمُونَ}}<ref>«ای مؤمنان! هیچ گروهی گروه دیگر را به ریشخند نگیرد، بسا آنان از اینان بهتر باشند؛ و نه زنانی زنانی دیگر را، بسا آنان از اینان بهتر باشند و از یکدیگر عیبجویی مکنید و (همدیگر را) با لقب‌های ناپسند مخوانید! پس از ایمان، بزهکاری نامگذاری ناپسندی است و آنان که (از این کارها) بازنگردند ستمکارند» سوره حجرات، آیه ۱۱.</ref>، ثابت به سبب ضعف شنوایی همواره در [[مسجد]] کنار پیامبر می‌‌نشست تا گفتار آن [[حضرت]] را به [[راحتی]] بشنود. یک بار که دیرتر به مسجد آمد، جایی برایش نمانده بود، از همین رو از میان [[مردم]] به [[سختی]] گذشت تا به [[جایگاه]] همیشگی‌اش برسد. مردی که نمی‌خواست ثابت پیش‌تر برود، به او گفت: جایت را یافتی، بنشین! ثابت [[خشمگین]] پشت سر آن مرد نشست و پرسید: این مرد کیست؟ خود مرد گفت: من فلانی‌ام. ثابت به [[تمسخر]] از [[مادر]] آن مرد با لقبی بد که در [[جاهلیت]] گفته می‌‌شد یاد کرد. مرد شرمسار سر به زیر افکند.<ref>اسباب النزول، ص ۳۳۴؛ مجمع البیان، ج ۹، ص ۲۰۲ - ۲۰۳.</ref> پس از این، آیه نازل شد | ||
در گزارش دیگری آمده است که [[آیه]] {{متن قرآن|يَا أَيُّهَا النَّاسُ إِنَّا خَلَقْنَاكُمْ مِنْ ذَكَرٍ وَأُنْثَى وَجَعَلْنَاكُمْ شُعُوبًا وَقَبَائِلَ لِتَعَارَفُوا إِنَّ أَكْرَمَكُمْ عِنْدَ اللَّهِ أَتْقَاكُمْ إِنَّ اللَّهَ عَلِيمٌ خَبِيرٌ}}<ref>«ای مردم! ما شما را از مردی و زنی آفریدیم و شما را گروه‌ها و قبیله‌ها کردیم تا یکدیگر را باز شناسید، بی‌گمان گرامی‌ترین شما نزد خداوند پرهیزگارترین شماست، به راستی خداوند دانایی آگاه است» سوره حجرات، آیه ۱۳.</ref> درباره این سخن [[ثابت]] که به کسی گفت: "ابن فلان" نازل شد. [[پیامبر]] پس از شنیدن این سخن از گوینده آن پرسید. [[ثابت]] نیز خود را گوینده آن [[کلام]] [[زشت]] معرفی کرد. پیامبر{{صل}} از او خواست تا به چهره‌های [[مردم]] بنگرد. سپس از او پرسید که در این چهره‌ها چه می‌‌بیند؟ ثابت مردم حاضر در مجلس را به سفید و سرخ و سیاه قسمت کرد. پیامبر{{صل}} نیز در پاسخ ثابت فرمود که مردم را فقط باید به [[دین]] و [[تقوا]] از یکدیگر [[برتری]] داد.<ref> اسباب النزول، ص ۳۳۴؛ مجمع البیان، ج ۹، ص ۲۰۲ - ۲۰۳.</ref> در این باره این آیه فرود آمد. [[ابن حبیب بغدادی]] این درگیری را بین ثابت و [[عمر بن خطاب ]] می‌‌داند و به [[نزول آیه]] {{متن قرآن|يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا لَا يَسْخَرْ قَوْمٌ مِنْ قَوْمٍ عَسَى أَنْ يَكُونُوا خَيْرًا مِنْهُمْ وَلَا نِسَاءٌ مِنْ نِسَاءٍ عَسَى أَنْ يَكُنَّ خَيْرًا مِنْهُنَّ وَلَا تَلْمِزُوا أَنْفُسَكُمْ وَلَا تَنَابَزُوا بِالْأَلْقَابِ بِئْسَ الِاسْمُ الْفُسُوقُ بَعْدَ الْإِيمَانِ وَمَنْ لَمْ يَتُبْ فَأُولَئِكَ هُمُ الظَّالِمُونَ}}<ref>«ای مؤمنان! هیچ گروهی گروه دیگر را به ریشخند نگیرد، بسا آنان از اینان بهتر باشند؛ و نه زنانی زنانی دیگر را، بسا آنان از اینان بهتر باشند و از یکدیگر عیبجویی مکنید و (همدیگر را) با لقب‌های ناپسند مخوانید! پس از ایمان، بزهکاری نامگذاری ناپسندی است و آنان که (از این کارها) بازنگردند ستمکارند» سوره حجرات، آیه ۱۱.