ابونجیح قیسی: تفاوت میان نسخه‌ها

جز
خط ۲: خط ۲:


== مقدمه ==
== مقدمه ==
نام او در [[سند]] [[حدیثی]] که [[ربیعة بن لقیط]] از یک [[راوی]] مجهول از ابونجیح القیسی از [[رسول خدا]]{{صل}} به نقل کرده، آمده است. بر پایه این [[حدیث]]، [[حضرت]] تعدادی از [[قبایل یمنی]] شامل سَکون کنده، سَکاسَک، [[خولان]] العالیه و أُملُوک رَدمان را ستودند و آنان را [[بهترین]] قبایل نامیدند<ref>ابن ابی عاصم، ج۴، ص۲۶۶؛ متقی هندی، ج۱۲، ص۹۰ به نقل از بغوی؛ ابن حجر، ج۷، ص۳۸۲ به نقل از بغوی با عنوان تصحیف شده ابویحیی.</ref>. در [[شناسایی]] راوی این حدیث در بین [[صحابه]] نگاران [[اختلاف]] شده است: [[ابن منده]] (نویسنده [[اسماء]] الصحابه)<ref>ر. ک: ابن حجر، ج۷، ص۳۴۵.</ref> و [[ابونعیم]]<ref>ابونعیم، ج۶، ص۳۰۳۹.</ref> به دلیل مرسل بودن [[سند حدیث]]، اصلا وجود صحابی‌ای با عنوان ابونجیح القیسی را ثابت شده نمی‌دانند، اما از آنجا که این حدیث در منابع دیگر<ref>احمد بن حنبل، ج۴، ص۳۸۷؛ طبرانی، ج۱، ص۳۱۵؛ ابن عساکر، ج۴۶، ص۲۴۹.</ref> با سند متصل و نه مرسل از [[عمرو]] بن عبته نقل شده، همان طور که [[حاکم نیشابوری]]<ref>ر. ک: ابن حجر، ج۷، ص۳۳۸ و ۳۴۴.</ref> و ابن عبدالبر<ref>ابن عبدالبر، ج۴، ص۳۲۹. و به پیروی از او ابن اثیر، ج۶، ۳۰۶ و ذهبی، ج۲، ص۲۰۸. البته آنان چون فقط سند حدیث را آورده و متن آن را نیاورده‌اند، به اشتباه موضوع آن را درباره ازدواج دانسته‌اند.</ref> تصریح کرده‌اند، منظور از ابونجیح القیسی در این حدیث، [[عمرو بن عبد]] است و سخن ابن منده و ابونعیم قابل قبول نیست.
نام او در [[سند]] [[حدیثی]] که [[ربیعة بن لقیط]] از یک [[راوی]] مجهول از ابونجیح القیسی از [[رسول خدا]] {{صل}} به نقل کرده، آمده است. بر پایه این [[حدیث]]، [[حضرت]] تعدادی از [[قبایل یمنی]] شامل سَکون کنده، سَکاسَک، [[خولان]] العالیه و أُملُوک رَدمان را ستودند و آنان را [[بهترین]] قبایل نامیدند<ref>ابن ابی عاصم، ج۴، ص۲۶۶؛ متقی هندی، ج۱۲، ص۹۰ به نقل از بغوی؛ ابن حجر، ج۷، ص۳۸۲ به نقل از بغوی با عنوان تصحیف شده ابویحیی.</ref>. در [[شناسایی]] راوی این حدیث در بین [[صحابه]] نگاران [[اختلاف]] شده است: [[ابن منده]] (نویسنده [[اسماء]] الصحابه)<ref>ر. ک: ابن حجر، ج۷، ص۳۴۵.</ref> و [[ابونعیم]]<ref>ابونعیم، ج۶، ص۳۰۳۹.</ref> به دلیل مرسل بودن [[سند حدیث]]، اصلا وجود صحابی‌ای با عنوان ابونجیح القیسی را ثابت شده نمی‌دانند، اما از آنجا که این حدیث در منابع دیگر<ref>احمد بن حنبل، ج۴، ص۳۸۷؛ طبرانی، ج۱، ص۳۱۵؛ ابن عساکر، ج۴۶، ص۲۴۹.</ref> با سند متصل و نه مرسل از [[عمرو]] بن عبته نقل شده، همان طور که [[حاکم نیشابوری]]<ref>ر. ک: ابن حجر، ج۷، ص۳۳۸ و ۳۴۴.</ref> و ابن عبدالبر<ref>ابن عبدالبر، ج۴، ص۳۲۹. و به پیروی از او ابن اثیر، ج۶، ۳۰۶ و ذهبی، ج۲، ص۲۰۸. البته آنان چون فقط سند حدیث را آورده و متن آن را نیاورده‌اند، به اشتباه موضوع آن را درباره ازدواج دانسته‌اند.</ref> تصریح کرده‌اند، منظور از ابونجیح القیسی در این حدیث، [[عمرو بن عبد]] است و سخن ابن منده و ابونعیم قابل قبول نیست.


