فریب خوردن در حدیث: تفاوت میان نسخه‌ها

افزودن پیوند
از امامت‌پدیا، دانشنامهٔ امامت و ولایت
نمایش تاریخچه به صورت تعاملی
دیداریویکی‌متن
 
خط ۷: خط ۷:
}}
}}


==روایات مربوطه==
== روایات مربوطه ==
# [[امام صادق]]{{ع}} فرمودند: "چه بسیار کسان که به‌واسطه نعمتی که [[خداوند]] به آنان می‌‌دهد [[فریب]] می‌‌خوردند؛ و چه بسیار کسان که به‌واسطه آنکه [[خداوند]] [[گناهان]] آنان را می‌‌پوشاند، به [[عذاب]] [[استدراج]] دچار می‌‌شوند؛ و چه بسیار کسان که به‌واسطه ثنایی که [[مردم]] در [[حق]] آنان روا می‌‌دارند، به [[آزمایش]] می‌‌افتند"<ref>{{متن حدیث|عَنْ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ{{ع}} قَالَ: كَمْ مِنْ مَغْرُورٍ بِمَا قَدْ أَنْعَمَ اللَّهُ عَلَيْهِ وَ كَمْ مِنْ مُسْتَدْرَجٍ بِسَتْرِ اللَّهِ عَلَيْهِ‌ وَ كَمْ مِنْ مَفْتُونٍ بِثَنَاءِ النَّاسِ عَلَيْهِ}}؛ اصول کافی، ج۲، ص۴۵۲.</ref>؛
# [[امام صادق]] {{ع}} فرمودند: "چه بسیار کسان که به‌واسطه نعمتی که [[خداوند]] به آنان می‌‌دهد [[فریب]] می‌‌خوردند؛ و چه بسیار کسان که به‌واسطه آنکه [[خداوند]] [[گناهان]] آنان را می‌‌پوشاند، به [[عذاب]] [[استدراج]] دچار می‌‌شوند؛ و چه بسیار کسان که به‌واسطه ثنایی که [[مردم]] در [[حق]] آنان روا می‌‌دارند، به [[آزمایش]] می‌‌افتند"<ref>{{متن حدیث|عَنْ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ {{ع}} قَالَ: كَمْ مِنْ مَغْرُورٍ بِمَا قَدْ أَنْعَمَ اللَّهُ عَلَيْهِ وَ كَمْ مِنْ مُسْتَدْرَجٍ بِسَتْرِ اللَّهِ عَلَيْهِ‌ وَ كَمْ مِنْ مَفْتُونٍ بِثَنَاءِ النَّاسِ عَلَيْهِ}}؛ اصول کافی، ج۲، ص۴۵۲.</ref>؛
# [[امام صادق]]{{ع}} فرمودند: "به‌واسطه [[نماز]] و [[روزه]] [[مردم]] [[فریب]] نخورید، چرا که گاه باشد که کسی چنان به [[نماز]] و [[روزه]] عادت کند که اگر آن را ترک کند دچار تنهایی و [[وحشت]] شود؛ امّا [[مردمان]] را به‌واسطه [[راستی]] در سخن و اداء [[امانت]] [[آزمایش]] کنید"<ref>{{متن حدیث|عَنْ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ{{ع}} قَالَ: لَا تَغْتَرُّوا بِصَلَاتِهِمْ وَ لَا بِصِيَامِهِمْ فَإِنَّ الرَّجُلَ رُبَّمَا لَهِجَ بِالصَّلَاةِ وَ الصَّوْمِ حَتَّى لَوْ تَرَكَهُ اسْتَوْحَشَ وَ لَكِنِ اخْتَبِرُوهُمْ عِنْدَ صِدْقِ الْحَدِيثِ وَ أَدَاءِ الْأَمَانَةِ}}؛ اصول کافی، ج۲، ص۱۰۴.</ref>؛
# [[امام صادق]] {{ع}} فرمودند: "به‌واسطه [[نماز]] و [[روزه]] [[مردم]] [[فریب]] نخورید، چرا که گاه باشد که کسی چنان به [[نماز]] و [[روزه]] عادت کند که اگر آن را ترک کند دچار تنهایی و [[وحشت]] شود؛ امّا [[مردمان]] را به‌واسطه [[راستی]] در سخن و اداء [[امانت]] [[آزمایش]] کنید"<ref>{{متن حدیث|عَنْ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ {{ع}} قَالَ: لَا تَغْتَرُّوا بِصَلَاتِهِمْ وَ لَا بِصِيَامِهِمْ فَإِنَّ الرَّجُلَ رُبَّمَا لَهِجَ بِالصَّلَاةِ وَ الصَّوْمِ حَتَّى لَوْ تَرَكَهُ اسْتَوْحَشَ وَ لَكِنِ اخْتَبِرُوهُمْ عِنْدَ صِدْقِ الْحَدِيثِ وَ أَدَاءِ الْأَمَانَةِ}}؛ اصول کافی، ج۲، ص۱۰۴.