</ref> درباره او اشاره کرده است. در آنجا [[ثابت بن قیس]] عمربن خطاب را به سبب داشتن [[مادری]] که از سیاهان [[حبشی]] بود با عبارت یابن السوداء (ای پسر آن زن سیاه) مسخره کرد.<ref> المحبر، ص ۳۰۶.</ref>فخررازی نیز ماجرای توهین ثابت به یکی از [[صحابه]] را در دومین [[شأن]] نزولی که برای [[آیه]] {{متن قرآن|يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا إِذَا قِيلَ لَكُمْ تَفَسَّحُوا فِي الْمَجَالِسِ فَافْسَحُوا يَفْسَحِ اللَّهُ لَكُمْ وَإِذَا قِيلَ انْشُزُوا فَانْشُزُوا يَرْفَعِ اللَّهُ الَّذِينَ آمَنُوا مِنْكُمْ وَالَّذِينَ أُوتُوا الْعِلْمَ دَرَجَاتٍ وَاللَّهُ بِمَا تَعْمَلُونَ خَبِيرٌ}}<ref>«ای مؤمنان! چون در نشست‌ها به شما گویند جا باز کنید، باز کنید تا خداوند برایتان (در بهشت) جا باز کند و چون گویند: برخیزید، برخیزید تا خداوند (پایگاه) مؤمنان از شما و فرهیختگان را چند پایه بالا برد و خداوند از آنچه انجام می‌دهید آگاه است» سوره مجادله، آیه ۱۱.</ref> آورده از [[ابن عباس]] [[نقل]] می‌‌کند و به [[ضعف]] [[شنوایی]] [[ثابت]] و برخوردی اشاره می‌‌کند که پیش آمده بود و می‌‌گوید: دیگران [[راه]] را برای [[ثابت]] برای نزدیک شدن به [[پیامبر]] گشودند؛ اما برخی فضا را بر او تنگ کردند و سخنانی میان ثابت و آنها درگرفت و در پی آن آیه نازل شد<ref>التفسیر الکبیر، ج ۲۹، ص ۲۳۵.</ref>.<ref>[[علی محمدی یدک|محمدی یدک، علی]]، [[ثابت بن قیس بن شماس (مقاله)|مقاله «ثابت بن قیس بن شماس»]]، [[دائرة المعارف قرآن کریم ج۹ (کتاب)|دائرة المعارف قرآن کریم]]، ج۹.</ref> | در گزارش دیگری آمده است که [[آیه]] {{متن قرآن|يَا أَيُّهَا النَّاسُ إِنَّا خَلَقْنَاكُمْ مِنْ ذَكَرٍ وَأُنْثَى وَجَعَلْنَاكُمْ شُعُوبًا وَقَبَائِلَ لِتَعَارَفُوا إِنَّ أَكْرَمَكُمْ عِنْدَ اللَّهِ أَتْقَاكُمْ إِنَّ اللَّهَ عَلِيمٌ خَبِيرٌ}}<ref>«ای مردم! ما شما را از مردی و زنی آفریدیم و شما را گروه‌ها و قبیله‌ها کردیم تا یکدیگر را باز شناسید، بی‌گمان گرامی‌ترین شما نزد خداوند پرهیزگارترین شماست، به راستی خداوند دانایی آگاه است» سوره حجرات، آیه ۱۳.</ref> درباره این سخن [[ثابت]] که به کسی گفت: "ابن فلان" نازل شد. [[پیامبر]] پس از شنیدن این سخن از گوینده آن پرسید. [[ثابت]] نیز خود را گوینده آن [[کلام]] [[زشت]] معرفی کرد. پیامبر{{صل}} از او خواست تا به چهره‌های [[مردم]] بنگرد. سپس از او پرسید که در این چهره‌ها چه می‌‌بیند؟ ثابت مردم حاضر در مجلس را به سفید و سرخ و سیاه قسمت کرد. پیامبر{{صل}} نیز در پاسخ ثابت فرمود که مردم را فقط باید به [[دین]] و [[تقوا]] از یکدیگر [[برتری]] داد.<ref> اسباب النزول، ص ۳۳۴؛ مجمع البیان، ج ۹، ص ۲۰۲ - ۲۰۳.