جهاد تبیینی

این مدخل زیرشاخهٔ بحث جهاد است. جهاد تبیینی از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود: جهاد تبیینی در قرآن - پرسش مرتبط ندارد

جهاد تبیینی در قرآن

جهاد با زبان و قلم عبارت است از اقامه حجت و برهان در برابر دشمنان اسلام و فراخواندن آنان به دین؛ مانند دعوت کافران به اسلام پیش از آغاز جهاد. برخی مراد آیه يَا أَيُّهَا النَّبِيُّ جَاهِدِ الْكُفَّارَ وَالْمُنَافِقِينَ وَاغْلُظْ عَلَيْهِمْ وَمَأْوَاهُمْ جَهَنَّمُ وَبِئْسَ الْمَصِيرُ را که به جهاد با منافقان فرمان داده: جَاهِدِ الْكُفَّارَ وَالْمُنَافِقِينَ جهاد با زبان دانسته‌اند. جهاد با زبان و قلم مفهومی عام‌تر از دعوت دشمنان به دین دارد و شامل هرگونه تبلیغ و نشر معارف دین می‌شود.

جهاد زبانی در معارف و سیره علوی

یکی از مصادیق جهاد، جهاد با زبان است. مؤمن، با گفتار و تبیین و تشریح احکام و آموزه‌های دینی، از جمله بیان فضایل جهاد و وجوب آن و امر به معروف و نهی از منکر، در عرصه جهاد زبانی وارد می‌شود. حضرت ترک جهاد زبانی را از علل شکست اسلام شمرده‌اند.

گفتنی است که بعضی عبادات از جهت ثواب اخروی، همسنگ جهاد دانسته شده‌اند. البته این هم‌طرازی در جایی است که شخص از ادای فریضه جهاد در میدان کارزار، معذور باشد؛ مانند زنان که همسرداری و صبر بر ناملایمات خانه برای آنان در حکم جهاد است، یا شخص ضعیفی که نمی‌تواند در عرصه جهاد حضور رساند، حج وی ثواب جهاد را دارد: «الْحَجُّ جِهَادُ كُلِّ ضَعِيفٍ وَ جِهَادُ الْمَرْأَةِ حُسْنُ التَّبَعُّلِ».

جستارهای وابسته

• امر به معروف و نهی از منکر)

منابع

1. رضوی، سید عباس، مقاله «جهاد»، دائرة المعارف قرآن کریم ج۱۰
2. قدردان قراملکی، محمد حسن، مقاله «جهاد»، دانشنامه امام علی ج۶