نامۀ ۱۸ نهج البلاغه: تفاوت میان نسخه‌ها
جز (جایگزینی متن - '== پرسش‌های وابسته == ==' به '==') |
HeydariBot (بحث | مشارکتها) جز (وظیفهٔ شمارهٔ ۵) |
||
| خط ۳: | خط ۳: | ||
==مقدمه== | ==مقدمه== | ||
*پس از [[جنگ جمل]] و سر و سامان یافتن اوضاع [[بصره]]، [[امام]] [[عبدالله بن عباس]] را به عنوان [[جانشین]] خود در [[بصره]] گماشت. اوضاع [[سیاسی]] و [[اجتماعی]] [[بصره]] به‌گونه‌ای بود که هر دم احتمال ایجاد [[فتنه]] و [[آشوب]] در آن می‌رفت و [[امام]] [[ابن عباس]] را به‌دلیل [[سیاست]] در [[اداره]] [[جامعه]] و آشنایی با مسائل [[اعتقادی]] و [[اجتماعی]] و برای جلوگیری از [[فتنه‌ها]] و آشوب‌های احتمالی در آن سامان برگزید. اما به [[امام]] گزارش رسید که او با [[قبیله]] [[بنی‌تمیم]] به [[خشونت]] [[رفتار]] کرده است<ref>[[دانشنامه نهج البلاغه ج۲ (کتاب)|دانشنامه نهج البلاغه]]، ج۲، ص 765.</ref>. | *پس از [[جنگ جمل]] و سر و سامان یافتن اوضاع [[بصره]]، [[امام]] [[عبدالله بن عباس]] را به عنوان [[جانشین]] خود در [[بصره]] گماشت. اوضاع [[سیاسی]] و [[اجتماعی]] [[بصره]] به‌گونه‌ای بود که هر دم احتمال ایجاد [[فتنه]] و [[آشوب]] در آن می‌رفت و [[امام]] [[ابن عباس]] را به‌دلیل [[سیاست]] در [[اداره]] [[جامعه]] و آشنایی با مسائل [[اعتقادی]] و [[اجتماعی]] و برای جلوگیری از [[فتنه‌ها]] و آشوب‌های احتمالی در آن سامان برگزید. اما به [[امام]] گزارش رسید که او با [[قبیله]] [[بنی‌تمیم]] به [[خشونت]] [[رفتار]] کرده است<ref>[[دانشنامه نهج البلاغه ج۲ (کتاب)|دانشنامه نهج البلاغه]]، ج۲، ص 765.</ref>. | ||
*[[امام]] {{ع}} در آغاز [[نامه]] با اشاره به موقعیت خاص [[بصره]]، آن‌جا را با عنوان محل [[اراده]] [[شیطان]] و زایش [[فتنه‌ها]] برمی‌شمرد و [[رفتار]] [[شایسته]] [[حاکم]] را با آنان [[رفتار]] و منشی مسالمت‌آمیز می‌داند به گونه‌ای که [[مردم]] با [[نیکی]] [[حاکم]]، [[کینه]] خود را فراموش کنند. [[امام]] با اشراف بر پیشینه [[بنی‌تمیم]] و [[شجاعت]] آن‌ها در [[مبارزه]] و تن ندادن به [[ستم]]، به [[کارگزار]] خود هشدار می‌دهد که در صورت ادامه [[رفتار]] خشونت‌آمیز امکان [[طغیان]] آن‌ها علیه او وجود دارد و از طرفی [[سازگاری]] [[حاکم]] با [[مردم]] موجب نیک‌نامی [[حکومت]] می‌شود. [[امام]] در فراز پایانی اشاره می‌کند که [[رفتار]] تو، چه خیر و چه شر، به حساب هر دوی ما گذاشته می‌شود. اشاره [[امام]] حاوی این نکته است که وقتی [[کارگزار]] در هر شرایط و جایگاهی عملی خلاف [[منافع]] عمومی انجام می‌دهد، [[مردمان]] آن عمل را به حساب کل دستگاه [[حکومت]] می‌گذارند. از قراین این‌گونه برمی‌آید که زمان صدور این [[نامه]] سال ۳۶ ق است<ref>نهج البلاغه، نامه ۷۶ </ref><ref>[[دانشنامه نهج البلاغه ج۲ (کتاب)|دانشنامه نهج البلاغه]]، ج۲، ص 765.