قبایل عرب مکه: تفاوت میان نسخه‌ها

افزودن پیوند
از امامت‌پدیا، دانشنامهٔ امامت و ولایت
نمایش تاریخچه به صورت تعاملی
دیداریویکی‌متن
جز (جایگزینی متن - 'خآدمی' به 'خادمی')
خط ۳۵: خط ۳۵:
* [[قریش]] به [[فرزندان]] [[نضر بن کنانة بن خزیمة بن مدرکة بن الیاس بن مضر بن معد بن عدنان]]، اطلاق می‌شود. آنان طی [[ریاست]] سیصد ساله [[خزاعه]] بر امور [[کعبه]]، به صورت پراکنده در اطراف [[مکه]] و کوه‌ها و شعبه‌های اطراف آن به سر می‌بردند؛ ولی در امور و [[سرپرستی]] [[مکه]] و [[بیت الله الحرام]] هیچ گونه دخالتی نداشتند؛ تا وقتی که [[قصی بن کلاب]] به [[مکه]] بازگشت. او با دختر [[رئیس]] [[قبیله]] [[خزاعه]] [[ازدواج]] کرد و رفته‌ رفته بر دامنه نفوذش افزود تا اینکه [[تصمیم]] گرفت خود به [[تنهایی]] عهده‌دار [[ولایت]] [[کعبه]] شود؛ از این رو، با [[قریش]] و بنی‌کنانه (غیر از [[بنی‌بکر]])[[سخن]] گفت و از آنان در خواست کمک کرد. آنها نیز پذیرفتند <ref>ابن سعد، الطبقات الکبری، ج۱، ص۵۶؛ ابن هشام، السیرة النبویه، ج۱، ص۱۲۳-۱۲۴، احمد بن ابی یعقوب یعقوبی، تاریخ الیعقوبی، ج۱، ص۲۳۸؛ محمد بن جریر طبری، تاریخ الأمم والملوک، ج۲، ص۲۵۶.</ref> و با او [[بیعت]] کردند.
* [[قریش]] به [[فرزندان]] [[نضر بن کنانة بن خزیمة بن مدرکة بن الیاس بن مضر بن معد بن عدنان]]، اطلاق می‌شود. آنان طی [[ریاست]] سیصد ساله [[خزاعه]] بر امور [[کعبه]]، به صورت پراکنده در اطراف [[مکه]] و کوه‌ها و شعبه‌های اطراف آن به سر می‌بردند؛ ولی در امور و [[سرپرستی]] [[مکه]] و [[بیت الله الحرام]] هیچ گونه دخالتی نداشتند؛ تا وقتی که [[قصی بن کلاب]] به [[مکه]] بازگشت. او با دختر [[رئیس]] [[قبیله]] [[خزاعه]] [[ازدواج]] کرد و رفته‌ رفته بر دامنه نفوذش افزود تا اینکه [[تصمیم]] گرفت خود به [[تنهایی]] عهده‌دار [[ولایت]] [[کعبه]] شود؛ از این رو، با [[قریش]] و بنی‌کنانه (غیر از [[بنی‌بکر]])[[سخن]] گفت و از آنان در خواست کمک کرد. آنها نیز پذیرفتند <ref>ابن سعد، الطبقات الکبری، ج۱، ص۵۶؛ ابن هشام، السیرة النبویه، ج۱، ص۱۲۳-۱۲۴، احمد بن ابی یعقوب یعقوبی، تاریخ الیعقوبی، ج۱، ص۲۳۸؛ محمد بن جریر طبری، تاریخ الأمم والملوک، ج۲، ص۲۵۶.</ref> و با او [[بیعت]] کردند.
