←جایگاه بحث نزول قرآن در روایات
| خط ۵۰: | خط ۵۰: | ||
==جایگاه بحث نزول [[قرآن]] در روایات== | ==جایگاه بحث نزول [[قرآن]] در روایات== | ||
*بسیاری از مباحث نزول قرآن منبع روایی دارد، حتی به برخی از آنچه که در آیات آمده، اختصاصاً در روایات پرداخته شده است. در اینجا نمونه‌هایی از بحث‌های روایی مرتبط با نزول قرآن را می‌آوریم<ref> [[محمد کاظم شاکر|شاکر، محمد کاظم]]، [[آشنایی با علوم قرآنی (کتاب)|آشنایی با علوم قرآنی]]، ص: ۸۰.</ref>. | *بسیاری از مباحث نزول [[قرآن]] منبع روایی دارد، حتی به برخی از آنچه که در آیات آمده، اختصاصاً در روایات پرداخته شده است. در اینجا نمونه‌هایی از بحث‌های روایی مرتبط با نزول قرآن را می‌آوریم<ref> [[محمد کاظم شاکر|شاکر، محمد کاظم]]، [[آشنایی با علوم قرآنی (کتاب)|آشنایی با علوم قرآنی]]، ص: ۸۰.</ref>. | ||
===مراحل نزول [[قرآن]]=== | ===مراحل نزول [[قرآن]]=== | ||
| خط ۶۸: | خط ۶۸: | ||
#اولین آیه و سوره نازل شده بر [[پیامبر]]{{صل}}؛ | #اولین آیه و سوره نازل شده بر [[پیامبر]]{{صل}}؛ | ||
# آخرین آیه و سوره نازل شده بر [[پیامبر]]{{صل}}؛ | # آخرین آیه و سوره نازل شده بر [[پیامبر]]{{صل}}؛ | ||
# چگونگی توجیه اختلاف تاریخ بعثت با تاریخ نزول قرآن. | # چگونگی توجیه اختلاف تاریخ بعثت با تاریخ نزول [[قرآن]]. | ||
*[[جلال الدین سیوطی]] نوع هفتم و هشتم از کتاب الاتقان فی علوم القرآن را به بحث شناخت اولین و آخرین واحد نزول بر [[پیامبر]]{{صل}} اختصاص داده است<ref>ر.ک: سیوطی، الاتقان فی علوم القرآن، ج ۱، ص ۸۲ ـ ۷۱.</ref>. وی همچنین در نوع شانزدهم به بیان کیفیت إنزال قرآن و مراحل آن پرداخته است<ref> سیوطی، لاتقان فی علوم القرآن ، ج ۱، ص ۱۳۶ ـ ۱۱۴.</ref>. قبل از وی [[بدر‌الدین زرکشی]] در نوع‌های دهم و دوازدهم البرهان فی علوم القرآن به همین مباحث پرداخته است<ref>البرهان فی علوم القرآن، بدر الدین زرکشی، بیروت، دار المعرفه، ۱۹۹۴ م، ج ۱، ص ۲۶۸ ـ ۲۶۳ و ص ۲۹۴ ـ ۲۸۹.</ref>. هر دو دانشمند یادشده روایات نزول قرآن را آورده و تلاش کرده‌اند تا اختلاف میان آن‌ها را حل کنند. | *[[جلال الدین سیوطی]] نوع هفتم و هشتم از کتاب الاتقان فی علوم القرآن را به بحث شناخت اولین و آخرین واحد نزول بر [[پیامبر]]{{صل}} اختصاص داده است<ref>ر.ک: سیوطی، الاتقان فی علوم القرآن، ج ۱، ص ۸۲ ـ ۷۱.</ref>. وی همچنین در نوع شانزدهم به بیان کیفیت إنزال قرآن و مراحل آن پرداخته است<ref> سیوطی، لاتقان فی علوم القرآن ، ج ۱، ص ۱۳۶ ـ ۱۱۴.</ref>. قبل از وی [[بدر‌الدین زرکشی]] در نوع‌های دهم و دوازدهم البرهان فی علوم القرآن به همین مباحث پرداخته است<ref>البرهان فی علوم القرآن، بدر الدین زرکشی، بیروت، دار المعرفه، ۱۹۹۴ م، ج ۱، ص ۲۶۸ ـ ۲۶۳ و ص ۲۹۴ ـ ۲۸۹.</ref>. هر دو دانشمند یادشده روایات نزول قرآن را آورده و تلاش کرده‌اند تا اختلاف میان آن‌ها را حل کنند. | ||