</ref>. | * [[امام]] {{ع}} در آغاز [[نامه]] با اشاره به موقعیت خاص [[بصره]]، آن‌جا را با عنوان محل [[اراده]] [[شیطان]] و زایش [[فتنه‌ها]] برمی‌شمرد و [[رفتار]] [[شایسته]] [[حاکم]] را با آنان [[رفتار]] و منشی مسالمت‌آمیز می‌داند به گونه‌ای که [[مردم]] با [[نیکی]] [[حاکم]]، [[کینه]] خود را فراموش کنند. [[امام]] با اشراف بر پیشینه [[بنی‌تمیم]] و [[شجاعت]] آن‌ها در [[مبارزه]] و تن ندادن به [[ستم]]، به [[کارگزار]] خود هشدار می‌دهد که در صورت ادامه [[رفتار]] خشونت‌آمیز امکان [[طغیان]] آن‌ها علیه او وجود دارد و از طرفی [[سازگاری]] [[حاکم]] با [[مردم]] موجب نیک‌نامی [[حکومت]] می‌شود. [[امام]] در فراز پایانی اشاره می‌کند که [[رفتار]] تو، چه خیر و چه شر، به حساب هر دوی ما گذاشته می‌شود. اشاره [[امام]] حاوی این نکته است که وقتی [[کارگزار]] در هر شرایط و جایگاهی عملی خلاف [[منافع]] عمومی انجام می‌دهد، [[مردمان]] آن عمل را به حساب کل دستگاه [[حکومت]] می‌گذارند. از قراین این‌گونه برمی‌آید که زمان صدور این [[نامه]] سال ۳۶ ق است<ref>نهج البلاغه، نامه ۷۶ </ref><ref>[[دانشنامه نهج البلاغه ج۲ (کتاب)|دانشنامه نهج البلاغه]]، ج۲، ص 765.</ref>. | ||
*افزون بر [[سیدرضی]]، [[نصر بن مزاحم]] در وقعة الصفین و [[بلاذری]] در انساب الاشراف، این [[نامه]] را گزارش کرده‌اند<ref>[[دانشنامه نهج البلاغه ج۲ (کتاب)|دانشنامه نهج البلاغه]]، ج۲، ص 765.</ref>. | *افزون بر [[سیدرضی]]، [[نصر بن مزاحم]] در وقعة الصفین و [[بلاذری]] در انساب الاشراف، این [[نامه]] را گزارش کرده‌اند<ref>[[دانشنامه نهج البلاغه ج۲ (کتاب)|دانشنامه نهج البلاغه]]، ج۲، ص 765.</ref>. | ||
==فرازی از [[نامه]]== | ==فرازی از [[نامه]]== | ||
*...و بدان که [[بصره]] فرودگه [[شیطان]] است و ریشگه [[آشوب‌ها]]. پس بصریان را به [[نیکی]] به آنان شاد گردان و گره [[ترس]] از دل‌هاشان گشای! تندخویی‌ات با نبوتمیم و درشتی‌ات بر آنان به من رسیده. همان که از بنوتمیم پهلوانی نمیرد مگر آن که پهلوانی در آنان سر برآرد و هان که آنان را در [[جاهلیت]] و [[اسلام]] در [[دشمنی]] و [[پیکار]]، کسی پیشی نگرفته و هان که آنان را با ما پیوند خویشی و نزدیکی ویژه است. ما بر پیوند آن خویشی نکوکاریم و بر گسستن آن گنه‌کار. پس ای ابوعباس! خدای آمرزدت، در آنچه بر زبان و دستت از [[نیک]] و بد روَد، مهرورز، که ما دوتا در آن شریکیم و چنان باش که به تو خوش‌گمان باشم و نگاهم از تو برنگردد؛ بدرود. | *...و بدان که [[بصره]] فرودگه [[شیطان]] است و ریشگه [[آشوب‌ها]]. پس بصریان را به [[نیکی]] به آنان شاد گردان و گره [[ترس]] از دل‌هاشان گشای! تندخویی‌ات با نبوتمیم و درشتی‌ات بر آنان به من رسیده. همان که از بنوتمیم پهلوانی نمیرد مگر آن که پهلوانی در آنان سر برآرد و هان که آنان را در [[جاهلیت]] و [[اسلام]] در [[دشمنی]] و [[پیکار]]، کسی پیشی نگرفته و هان که آنان را با ما پیوند خویشی و نزدیکی ویژه است. ما بر پیوند آن خویشی نکوکاریم و بر گسستن آن گنه‌کار. پس ای ابوعباس! خدای آمرزدت، در آنچه بر زبان و دستت از [[نیک]] و بد روَد، مهرورز، که ما دوتا در آن شریکیم و چنان باش که به تو خوش‌گمان باشم و نگاهم از تو برنگردد؛ بدرود. | ||