</ref>؛
# [[امام باقر]]{{ع}} فرمودند: "در [[شناخت]] [[شیعیان]] ما این سوی و آن سوی نشوید، به [[خدا]] قسم [[شیعه]] ما کسی نیست جز آن کس که [[خداوند]] - عزَّ وجلَّ! - را [[اطاعت]] نماید" <ref>{{متن حدیث|عَنْ أَبِي جَعْفَرٍ{{ع}} قَالَ: لَا تَذْهَبْ بِكُمُ الْمَذَاهِبُ‌ فَوَ اللَّهِ مَا شِيعَتُنَا إِلَّا مَنْ أَطَاعَ اللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ}}؛ اصول کافی، ج۲، ص۷۳.</ref>؛
# [[امام باقر]] {{ع}} فرمودند: "در [[شناخت]] [[شیعیان]] ما این سوی و آن سوی نشوید، به [[خدا]] قسم [[شیعه]] ما کسی نیست جز آن کس که [[خداوند]] - عزَّ وجلَّ! - را [[اطاعت]] نماید" <ref>{{متن حدیث|عَنْ أَبِي جَعْفَرٍ {{ع}} قَالَ: لَا تَذْهَبْ بِكُمُ الْمَذَاهِبُ‌ فَوَ اللَّهِ مَا شِيعَتُنَا إِلَّا مَنْ أَطَاعَ اللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ}}؛ اصول کافی، ج۲، ص۷۳.</ref>؛
# [[جابر]] گوید: [[امام باقر]]{{ع}} به من فرمودند: "ای [[جابر]]! آیا آنان که نام [[شیعه]] را بر خود بسته‌اند، تنها به این اکتفا می‌‌کنند که خود را [[دوستدار]] ما بدانند! به‌خدا قسم [[شیعه]] ما کسی نیست مگر آنکه [[تقوای الهی]] داشته باشد و او را [[اطاعت]] نماید. ای [[جابر]]! [[شیعیان]] ما شناخته نمی‌شدند مگر به [[تواضع]] و [[خشوع]] و [[امانت‌داری]] و بسیار [[یاد خدا]] و [[روزه]] و [[نماز]] و [[نیکی]] به [[پدر]] و [[مادر]] و رعایت حال [[همسایگان]] [[فقیر]] و [[مسکین]] و بدهکار و [[یتیمان]] و [[راستگویی]] و [[قرآن]] خوانی و یاد نکردن [[مردم]] مگر به [[نیکی]] و [[شایستگی]]. اینان در میان [[خاندان]] و [[قبایل]] خود امینان دیگران بر [[دارایی]] آنان بودند. جابرگوید: به ایشان عرض کردم: ای [[فرزند]] [[رسول خدا]]! ما امروز هیچ‌کس را با این اوصاف نمی‌شناسیم! ایشان فرمودند: ای [[جابر]]! در [[شناخت]] [[شیعیان]] این سوی و آن سوی نرو، آیا کافی است که کسی گوید: من [[امیرالمؤمنین]]{{ع}} را [[دوست]] می‌دارم، اما این اوصاف را نداشته باشد؟ این کس اگر بگوید: من [[پیامبر]]{{صل}} را [[دوست]] دارم در حالی که [[پیامبر]] [[برتر]] از [[امیرالمؤمنین]]{{ع}} هستند اما از روش و [[سیره]] ایشان [[تبعیت]] نکند، این حبّ و [[دوستی]] هیچ نفعی برای او نخواهد داشت؛ ازاین‌رو [[تقوای الهی]] پیشه کنید و در راه تحصیل آنچه نزد اوست بکوشید، چه [[خداوند]] را با هیچ کسی خویشی نیست. [[دوست]] داشتنی‌ترین [[بندگان]] نزد [[خداوند]] (و بزرگوارترینشان نزد او متقی‌ترین آنان است، و آن کس که بیشترین [[طاعت]] او را به‌جای آورَد. ای [[جابر]]! به‌خدا قسم به [[خداوند]] - تبارک و تعالی! - نزدیکی حاصل نمی‌شود مگر به‌واسطة [[اطاعت]] او، و به‌همراه ما براءت و دوری از [[آتش]] جهنّم نیست، و هیچ‌کس را بر [[خداوند]] [[حجّت]] و برهانی نیست؛ هرکس که [[مطیع]] [[خداوند]] باشد [[ولیّ]] ما نیز هست، و هرکس که نسبت به [[خداوند]] عاصی و [[گناهکار]] باشد [[دشمن]] ماست؛ و به [[ولایت]] ما رسیده نمی‌شود مگر به‌واسطة عمل و [[پرهیزکاری]]" <ref>{{متن حدیث|عَنْ جَابِرٍ عَنْ أَبِي جَعْفَرٍ{{ع}} قَالَ قَالَ لِي‌ يَا جَابِرُ أَ يَكْتَفِي مَنِ انْتَحَلَ التَّشَيُّعَ‌ أَنْ يَقُولَ بِحُبِّنَا أَهْلَ الْبَيْتِ فَوَ اللَّهِ مَا