*نظریه غالب در میان دانشمندان [[اهل سنت]] آن است که قرآن در شب قدر و به صورت دفعی بر بیت المعمور یا آسمان دنیا و از آنجا به تدریج بر [[پیامبر اکرم]]{{صل}} نازل شده است. حکمت‌های نزول تدریجی قرآن و نیز سِرّ نزول دفعی تورات و انجیل در کتاب‌های متقدمان بیان شده است<ref>ر.ک: البرهان فی علوم القرآن، بدر الدین زرکشی ، ص ۲۹۳ ـ ۲۹۲.</ref><ref> [[محمد کاظم شاکر|شاکر، محمد کاظم]]، [[آشنایی با علوم قرآنی (کتاب)|آشنایی با علوم قرآنی]]، ص: ۸۵.</ref>. | *نظریه غالب در میان دانشمندان [[اهل سنت]] آن است که قرآن در شب قدر و به صورت دفعی بر بیت المعمور یا آسمان دنیا و از آنجا به تدریج بر [[پیامبر اکرم]]{{صل}} نازل شده است. حکمت‌های نزول تدریجی قرآن و نیز سِرّ نزول دفعی تورات و انجیل در کتاب‌های متقدمان بیان شده است<ref>ر.ک: البرهان فی علوم القرآن، بدر الدین زرکشی ، ص ۲۹۳ ـ ۲۹۲.</ref><ref> [[محمد کاظم شاکر|شاکر، محمد کاظم]]، [[آشنایی با علوم قرآنی (کتاب)|آشنایی با علوم قرآنی]]، ص: ۸۵.</ref>. | ||
===تحقیقات متأخران و معاصران=== | ===تحقیقات متأخران و معاصران=== | ||
*دانشمندان در دهه‌های اخیر تلاش‌های علمی نسبتاً مفصلی در زمینه تاریخ و کیفیت نزول قرآن انجام داده‌اند. در این میان علاوه بر علمای اسلامی مستشرقان نیز آثاری را عرضه کرده‌اند که اهم این آثار را به اختصار گزارش می‌‌کنیم: | *دانشمندان در دهه‌های اخیر تلاش‌های علمی نسبتاً مفصلی در زمینه تاریخ و کیفیت نزول [[قرآن]] انجام داده‌اند. در این میان علاوه بر علمای اسلامی مستشرقان نیز آثاری را عرضه کرده‌اند که اهم این آثار را به اختصار گزارش می‌‌کنیم: | ||
۱. ثبت ترتیب نزول سوره‌ها در مصحف ازهر: در سال ۱۳۳۷ هجری گروهی از دانشمندان مصر در راستای اصلاح علائم وقف و ابتدا در مصحف شریف، علائم جدیدی وضع کردند و مصحف خود را بر اساس آن علائم منتشر ساختند<ref>ر.ک: تفسیر القرآن الکریم، سید عبد الله شبّر، مؤسسۀ دار الهجره، قم، ۱۴۱۰ ﻫ، چاپ دوم، ص ۵۷۶ ـ ۵۷۲ .