* سپس قصی نامه‌ای به برادرش [[رزاح بن ربیعه]] نوشت و از او [[یاری]] خواست. با فراهم شدن مقدمات کار، نخست در موسم [[حج]]، قصی متعرض صوفه شد که عهده‌دار [[منصب]] اجازه [[حجاج]] بودند و با آنان به [[جدال]] و کشمش پرداخت و خود را بدین کار شایسته‌تر از ایشان دانست. کار به [[جنگ]] کشیده شد<ref>ابن سعد، الطبقات الکبری، ج۱، ص۵۶؛ ابن هشام، السیرة النبویه، ج۱، ص۱۲۳-۱۲۴، احمد بن ابی یعقوب یعقوبی، تاریخ الیعقوبی، ج۱، ص۲۳۸؛ محمد بن جریر طبری، تاریخ الأمم والملوک، ج۲، ص۲۵۶.</ref> و قصی در این [[جنگ]] به [[پیروزی]] رسید. [[خزاعه]] و [[بنی‌بکر]] [[احساس]] خطر کردند و مطمئن شدند که قصی، آنان را نیز از [[ولایت]] [[مکه]] منع خواهد کرد؛ همچنان که دیگران را از این کار منع کرده بود. پس از او کناره گرفتند و سپس با او به [[جنگ]] برخاستند. پس از [[جنگی]] سخت، دو طرف سرانجام به [[صلح]] تن در دادند و به [[حکمیت]] [[یعمر بن عوف]] از [[طایفه]] [[بکر]] [[رضایت]] دادند. [[یعمر بن عوف]] چنان [[داوری]] کرد که قصی برای [[خدمتگزاری]] [[کعبه]] و [[سرپرستی]] [[مکه]] از [[طایفه]] خزاعه برازنده‌تر است.
* سپس قصی نامه‌ای به برادرش [[رزاح بن ربیعه]] نوشت و از او [[یاری]] خواست. با فراهم شدن مقدمات کار، نخست در موسم [[حج]]، قصی متعرض صوفه شد که عهده‌دار [[منصب]] اجازه [[حجاج]] بودند و با آنان به [[جدال]] و کشمش پرداخت و خود را بدین کار شایسته‌تر از ایشان دانست. کار به [[جنگ]] کشیده شد<ref>ابن سعد، الطبقات الکبری، ج۱، ص۵۶؛ ابن هشام، السیرة النبویه، ج۱، ص۱۲۳-۱۲۴، احمد بن ابی یعقوب یعقوبی، تاریخ الیعقوبی، ج۱، ص۲۳۸؛ محمد بن جریر طبری، تاریخ الأمم والملوک، ج۲، ص۲۵۶.</ref> و قصی در این [[جنگ]] به [[پیروزی]] رسید. [[خزاعه]] و [[بنی‌بکر]] [[احساس]] خطر کردند و مطمئن شدند که قصی، آنان را نیز از [[ولایت]] [[مکه]] منع خواهد کرد؛ همچنان که دیگران را از این کار منع کرده بود. پس از او کناره گرفتند و سپس با او به [[جنگ]] برخاستند. پس از [[جنگی]] سخت، دو طرف سرانجام به [[صلح]] تن در دادند و به [[حکمیت]] [[یعمر بن عوف]] از [[طایفه]] [[بکر]] [[رضایت]] دادند. [[یعمر بن عوف]] چنان [[داوری]] کرد که قصی برای [[خدمتگزاری]] [[کعبه]] و [[سرپرستی]] [[مکه]] از [[طایفه]] خزاعه برازنده‌تر است.