شِيعَتُنَا إِلَّا مَنِ اتَّقَى اللَّهَ وَ أَطَاعَهُ وَ مَا كَانُوا يُعْرَفُونَ يَا جَابِرُ إِلَّا بِالتَّوَاضُعِ وَ التَّخَشُّعِ وَ الْأَمَانَةِ وَ كَثْرَةِ ذِكْرِ اللَّهِ وَ الصَّوْمِ وَ الصَّلَاةِ وَ الْبِرِّ بِالْوَالِدَيْنِ وَ التَّعَاهُدِ لِلْجِيرَانِ مِنَ الْفُقَرَاءِ وَ أَهْلِ الْمَسْكَنَةِ وَ الْغَارِمِينَ وَ الْأَيْتَامِ وَ صِدْقِ الْحَدِيثِ وَ تِلَاوَةِ الْقُرْآنِ وَ كَفِّ الْأَلْسُنِ عَنِ النَّاسِ إِلَّا مِنْ خَيْرٍ وَ كَانُوا أُمَنَاءَ عَشَائِرِهِمْ فِي الْأَشْيَاءِ. قَالَ جَابِرٌ فَقُلْتُ يَا ابْنَ رَسُولِ اللَّهِ مَا نَعْرِفُ الْيَوْمَ أَحَداً بِهَذِهِ الصِّفَةِ فَقَالَ يَا جَابِرُ لَا تَذْهَبَنَّ بِكَ الْمَذَاهِبُ حَسْبُ الرَّجُلِ أَنْ يَقُولَ أُحِبُّ عَلِيّاً وَ أَتَوَلَّاهُ ثُمَّ لَا يَكُونَ مَعَ ذَلِكَ فَعَّالًا فَلَوْ قَالَ إِنِّي أُحِبُّ رَسُولَ اللَّهِ- فَرَسُولُ اللَّهِ{{صل}} خَيْرٌ مِنْ عَلِيٍّ{{ع}} ثُمَّ لَا يَتَّبِعُ سِيرَتَهُ وَ لَا يَعْمَلُ بِسُنَّتِهِ مَا نَفَعَهُ حُبُّهُ إِيَّاهُ شَيْئاً فَاتَّقُوا اللَّهَ وَ اعْمَلُوا لِمَا عِنْدَ اللَّهِ لَيْسَ بَيْنَ اللَّهِ وَ بَيْنَ أَحَدٍ قَرَابَةٌ أَحَبُّ الْعِبَادِ إِلَى اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ وَ أَكْرَمُهُمْ عَلَيْهِ أَتْقَاهُمْ وَ أَعْمَلُهُمْ بِطَاعَتِهِ يَا جَابِرُ وَ اللَّهِ مَا يُتَقَرَّبُ إِلَى اللَّهِ تَبَارَكَ وَ تَعَالَى إِلَّا بِالطَّاعَةِ وَ مَا مَعَنَا بَرَاءَةٌ مِنَ النَّارِ وَ لَا عَلَى اللَّهِ لِأَحَدٍ مِنْ حُجَّةٍ مَنْ كَانَ لِلَّهِ مُطِيعاً فَهُوَ لَنَا وَلِيٌّ وَ مَنْ كَانَ لِلَّهِ عَاصِياً فَهُوَ لَنَا عَدُوٌّ وَ مَا تُنَالُ وَلَايَتُنَا إِلَّا بِالْعَمَلِ وَ الْوَرَعِ}}؛ اصول کافی، ج۲، ص۷۳.</ref>؛
# [[جابر]] گوید: [[امام باقر]] {{ع}} به من فرمودند: "ای [[جابر]]! آیا آنان که نام [[شیعه]] را بر خود بسته‌اند، تنها به این اکتفا می‌‌کنند که خود را [[دوستدار]] ما بدانند! به‌خدا قسم [[شیعه]] ما کسی نیست مگر آنکه [[تقوای الهی]] داشته باشد و او را [[اطاعت]] نماید. ای [[جابر]]! [[شیعیان]] ما شناخته نمی‌شدند مگر به [[تواضع]] و [[خشوع]] و [[امانت‌داری]] و بسیار [[یاد خدا]] و [[روزه]] و [[نماز]] و [[نیکی]] به [[پدر]] و [[مادر]] و رعایت حال [[همسایگان]] [[فقیر]] و [[مسکین]] و بدهکار و [[یتیمان]] و [[راستگویی]] و [[قرآن]] خوانی و یاد نکردن [[مردم]] مگر به [[نیکی]] و [[شایستگی]]. اینان در میان [[خاندان]] و [[قبایل]] خود امینان دیگران بر [[دارایی]] آنان بودند. جابرگوید: به ایشان عرض کردم: ای [[فرزند]] [[رسول خدا]]! ما امروز هیچ‌کس را با این اوصاف نمی‌شناسیم! ایشان فرمودند: ای [[جابر]]! در [[شناخت]] [[شیعیان]] این سوی و آن سوی نرو، آیا کافی است که کسی گوید: من [[امیرالمؤمنین]] {{ع}} را [[دوست]] می‌دارم، اما این اوصاف را نداشته باشد؟ این کس اگر بگوید: من [[پیامبر]] {{صل}} را [[دوست]] دارم در حالی که [[پیامبر]] [[برتر]] از [[امیرالمؤمنین]] {{ع}} هستند اما از روش و [[سیره]] ایشان [[تبعیت]] نکند، این حبّ و [[دوستی]] هیچ نفعی برای او نخواهد داشت؛ ازاین‌رو [[تقوای الهی]] پیشه کنید و در راه تحصیل آنچه نزد اوست بکوشید، چه [[خداوند]] را با هیچ کسی خویشی نیست. [[دوست]] داشتنی‌ترین [[بندگان]] نزد [[خداوند]] (و بزرگوارترینشان نزد او متقی‌ترین آنان است، و آن کس که بیشترین [[طاعت]] او را به‌جای آورَد. ای [[جابر]]! به‌خدا قسم به [[خداوند]] - تبارک و تعالی! - نزدیکی حاصل نمی‌شود مگر به‌واسطة [[اطاعت]] او، و به‌همراه ما براءت و دوری از [[آتش]] جهنّم نیست، و هیچ‌کس را بر [[خداوند]] [[حجّت]] و برهانی نیست؛ هرکس که [[مطیع]] [[خداوند]] باشد [[ولیّ]] ما نیز هست، و هرکس که نسبت به [[خداوند]] عاصی و [[گناهکار]] باشد [[دشمن]] ماست؛ و به [[ولایت]] ما رسیده نمی‌شود مگر به‌واسطة عمل و [[پرهیزکاری]]" <ref>{{متن حدیث|عَنْ جَابِرٍ عَنْ أَبِي جَعْفَرٍ {{ع}} قَالَ قَالَ لِي‌ يَا جَابِرُ أَ يَكْتَفِي مَنِ انْتَحَلَ التَّشَيُّعَ‌ أَنْ يَقُولَ بِحُبِّنَا أَهْلَ الْبَيْتِ فَوَ اللَّهِ مَا شِيعَتُنَا إِلَّا مَنِ اتَّقَى اللَّهَ وَ أَطَاعَهُ وَ مَا كَانُوا يُعْرَفُونَ يَا جَابِرُ إِلَّا بِالتَّوَاضُعِ وَ التَّخَشُّعِ وَ الْأَمَانَةِ وَ كَثْرَةِ ذِكْرِ اللَّهِ وَ الصَّوْمِ وَ الصَّلَاةِ وَ الْبِرِّ بِالْوَالِدَيْنِ وَ التَّعَاهُدِ لِلْجِيرَانِ مِنَ الْفُقَرَاءِ وَ أَهْلِ الْمَسْكَنَةِ وَ الْغَارِمِينَ وَ الْأَيْتَامِ وَ صِدْقِ الْحَدِيثِ وَ تِلَاوَةِ الْقُرْآنِ وَ كَفِّ الْأَلْسُنِ عَنِ النَّاسِ إِلَّا مِنْ خَيْرٍ وَ كَانُوا أُمَنَاءَ عَشَائِرِهِمْ فِي الْأَشْيَاءِ. قَالَ جَابِرٌ فَقُلْتُ يَا ابْنَ رَسُولِ اللَّهِ مَا نَعْرِفُ الْيَوْمَ أَحَداً بِهَذِهِ الصِّفَةِ فَقَالَ يَا جَابِرُ لَا تَذْهَبَنَّ بِكَ الْمَذَاهِبُ حَسْبُ الرَّجُلِ أَنْ يَقُولَ أُحِبُّ عَلِيّاً وَ أَتَوَلَّاهُ ثُمَّ لَا يَكُونَ مَعَ ذَلِكَ فَعَّالًا فَلَوْ قَالَ إِنِّي أُحِبُّ رَسُولَ اللَّهِ- فَرَسُولُ اللَّهِ {{صل}} خَيْرٌ مِنْ عَلِيٍّ {{ع}} ثُمَّ لَا يَتَّبِعُ سِيرَتَهُ وَ لَا يَعْمَلُ بِسُنَّتِهِ مَا نَفَعَهُ حُبُّهُ إِيَّاهُ شَيْئاً فَاتَّقُوا اللَّهَ وَ اعْمَلُوا لِمَا عِنْدَ اللَّهِ لَيْسَ بَيْنَ اللَّهِ وَ بَيْنَ أَحَدٍ قَرَابَةٌ أَحَبُّ الْعِبَادِ إِلَى اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ وَ أَكْرَمُهُمْ عَلَيْهِ أَتْقَاهُمْ وَ أَعْمَلُهُمْ بِطَاعَتِهِ يَا جَابِرُ وَ اللَّهِ مَا يُتَقَرَّبُ إِلَى اللَّهِ تَبَارَكَ وَ تَعَالَى إِلَّا بِالطَّاعَةِ وَ مَا مَعَنَا بَرَاءَةٌ مِنَ النَّارِ وَ لَا عَلَى اللَّهِ لِأَحَدٍ مِنْ حُجَّةٍ مَنْ كَانَ لِلَّهِ مُطِيعاً فَهُوَ لَنَا وَلِيٌّ وَ مَنْ كَانَ لِلَّهِ عَاصِياً فَهُوَ لَنَا عَدُوٌّ وَ مَا تُنَالُ وَلَايَتُنَا إِلَّا بِالْعَمَلِ وَ الْوَرَعِ}}؛ اصول کافی، ج۲، ص۷۳.</ref>؛
#بنابر آنچه در "[[غرر الحکم]]" آمده است [[امیرالمؤمنین]]{{ع}} فرمودند:
# بنابر آنچه در "[[غرر الحکم]]" آمده است [[امیرالمؤمنین]] {{ع}} فرمودند:
##خوشا به حال آن که به‌واسطه فریب‌های کشنده، کشته نشود؛<ref>{{متن حدیث|قَالَ‌ أَمِيرُ الْمُؤْمِنِينَ{{ع}} فِي‌ الْغُرَرِ الحِکَمْ طُوبَى‌ لِمَنْ‌ لَمْ‌ تَقْتُلْهُ‌ قَاتِلَاتُ‌ الْغُرُورِ}}؛</ref>