</ref>. از ویژگی‌های این مصحف آن است که در صدر هر سوره ترتیب نزول و آیات مکی و مدنی آن ذکر شده است. این ترتیب نزول، با کمی تفاوت، با یکی از روایت‌های ترتیب نزول سازگاری دارد. | ۱. ثبت ترتیب نزول سوره‌ها در مصحف ازهر: در سال ۱۳۳۷ هجری گروهی از دانشمندان مصر در راستای اصلاح علائم وقف و ابتدا در مصحف شریف، علائم جدیدی وضع کردند و مصحف خود را بر اساس آن علائم منتشر ساختند<ref>ر.ک: تفسیر القرآن الکریم، سید عبد الله شبّر، مؤسسۀ دار الهجره، قم، ۱۴۱۰ ﻫ، چاپ دوم، ص ۵۷۶ ـ ۵۷۲ .</ref>. از ویژگی‌های این مصحف آن است که در صدر هر سوره ترتیب نزول و آیات مکی و مدنی آن ذکر شده است. این ترتیب نزول، با کمی تفاوت، با یکی از روایت‌های ترتیب نزول سازگاری دارد. | ||
۲. تفسیر قرآن بر اساس ترتیب نزول سوره‌ها:برخی از دانشمندان مسلمان یک دوره تفسیر قرآن بر اساس ترتیب نزول سوره‌ها نوشتند؛ تا کنون دو دوره کامل تفسیر قرآن از این نوع منتشر شده: | ۲. تفسیر [[قرآن]] بر اساس ترتیب نزول سوره‌ها: برخی از دانشمندان مسلمان یک دوره تفسیر [[قرآن]] بر اساس ترتیب نزول سوره‌ها نوشتند؛ تا کنون دو دوره کامل تفسیر قرآن از این نوع منتشر شده: | ||
:#تفسیر بیان المعانی علی حسب ترتیب النزول، نوشته [[سید عبدالقادر مُلاّحویش]] <ref>ر.ک: تفسیر بیان المعانی، عبد القادر مُلاّحویش، دمشق، مطبعة الشرقی، ۱۳۸۲ ﻫ.</ref>. که سوره‌ها را مطابق ترتیب مصحف الازهر تفسیر کرده است. این اثر در سال ۱۳۵۵ هجری تدوین شده است. | :#تفسیر بیان المعانی علی حسب ترتیب النزول، نوشته [[سید عبدالقادر مُلاّحویش]] <ref>ر.ک: تفسیر بیان المعانی، عبد القادر مُلاّحویش، دمشق، مطبعة الشرقی، ۱۳۸۲ ﻫ.</ref>. که سوره‌ها را مطابق ترتیب مصحف الازهر تفسیر کرده است. این اثر در سال ۱۳۵۵ هجری تدوین شده است. | ||
:# التفسیر الحدیث، ترتیب السور حسب النزول نوشته [[محمد عزّة دروزه]] <ref>ر.ک: التفسیر الحدیث، محمد عزّة دروزه، دار الغرب الاسلامی، ۱۴۱۲ ﻫ، ج ۲.</ref>.که وی بر خلاف مفسر پیشین، در ترتیب نزول مصحف الازهر تغییراتی ایجاد کرده است. این تفسیر در سال ۱۳۸۰ هجری منتشر شده است و ظاهراً نویسنده کتاب از وجود تفسیر بیان المعانی اطلاعی نداشته است. | :# التفسیر الحدیث، ترتیب السور حسب النزول نوشته [[محمد عزّة دروزه]] <ref>ر.ک: التفسیر الحدیث، محمد عزّة دروزه، دار الغرب الاسلامی، ۱۴۱۲ ﻫ، ج ۲.</ref>.که وی بر خلاف مفسر پیشین، در ترتیب نزول مصحف الازهر تغییراتی ایجاد کرده است. این تفسیر در سال ۱۳۸۰ هجری منتشر شده است و ظاهراً نویسنده کتاب از وجود تفسیر بیان المعانی اطلاعی نداشته است. | ||
