سریه منذر بن عمرو ساعدی: تفاوت میان نسخه‌ها

'''[[منذر بن عمرو انصاری ساعدی]]''' یکی از [[اصحاب پیامبر اکرم]] {{صل}} است که حضرت او را در سال چهارم هجری به منطقه بئر معونه فرستاد تا عامر بن طفیل و [[قوم]] او را به [[اسلام]] [[دعوت]] کند، اما عامر با کمک خواستن از برخی [[قبایل]] اطراف با [[مسلمانان]] جنگید و همه آنها از جمله منذر را به [[شهادت]] رساند. [[پیامبر]] برای کشتگان [[جنگ بئر معونه]]، بیش از دیگر کشتگان، ناراحت شد.

== نسب منذر ==

[[منذر بن عمرو انصاری ساعدی]] یکی از هفتاد نفری است که در [[عقبه]] با [[رسول خدا]] {{صل}} [[بیعت]] کرد و از [[نقبای دوازده نفره]] است<ref>الاستیعاب، ابن عبدالبر، ج۴، ص۱۴۵۰-۱۴۵۱؛ اسد الغابه، ابن اثیر، ج۴، ص۴۹۴-۴۹۵؛ الاصابه، ابن حجر، ج۶، ص۱۷۲.</ref>. بعد از ورود [[پیامبر اکرم]] {{صل}} به [[مدینه]] از جمله کسانی بود که برای [[پیامبر]] {{صل}} [[غذا]] می‌آوردند. پیامبر میان او و [[ابوذر غفاری]] [[عقد برادری]] بستند. او در [[سریه]] [[حمزة بن عبدالمطلب]] قبل از [[جنگ بدر]] و سپس در جنگ بدر شرکت کرد و سرانجام در [[جنگ]] جنگ بئر معونه کشته شد<ref>[[عبدالرضا عسکری|عسکری، عبدالرضا]]، [[منذر بن عمرو بن خنیس (مقاله)|مقاله «منذر بن عمرو بن خنیس»]]، [[دایرة المعارف صحابه پیامبر اعظم ج۷ (کتاب)|دایرة المعارف صحابه پیامبر اعظم]]، ج۷، ص۳۵۹ -۳۷۰.</ref>.

"[[ابوبراء عامر بن مالک بن جعفر]]" که به "ملاعب الاسنّه"<ref>علت شهرت او به ملاعب الاسنّه به این مناسبت است که در جنگی میان قیس و تمیم، برادرش گریخت و شاعری خطاب به برادرش گفت: «از جنگ گریختی و برادرت عامر را واگذاشتی که با لبه‌های بران سنان‌ها ملاعبه و بازی کند».</ref> معروف بود، نزد [[پیامبر]] {{صل}} آمد و هدیه‌ای را تقدیم کرد؛ اما حضرت هدیه‌اش را نپذیرفت و فرمود:" من هدیه [[مشرک]] را نمی‌پذیرم". سپس [[اسلام]] را بر او عرضه داشت. [[ابوبراء عامر بن مالک بن جعفر|ابوبراء]] نه [[اسلام]] آورد و نه آن را رد کرد؛ اما گفت: "ای [[محمد]]! اگر چند نفری از [[یاران]] خود را به سوی نجد بفرستی، [[امید]] است [[قوم]] من [[دعوت]] تو را بپذیرند و از [[آیین]] تو [[پیروی]] کنند"<ref>خلیفه بن خیاط، تاریخ خلیفه، ص۳۳؛ ابن سعد، الطبقات الکبری، ج۲، ص۴۰؛ ابن هشام، السیرة النبویة، ج۲، ص۱۸۴.</ref>. حضرت فرمود: "من از جانب [[مردم]] نجد برای [[یاران]] خود بیمناکم". عامر گفت: "نترسید که من آنها را در [[پناه]] خود می‌گیرم و هیچ کس از اهل نجد متعرض آنان نخواهد شد"<ref>ابن سعد، الطبقات الکبری، ج۲، ص۲۴۰؛ ابوبکر بیهقی، دلائل النبوة و معرفة احوال صاحب الشریعة، ص۳۳۹؛ محمد بن عمر واقدی، المغازی، ج۱، ص۳۴۶-۳۴۷.</ref>.