## خوشا به حال آن که به‌واسطه فریب‌های کشنده، کشته نشود؛<ref>{{متن حدیث|قَالَ‌ أَمِيرُ الْمُؤْمِنِينَ {{ع}} فِي‌ الْغُرَرِ الحِکَمْ طُوبَى‌ لِمَنْ‌ لَمْ‌ تَقْتُلْهُ‌ قَاتِلَاتُ‌ الْغُرُورِ}}؛</ref>
##فریبِ [[آرزو]]، کار و عمل را [[باطل]] می‌‌سازد؛<ref>{{متن حدیث|قَالَ‌ أَمِيرُ الْمُؤْمِنِينَ{{ع}} فِي‌ الْغُرَرِ الحِکَمْ: غُرُورُ الْأَمَلِ‌ يُفْسِدُ الْعَمَلَ‌}}؛</ref>
## فریبِ [[آرزو]]، کار و عمل را [[باطل]] می‌‌سازد؛<ref>{{متن حدیث|قَالَ‌ أَمِيرُ الْمُؤْمِنِينَ {{ع}} فِي‌ الْغُرَرِ الحِکَمْ: غُرُورُ الْأَمَلِ‌ يُفْسِدُ الْعَمَلَ‌}}؛</ref>
##برای [[جهل]] [[انسان]]، فریب‌خوردگی‌اش کافی است؛<ref>{{متن حدیث|قَالَ‌ أَمِيرُ الْمُؤْمِنِينَ{{ع}} فِي‌ الْغُرَرِ الحِکَمْ: كَفَى‌ بِالاغْتِرَارِ جَهْلًا}}؛</ref>
## برای [[جهل]] [[انسان]]، فریب‌خوردگی‌اش کافی است؛<ref>{{متن حدیث|قَالَ‌ أَمِيرُ الْمُؤْمِنِينَ {{ع}} فِي‌ الْغُرَرِ الحِکَمْ: كَفَى‌ بِالاغْتِرَارِ جَهْلًا}}؛</ref>
##احمقانه‌ترین نوع حماقت، فریب‌خوردگی است؛<ref>{{متن حدیث|قَالَ‌ أَمِيرُ الْمُؤْمِنِينَ{{ع}} فِي‌ الْغُرَرِ الحِکَمْ: أَحْمَقُ‌ الْحُمْقِ‌ الِاغْتِرَارُ}}؛</ref>
## احمقانه‌ترین نوع حماقت، فریب‌خوردگی است؛<ref>{{متن حدیث|قَالَ‌ أَمِيرُ الْمُؤْمِنِينَ {{ع}} فِي‌ الْغُرَرِ الحِکَمْ: أَحْمَقُ‌ الْحُمْقِ‌ الِاغْتِرَارُ}}؛</ref>
##هیچ‌گاه [[عاقل]] را فریب‌خورده نمی‌یابند<ref>{{متن حدیث|قَالَ‌ أَمِيرُ الْمُؤْمِنِينَ{{ع}} فِي‌ الْغُرَرِ الحِکَمْ: لَا يُلْقَى الْعَاقِلُ‌ مَغْرُوراً}}؛</ref>
## هیچ‌گاه [[عاقل]] را فریب‌خورده نمی‌یابند<ref>{{متن حدیث|قَالَ‌ أَمِيرُ الْمُؤْمِنِينَ {{ع}} فِي‌ الْغُرَرِ الحِکَمْ: لَا يُلْقَى الْعَاقِلُ‌ مَغْرُوراً}}؛</ref>
# [[امیرمؤمنان]]{{ع}} فرمودند: "شما را [[زندگی]] [[دنیایی]] نفریبد، همان‌گونه که امت‌هایی که پیش از شما بودند را فریفت"<ref>{{متن حدیث|قَالَ‌ أَمِيرُ الْمُؤْمِنِينَ{{ع}} وَ لَا تَغُرَّنَّكُمُ الْحَيَاةُ الدُّنْيَا كَمَا غَرَّتْ‌ مَنْ‌ كَانَ‌ قَبْلَكُمْ‌ مِنَ‌ الْأُمَمِ‌ الْمَاضِيَةِ}}؛ نهج البلاغه، صبحی صالح، خطبه ۱۰.</ref>؛
# [[امیرمؤمنان]] {{ع}} فرمودند: "شما را [[زندگی]] [[دنیایی]] نفریبد، همان‌گونه که امت‌هایی که پیش از شما بودند را فریفت"<ref>{{متن حدیث|قَالَ‌ أَمِيرُ الْمُؤْمِنِينَ {{ع}} وَ لَا تَغُرَّنَّكُمُ الْحَيَاةُ الدُّنْيَا كَمَا غَرَّتْ‌ مَنْ‌ كَانَ‌ قَبْلَكُمْ‌ مِنَ‌ الْأُمَمِ‌ الْمَاضِيَةِ}}؛ نهج البلاغه، صبحی صالح، خطبه ۱۰.</ref>؛
# [[امیرمؤمنان]]{{ع}} فرمودند: "ای [[مردمان]]! بدون تردید [[دنیا]] هرکس که بدان [[امید]] بندد و بدان چنگ زند را [[فریب]] خواهد داد" <ref>{{متن حدیث|قَالَ‌ أَمِيرُ الْمُؤْمِنِينَ{{ع}} أَيُّهَا النَّاسُ إِنَّ الدُّنْيَا تَغُرُّ الْمُؤَمِّلَ‌ لَهَا وَ الْمُخْلِدَ إِلَيْهَا}}؛ نهج البلاغه، صبحی صالح، خطبه ۶.</ref>؛
# [[امیرمؤمنان]] {{ع}} فرمودند: "ای [[مردمان]]! بدون تردید [[دنیا]] هرکس که بدان [[امید]] بندد و بدان چنگ زند را [[فریب]] خواهد داد" <ref>{{متن حدیث|قَالَ‌ أَمِيرُ الْمُؤْمِنِينَ {{ع}} أَيُّهَا النَّاسُ إِنَّ الدُّنْيَا تَغُرُّ الْمُؤَمِّلَ‌ لَهَا وَ الْمُخْلِدَ إِلَيْهَا}}؛ نهج البلاغه، صبحی صالح، خطبه ۶.