* بدین ترتیب [[مکه]] در [[اختیار]] قصی قرار گرفت و او [[ریاست]] کامل [[کعبه]] را به دست گرفت<ref>محمد بن جریر طبری، تاریخ الأمم والملوک، ج۲، ص۲۵۸؛ احمد بن ابی یعقوب یعقوبی، تاریخ الیعقوبی، ج۱، ص۲۳۸؛ ابن سعد، الطبقات الکبری، ج۱، ص۵۷.</ref>. قصی، [[قبایل]] متفرق [[قریش]] را گرد آورد و در [[مکه]] جای داد و امور رفادت (مهمانداری [[زائران]] [[کعبه]])، حجابت (دربانی و کلیدداری)، سدانت (خآدمی و پرده‌داری)، لواء (پرچمداری) و سقایت را به عهده گرفت<ref>ابن هشام، السیرة النبویه، ج۱، ص۱۲۵.</ref>. او [[کعبه]] را از نو ساخت و [[دار الندوه]] را برای انجام مشورت‌ها و اتخاذ تصمیمات عمده [[قریش]] تأسیس کرد<ref>ابن سعد، الطبقات الکبری، ج۱، ص۵۸.</ref>. پس از قصی، [[مناصب]] [[قریش]] بین بنی‌عبدمناف و بنی‌عبدالدار تقسیم شد<ref>ابن هشام، السیرة النبویه، ج۱، ص۱۳۲؛ ابن سعد، الطبقات الکبری، ج۱، ص۶۳؛ عزالدین ابن اثیر، الکامل فی التاریخ، ج۲، ص۲۲.</ref>. [[قریشیان]] رفته‌ رفته از [[دین]] آبا و اجدادی خود فاصله گرفتند و [[بت‌پرستی]] را پیشه خود ساختند؛ طوری که [[کعبه]]، پر شده بود از بت‌های [[قریش]] و دیگر [[قبایل]]. آنان در [[دین]] [[بدعت]] ورزیدند (به ویژه پس از حادثه [[اصحاب فیل]]) تا اینکه [[اسلام]] [[ظهور]] کرد و همه این [[بدعت‌ها]] را از بین برد.
* بدین ترتیب [[مکه]] در [[اختیار]] قصی قرار گرفت و او [[ریاست]] کامل [[کعبه]] را به دست گرفت<ref>محمد بن جریر طبری، تاریخ الأمم والملوک، ج۲، ص۲۵۸؛ احمد بن ابی یعقوب یعقوبی، تاریخ الیعقوبی، ج۱، ص۲۳۸؛ ابن سعد، الطبقات الکبری، ج۱، ص۵۷.</ref>. قصی، [[قبایل]] متفرق [[قریش]] را گرد آورد و در [[مکه]] جای داد و امور رفادت (مهمانداری [[زائران]] [[کعبه]])، حجابت (دربانی و کلیدداری)، سدانت (خادمی و پرده‌داری)، لواء (پرچمداری) و سقایت را به عهده گرفت<ref>ابن هشام، السیرة النبویه، ج۱، ص۱۲۵.</ref>. او [[کعبه]] را از نو ساخت و [[دار الندوه]] را برای انجام مشورت‌ها و اتخاذ تصمیمات عمده [[قریش]] تأسیس کرد<ref>ابن سعد، الطبقات الکبری، ج۱، ص۵۸.</ref>. پس از قصی، [[مناصب]] [[قریش]] بین بنی‌عبدمناف و بنی‌عبدالدار تقسیم شد<ref>ابن هشام، السیرة النبویه، ج۱، ص۱۳۲؛ ابن سعد، الطبقات الکبری، ج۱، ص۶۳؛ عزالدین ابن اثیر، الکامل فی التاریخ، ج۲، ص۲۲.</ref>. [[قریشیان]] رفته‌ رفته از [[دین]] آبا و اجدادی خود فاصله گرفتند و [[بت‌پرستی]] را پیشه خود ساختند؛ طوری که [[کعبه]]، پر شده بود از بت‌های [[قریش]] و دیگر [[قبایل]]. آنان در [[دین]] [[بدعت]] ورزیدند (به ویژه پس از حادثه [[اصحاب فیل]]) تا اینکه [[اسلام]] [[ظهور]] کرد و همه این [[بدعت‌ها]] را از بین برد.