<ref>[[دانشنامه نهج البلاغه ج۲ (کتاب)|دانشنامه نهج البلاغه]]، ج۲، ص 766.</ref>. | <ref>[[دانشنامه نهج البلاغه ج۲ (کتاب)|دانشنامه نهج البلاغه]]، ج۲، ص 766.</ref>. | ||
== منابع == | == منابع == | ||
| خط ۱۹: | خط ۱۷: | ||
{{پانویس}} | {{پانویس}} | ||
[[رده:نامه‌های نهج البلاغه]] | [[رده:نامه‌های نهج البلاغه]] | ||
[[رده:مدخل نهج البلاغه]] | [[رده:مدخل نهج البلاغه]] | ||
نسخهٔ ۳۱ ژوئیهٔ ۲۰۲۲، ساعت ۱۳:۴۵
مقدمه
- پس از جنگ جمل و سر و سامان یافتن اوضاع بصره، امام عبدالله بن عباس را به عنوان جانشین خود در بصره گماشت. اوضاع سیاسی و اجتماعی بصره به‌گونه‌ای بود که هر دم احتمال ایجاد فتنه و آشوب در آن می‌رفت و امام ابن عباس را به‌دلیل سیاست در اداره جامعه و آشنایی با مسائل اعتقادی و اجتماعی و برای جلوگیری از فتنه‌ها و آشوب‌های احتمالی در آن سامان برگزید. اما به امام گزارش رسید که او با قبیله بنی‌تمیم به خشونت رفتار کرده است[۱].
- امام (ع) در آغاز نامه با اشاره به موقعیت خاص بصره، آن‌جا را با عنوان محل اراده شیطان و زایش فتنه‌ها برمی‌شمرد و رفتار شایسته حاکم را با آنان رفتار و منشی مسالمت‌آمیز می‌داند به گونه‌ای که مردم با نیکی حاکم، کینه خود را فراموش کنند. امام با اشراف بر پیشینه بنی‌تمیم و شجاعت آن‌ها در مبارزه و تن ندادن به ستم، به کارگزار خود هشدار می‌دهد که در صورت ادامه رفتار خشونت‌آمیز امکان طغیان آن‌ها علیه او وجود دارد و از طرفی سازگاری حاکم با مردم موجب نیک‌نامی حکومت می‌شود. امام در فراز پایانی اشاره می‌کند که رفتار تو، چه خیر و چه شر، به حساب هر دوی ما گذاشته می‌شود. اشاره امام حاوی این نکته است که وقتی کارگزار در هر شرایط و جایگاهی عملی خلاف منافع عمومی انجام می‌دهد، مردمان آن عمل را به حساب کل دستگاه حکومت می‌گذارند. از قراین این‌گونه برمی‌آید که زمان صدور این نامه سال ۳۶ ق است[۲][۳].
- افزون بر سیدرضی، نصر بن مزاحم در وقعة الصفین و بلاذری در انساب الاشراف، این نامه را گزارش کرده‌اند[۴].
فرازی از نامه
- ...و بدان که بصره فرودگه شیطان است و ریشگه آشوب‌ها. پس بصریان را به نیکی به آنان شاد گردان و گره ترس از دل‌هاشان گشای! تندخویی‌ات با نبوتمیم و درشتی‌ات بر آنان به من رسیده. همان که از بنوتمیم پهلوانی نمیرد مگر آن که پهلوانی در آنان سر برآرد و هان که آنان را در جاهلیت و اسلام در دشمنی و پیکار، کسی پیشی نگرفته و هان که آنان را با ما پیوند خویشی و نزدیکی ویژه است. ما بر پیوند آن خویشی نکوکاریم و بر گسستن آن گنه‌کار. پس ای ابوعباس! خدای آمرزدت، در آنچه بر زبان و دستت از نیک و بد روَد، مهرورز، که ما دوتا در آن شریکیم و چنان باش که به تو خوش‌گمان باشم و نگاهم از تو برنگردد؛ بدرود.
[۵].
منابع
پانویس
- ↑ دانشنامه نهج البلاغه، ج۲، ص 765.
- ↑ نهج البلاغه، نامه ۷۶
- ↑ دانشنامه نهج البلاغه، ج۲، ص 765.
- ↑ دانشنامه نهج البلاغه، ج۲، ص 765.
- ↑ دانشنامه نهج البلاغه، ج۲، ص 766.