تنها نکته باقی مانده این است که [[عمرو بن عبسه]]، از [[قبیله]] [[بنو سلیم]] است و نسبت قبیلگی او بنا بر قاعده، [[سلمی]] است؛ پس چگونه در این حدیث از او با عنوان قیسی یاد شده است؟ [[ابن اثیر]]<ref>ابن اثیر، ج۶، ص۳۰۶.</ref> در پاسخ گوید: "چون قبیله بنو سلیم، خود زیر شاخه قبیله قیس عیلان است<ref>ر. ک: ابن حزم، ص۲۶۱.</ref>، اطلاق قیسی به او صحیح است". به نظر می‌رسد چون [[متن حدیث]] در [[مقام]] بیان فضیلتی برای گروهی از [[قبایل یمنی]] است که جزو قبائل [[قحطانی]] هستند، [[راوی حدیث]] برای تأکید بر [[درستی]] [[حدیث]] (با توجه به سابقه [[رقابت]] میان قبایل [[عدنانی]] و [[قحطانی]])، تصریح می‌کند حدیث را از یک [[راوی]] منسوب به [[قبیله]] [[قیس]] عیلان نقل می‌کنم که از قبایل مشهور عدنانی است<ref>ابن حزم، ص۱۰. برای آگاهی از زندگانی عمرو بن عبه.</ref><ref>[[رسول قلیچ|قلیچ، رسول]]، [[دانشنامه سیره نبوی ج۱ (کتاب)|مقاله «ابونجیح قیسی»، دانشنامه سیره نبوی]] ج۱، ص:۵۴۳.</ref>
تنها نکته باقی مانده این است که [[عمرو بن عبسه]]، از [[قبیله]] [[بنو سلیم]] است و نسبت قبیلگی او بنا بر قاعده، [[سلمی]] است؛ پس چگونه در این حدیث از او با عنوان قیسی یاد شده است؟ [[ابن اثیر]]<ref>ابن اثیر، ج۶، ص۳۰۶.</ref> در پاسخ گوید: "چون قبیله بنو سلیم، خود زیر شاخه قبیله قیس عیلان است<ref>ر. ک: ابن حزم، ص۲۶۱.</ref>، اطلاق قیسی به او صحیح است". به نظر می‌رسد چون [[متن حدیث]] در [[مقام]] بیان فضیلتی برای گروهی از [[قبایل یمنی]] است که جزو قبائل [[قحطانی]] هستند، [[راوی حدیث]] برای تأکید بر [[درستی]] [[حدیث]] (با توجه به سابقه [[رقابت]] میان قبایل [[عدنانی]] و [[قحطانی]])، تصریح می‌کند حدیث را از یک [[راوی]] منسوب به [[قبیله]] [[قیس]] عیلان نقل می‌کنم که از قبایل مشهور عدنانی است<ref>ابن حزم، ص۱۰. برای آگاهی از زندگانی عمرو بن عبه.</ref><ref>[[رسول قلیچ|قلیچ، رسول]]، [[دانشنامه سیره نبوی ج۱ (کتاب)|مقاله «ابونجیح قیسی»، دانشنامه سیره نبوی]] ج۱، ص:۵۴۳.</ref>
۱۱۸٬۲۸۱

ویرایش