کاتب: تفاوت میان نسخه‌ها

نسخهٔ ‏۱ اوت ۲۰۲۲، ساعت ۰۳:۰۳

مقدمه

کاتب در فقه سیاسی، از مفهوم گسترده و اهمیت به سزایی برخوردار است؛ به گونه‌ای که در صدر اسلام، هیچ سندی (چه از پیامبر(ص) و چه از خلفا) مکتوب نمی‌گردید، جز آنکه نام کاتب نیز در آن قرار داشت و بیشترین اسناد در زمان پیامبر(ص) توسط علی(ع) نوشته می‌شد^[۱]. انتخاب کاتب در اختیار زمامدار بوده و کاتب، می‌بایست از حیث علم، معرفت، کیاست، عدالت و تقوی، در عالی‌ترین مرتبه ممکن باشد. وظایف کاتب عبارت بود از:

ثبت آن چه که برای کارگزاران و معاهدین حکومت مقرر می‌گردید؛
ثبت وصول اموال حکومتی؛
ثبت تقسیم و توزیع حقوق کارگزاران؛

کاتب داری اقسامی به شرح ذیل است: کاتب محرمانه، کاتب دیوان عمومی و کاتب امور مالی^[۲]. گفتنی است، گرچه امروزه به علت گسترش تخصص و تقسیم کار، نمی‌توان مقامی همسان کاتب به معنای جامع آن پیدا کرد، ولیکن شاید بتوان واژه‌هایی نظیر دبیر و منشی را معادل آن دانست^[۳].

منابع

فروتن، اباصلت، مرادی، علی اصغر، واژه‌نامه فقه سیاسی

پانویس

↑ صبح الاعشی، ج۱، ص۳۷؛ التراتیب الاداریه، ج۱، ص۱۲۴-۱۱۹.
↑ تاریخ التمدن الاسلامی، ج۱، ص۲۴۴؛ تاریخ الاسلام، ج۲، ص۲۶۳ و ج۱، ص۴۴۱؛ مقدمه ابن خلدون، ص۲۰۶-۲۰۵؛ کتاب الوزراء و الکتاب، ص۳، ۱۲ و ۱۴.
↑ فروتن، اباصلت، مرادی، علی اصغر، واژه‌نامه فقه سیاسی، ص ۱۵۲.

[1] صبح الاعشی، ج۱، ص۳۷؛ التراتیب الاداریه، ج۱، ص۱۲۴-۱۱۹.

[2] تاریخ التمدن الاسلامی، ج۱، ص۲۴۴؛ تاریخ الاسلام، ج۲، ص۲۶۳ و ج۱، ص۴۴۱؛ مقدمه ابن خلدون، ص۲۰۶-۲۰۵؛ کتاب الوزراء و الکتاب، ص۳، ۱۲ و ۱۴.

[3] فروتن، اباصلت، مرادی، علی اصغر، واژه‌نامه فقه سیاسی، ص ۱۵۲.

[۱]

[۲]

[۳]

@@ خط ۱: / خط ۱: @@
-{{امامت}}
 {{مدخل مرتبط | موضوع مرتبط = | عنوان مدخل  = | مداخل مرتبط = [[کاتب در قرآن]] - [[کاتب در حدیث]] - [[کاتب در فقه اسلامی]] - [[کاتب در فقه سیاسی]]| پرسش مرتبط  = کاتب (پرسش)}}
 ==مقدمه==
 کاتب در [[فقه سیاسی]]، از مفهوم گسترده و اهمیت به سزایی برخوردار است؛ به گونه‌ای که در [[صدر اسلام]]، هیچ سندی (چه از [[پیامبر]]{{صل}} و چه از [[خلفا]]) مکتوب نمی‌گردید، جز آنکه نام کاتب نیز در آن قرار داشت و بیشترین اسناد در زمان [[پیامبر]]{{صل}} توسط [[علی]]{{ع}} نوشته می‌شد<ref>صبح الاعشی، ج۱، ص۳۷؛ التراتیب الاداریه، ج۱، ص۱۲۴-۱۱۹.</ref>. [[انتخاب]] کاتب در [[اختیار]] [[زمامدار]] بوده و کاتب، می‌بایست از حیث [[علم]]، [[معرفت]]، [[کیاست]]، [[عدالت]] و [[تقوی]]، در عالی‌ترین مرتبه ممکن باشد. [[وظایف]] کاتب عبارت بود از:
-#[[ثبت]] آن چه که برای [[کارگزاران]] و معاهدین [[حکومت]] مقرر می‌گردید؛
+# [[ثبت]] آن چه که برای [[کارگزاران]] و معاهدین [[حکومت]] مقرر می‌گردید؛
-#[[ثبت]] وصول [[اموال]] [[حکومتی]]؛
+# [[ثبت]] وصول [[اموال]] [[حکومتی]]؛
-#[[ثبت]] تقسیم و توزیع [[حقوق]] [[کارگزاران]]؛
+# [[ثبت]] تقسیم و توزیع [[حقوق]] [[کارگزاران]]؛
 کاتب داری اقسامی به شرح ذیل است:
@@ خط ۱۹: / خط ۱۸: @@
 [[رده:کاتب]]
-[[رده:مدخل]]