* [[قریش]] برای خود، راه‌های تجاری را به [[شام]]، [[حبشه]]، [[یمن]] و [[عراق]] گشودند و در [[مکه]]، اجتماعات و بازارگاه‌هایی چون [[عکاظ]] بر پا کردند که بسیاری از [[قبایل]] نجد در آن شرکت می‌کردند<ref>زکریا بن محمد قزوینی، آثار البلاد و اخبار العباد، ص۸۵؛ محمد عبدالله ازرقی، اخبار مکه، ص۱۲۲۹.</ref>. [[مکه]] پس از [[بعثت پیامبر]] {{صل}} عرصه خشونت‌های بسیار سران و بعضی از [[مردم]] [[قریش]] علیه آن [[حضرت]] و [[اصحاب]] و یارانش شد. پس از [[هجرت]] [[رسول خدا]] {{صل}} به [[مدینه]] نیز جنگ‌های بسیاری علیه ایشان بر پا کردند؛ تا اینکه سرانجام در [[سال هشتم هجری]]، [[مکه]] به دست [[مسلمانان]] [[فتح]] شد و همه قریش [[اسلام]] [[اختیار]] کردند <ref>[[سید علی اکبر حسینی ایمنی|حسینی ایمنی، سید علی اکبر]]، [[قبایل عرب مکه (مقاله)|قبایل عرب مکه]]، [[فرهنگ‌نامه تاریخ زندگانی پیامبر اعظم ج۲ (کتاب)|فرهنگ‌نامه تاریخ زندگانی پیامبر اعظم]]، ج۲، ص:۲۲۲-۲۲۴.</ref>.
* [[قریش]] برای خود، راه‌های تجاری را به [[شام]]، [[حبشه]]، [[یمن]] و [[عراق]] گشودند و در [[مکه]]، اجتماعات و بازارگاه‌هایی چون [[عکاظ]] بر پا کردند که بسیاری از [[قبایل]] نجد در آن شرکت می‌کردند<ref>زکریا بن محمد قزوینی، آثار البلاد و اخبار العباد، ص۸۵؛ محمد عبدالله ازرقی، اخبار مکه، ص۱۲۲۹.</ref>. [[مکه]] پس از [[بعثت پیامبر]] {{صل}} عرصه خشونت‌های بسیار سران و بعضی از [[مردم]] [[قریش]] علیه آن [[حضرت]] و [[اصحاب]] و یارانش شد. پس از [[هجرت]] [[رسول خدا]] {{صل}} به [[مدینه]] نیز جنگ‌های بسیاری علیه ایشان بر پا کردند؛ تا اینکه سرانجام در [[سال هشتم هجری]]، [[مکه]] به دست [[مسلمانان]] [[فتح]] شد و همه قریش [[اسلام]] [[اختیار]] کردند <ref>[[سید علی اکبر حسینی ایمنی|حسینی ایمنی، سید علی اکبر]]، [[قبایل عرب مکه (مقاله)|قبایل عرب مکه]]، [[فرهنگ‌نامه تاریخ زندگانی پیامبر اعظم ج۲ (کتاب)|فرهنگ‌نامه تاریخ زندگانی پیامبر اعظم]]، ج۲، ص:۲۲۲-۲۲۴.</ref>.