</ref> در این باره این آیه فرود آمد. [[ابن حبیب بغدادی]] این درگیری را بین ثابت و [[عمر بن خطاب]] می‌‌داند و به [[نزول آیه]] {{متن قرآن|يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا لَا يَسْخَرْ قَوْمٌ مِنْ قَوْمٍ عَسَى أَنْ يَكُونُوا خَيْرًا مِنْهُمْ وَلَا نِسَاءٌ مِنْ نِسَاءٍ عَسَى أَنْ يَكُنَّ خَيْرًا مِنْهُنَّ وَلَا تَلْمِزُوا أَنْفُسَكُمْ وَلَا تَنَابَزُوا بِالْأَلْقَابِ بِئْسَ الِاسْمُ الْفُسُوقُ بَعْدَ الْإِيمَانِ وَمَنْ لَمْ يَتُبْ فَأُولَئِكَ هُمُ الظَّالِمُونَ}}<ref>«ای مؤمنان! هیچ گروهی گروه دیگر را به ریشخند نگیرد، بسا آنان از اینان بهتر باشند؛ و نه زنانی زنانی دیگر را، بسا آنان از اینان بهتر باشند و از یکدیگر عیبجویی مکنید و (همدیگر را) با لقب‌های ناپسند مخوانید! پس از ایمان، بزهکاری نامگذاری ناپسندی است و آنان که (از این کارها) بازنگردند ستمکارند» سوره حجرات، آیه ۱۱.</ref> درباره او اشاره کرده است. در آنجا [[ثابت بن قیس]] عمربن خطاب را به سبب داشتن [[مادری]] که از سیاهان [[حبشی]] بود با عبارت یابن السوداء (ای پسر آن زن سیاه) مسخره کرد.<ref> المحبر، ص ۳۰۶.</ref>فخررازی نیز ماجرای توهین ثابت به یکی از [[صحابه]] را در دومین [[شأن]] نزولی که برای [[آیه]] {{متن قرآن|يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا إِذَا قِيلَ لَكُمْ تَفَسَّحُوا فِي الْمَجَالِسِ فَافْسَحُوا يَفْسَحِ اللَّهُ لَكُمْ وَإِذَا قِيلَ انْشُزُوا فَانْشُزُوا يَرْفَعِ اللَّهُ الَّذِينَ آمَنُوا مِنْكُمْ وَالَّذِينَ أُوتُوا الْعِلْمَ دَرَجَاتٍ وَاللَّهُ بِمَا تَعْمَلُونَ خَبِيرٌ}}<ref>«ای مؤمنان! چون در نشست‌ها به شما گویند جا باز کنید، باز کنید تا خداوند برایتان (در بهشت) جا باز کند و چون گویند: برخیزید، برخیزید تا خداوند (پایگاه) مؤمنان از شما و فرهیختگان را چند پایه بالا برد و خداوند از آنچه انجام می‌دهید آگاه است» سوره مجادله، آیه ۱۱.</ref> آورده از [[ابن عباس]] [[نقل]] می‌‌کند و به [[ضعف]] [[شنوایی]] [[ثابت]] و برخوردی اشاره می‌‌کند که پیش آمده بود و می‌‌گوید: دیگران [[راه]] را برای [[ثابت]] برای نزدیک شدن به [[پیامبر]] گشودند؛ اما برخی فضا را بر او تنگ کردند و سخنانی میان ثابت و آنها درگرفت و در پی آن آیه نازل شد<ref>التفسیر الکبیر، ج ۲۹، ص ۲۳۵.</ref>.<ref>[[علی محمدی یدک|محمدی یدک، علی]]، [[ثابت بن قیس بن شماس (مقاله)|مقاله «ثابت بن قیس بن شماس»]]، [[دائرة المعارف قرآن کریم ج۹ (کتاب)|دائرة المعارف قرآن کریم]]، ج۹.</ref> | ||
== منابع == | == منابع == | ||
{{منابع}} | {{منابع}} | ||
#[[پرونده:000060.jpg|22px]] [[علی محمدی یدک|محمدی یدک، علی]]، [[ثابت بن قیس بن شماس (مقاله)|مقاله «ثابت بن قیس بن شماس»]]، [[دائرة المعارف قرآن کریم ج۹ (کتاب)|'''دائرة المعارف قرآن کریم ج۹''']] | # [[پرونده:000060.jpg|22px]] [[علی محمدی یدک|محمدی یدک، علی]]، [[ثابت بن قیس بن شماس (مقاله)|مقاله «ثابت بن قیس بن شماس»]]، [[دائرة المعارف قرآن کریم ج۹ (کتاب)|'''دائرة المعارف قرآن کریم ج۹''']] | ||
{{پایان منابع}} | {{پایان منابع}} | ||