تشییع: تفاوت میان نسخه‌ها

از امامت‌پدیا، دانشنامهٔ امامت و ولایت
 
خط ۱: خط ۱:
{{مدخل مرتبط | موضوع مرتبط = | عنوان مدخل  = | مداخل مرتبط = [[تشییع در فقه اسلامی]]| پرسش مرتبط  = }}
{{مدخل مرتبط | موضوع مرتبط = | عنوان مدخل  = | مداخل مرتبط = [[تشییع در فقه اسلامی]]| پرسش مرتبط  = }}


==مقدمه==
== مقدمه ==
[[تشییع جنازه]]، [[مستحب]] مؤکّد و دارای [[اجر]] و [[ثواب]] فراوانی است. برخی [[فقها]] گفته‏‌اند: [[استحباب]] تشییع در موردی است که [[دفن]] جنازه نیاز به نقل دارد. <ref>جواهر الکلام، ج۴، ص۲۶۳ ـ ۲۶۴.</ref>
[[تشییع جنازه]]، [[مستحب]] مؤکّد و دارای [[اجر]] و [[ثواب]] فراوانی است. برخی [[فقها]] گفته‏‌اند: [[استحباب]] تشییع در موردی است که [[دفن]] جنازه نیاز به نقل دارد. <ref>جواهر الکلام، ج۴، ص۲۶۳ ـ ۲۶۴.</ref>


==مراتب==
== مراتب ==
برخی فقها برای تشییع جنازه از جهت مقدار فضل و کمال سه مرتبه برشمرده‏‌اند: کمترین مرتبه آن، تشییع تا مصلّی و [[اقامه نماز]] بر میّت. مرتبه متوسط، تشییع تا کنار [[قبر]] و توقّف تا پس از دفن و [[کامل‏ترین]] و با فضیلت‏ترین مرتبه آن توقّف بعد از دفن، [[استغفار]] و [[طلب]] [[ثبات قدم]] میّت بر [[اعتقاد]] [[حق]]، هنگام سؤال دو [[فرشته]] از او است. <ref>منتهی المطلب (ق)، ج۱، ص۴۴۵</ref> برخی در اینکه مرتبه اوّل، کمترین حدّ تشییع باشد ـ به‏ گونه‌‏ای که به کمتر از آن تشییع تحقّق نیابد ـ اشکال کرده‏‌اند. <ref>جواهر الکلام، ج۴، ص۲۶۴</ref>
برخی فقها برای تشییع جنازه از جهت مقدار فضل و کمال سه مرتبه برشمرده‏‌اند: کمترین مرتبه آن، تشییع تا مصلّی و [[اقامه نماز]] بر میّت. مرتبه متوسط، تشییع تا کنار [[قبر]] و توقّف تا پس از دفن و [[کامل‏ترین]] و با فضیلت‏ترین مرتبه آن توقّف بعد از دفن، [[استغفار]] و [[طلب]] [[ثبات قدم]] میّت بر [[اعتقاد]] [[حق]]، هنگام سؤال دو [[فرشته]] از او است. <ref>منتهی المطلب (ق)، ج۱، ص۴۴۵</ref> برخی در اینکه مرتبه اوّل، کمترین حدّ تشییع باشد ـ به‏ گونه‌‏ای که به کمتر از آن تشییع تحقّق نیابد ـ اشکال کرده‏‌اند. <ref>جواهر الکلام، ج۴، ص۲۶۴</ref>


==مستحبّات==
== مستحبّات ==
خواندن دعاهای وارد شده هنگام [[مشاهده]] و حمل جنازه؛ پندگیری، [[عبرت آموزی]] و [[تفکّر]] در [[مرگ]] و [[آخرت]]؛ پیاده تشییع کردن؛ پشت سر یا دو طرف جنازه حرکت کردن؛ حمل جنازه توسط چهار نفر از چهار طرف و به دوش گرفتن هر یک، هر چهار طرف جنازه را با کیفیّت خاص؛ حمل میّت بر دوش نه بر مَرکب ـ مگر به جهت عذری مانند دوری راه ـ و [[تغییر]] هیئت صاحب [[مصیبت]] با برداشتن ردا از دوش یا پابرهنه بودن او. <ref>العروة الوثقی، ج۱، ص۴۱۸ ـ ۴۱۹</ref>
خواندن دعاهای وارد شده هنگام [[مشاهده]] و حمل جنازه؛ پندگیری، [[عبرت آموزی]] و [[تفکّر]] در [[مرگ]] و [[آخرت]]؛ پیاده تشییع کردن؛ پشت سر یا دو طرف جنازه حرکت کردن؛ حمل جنازه توسط چهار نفر از چهار طرف و به دوش گرفتن هر یک، هر چهار طرف جنازه را با کیفیّت خاص؛ حمل میّت بر دوش نه بر مَرکب ـ مگر به جهت عذری مانند دوری راه ـ و [[تغییر]] هیئت صاحب [[مصیبت]] با برداشتن ردا از دوش یا پابرهنه بودن او. <ref>العروة الوثقی، ج۱، ص۴۱۸ ـ ۴۱۹</ref>