۳. تاریخ اسلام و سیره پیامبر بر اساس ترتیب نزول: برخی از پژوهشگران مسلمان سیره [[پیامبر]]{{صل}} و نیز تاریخ اسلام را بر اساس آیات قرآن و ترتیب نزول آن‌ها گرد آورده‌اند. [[محمد عزّة ]] دروزه کتابی را به نام "سیرة الرّسول، صورٌ مقتبسةٌ من القرآن الکریم" تألیف کرده است. وی در این کتاب موضوعات مربوط به زندگی [[پیامبر اکرم ]]{{صل}} و تشریع احکام اسلام را به ترتیب نزول بررسی کرده و سیر تاریخی آن‌ها را بیان نموده است<ref>ر.ک: سیرة الرسل، صور مقتبسة من القرآن الکریم، محمد عزّة دروزه، بیروت، المکتبة العصریه، بی‌تا، دو جلد.</ref>. در سال ۱۳۶۱ شمسی آقای [[جلال الدین فارسی]] دوره‌ای سه‌جلدی از سیره [[پیامبر اکرم]] و تاریخ اسلام را با عناوین پیامبری و انقلاب، پیامبری و جهاد و پیامبری و حکومت منتشر ساخت. این کتاب بر اساس ترتیب نزول سوره‌ها، که در تفسیر شهرستانی از قول [[امام صادق]]{{ع}} آمده، نوشته شده است. وی به طور کامل از این ترتیب پیروی نکرده، بلکه تغییراتی را در آن به وجود آورده است<ref>ر.ک: پیامبری و انقلاب، تهران، انجام کتاب، ۱۳۶۳ ش.</ref>. | ۳. تاریخ اسلام و سیره [[پیامبر]] بر اساس ترتیب نزول: برخی از پژوهشگران مسلمان سیره [[پیامبر]]{{صل}} و نیز تاریخ اسلام را بر اساس آیات [[قرآن]] و ترتیب نزول آن‌ها گرد آورده‌اند. [[محمد عزّة ]] دروزه کتابی را به نام "سیرة الرّسول، صورٌ مقتبسةٌ من القرآن الکریم" تألیف کرده است. وی در این کتاب موضوعات مربوط به زندگی [[پیامبر اکرم ]]{{صل}} و تشریع احکام اسلام را به ترتیب نزول بررسی کرده و سیر تاریخی آن‌ها را بیان نموده است<ref>ر.ک: سیرة الرسل، صور مقتبسة من القرآن الکریم، محمد عزّة دروزه، بیروت، المکتبة العصریه، بی‌تا، دو جلد.</ref>. در سال ۱۳۶۱ شمسی آقای [[جلال الدین فارسی]] دوره‌ای سه‌جلدی از سیره [[پیامبر اکرم]] و تاریخ اسلام را با عناوین پیامبری و انقلاب، پیامبری و جهاد و پیامبری و حکومت منتشر ساخت. این کتاب بر اساس ترتیب نزول سوره‌ها، که در تفسیر شهرستانی از قول [[امام صادق]]{{ع}} آمده، نوشته شده است. وی به طور کامل از این ترتیب پیروی نکرده، بلکه تغییراتی را در آن به وجود آورده است<ref>ر.ک: پیامبری و انقلاب، تهران، انجام کتاب، ۱۳۶۳ ش.</ref>. | ||
۴. نظریه‌پردازی در مورد تعدد نزول قرآن: گرچه سابقه بحث تعدد نزول قرآن به روایات بر می‌گردد، اما روایات بیش‌تر از نزول دفعی قرآن بر بیت المعمور یا آسمان سخن گفته‌اند. [[علامه طباطبایی]] در تفسیر المیزان به بیان مدلّل نظریه دوگانگی "دفعی و تدریجی بودن" نزول پرداخته است. مباحث ایشان در مقایسه با نظریه‌های مشابه دو ویژگی مهم دارد: | ۴. نظریه‌پردازی در مورد تعدد نزول [[قرآن]]: گرچه سابقه بحث تعدد نزول قرآن به روایات بر می‌گردد، اما روایات بیش‌تر از نزول دفعی قرآن بر بیت المعمور یا آسمان سخن گفته‌اند. [[علامه طباطبایی]] در تفسیر المیزان به بیان مدلّل نظریه دوگانگی "دفعی و تدریجی بودن" نزول پرداخته است. مباحث ایشان در مقایسه با نظریه‌های مشابه دو ویژگی مهم دارد: | ||