</ref>؛
# [[امیرالمؤمنین]]{{ع}} در توصیف [[دنیا]] فرمودند: "می‌‌فریبد و ضرر می‌‌رساند و می‌‌گذرد" <ref>{{متن حدیث|قَالَ‌ أَمِيرُ الْمُؤْمِنِينَ{{ع}} فِي‌ صِفَةِ الدُّنْيَا: تَغُرُّ وَ تَضُرُّ وَ تَمُرُّ}}؛ نهج البلاغه، صبحی صالح، خطبه ۴۱۵.</ref>؛
# [[امیرالمؤمنین]] {{ع}} در توصیف [[دنیا]] فرمودند: "می‌‌فریبد و ضرر می‌‌رساند و می‌‌گذرد" <ref>{{متن حدیث|قَالَ‌ أَمِيرُ الْمُؤْمِنِينَ {{ع}} فِي‌ صِفَةِ الدُّنْيَا: تَغُرُّ وَ تَضُرُّ وَ تَمُرُّ}}؛ نهج البلاغه، صبحی صالح، خطبه ۴۱۵.</ref>؛
# [[امیر مؤمنان]]{{ع}} فرمودند: "میان شما و [[پند]] و [[موعظه]]، حجابی از [[فریب]] است" <ref>{{متن حدیث|قَالَ‌ أَمِيرُ الْمُؤْمِنِينَ{{ع}} بَيْنَكُمْ‌ وَ بَيْنَ‌ الْمَوْعِظَةِ حِجَابٌ‌ مِنَ الْغِرَّةِ}}؛ نهج البلاغه، صبحی صالح، خطبه ۲۸۲.</ref><ref>[[حسین مظاهری|مظاهری، حسین]]، [[دانش اخلاق اسلامی ج۳ (کتاب)|دانش اخلاق اسلامی]]، ج۳، ص ۲۰۳-۲۰۶.</ref>.
# [[امیر مؤمنان]] {{ع}} فرمودند: "میان شما و [[پند]] و [[موعظه]]، حجابی از [[فریب]] است" <ref>{{متن حدیث|قَالَ‌ أَمِيرُ الْمُؤْمِنِينَ {{ع}} بَيْنَكُمْ‌ وَ بَيْنَ‌ الْمَوْعِظَةِ حِجَابٌ‌ مِنَ الْغِرَّةِ}}؛ نهج البلاغه، صبحی صالح، خطبه ۲۸۲.</ref><ref>[[حسین مظاهری|مظاهری، حسین]]، [[دانش اخلاق اسلامی ج۳ (کتاب)|دانش اخلاق اسلامی]]، ج۳، ص ۲۰۳-۲۰۶.</ref>.


== منابع ==
== منابع ==

نسخهٔ کنونی تا ‏۲۵ اوت ۲۰۲۲، ساعت ۱۱:۰۳

این مدخل زیرشاخهٔ بحث فریب خوردن است. فریب خوردن از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود: فریب خوردن در قرآن - فریب خوردن در حدیث - فریب خوردن در نهج البلاغه - فریب خوردن در اخلاق اسلامی - فریب خوردن در معارف دعا و زیارات - پرسش‌های مرتبط

روایات مربوطه

  1. امام صادق (ع) فرمودند: "چه بسیار کسان که به‌واسطه نعمتی که خداوند به آنان می‌‌دهد فریب می‌‌خوردند؛ و چه بسیار کسان که به‌واسطه آنکه خداوند گناهان آنان را می‌‌پوشاند، به عذاب استدراج دچار می‌‌شوند؛ و چه بسیار کسان که به‌واسطه ثنایی که مردم در حق آنان روا می‌‌دارند، به آزمایش می‌‌افتند"[۱]؛
  2. امام صادق (ع) فرمودند: "به‌واسطه نماز و روزه مردم فریب نخورید، چرا که گاه باشد که کسی چنان به نماز و روزه عادت کند که اگر آن را ترک کند دچار تنهایی و وحشت شود؛ امّا مردمان را به‌واسطه راستی در سخن و اداء امانت آزمایش کنید"[۲]؛
  3. امام باقر (ع) فرمودند: "در شناخت شیعیان ما این سوی و آن سوی نشوید، به خدا قسم شیعه ما کسی نیست جز آن کس که خداوند - عزَّ وجلَّ! - را اطاعت نماید" [۳]؛