==مکروهات==
== مکروهات ==
سواره بودن <ref>تذکرة الفقهاء، ج۲، ص۵۳</ref> و خندیدن؛ [[لهو و لعب]] و [[اشتغال]] به کارهای [[بیهوده]]؛ سریع بردن جنازه؛ حمل [[آتش]] پشت سر جنازه مگر در شب؛ برداشتن ردا از تن برای غیر صاحب [[عزا]]؛ [[سخن گفتن]] به غیر ذکر [[خداوند]] و ـ به تصریح برخی ـ نشستن تشییع کننده تا وقتی که میّت را در قبر نگذاشته‌‏اند. <ref>جواهر الکلام، ج۴، ص۲۷۰ ـ ۲۷۲؛ العروة الوثقی، ج ۱، ص۴۱۹</ref>
سواره بودن <ref>تذکرة الفقهاء، ج۲، ص۵۳</ref> و خندیدن؛ [[لهو و لعب]] و [[اشتغال]] به کارهای [[بیهوده]]؛ سریع بردن جنازه؛ حمل [[آتش]] پشت سر جنازه مگر در شب؛ برداشتن ردا از تن برای غیر صاحب [[عزا]]؛ [[سخن گفتن]] به غیر ذکر [[خداوند]] و ـ به تصریح برخی ـ نشستن تشییع کننده تا وقتی که میّت را در قبر نگذاشته‌‏اند. <ref>جواهر الکلام، ج۴، ص۲۷۰ ـ ۲۷۲؛ العروة الوثقی، ج ۱، ص۴۱۹</ref>



نسخهٔ کنونی تا ‏۲۴ اوت ۲۰۲۲، ساعت ۲۳:۰۲

مقدمه

تشییع جنازه، مستحب مؤکّد و دارای اجر و ثواب فراوانی است. برخی فقها گفته‏‌اند: استحباب تشییع در موردی است که دفن جنازه نیاز به نقل دارد. [۱]

مراتب

برخی فقها برای تشییع جنازه از جهت مقدار فضل و کمال سه مرتبه برشمرده‏‌اند: کمترین مرتبه آن، تشییع تا مصلّی و اقامه نماز بر میّت. مرتبه متوسط، تشییع تا کنار قبر و توقّف تا پس از دفن و کامل‏ترین و با فضیلت‏ترین مرتبه آن توقّف بعد از دفن، استغفار و طلب ثبات قدم میّت بر اعتقاد حق، هنگام سؤال دو فرشته از او است. [۲] برخی در اینکه مرتبه اوّل، کمترین حدّ تشییع باشد ـ به‏ گونه‌‏ای که به کمتر از آن تشییع تحقّق نیابد ـ اشکال کرده‏‌اند. [۳]

مستحبّات

خواندن دعاهای وارد شده هنگام مشاهده و حمل جنازه؛ پندگیری، عبرت آموزی و تفکّر در مرگ و آخرت؛ پیاده تشییع کردن؛ پشت سر یا دو طرف جنازه حرکت کردن؛ حمل جنازه توسط چهار نفر از چهار طرف و به دوش گرفتن هر یک، هر چهار طرف جنازه را با کیفیّت خاص؛ حمل میّت بر دوش نه بر مَرکب ـ مگر به جهت عذری مانند دوری راه ـ و تغییر هیئت صاحب مصیبت با برداشتن ردا از دوش یا پابرهنه بودن او. [۴]

مکروهات

سواره بودن [۵] و خندیدن؛ لهو و لعب و اشتغال به کارهای بیهوده؛ سریع بردن جنازه؛ حمل آتش پشت سر جنازه مگر در شب؛ برداشتن ردا از تن برای غیر صاحب عزا؛ سخن گفتن به غیر ذکر خداوند و ـ به تصریح برخی ـ نشستن تشییع کننده تا وقتی که میّت را در قبر نگذاشته‌‏اند. [۶]

شرکت زنان به‌ویژه زن جوان در تشییع جنازه کراهت دارد. برخی، زن مُسن را از این حکم استثنا کرده‏‌اند. [۷]

تشییع جنازه مؤمن از جمله موارد جواز خروج معتکف از مسجد است و این عمل، اعتکاف را باطل نمی‏‌کند[۸].[۹]

منابع

پانویس

  1. جواهر الکلام، ج۴، ص۲۶۳ ـ ۲۶۴.
  2. منتهی المطلب (ق)، ج۱، ص۴۴۵
  3. جواهر الکلام، ج۴، ص۲۶۴
  4. العروة الوثقی، ج۱، ص۴۱۸ ـ ۴۱۹
  5. تذکرة الفقهاء، ج۲، ص۵۳
  6. جواهر الکلام، ج۴، ص۲۷۰ ـ ۲۷۲؛ العروة الوثقی، ج ۱، ص۴۱۹
  7. الحدائق الناضرة، ج۴، ص۸۴ ـ ۸۵؛ جواهر الکلام، ج ۴، ص۲۷۶
  8. جواهر الکلام، ج ۱۷، ص۱۸۱.
  9. هاشمی شاهرودی، سید محمود، فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت ج۲، صفحه ۴۹۶-۴۹۷.