:#ایشان هر دو نوع نزول را نزول بر [[پیامبر اکرم]]{{صل}} می‌داند. | :#ایشان هر دو نوع نزول را نزول بر [[پیامبر اکرم]]{{صل}} می‌داند. | ||
:# دلایل بحث از خود [[قرآن]] عرضه شده است<ref>ر.ک: محمد حسین طباطبائی، المیزان، ج ۲، ص ۱۷ و ۱۸ و ج ۲۰، ص ۴۶۹.</ref>. | :# دلایل بحث از خود [[قرآن]] عرضه شده است<ref>ر.ک: محمد حسین طباطبائی، المیزان، ج ۲، ص ۱۷ و ۱۸ و ج ۲۰، ص ۴۶۹.</ref>. | ||
۵. نظریه‌پردازی در باره ارتباط مبعث با نزول [[قرآن]]: از عالمان معاصر، آیت الله [[محمد هادی معرفت]] در باره تاریخ آغاز نزول قرآن نظریه جدیدی را ابراز داشته است؛ وی بر این باور است که نزول قرآن، به عنوان کتاب آسمانی، سه سال پس از مبعث [[پیامبر]]{{صل}} اتفاق افتاده است<ref>ر.ک: التمهید فی علوم القرآن، محمد هادی معرفت، قم، مؤسسة النشر الاسلامی، ۱۴۱۶ ﻫ، چاپ سوم، ج ۱، ص ۸۱.</ref>. | ۵. نظریه‌پردازی در باره ارتباط مبعث با نزول [[قرآن]]: از عالمان معاصر، آیت الله [[محمد هادی معرفت]] در باره تاریخ آغاز نزول قرآن نظریه جدیدی را ابراز داشته است؛ وی بر این باور است که نزول قرآن، به عنوان کتاب آسمانی، سه سال پس از مبعث [[پیامبر]]{{صل}} اتفاق افتاده است<ref>ر.ک: التمهید فی علوم القرآن، محمد هادی معرفت، قم، مؤسسة النشر الاسلامی، ۱۴۱۶ ﻫ، چاپ سوم، ج ۱، ص ۸۱.</ref>. | ||
۶. تعیین ترتیب نزول سوره‌ها با معیارهای اجتهادی: ضعف سند و اختلاف روایاتی که ترتیب سوره‌های قرآن را بر اساس تاریخ نزول بیان کرده‌اند موجب شده است که پژوهشگران ترتیب نزول سوره‌ها را با معیارهای دیگری تعیین کنند. در میان دانشمندان مسلمان علامه طباطبایی در کتاب قرآن در اسلام ضعف‌های روایات ترتیب نزول را بر شمرده است. ایشان معتقد است که با توجه به مضمون سوره‌ها و قرائن دیگر می‌توان تا حدودی ترتیب سوره‌ها را به دست آورد<ref>ر.ک: قرآن در اسلام، محمد حسین طباطبایی، تهران، دار الکتب الاسلامیه، تصحیح محمدباقر بهبودی، ۱۳۷۹ ش، چاپ نهم، ص ۱۱۱ ـ ۱۰۹.</ref>. مهندس [[مهدی بازرگان]] معتقد است که با معیار قرار دادن طول متوسط آیات قرآن می‌توان ترتیب نزول سوره‌ها را کشف کرد. فرضیه وی آن است که قالب آیات قرآن در سیر نزول از کوتاه به بلند تغییر یافته است. ایشان نظریات خویش را در این‌باره در کتاب سیر تحول قرآن به تفصیل بیان داشته است<ref>ر.