اسماعیل بن محمد علوی: تفاوت میان نسخه‌ها

== مقدمه ==

[[راوی امام رضا]] {{ع}}. [[ابو محمد اسماعیل بن محمد بن اسحاق بن امام جعفر صادق]] {{ع}}، را همه [[علمای علم رجال]] از افراد [[ثقه]] خوانده‌اند<ref>رجال النجاشی، ص۲۹؛ خلاصة الأقوال، ص۵۶؛ کتاب الرجال ابن داود، ص۵۱؛ طرائف المقال، ج۱، ص۲۲۸، ۲۸۴.</ref> و تنها [[طوسی]]، و به تبع وی دسته‌ای از متأخران، از [[اصحاب امام رضا]] {{ع}}<ref>رجال الطوسی، ص۳۵۱؛ مستدرکات علم رجال الحدیث، ج۱، ص۶۶۲؛ مسند الإمام الرضا {{ع}}، ج۲، ص۵۲۰.</ref> دانسته‌اند. از جزئیات [[زندگی]] وی [[آگاهی]] چندانی در [[اختیار]] نیست. با آنکه روایتی از او مستقیماً از [[امام رضا]] {{ع}} از پدرانش از [[امام حسن مجتبی]] {{ع}} در [[وصف]] [[شمایل پیامبر]] {{صل}} در برخی از متون [[حدیثی]] [[شیعه]] وجود دارد<ref>عیون أخبار الرضا {{ع}}، ج۲، ص۲۸۲؛ معانی الأخبار، ص۸۰؛ بحار الأنوار، ج۱۶، ص۱۴۸.</ref>، اما عالمی رجالی چون [[نجاشی]] آن را نادیده گرفته و او را صرفاً از [[راویان]] جدش [[اسحاق بن جعفر]] و عموی پدرش [[علی بن جعفر]] می‌خواند<ref>رجال النجاشی، ص۲۹. </ref>.

تقریباً همه علمای رجالی بعدی نیز از او [[تبعیت]] می‌کنند، بی‌آنکه حتی نظر شیخ را یادآور شوند<ref>خلاصة الأقوال، ص۵۶؛ کتاب الرجال، ابن داود، ص۵۱؛ نقد الرجال، ج۱، ص۲۲۸؛ جامع الرواة، ج۱، ص۱۰۱؛ طرائف المقال، ج۱، ص۲۲۸.</ref>. شاید این رویکرد بدان سبب باشد که در روایتگری‌اش از آن [[حضرت]] تردید داشته و طریق دیگر را برای [[روایت]] پیش‌گفته پذیرا شده‌اند. چنان‌که [[بیهقی]] عین همان روایت را از [[اسماعیل بن محمد]] از [[علی بن جعفر بن محمد]] از برادرش [[موسی بن جعفر]] {{ع}}، نه [[علی بن موسی]] {{ع}} نقل می‌کند<ref>السنن الکبری، بیهقی، ج۷، ص۴۱.</ref>. در این صورت، وی [[راوی]] و [[صحابی]] امام نخواهد بود<ref>معجم رجال الحدیث، ج۴، ص۸۵.</ref>. به هر حال، تشخیص جایگاه دقیق وی آسان نیست. بر اساس مجموعه داده‌ها، وی از امام رضا {{ع}}<ref>عیون أخبار الرضا {{ع}}، ج۲، ص۲۸۲؛ معانی الأخبار، ص۸۰.</ref>، نیز از پدرش<ref>الأمالی، طوسی، ص۲۲۳، ۵۹۵؛ بحار الأنوار، ج۱۶، ص۲۸۷؛ جامع أحادیث الشیعة، ج۸، ص۴۲۱.</ref>، عمویش (در واقع عموی پدرش) علی بن جعفر<ref>مقاتل الطالبیین، ص۳۲؛ الأمالی، طوسی، ص۶۱۸؛ المستدرک علی الصحیحین، ج۳، ص۱۷۲.</ref> و جدش [[اسحاق بن جعفر]] [[حدیث]] شنیده و [[روایت]] کرده است<ref>رجال النجاشی، ص۲۹؛ معجم رجال الحدیث، ج۴، ص۸۵.</ref>. تنی چند از [[محدثان]] نیز از [[شاگردان]] و [[راویان]] وی بوده‌اند.

[[محمد بن حمدان صیدلانی]]، [[محمد بن محمد باغندی]]<ref>مقاتل الطالبیین، ص۳۲؛ ملحقات إحقاق الحق، ج۴، ص۴۱۲.</ref>، [[ابوالقاسم عبدالله بن محمد بن عبدالعزیز بن منیع]] در [[مدینه]]<ref>عیون أخبار الرضا {{ع}}، ج۲، ص۲۸۲؛ معانی الأخبار، ص۸۰.</ref>، [[یعقوب بن زیاد]]<ref>الأمالی، طوسی، ص۲۲۳.</ref>، [[ابو جعفر احمد بن عبد الرحیم بن سعد قیسی فقیه اسوان]]، [[ابراهیم بن ابی‌بلاد]]<ref>بحار الأنوار، ج۲۶، ص۲۱۲؛ ج۶۶، ص۴۰۴.</ref>، [[کھمس بن معمر]]<ref>الذریة الطاهرة، ص۱۰۹. </ref> و [[ابومحمد حسن بن محمد بن یحیی]] مشهور به [[ابن‌ اخی‌ طاهر عقیقی حسینی]]، مؤلف کتاب النسب از [[اسماعیل علوی]] حدیث شنیده و نقل کرده‌اند<ref>السنن الکبری، بیهقی، ج۷، ص۴۱؛ معرفة علوم الحدیث، ص۱۷۵.</ref>.

== جستارهای وابسته ==