نسخهٔ ‏۲۹ سپتامبر ۲۰۲۲، ساعت ۱۲:۱۷

قبایل عرب مکه از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود: قبایل عرب مکه در حدیث - قبایل عرب مکه در نهج البلاغه - قبایل عرب مکه در تاریخ اسلامی - پرسش‌های مرتبط

مقدمه

جُرهُم

خزاعه

کنانه

صوفه

آل صفوان

قریش

منابع

پانویس

  1. ↑ حسینی ایمنی، سید علی اکبر، قبایل عرب مکه، فرهنگ‌نامه تاریخ زندگانی پیامبر اعظم، ج۲، ص:۲۱۸.
  2. ↑ ابوقتیبه دینوری، اخبار الطوال، ص۸-۹.
  3. ↑ ابوقتیبه دینوری، اخبار الطوال، ص۹.
  4. ↑ البخاری، صحیح البخاری، ج۴، ص۱۳۷-۱۳۸؛ ابوبکر بیهقی، دلائل النبوه و معرفة احوال الصاحب الشریعه، ج۲، ص۴۹؛ ابن کثیر، البدایه و النهایه، ج۱، ص۱۵۵؛ ج۲، ص۱۸۴؛ محمد بن جریر طبری، تاریخ الأمم والملوک، ج۱، ص۲۵۶؛ ابن حنبل، مسند احمد، ج۱، ص۳۴۶.
  5. ↑ البخاری، صحیح البخاری، ج۴، ص۱۱۵؛ قلقشندی، نهایة الارب فی معرفة انساب العرب، ص۱۹۷.
  6. ↑ احمد بن ابی یعقوب یعقوبی، تاریخ الیعقوبی، ج۱، ص۲۲۲؛ ابن هشام، السیرة النبویه، ج۱، ص۱۱۳؛ ابوقتیبه دینوری، اخبار الطوال، ص۹؛ مطهر بن طاهر مقدسی، البدء و التاریخ، ص۱۲۴؛ ابن خلدون، تاریخ ابن خلدون، ج۲، ص۳۹۶.
  7. ↑ احمد بن ابی یعقوب یعقوبی، تاریخ الیعقوبی، ج۱، ص۲۲۲؛ ابن هشام، السیرة النبویه، ج۱، ص۱۱۳؛ ابوقتیبه دینوری، اخبار الطوال، ص۹؛ مطهر بن طاهر مقدسی، البدء و التاریخ، ص۱۲۴؛ ابن خلدون، تاریخ ابن خلدون، ج۲، ص۳۹۶.
  8. ↑ ابن هشام، السیرة النبویه، ج۱، ص۱۱۳؛ مطهر بن طاهر مقدسی، البدء و التاریخ، ص۱۲۵.
  9. ↑ ابن هشام، السیرة النبویه، ج۱، ص۱۱۳-۱۱۴؛ ابن خلدون، تاریخ ابن خلدون، ج۲، ص۳۹۷.
  10. ↑ قلقشندی، نهایة الارب فی معرفة انساب العرب، ص۱۹۸.
  11. ↑ حسینی ایمنی، سید علی اکبر، قبایل عرب مکه، فرهنگ‌نامه تاریخ زندگانی پیامبر اعظم، ج۲، ص:۲۱۸-۲۱۹.
  12. ↑ قلقشندی، نهایة الارب فی معرفة انساب العرب، ص۲۳۰ -۲۳۱.
  13. ↑ مطهر بن طاهر مقدسی، البدء و التاریخ، ص۱۲۶.
  14. ↑ احمد بن یحیی بلاذری، الانساب الاشراف، ج۱، ص۵۰.
  15. ↑ حسینی ایمنی، سید علی اکبر، قبایل عرب مکه، فرهنگ‌نامه تاریخ زندگانی پیامبر اعظم، ج۲، ص:۲۲۰.
  16. ↑ قلقشندی، نهایة الأرب فی معرفة أنساب العرب، ص۳۷۳؛ ابن خلدون، تاریخ ابن خلدون، ج۲، ص۳۸۳؛ احمد بن یحیی بلاذری، الانساب الاشراف، ج۱۱، ص۸۳.
  17. ↑ ابن خلدون، تاریخ ابن خلدون، ج۲، ص۳۹۷؛ ابن هشام، السیرة النبویه، ج۱، ص۱۱۳.
  18. ↑ ابن سعد، الطبقات الکبری، ج۱، ص۵۵.
  19. ↑ برادران مادری قصی که در قضاعه زندگی می‌کردند.