ک: قرآن در اسلام، محمد حسین طباطبایی، تهران، دار الکتب الاسلامیه، تصحیح محمدباقر بهبودی، ۱۳۷۹ ش، چاپ نهم، ص ۱۱۱ ـ ۱۰۹.</ref>. | ۶. تعیین ترتیب نزول سوره‌ها با معیارهای اجتهادی: ضعف سند و اختلاف روایاتی که ترتیب سوره‌های قرآن را بر اساس تاریخ نزول بیان کرده‌اند موجب شده است که پژوهشگران ترتیب نزول سوره‌ها را با معیارهای دیگری تعیین کنند. در میان دانشمندان مسلمان [[علامه طباطبایی]] در کتاب قرآن در اسلام ضعف‌های روایات ترتیب نزول را بر شمرده است. ایشان معتقد است که با توجه به مضمون سوره‌ها و قرائن دیگر می‌توان تا حدودی ترتیب سوره‌ها را به دست آورد<ref>ر.ک: قرآن در اسلام، محمد حسین طباطبایی، تهران، دار الکتب الاسلامیه، تصحیح محمدباقر بهبودی، ۱۳۷۹ ش، چاپ نهم، ص ۱۱۱ ـ ۱۰۹.</ref>. مهندس [[مهدی بازرگان]] معتقد است که با معیار قرار دادن طول متوسط آیات قرآن می‌توان ترتیب نزول سوره‌ها را کشف کرد. فرضیه وی آن است که قالب آیات قرآن در سیر نزول از کوتاه به بلند تغییر یافته است. ایشان نظریات خویش را در این‌باره در کتاب سیر تحول قرآن به تفصیل بیان داشته است<ref>ر.ک: قرآن در اسلام، محمد حسین طباطبایی، تهران، دار الکتب الاسلامیه، تصحیح محمدباقر بهبودی، ۱۳۷۹ ش، چاپ نهم، ص ۱۱۱ ـ ۱۰۹.</ref>. | ||
*بسیاری از مستشرقان نیز در تحقیقات خود در باره تاریخ اسلام، زندگی [[حضرت محمد]]{{صل}} و قرآن کریم، به موضوع تاریخ‌گذاری سوره‌های قرآن کریم علاقه نشان داده و نظریاتی را ابراز داشته‌اند. [[تئودور نولدکه]]، [[ریچارد بل]]، [[بلاشر]]، [[گریم]] و [[مویر]] از دانشمندانی هستند که تحقیقات خود را در این زمینه منتشر ساخته‌اند<ref>برای آگاهی از فهرست نزول سوره‌ها بر اساس نظریات دانشمندان فوق الذکر ر.ک: تاریخ قرآن، دکتر محمود رامیار، تهران، امیرکبیر، ۱۳۷۹ ش، ص ۶۹ ـ ۶۷.</ref>. | *بسیاری از مستشرقان نیز در تحقیقات خود در باره تاریخ اسلام، زندگی [[حضرت محمد]]{{صل}} و قرآن کریم، به موضوع تاریخ‌گذاری سوره‌های [[قرآن کریم]] علاقه نشان داده و نظریاتی را ابراز داشته‌اند. [[تئودور نولدکه]]، [[ریچارد بل]]، [[بلاشر]]، [[گریم]] و [[مویر]] از دانشمندانی هستند که تحقیقات خود را در این زمینه منتشر ساخته‌اند<ref>برای آگاهی از فهرست نزول سوره‌ها بر اساس نظریات دانشمندان فوق الذکر ر.ک: تاریخ قرآن، دکتر محمود رامیار، تهران، امیرکبیر، ۱۳۷۹ ش، ص ۶۹ ـ ۶۷.</ref>. | ||