  4. جابر گوید: امام باقر (ع) به من فرمودند: "ای جابر! آیا آنان که نام شیعه را بر خود بسته‌اند، تنها به این اکتفا می‌‌کنند که خود را دوستدار ما بدانند! به‌خدا قسم شیعه ما کسی نیست مگر آنکه تقوای الهی داشته باشد و او را اطاعت نماید. ای جابر! شیعیان ما شناخته نمی‌شدند مگر به تواضع و خشوع و امانت‌داری و بسیار یاد خدا و روزه و نماز و نیکی به پدر و مادر و رعایت حال همسایگان فقیر و مسکین و بدهکار و یتیمان و راستگویی و قرآن خوانی و یاد نکردن مردم مگر به نیکی و شایستگی. اینان در میان خاندان و قبایل خود امینان دیگران بر دارایی آنان بودند. جابرگوید: به ایشان عرض کردم: ای فرزند رسول خدا! ما امروز هیچ‌کس را با این اوصاف نمی‌شناسیم! ایشان فرمودند: ای جابر! در شناخت شیعیان این سوی و آن سوی نرو، آیا کافی است که کسی گوید: من امیرالمؤمنین (ع) را دوست می‌دارم، اما این اوصاف را نداشته باشد؟ این کس اگر بگوید: من پیامبر (ص) را دوست دارم در حالی که پیامبر برتر از امیرالمؤمنین (ع) هستند اما از روش و سیره ایشان تبعیت نکند، این حبّ و دوستی هیچ نفعی برای او نخواهد داشت؛ ازاین‌رو تقوای الهی پیشه کنید و در راه تحصیل آنچه نزد اوست بکوشید، چه خداوند را با هیچ کسی خویشی نیست. دوست داشتنی‌ترین بندگان نزد خداوند (و بزرگوارترینشان نزد او متقی‌ترین آنان است، و آن کس که بیشترین طاعت او را به‌جای آورَد. ای جابر! به‌خدا قسم به خداوند - تبارک و تعالی! - نزدیکی حاصل نمی‌شود مگر به‌واسطة اطاعت او، و به‌همراه ما براءت و دوری از آتش جهنّم نیست، و هیچ‌کس را بر خداوند حجّت و برهانی نیست؛ هرکس که مطیع خداوند باشد ولیّ ما نیز هست، و هرکس که نسبت به خداوند عاصی و گناهکار باشد دشمن ماست؛ و به ولایت ما رسیده نمی‌شود مگر به‌واسطة عمل و پرهیزکاری" [۴]؛
  5. بنابر آنچه در "غرر الحکم" آمده است امیرالمؤمنین (ع) فرمودند:
    1. خوشا به حال آن که به‌واسطه فریب‌های کشنده، کشته نشود؛[۵]
    2. فریبِ آرزو، کار و عمل را باطل می‌‌سازد؛[۶]
    3. برای جهل انسان، فریب‌خوردگی‌اش کافی است؛[۷]
    4. احمقانه‌ترین نوع حماقت، فریب‌خوردگی است؛[۸]
    5. هیچ‌گاه عاقل را فریب‌خورده نمی‌یابند[۹]
  6. امیرمؤمنان (ع) فرمودند: "شما را زندگی دنیایی نفریبد، همان‌گونه که امت‌هایی که پیش از شما بودند را فریفت"[۱۰]؛
  7. امیرمؤمنان (ع) فرمودند: "ای مردمان! بدون تردید دنیا هرکس که بدان امید بندد و بدان چنگ زند را فریب خواهد داد" [۱۱]؛
  8. امیرالمؤمنین (ع) در توصیف دنیا فرمودند: "می‌‌فریبد و ضرر می‌‌رساند و می‌‌گذرد" [۱۲]؛
  9. امیر مؤمنان (ع) فرمودند: "میان شما و پند و موعظه، حجابی از فریب است" [۱۳][۱۴].

منابع

پانویس

  1. ↑ «عَنْ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ (ع) قَالَ: كَمْ مِنْ مَغْرُورٍ بِمَا قَدْ أَنْعَمَ اللَّهُ عَلَيْهِ وَ كَمْ مِنْ مُسْتَدْرَجٍ بِسَتْرِ اللَّهِ عَلَيْهِ‌ وَ كَمْ مِنْ مَفْتُونٍ بِثَنَاءِ النَّاسِ عَلَيْهِ»؛ اصول کافی، ج۲، ص۴۵۲.
  2. ↑ «عَنْ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ (ع) قَالَ: لَا تَغْتَرُّوا بِصَلَاتِهِمْ وَ لَا بِصِيَامِهِمْ فَإِنَّ الرَّجُلَ رُبَّمَا لَهِجَ بِالصَّلَاةِ وَ الصَّوْمِ حَتَّى لَوْ تَرَكَهُ اسْتَوْحَشَ وَ لَكِنِ اخْتَبِرُوهُمْ عِنْدَ صِدْقِ الْحَدِيثِ وَ أَدَاءِ الْأَمَانَةِ»؛ اصول کافی، ج۲، ص۱۰۴.
  3. ↑ «عَنْ أَبِي جَعْفَرٍ (ع) قَالَ: لَا تَذْهَبْ بِكُمُ الْمَذَاهِبُ‌ فَوَ اللَّهِ مَا شِيعَتُنَا إِلَّا مَنْ أَطَاعَ اللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ»؛ اصول کافی، ج۲، ص۷۳.
