ابوحابس جهنی: تفاوت میان نسخه‌ها

نسخهٔ ‏۲۴ اوت ۲۰۲۲، ساعت ۱۷:۲۹

مقدمه

از میان سیره‌نویسان، فقط ابن حجر^[۱] مدخلی به وی اختصاص داده و به این سخن بسنده کرده است که طبری او را از صحابه دانسته و ابن فتحون نیز در این باره استدراکی دارد. اما با بررسی آثار طبری، از چنین فردی اطلاعی به دست نیامد.

برخی محدثان و مفسران در فضیلت دو سورۀ ناس و فلق، روایتی از وی نقل کرده‌اند که پیامبر (ص) به او فرمود: ای ابوحابس! آیا تو را به بهترین چیزی که پناه برندگان بدان پناه می‌برند خبر ندهم؟ گفت: بله ای رسول خدا. آن حضرت فرمود: منظور از آن، دو سوره ﴿قُلْ أَعُوذُ بِرَبِّ الْفَلَقِ﴾^[۲] و ﴿قُلْ أَعُوذُ بِرَبِّ النَّاسِ﴾^[۳] است که به آنها "معوذتان" گفته می‌شود ^[۴]. بنا به نوشته شوکانی^[۵] و سیوطی^[۶] این روایت را ابن سعد، نسائی، بغوی و بیهقی از ابوحابس نقل کرده‌اند. در منابع دیگر، روایت یاد شده از طریق ابن عابس و ابوحماد عقبة بن عامر جهنی نقل شده است که شهرت بیشتری دارد^[۷]. برخی منابع دیگر، حدیث یاد شده به ابن عائش (شاید نصحیف ابن عابس باشد) نسبت داده شده است^[۸]^[۹]

منابع

سامانی، سید محمود، مقاله «ابوحابس جهنی»، دانشنامه سیره نبوی ج۱

پانویس

↑ ابن حجر، ج۷، ص۶۸.
↑ «بگو: به پروردگار سپیده‌دم پناه می‌برم» سوره فلق، آیه ۱.
↑ «بگو: به پروردگار آدمیان پناه می‌برم» سوره ناس، آیه ۱.
↑ کنز العمال، ج۱، ص۴۸۶؛ مجلسی، ج۸۹، ص۳۶۷.
↑ شوکانی، ج۵، ص۵۱۸.
↑ سیوطی، ج۶، ص۴۱۶.
↑ برای نمونه ر. ک: احمد بن حنبل، ج۳، ص۴۱۷، ج۴، ص۱۴۴ و ۱۵۳؛ ابن ابی عاصم، ج۵، ص۳۶؛ نسائی، ج۸، ص۲۵۱؛ مزی، ج۳۴، ص۴۵۵؛ طبرانی، ج۱۷، ص۳۴۴؛ نوری، ج۱۹، ص۲۴۱.
↑ ابن سعد، ج۲، ص۲۱۲؛ طبرانی، ص۳۳۰؛ ابن اثیر، ج۵، ص۲۸.
↑ سامانی، سید محمود، مقاله «ابوحابس جهنی»، دانشنامه سیره نبوی ج۱، ص:۲۲۷.

[1] ابن حجر، ج۷، ص۶۸.

[2] «بگو: به پروردگار سپیده‌دم پناه می‌برم» سوره فلق، آیه ۱.

[3] «بگو: به پروردگار آدمیان پناه می‌برم» سوره ناس، آیه ۱.

[4] کنز العمال، ج۱، ص۴۸۶؛ مجلسی، ج۸۹، ص۳۶۷.

[5] شوکانی، ج۵، ص۵۱۸.

[6] سیوطی، ج۶، ص۴۱۶.

[7] برای نمونه ر. ک: احمد بن حنبل، ج۳، ص۴۱۷، ج۴، ص۱۴۴ و ۱۵۳؛ ابن ابی عاصم، ج۵، ص۳۶؛ نسائی، ج۸، ص۲۵۱؛ مزی، ج۳۴، ص۴۵۵؛ طبرانی، ج۱۷، ص۳۴۴؛ نوری، ج۱۹، ص۲۴۱.

[8] ابن سعد، ج۲، ص۲۱۲؛ طبرانی، ص۳۳۰؛ ابن اثیر، ج۵، ص۲۸.

[9] سامانی، سید محمود، مقاله «ابوحابس جهنی»، دانشنامه سیره نبوی ج۱، ص:۲۲۷.

[۱]

[۲]

[۳]

[۴]

[۵]

[۶]

[۷]

[۸]

[۹]