۷. بازسازی روایات ترتیب نزول: برخی از محققان معاصر با تمرکز فعالیت‌های پژوهشی خود بر تاریخ‌گذاری قرآن، ابعاد این موضوع را موشکافانه بررسی کرده و آثار مفیدی را نیز عرضه نموده‌اند. کتاب درآمدی بر تاریخ‌گذاری قرآن، اثر دکتر [[جعفر نکونام]] از آن جمله است. این پژوهشگر قرآنی تلاش کرده است تا ترتیب نزول منقّحی را از سوره‌های قرآن با محوریت روایات ترتیب نزول ارائه کند که با توجه به ادله و شواهد دیگر می‌توان اشکالات آن را نیز برطرف ساخت<ref>ر.ک: جعفر نکونام، درآمدی بر تاریخ‌گذاری قرآن، تهران، نشر هستی‌نما، ۱۳۸۰ ش، ص ۱۴۷ ـ ۱۲۸.</ref><ref> [[محمد کاظم شاکر|شاکر، محمد کاظم]]، [[آشنایی با علوم قرآنی (کتاب)|آشنایی با علوم قرآنی]]، ص: ۸۵ - ۸۸.</ref>. | ۷. بازسازی روایات ترتیب نزول: برخی از محققان معاصر با تمرکز فعالیت‌های پژوهشی خود بر تاریخ‌گذاری قرآن، ابعاد این موضوع را موشکافانه بررسی کرده و آثار مفیدی را نیز عرضه نموده‌اند. کتاب درآمدی بر تاریخ‌گذاری قرآن، اثر دکتر [[جعفر نکونام]] از آن جمله است. این پژوهشگر قرآنی تلاش کرده است تا ترتیب نزول منقّحی را از سوره‌های قرآن با محوریت روایات ترتیب نزول ارائه کند که با توجه به ادله و شواهد دیگر می‌توان اشکالات آن را نیز برطرف ساخت<ref>ر.ک: جعفر نکونام، درآمدی بر تاریخ‌گذاری قرآن، تهران، نشر هستی‌نما، ۱۳۸۰ ش، ص ۱۴۷ ـ ۱۲۸.</ref><ref> [[محمد کاظم شاکر|شاکر، محمد کاظم]]، [[آشنایی با علوم قرآنی (کتاب)|آشنایی با علوم قرآنی]]، ص: ۸۵ - ۸۸.</ref>. | ||
==بعثت و زمان نزول [[قرآن]]== | ==بعثت و زمان نزول [[قرآن]]== | ||
*مطابق آیات [[قرآن]]، زمان نزول [[قرآن]]، شب قدر در ماه مبارک رمضان است. از سوی دیگر، مشهور است که اولین آیات قرآن هنگام بعثت [[رسول اکرم]]{{صل}} نازل شده است، همچنین در بین شیعه مشهور است که مبعث آن حضرت در ماه رجب واقع شده است. با این پیش‌فرض‌ها این سؤال مطرح می‌شود که چگونه ممکن است نزول قرآن در ماه رمضان باشد و بعثت [[پیامبر]]{{صل}} ـ که مطابقِ فرض، مقارن با آغاز نزول قرآن است ـ در ماه رجب باشد؟ | *مطابق آیات [[قرآن]]، زمان نزول [[قرآن]]، شب قدر در ماه مبارک رمضان است. از سوی دیگر، مشهور است که اولین آیات قرآن هنگام بعثت [[رسول اکرم]]{{صل}} نازل شده است، همچنین در بین شیعه مشهور است که مبعث آن حضرت در ماه رجب واقع شده است. با این پیش‌فرض‌ها این سؤال مطرح می‌شود که چگونه ممکن است نزول قرآن در ماه رمضان باشد و بعثت [[پیامبر]]{{صل}} ـ که مطابقِ فرض، مقارن با آغاز نزول قرآن است ـ در ماه رجب باشد؟ | ||