میان [[انصار]]، هفتاد مرد [[جوان]] بودند که آنها را [[قاریان]] [[قرآن]] می‌نامیدند<ref>ابن سعد، الطبقات الکبری، ج۲، ص۴۰؛ محمد بن عمر واقدی، المغازی، ج۱، ص۳۴۷.</ref>. آنها شب‌ها در گوشه‌ای از [[شهر مدینه]] جمع می‌شدند، [[نماز]] می‌گزاردند و درس می‌خواندند و تا هنگام صبح بیدار بودند. صبحگاه، برای خانه‌های [[پیامبر]] {{صل}} [[آب]] شیرین و هیزمی که جمع کرده بودند، می‌آوردند. خانواده‌هایشان [[گمان]] می‌کردند که در مسجدند و اهل [[مسجد]] [[تصور]] می‌کردند که در خانه‌هایشان هستند<ref>محمد بن یوسف صالحی، سبل الهدی و الرشاد فی سیرة خیر العباد، ج۶، ص۵۷-۵۸؛ محمد بن عمر واقدی، المغازی، ج۱، ص۳۴۷.</ref>.

[[پیامبر اکرم]] {{صل}} همه این [[قاریان]] [[قرآن]] و به قولی [[چهل]] نفر از آنان را برای سفر به [[نجد]] [[انتخاب]] کرد. حضرت [[دستور]] فرمود تا نامه‌ای بنویسند و آن را همراهشان فرستاد. سپس "[[منذر بن عمرو ساعدی]]" را نیز به [[فرماندهی]] [[یاران]] خود [[منصوب]] فرمود. آنها از [[مدینه]] بیرون رفتند و در منطقه بئر معونه، که از آب‌های بنی [[سلیم]] و حد فاصل سرزمین‌های [[بنی عامر]] و [[بنی سلیم]] است اردو زدند<ref>محمد بن عمر واقدی، المغازی، ج۲، ص۴۰.</ref>.

آنان چهارپایانشان را به دست "[[حارث بن صمّه]]" و "[[عمرو بن امیه]]" سپردند تا به چرا ببرند. آنگاه، [[منذر]]، [[حرام بن ملحان]] را با [[نامه]] [[پیامبر]] {{صل}} پیش عامر بن طفیل، از بزرگان بنی‌عامر فرستاد<ref>محمد بن عمر واقدی، المغازی، ج۱، ص۳۴۷؛ خلیفه بن خیاط، تاریخ خلیفه، ص۳۳؛ ابن سعد، الطبقات الکبری، ج۲، ص۴۰.</ref>. عامر، [[نامه]] را نخواند و [[حرام بن ملحان]] را کشت. سپس از بنی‌عامر برای [[جنگ]] با [[اصحاب رسول خدا]] {{صل}} کمک و [[یاری]] خواست<ref>ابن سعد، الطبقات الکبری، ج۲، ص۴۰؛ ابوبکر بیهقی، دلائل النبوة و معرفة احوال صاحب الشریعة، ص۳۳۹؛ خلیفه بن خیاط، تاریخ خلیفه، ص۳۳.</ref>. آنها تقاضای [[عامر بن طفیل]] را نپذیرفتند و گفتند: "ما [[حمایت]] ابوبراء را رعایت می‌کنیم"<ref>ابن سعد، الطبقات الکبری، ج۲، ص۴۰؛ ابوبکر بیهقی، دلائل النبوة و معرفة احوال صاحب الشریعة، ص۳۳۹.</ref>. بنی‌عامر از رفتن با [[عامر بن طفیل]] و [[جنگ]] کردن با [[مسلمانان]] خودداری کردند؛ اما [[عامر بن طفیل]] از [[قبایل]] [[بنی سلیم]]، عصیه و رعل، کمک خواست. آنها با او [[همراهی]] کردند و او را به [[ریاست]] خود برگزیدند<ref>ابوبکر بیهقی، دلائل النبوة و معرفة احوال صاحب الشریعة، ص۳۴۰ ابن سعد، الطبقات الکبری، ج۲، ص۴۰.</ref>.