@@ خط ۴: / خط ۴: @@
 از میان [[سیره‌نویسان]]، فقط [[ابن حجر]]<ref>ابن حجر، ج۷، ص۶۸.</ref> مدخلی به وی اختصاص داده و به این سخن بسنده کرده است که [[طبری]] او را از [[صحابه]] دانسته و [[ابن فتحون]] نیز در این باره استدراکی دارد. اما با بررسی آثار طبری، از چنین فردی اطلاعی به دست نیامد.
-برخی [[محدثان]] و [[مفسران]] در [[فضیلت]] دو [[سورۀ ناس]] و فلق، روایتی از وی نقل کرده‌اند که [[پیامبر]]{{صل}} به او فرمود: ای ابوحابس! آیا تو را به [[بهترین]] چیزی که [[پناه]] برندگان بدان پناه می‌برند خبر ندهم؟ گفت: بله ای [[رسول خدا]]. آن [[حضرت]] فرمود: منظور از آن، دو [[سوره]] {{متن قرآن|قُلْ أَعُوذُ بِرَبِّ الْفَلَقِ}}<ref>«بگو: به پروردگار سپیده‌دم پناه می‌برم» سوره فلق، آیه ۱.</ref> و {{متن قرآن|قُلْ أَعُوذُ بِرَبِّ النَّاسِ}}<ref>«بگو: به پروردگار آدمیان پناه می‌برم» سوره ناس، آیه ۱.</ref> است که به آنها "معوذتان" گفته می‌شود <ref>کنز العمال، ج۱، ص۴۸۶؛ مجلسی، ج۸۹، ص۳۶۷.</ref>. بنا به نوشته شوکانی<ref>شوکانی، ج۵، ص۵۱۸.</ref> و [[سیوطی]]<ref>سیوطی، ج۶، ص۴۱۶.</ref> این [[روایت]] را [[ابن سعد]]، [[نسائی]]، [[بغوی]] و [[بیهقی]] از ابوحابس نقل کرده‌اند. در منابع دیگر، روایت یاد شده از طریق [[ابن عابس]] و [[ابوحماد عقبة بن عامر جهنی]] نقل شده است که [[شهرت]] بیشتری دارد<ref>برای نمونه ر. ک: احمد بن حنبل، ج۳، ص۴۱۷، ج۴، ص۱۴۴ و ۱۵۳؛ ابن ابی عاصم، ج۵، ص۳۶؛ نسائی، ج۸، ص۲۵۱؛ مزی، ج۳۴، ص۴۵۵؛ طبرانی، ج۱۷، ص۳۴۴؛ نوری، ج۱۹، ص۲۴۱.</ref>. برخی منابع دیگر، [[حدیث]] یاد شده به [[ابن عائش]] (شاید نصحیف ابن عابس باشد) نسبت داده شده است<ref>ابن سعد، ج۲، ص۲۱۲؛ طبرانی، ص۳۳۰؛ ابن اثیر، ج۵، ص۲۸.</ref><ref>[[سید محمود سامانی|سامانی، سید محمود]]، [[دانشنامه سیره نبوی ج۱ (کتاب)|مقاله «ابوحابس جهنی»، دانشنامه سیره نبوی]] ج۱، ص:۲۲۷.</ref>
+برخی [[محدثان]] و [[مفسران]] در [[فضیلت]] دو [[سورۀ ناس]] و فلق، روایتی از وی نقل کرده‌اند که [[پیامبر]] {{صل}} به او فرمود: ای ابوحابس! آیا تو را به [[بهترین]] چیزی که [[پناه]] برندگان بدان پناه می‌برند خبر ندهم؟ گفت: بله ای [[رسول خدا]]. آن [[حضرت]] فرمود: منظور از آن، دو [[سوره]] {{متن قرآن|قُلْ أَعُوذُ بِرَبِّ الْفَلَقِ}}<ref>«بگو: به پروردگار سپیده‌دم پناه می‌برم» سوره فلق، آیه ۱.</ref> و {{متن قرآن|قُلْ أَعُوذُ بِرَبِّ النَّاسِ}}<ref>«بگو: به پروردگار آدمیان پناه می‌برم» سوره ناس، آیه ۱.</ref> است که به آنها "معوذتان" گفته می‌شود <ref>کنز العمال، ج۱، ص۴۸۶؛ مجلسی، ج۸۹، ص۳۶۷.</ref>. بنا به نوشته شوکانی<ref>شوکانی، ج۵، ص۵۱۸.</ref> و [[سیوطی]]<ref>سیوطی، ج۶، ص۴۱۶.</ref> این [[روایت]] را [[ابن سعد]]، [[نسائی]]، [[بغوی]] و [[بیهقی]] از ابوحابس نقل کرده‌اند. در منابع دیگر، روایت یاد شده از طریق [[ابن عابس]] و [[ابوحماد عقبة بن عامر جهنی]] نقل شده است که [[شهرت]] بیشتری دارد<ref>برای نمونه ر. ک: احمد بن حنبل، ج۳، ص۴۱۷، ج۴، ص۱۴۴ و ۱۵۳؛ ابن ابی عاصم، ج۵، ص۳۶؛ نسائی، ج۸، ص۲۵۱؛ مزی، ج۳۴، ص۴۵۵؛ طبرانی، ج۱۷، ص۳۴۴؛ نوری، ج۱۹، ص۲۴۱.</ref>. برخی منابع دیگر، [[حدیث]] یاد شده به [[ابن عائش]] (شاید نصحیف ابن عابس باشد) نسبت داده شده است<ref>ابن سعد، ج۲، ص۲۱۲؛ طبرانی، ص۳۳۰؛ ابن اثیر، ج۵، ص۲۸.</ref><ref>[[سید محمود سامانی|سامانی، سید محمود]]، [[دانشنامه سیره نبوی ج۱ (کتاب)|مقاله «ابوحابس جهنی»، دانشنامه سیره نبوی]] ج۱، ص:۲۲۷.</ref>
 == منابع ==