  4. ↑ «عَنْ جَابِرٍ عَنْ أَبِي جَعْفَرٍ (ع) قَالَ قَالَ لِي‌ يَا جَابِرُ أَ يَكْتَفِي مَنِ انْتَحَلَ التَّشَيُّعَ‌ أَنْ يَقُولَ بِحُبِّنَا أَهْلَ الْبَيْتِ فَوَ اللَّهِ مَا شِيعَتُنَا إِلَّا مَنِ اتَّقَى اللَّهَ وَ أَطَاعَهُ وَ مَا كَانُوا يُعْرَفُونَ يَا جَابِرُ إِلَّا بِالتَّوَاضُعِ وَ التَّخَشُّعِ وَ الْأَمَانَةِ وَ كَثْرَةِ ذِكْرِ اللَّهِ وَ الصَّوْمِ وَ الصَّلَاةِ وَ الْبِرِّ بِالْوَالِدَيْنِ وَ التَّعَاهُدِ لِلْجِيرَانِ مِنَ الْفُقَرَاءِ وَ أَهْلِ الْمَسْكَنَةِ وَ الْغَارِمِينَ وَ الْأَيْتَامِ وَ صِدْقِ الْحَدِيثِ وَ تِلَاوَةِ الْقُرْآنِ وَ كَفِّ الْأَلْسُنِ عَنِ النَّاسِ إِلَّا مِنْ خَيْرٍ وَ كَانُوا أُمَنَاءَ عَشَائِرِهِمْ فِي الْأَشْيَاءِ. قَالَ جَابِرٌ فَقُلْتُ يَا ابْنَ رَسُولِ اللَّهِ مَا نَعْرِفُ الْيَوْمَ أَحَداً بِهَذِهِ الصِّفَةِ فَقَالَ يَا جَابِرُ لَا تَذْهَبَنَّ بِكَ الْمَذَاهِبُ حَسْبُ الرَّجُلِ أَنْ يَقُولَ أُحِبُّ عَلِيّاً وَ أَتَوَلَّاهُ ثُمَّ لَا يَكُونَ مَعَ ذَلِكَ فَعَّالًا فَلَوْ قَالَ إِنِّي أُحِبُّ رَسُولَ اللَّهِ- فَرَسُولُ اللَّهِ (ص) خَيْرٌ مِنْ عَلِيٍّ (ع) ثُمَّ لَا يَتَّبِعُ سِيرَتَهُ وَ لَا يَعْمَلُ بِسُنَّتِهِ مَا نَفَعَهُ حُبُّهُ إِيَّاهُ شَيْئاً فَاتَّقُوا اللَّهَ وَ اعْمَلُوا لِمَا عِنْدَ اللَّهِ لَيْسَ بَيْنَ اللَّهِ وَ بَيْنَ أَحَدٍ قَرَابَةٌ أَحَبُّ الْعِبَادِ إِلَى اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ وَ أَكْرَمُهُمْ عَلَيْهِ أَتْقَاهُمْ وَ أَعْمَلُهُمْ بِطَاعَتِهِ يَا جَابِرُ وَ اللَّهِ مَا يُتَقَرَّبُ إِلَى اللَّهِ تَبَارَكَ وَ تَعَالَى إِلَّا بِالطَّاعَةِ وَ مَا مَعَنَا بَرَاءَةٌ مِنَ النَّارِ وَ لَا عَلَى اللَّهِ لِأَحَدٍ مِنْ حُجَّةٍ مَنْ كَانَ لِلَّهِ مُطِيعاً فَهُوَ لَنَا وَلِيٌّ وَ مَنْ كَانَ لِلَّهِ عَاصِياً فَهُوَ لَنَا عَدُوٌّ وَ مَا تُنَالُ وَلَايَتُنَا إِلَّا بِالْعَمَلِ وَ الْوَرَعِ»؛ اصول کافی، ج۲، ص۷۳.
  5. ↑ «قَالَ‌ أَمِيرُ الْمُؤْمِنِينَ (ع) فِي‌ الْغُرَرِ الحِکَمْ طُوبَى‌ لِمَنْ‌ لَمْ‌ تَقْتُلْهُ‌ قَاتِلَاتُ‌ الْغُرُورِ»؛
  6. ↑ «قَالَ‌ أَمِيرُ الْمُؤْمِنِينَ (ع) فِي‌ الْغُرَرِ الحِکَمْ: غُرُورُ الْأَمَلِ‌ يُفْسِدُ الْعَمَلَ‌»؛
  7. ↑ «قَالَ‌ أَمِيرُ الْمُؤْمِنِينَ (ع) فِي‌ الْغُرَرِ الحِکَمْ: كَفَى‌ بِالاغْتِرَارِ جَهْلًا»؛
  8. ↑ «قَالَ‌ أَمِيرُ الْمُؤْمِنِينَ (ع) فِي‌ الْغُرَرِ الحِکَمْ: أَحْمَقُ‌ الْحُمْقِ‌ الِاغْتِرَارُ»؛
  9. ↑ «قَالَ‌ أَمِيرُ الْمُؤْمِنِينَ (ع) فِي‌ الْغُرَرِ الحِکَمْ: لَا يُلْقَى الْعَاقِلُ‌ مَغْرُوراً»؛
  10. ↑ «قَالَ‌ أَمِيرُ الْمُؤْمِنِينَ (ع) وَ لَا تَغُرَّنَّكُمُ الْحَيَاةُ الدُّنْيَا كَمَا غَرَّتْ‌ مَنْ‌ كَانَ‌ قَبْلَكُمْ‌ مِنَ‌ الْأُمَمِ‌ الْمَاضِيَةِ»؛ نهج البلاغه، صبحی صالح، خطبه ۱۰.
  11. ↑ «قَالَ‌ أَمِيرُ الْمُؤْمِنِينَ (ع) أَيُّهَا النَّاسُ إِنَّ الدُّنْيَا تَغُرُّ الْمُؤَمِّلَ‌ لَهَا وَ الْمُخْلِدَ إِلَيْهَا»؛ نهج البلاغه، صبحی صالح، خطبه ۶.
  12. ↑ «قَالَ‌ أَمِيرُ الْمُؤْمِنِينَ (ع) فِي‌ صِفَةِ الدُّنْيَا: تَغُرُّ وَ تَضُرُّ وَ تَمُرُّ»؛ نهج البلاغه، صبحی صالح، خطبه ۴۱۵.
  13. ↑ «قَالَ‌ أَمِيرُ الْمُؤْمِنِينَ (ع) بَيْنَكُمْ‌ وَ بَيْنَ‌ الْمَوْعِظَةِ حِجَابٌ‌ مِنَ الْغِرَّةِ»؛ نهج البلاغه، صبحی صالح، خطبه ۲۸۲.
  14. ↑ مظاهری، حسین، دانش اخلاق اسلامی، ج۳، ص ۲۰۳-۲۰۶.
برگرفته از «https://fa.imamatpedia.com/w/index.php?title=فریب_خوردن_در_حدیث&oldid=1107978»