جز
جایگزینی متن - 'وصف' به 'وصف'
HeydariBot (بحث | مشارکتها) |
جز (جایگزینی متن - 'وصف' به 'وصف') |
||
خط ۶۸: | خط ۶۸: | ||
در [[کتابهای تفسیری]] و [[روایی]] [[سنی]] و [[شیعی]] [[اخبار]] فراوانی از وهب بن منبّه به چشم میخورد<ref>بر اساس برنامه رایانهای معجم فقهی در تفسیر جامع البیان طبری ۱۶۳ بار کلمۀ «وهب بن منبّه» آمده است. در تبیان شیخ طوسی نیز از وی اخباری نقل شده است؛ برای نمونه ر. ک: التبیان فی تفسیر القرآن، ج۲، ص۲۹۲، ۳۰۰ و ۳۲۰).</ref> که برخی از آنها قطعا نادرست است. نمونۀ آن خبری است که [[طبری]] در بیان [[داستان ساختگی]] [[حضرت داوود]] - علی نبینا و آله و {{ع}} - و [[همسر]] اوریا از [[وهب بن منبه]] نقل کرده است<ref>ر. ک: طبری، جامع البیان، ج۱۰، ص۷۳، رقم ۲۹۸۵۷ (تفسیر آیه ۲۴ سوره ص).</ref>. همچنین طبری در [[تفسیر]] {{متن قرآن|فَأَزَلَّهُمَا الشَّيْطَانُ عَنْهَا}}<ref>«شیطان، آنان را از آن فرو لغزاند» سوره بقره، آیه ۳۶.</ref>. | در [[کتابهای تفسیری]] و [[روایی]] [[سنی]] و [[شیعی]] [[اخبار]] فراوانی از وهب بن منبّه به چشم میخورد<ref>بر اساس برنامه رایانهای معجم فقهی در تفسیر جامع البیان طبری ۱۶۳ بار کلمۀ «وهب بن منبّه» آمده است. در تبیان شیخ طوسی نیز از وی اخباری نقل شده است؛ برای نمونه ر. ک: التبیان فی تفسیر القرآن، ج۲، ص۲۹۲، ۳۰۰ و ۳۲۰).</ref> که برخی از آنها قطعا نادرست است. نمونۀ آن خبری است که [[طبری]] در بیان [[داستان ساختگی]] [[حضرت داوود]] - علی نبینا و آله و {{ع}} - و [[همسر]] اوریا از [[وهب بن منبه]] نقل کرده است<ref>ر. ک: طبری، جامع البیان، ج۱۰، ص۷۳، رقم ۲۹۸۵۷ (تفسیر آیه ۲۴ سوره ص).</ref>. همچنین طبری در [[تفسیر]] {{متن قرآن|فَأَزَلَّهُمَا الشَّيْطَانُ عَنْهَا}}<ref>«شیطان، آنان را از آن فرو لغزاند» سوره بقره، آیه ۳۶.</ref>. | ||
چگونگی رفتن [[شیطان]] به نزد [[آدم]] و [[حوا]] و [[وسوسه]] آنها به خوردن میوه درختی که از آن [[نهی]] شده بودهاند، را از وهب [[روایت]] کرده<ref>طبری، جامع البیان، ج۱، ص۲۷۳ (تفسیر آیه ۳۶ سوره بقره).</ref> که مشابهت آن با [[تورات]] در بیان برخی مطالب [[باطل]]<ref>مانند اینکه هم در آن روایت و هم در عهد مقدس آمده است که آدم خود را در درون درخت پنهان کرد و خدا او را ندا داد که آدم کجایی؟ یا اینکه خدا به حوّا گفت: چون سبب فریفتن بندهام شدی، به مشقت حاملگی و سختی وضع حمل تا نزدیک مردن گرفتار میشوی و... (ر. ک: طبری، جامع البیان، ج۱، ص۲۷۳، همدانی، کتاب مقدس عهد عتیق و عهد جدید، ص۶).</ref> [[شاهد]] روشنی است که از طریق وهب نیز بخشی از [[اسرائیلیات]] به حوزۀ تفسیر راه یافته است و حتی در روایتی از وی | چگونگی رفتن [[شیطان]] به نزد [[آدم]] و [[حوا]] و [[وسوسه]] آنها به خوردن میوه درختی که از آن [[نهی]] شده بودهاند، را از وهب [[روایت]] کرده<ref>طبری، جامع البیان، ج۱، ص۲۷۳ (تفسیر آیه ۳۶ سوره بقره).</ref> که مشابهت آن با [[تورات]] در بیان برخی مطالب [[باطل]]<ref>مانند اینکه هم در آن روایت و هم در عهد مقدس آمده است که آدم خود را در درون درخت پنهان کرد و خدا او را ندا داد که آدم کجایی؟ یا اینکه خدا به حوّا گفت: چون سبب فریفتن بندهام شدی، به مشقت حاملگی و سختی وضع حمل تا نزدیک مردن گرفتار میشوی و... (ر. ک: طبری، جامع البیان، ج۱، ص۲۷۳، همدانی، کتاب مقدس عهد عتیق و عهد جدید، ص۶).</ref> [[شاهد]] روشنی است که از طریق وهب نیز بخشی از [[اسرائیلیات]] به حوزۀ تفسیر راه یافته است و حتی در روایتی از وی وصف [[خلقت آدم]] با تصریح وی به اینکه آن را در تورات یافته، نقل شده است<ref>ر. ک: مجلسی، بحار الانوار، ج۱۶، ص۲۸۶.</ref>. | ||
البته [[اثبات]] صدور این مطالب از وهب بن منبه در گرو [[صحت سند]] این [[اخبار]] است، ولی با توجه به قرائنی از قبیل اینکه وهب [[یهودی]] بوده و [[مسلمان]] شده است و اشتمال اخبار نقل شده از وی بر برخی مطالب نادرست تورات، چهبسا [[اطمینان]] حاصل شود که برخی اسرائیلیات به سبب وی وارد حوزۀ [[تفسیر]] شده است و در هرصورت، اخباری که از وی در تفسیر نقل شده جز در مواردی که قرائن و شواهدی بر [[صحت]] آن موجود باشد، قابل [[اعتماد]] نبوده و [[گمان]] یا احتمال [[اسرائیلی]] بودن آنها منتفی نمیباشد. از افراد دیگری نیز با عنوان «چهرههای پدیدآورندۀ [[اسرائیلیات]]» و «چهرههای مروّج اسرائیلیاتی یاد شده<ref>ر. ک: دیاری، پژوهشی در باب اسرائیلیات در تفاسیر قرآن، ص۱۵۱-۱۹۹، محمد قاسمی، اسرائیلیات و تأثیر آن بر داستانهای انبیا در تفاسیر قرآن، ص۸۳-۱۴۳.</ref> که اینجا مجال بررسی آنها نمیباشد و برای تبیین و [[اثبات]] این تطور [[تفسیری]] و ورود اسرائیلیات به حوزۀ تفسیر در اواخر عصر [[صحابه]] یا در عصر [[تابعین]] این مقدار بیان کافی است.<ref>[[علی اکبر بابایی|بابایی، علی اکبر]]، [[تاریخ تفسیر قرآن (کتاب)|تاریخ تفسیر قرآن]]، ص ۴۳۵-۴۳۷.</ref> | البته [[اثبات]] صدور این مطالب از وهب بن منبه در گرو [[صحت سند]] این [[اخبار]] است، ولی با توجه به قرائنی از قبیل اینکه وهب [[یهودی]] بوده و [[مسلمان]] شده است و اشتمال اخبار نقل شده از وی بر برخی مطالب نادرست تورات، چهبسا [[اطمینان]] حاصل شود که برخی اسرائیلیات به سبب وی وارد حوزۀ [[تفسیر]] شده است و در هرصورت، اخباری که از وی در تفسیر نقل شده جز در مواردی که قرائن و شواهدی بر [[صحت]] آن موجود باشد، قابل [[اعتماد]] نبوده و [[گمان]] یا احتمال [[اسرائیلی]] بودن آنها منتفی نمیباشد. از افراد دیگری نیز با عنوان «چهرههای پدیدآورندۀ [[اسرائیلیات]]» و «چهرههای مروّج اسرائیلیاتی یاد شده<ref>ر. ک: دیاری، پژوهشی در باب اسرائیلیات در تفاسیر قرآن، ص۱۵۱-۱۹۹، محمد قاسمی، اسرائیلیات و تأثیر آن بر داستانهای انبیا در تفاسیر قرآن، ص۸۳-۱۴۳.</ref> که اینجا مجال بررسی آنها نمیباشد و برای تبیین و [[اثبات]] این تطور [[تفسیری]] و ورود اسرائیلیات به حوزۀ تفسیر در اواخر عصر [[صحابه]] یا در عصر [[تابعین]] این مقدار بیان کافی است.<ref>[[علی اکبر بابایی|بابایی، علی اکبر]]، [[تاریخ تفسیر قرآن (کتاب)|تاریخ تفسیر قرآن]]، ص ۴۳۵-۴۳۷.</ref> |