سپس دنبال او راه افتادند تا به [[مسلمانان]] (که از دیر آمدن [[دوست]] خود [[حرام بن ملحان]] نگران بودند) رسیدند و آنان را احاطه کردند. [[جنگ]] شدیدی شروع شد تا اینکه [[یاران]] [[رسول خدا]] {{صل}} همگی کشته شدند و فقط [[منذر بن عمرو]] و [[عمرو بن امیه ضمری]] زنده ماندند<ref>ابن سعد، الطبقات الکبری، ج۲، ص۴۰.</ref>. [[مشرکان]] به او گفتند:" اگر می‌خواهی به تو [[امان]] می‌دهیم". [[منذر]] گفت: "دست در دست شما نمی‌نهم و امانی هم از شما نمی‌پذیرم. فقط مرا به محل کشته شدن [[حرام بن ببرید]]". آنها مزاحم او نشدند و پس از اینکه به محل کشته شدن [[حرام]] بن ملحان رسیدند، گفتند: "از [[امان]] و [[حمایت]] خود دست برداشتیم". پس، [[منذر بن عمرو]] جنگید تا کشته شد. [[پیامبر]] {{صل}}درباره او فرمود: "در برابر [[مرگ]] گردن فرازی کرد"<ref>محمد بن عمر واقدی، المغازی، ج۱، ص۳۴۸؛ ابن سعد، الطبقات الکبری، ج۲، ص۴۰.</ref>.

[[حارث بن صمّه]] و [[عمرو بن امیه]]، هنگامی که با [[گله]] از چرا برگشتند و پرواز لاشخورها را بر فراز اردوگاه دیدند، گفتند: "به [[خدا]] قسم! [[یاران]] ما کشته شده‌اند و کسی غیر از اهل نجد آنان را نکشته است". نزدیک‌تر که شدند، از بالای تپه‌ای، جسدهای یارانشان دیده می‌شد و سواران [[دشمن]] نیز آنجا بودند. [[حارث بن صمّه]] از [[عمرو بن امیه]] نظرش را خواست. عمرو گفت: "[[فکر]] می‌کنم باید خود را به [[پیامبر]] {{صل}} برسانم و این خبر را به او بدهم". [[حارث]] گفت:" من از جایی که [[منذر بن عمرو]] کشته شده است حرکت نمی‌کنم"<ref>ابن هشام، السیرة النبویة، ج۲، ص۱۵۸؛ محمد بن عمر واقدی، المغازی، ج۱، ص۳۴۸.</ref>. آن دو به [[مشرکان]] حمله کردند و [[حارث]]، دو نفر از ایشان را کشت. سرانجام [[اسیر]] [[مشرکان]] شدند. آنها به حارث گفتند: "با تو چه کار کنیم؟ ما [[دوست]] نداریم تو را بکشیم". گفت: "مرا به محل کشته شدن [[منذر بن عمرو]] و [[حرام]] برسانید و از [[حمایت]] خود از من دست بردارید". آنان چنان کردند. سپس بندهایش را گشودند و آزادش ساختند؛ اما او دوباره حمله کرد و دو نفر از آنها را کشت. دیری نپایید که او هم به [[شهادت]] رسید<ref>محمد بن عمر واقدی، المغازی، ج۱، ص۳۴۸.</ref>. [[عامر بن طفیل]] به [[عمرو بن امیه]] ـ که بدون [[جنگ]] [[اسیر]] شده بود<ref>محمد بن عمر واقدی، المغازی، ج۱، ص۳۴۸.</ref>ـ گفت: "مادرم [[نذر]] کرده بود که برده‌ای [[آزاد]] کند، حالا تو از جانب او [[آزادی]]". موی جلوی سر او را کند و آزادش کرد<ref>ابن سعد، الطبقات الکبری، ج۲، ص۴۰؛ ابن هشام، السیرة النبویة، ج۲، ص۱۸۵؛ محمد بن عمر واقدی، المغازی، ج۱، ص۳۴۸.</ref>.

در آن شب، هم خبر بئر معونه و هم خبر کشته‌شدن [[مرثد بن ابی مرثد]] و گروه [[محمد بن مسلمه]] به [[پیامبر]] {{صل}} رسید<ref>ابن سعد، الطبقات الکبری، ج۲، ص۴۰؛ محمد بن عمر واقدی، المغازی، ج۱، ص۳۴۹.</ref>. حضرت برای کشتگان [[جنگ]] بئر معونه، بیش از دیگر کشتگان، ناراحت شد<ref>محمد بن عمر واقدی، المغازی، ج۱، ص۳۵۰.</ref>.<ref>[[هادی اکبری|اکبری، هادی]]، [[سریه منذر بن عمرو ساعدی (مقاله)|سریه منذر بن عمرو ساعدی]]، [[فرهنگ‌نامه تاریخ زندگانی پیامبر اعظم ج۱ (کتاب)|فرهنگ‌نامه تاریخ زندگانی پیامبر اعظم]]، ج۱، ص۵۱۵-۵۱۹.</ref>