  20. ↑ ابن سعد، الطبقات الکبری، ج۱، ص۵۶.
  21. ↑ ابن خلدون، تاریخ ابن خلدون، ج۲، ص۴۰۰.
  22. ↑ حسینی ایمنی، سید علی اکبر، قبایل عرب مکه، فرهنگ‌نامه تاریخ زندگانی پیامبر اعظم، ج۲، ص:۲۲۰-۲۲۱.
  23. ↑ محمد بن جریر طبری، تاریخ الأمم والملوک، ج۲، ص۲۵۸؛ احمد بن ابی یعقوب یعقوبی، تاریخ الیعقوبی، ج۱، ص۲۳۸؛ ابن سعد، الطبقات الکبری، ج۱، ص۵۶.
  24. ↑ محمد بن جریر طبری، تاریخ الأمم والملوک، ج۲، ص۲۵۸؛ احمد بن ابی یعقوب یعقوبی، تاریخ الیعقوبی، ج۱، ص۲۳۸؛ ابن سعد، الطبقات الکبری، ج۱، ص۵۶؛ احمد بن یحیی بلاذری، الانساب الاشراف، ج۱۲، ص۳۶۳؛ ابن هشام، السیرة النبویه، ج۱، ص۱۱۹.
  25. ↑ ابن هشام، السیرة النبویه، ج۱، ص۱۲۰؛ ابن سعد، الطبقات الکبری، ج۱، ص۵۶.
  26. ↑ ابن عبد ربه، العقد الفرید، ج۳، ص۲۹۷؛ ابن هشام، السیرة النبویه، ج۱، ص۱۲۰.
  27. ↑ حسینی ایمنی، سید علی اکبر، قبایل عرب مکه، فرهنگ‌نامه تاریخ زندگانی پیامبر اعظم، ج۲، ص:۲۲۱-۲۲۲.
  28. ↑ ابن هشام، السیرة النبویه، ج۱، ص۱۲۰.
  29. ↑ ابن کثیر، البدایه و النهایه، ج۷، ص۲۰۶.
  30. ↑ ابن هشام، السیرة النبویه، ج۱، ص۱۲۰؛ ابن کثیر، البدایه و النهایه، ج۷، ص۲۰۶؛ ابن قتیبه، المعارف، ص۷۹.
  31. ↑ حسینی ایمنی، سید علی اکبر، قبایل عرب مکه، فرهنگ‌نامه تاریخ زندگانی پیامبر اعظم، ج۲، ص:۲۲۲.
  32. ↑ ابن سعد، الطبقات الکبری، ج۱، ص۵۶؛ ابن هشام، السیرة النبویه، ج۱، ص۱۲۳-۱۲۴، احمد بن ابی یعقوب یعقوبی، تاریخ الیعقوبی، ج۱، ص۲۳۸؛ محمد بن جریر طبری، تاریخ الأمم والملوک، ج۲، ص۲۵۶.
  33. ↑ ابن سعد، الطبقات الکبری، ج۱، ص۵۶؛ ابن هشام، السیرة النبویه، ج۱، ص۱۲۳-۱۲۴، احمد بن ابی یعقوب یعقوبی، تاریخ الیعقوبی، ج۱، ص۲۳۸؛ محمد بن جریر طبری، تاریخ الأمم والملوک، ج۲، ص۲۵۶.
  34. ↑ محمد بن جریر طبری، تاریخ الأمم والملوک، ج۲، ص۲۵۸؛ احمد بن ابی یعقوب یعقوبی، تاریخ الیعقوبی، ج۱، ص۲۳۸؛ ابن سعد، الطبقات الکبری، ج۱، ص۵۷.
  35. ↑ ابن هشام، السیرة النبویه، ج۱، ص۱۲۵.
  36. ↑ ابن سعد، الطبقات الکبری، ج۱، ص۵۸.
  37. ↑ ابن هشام، السیرة النبویه، ج۱، ص۱۳۲؛ ابن سعد، الطبقات الکبری، ج۱، ص۶۳؛ عزالدین ابن اثیر، الکامل فی التاریخ، ج۲، ص۲۲.
  38. ↑ زکریا بن محمد قزوینی، آثار البلاد و اخبار العباد، ص۸۵؛ محمد عبدالله ازرقی، اخبار مکه، ص۱۲۲۹.
  39. ↑ حسینی ایمنی، سید علی اکبر، قبایل عرب مکه، فرهنگ‌نامه تاریخ زندگانی پیامبر اعظم، ج۲، ص:۲۲۲-۲۲۴.
برگرفته از «https://fa.imamatpedia.com/w/index.php?title=قبایل_عرب_مکه&oldid=1136942»