حدیث یوم‌الدار: تفاوت میان نسخه‌ها
بدون خلاصۀ ویرایش |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
{{در دست ویرایش ۲|ماه=[[مهر]]|روز=[[۲۶]]|سال=[[۱۴۰۱]]|کاربر=Bahmani}} | {{در دست ویرایش ۲|ماه=[[مهر]]|روز=[[۲۶]]|سال=[[۱۴۰۱]]|کاربر=Bahmani}} | ||
{{مدخل مرتبط | موضوع مرتبط = اثبات امامت امام علی | عنوان مدخل = | مداخل مرتبط = [[حدیث یوم‌الدار در | {{مدخل مرتبط | موضوع مرتبط = اثبات امامت امام علی | عنوان مدخل = | مداخل مرتبط = [[حدیث یوم‌الدار در کلام اسلامی]] - [[حدیث یوم‌الدار در تاریخ اسلامی]] - [[حدیث یوم‌الدار در نگاه اهل سنت]] | پرسش مرتبط = }} | ||
متن [[حدیث]] [[یوم‌الدار]]: [[رسول اکرم]] {{صل}} درباره [[علی]] {{ع}} فرموده‌اند: {{متن حدیث|إِنَّ هَذَا أَخِی وَ وَصِیِّی وَ خَلِیفَتِی فِیکُمْ فَاسْمَعُوا لَهُ وَ أَطِیعُوهُ}} | متن [[حدیث]] [[یوم‌الدار]]: [[رسول اکرم]] {{صل}} درباره [[علی]] {{ع}} فرموده‌اند: {{متن حدیث|إِنَّ هَذَا أَخِی وَ وَصِیِّی وَ خَلِیفَتِی فِیکُمْ فَاسْمَعُوا لَهُ وَ أَطِیعُوهُ}} | ||
نسخهٔ ۱۸ اکتبر ۲۰۲۲، ساعت ۲۱:۵۲
 | این مقاله هماکنون در دست ویرایش است.
این برچسب در تاریخ ۲۶ مهر ۱۴۰۱ توسط کاربر:Bahmani برای جلوگیری از تعارض ویرایشی اینجا گذاشته شده است. اگر بیش از پنج روز از آخرین ویرایش مقاله میگذرد میتوانید برچسب را بردارید. در غیر این صورت، شکیبایی کرده و تغییری در مقاله ایجاد نکنید. |
این مدخل زیرشاخهٔ بحث اثبات امامت امام علی است. حدیث یوم‌الدار از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود: حدیث یوم‌الدار در کلام اسلامی - حدیث یوم‌الدار در تاریخ اسلامی - حدیث یوم‌الدار در نگاه اهل سنت - پرسش مرتبط نداردمتن حدیث یوم‌الدار: رسول اکرم (ص) درباره علی (ع) فرموده‌اند: «إِنَّ هَذَا أَخِی وَ وَصِیِّی وَ خَلِیفَتِی فِیکُمْ فَاسْمَعُوا لَهُ وَ أَطِیعُوهُ»
یوم الدار
بعد از نزول آیه ﴿وَأَنْذِرْ عَشِيرَتَكَ الْأَقْرَبِينَ﴾[۱] خداوند به پیامبر (ص) فرمان می‌دهد خویشان و نزدیکانش را هشدار دهد و به اسلام بخواند. پیامبر برای انجام این مأموریت الهی، حدود چهل نفر از اولاد عبدالمطلب را به خانۀ خود، یا خانۀ ابوطالب دعوت کرد و غذایی برایشان فراهم ساخت؛ اما به دلایلی توفیق نیافت از رسالت خویش سخن بگوید. به ناچار شب بعد نیز آنان را دعوت کرد. این بار موفق شد و میهمانان را پس از غذا، انذار کرد و فرمود: "ای فرزندان عبدالمطلب! من مأمورم شما را انذار کنم و بشارت دهم: اسلام آورید و فرمانم بَرید تا راهنمایی شوید!" آنگاه از آنان یاری‌طلبید و سه بار فرمود: "هر کس یاری‌ام کند، برادر و وصی و خلیفه من خواهد بود". ولی هر بار فقط علی بن ابی طالب (ع) برمی‌خاست و اعلام آمادگی می‌کرد. سرانجام پیامبر (ص) به علی (ع) اشاره کرد و فرمود: «این، برادر و وارث و وصی و وزیر و خلیفه من در میان شما است. به سخنش گوش دهید و فرمانش بَرید!»[۲].[۳]
اعتبار و سند حدیث یوم الانذار
این حدیث از جهت اعتبار سند و مقبولیت نزد شیعه و سنی از جایگاه والایی برخوردار است یعنی علاوه بر اینکه دانشمندان امامیه آن را مورد اعتماد قرارداده‌اند. بسیاری از ائمّه و حفاظ حدیث از فریقین آن را روایت کرده‌اند و بدون هیچ‌گونه ایراد یا توقّفی در صحت سند، آن را در صحاح و مسانید خود درج نموده‌اند. تاریخ‌نگاران بزرگ نیز آن را صحیح و مورد قبول دانسته و جزء مسلّمات ذکر کرده و شعرا هم آن را در قالب شعر در آورده‌اند[۴]. با این حال برخی به سند این حدیث اشکال کرده و علاوه بر تضعیف سند مدعی کذب و مجعول بودن حدیث نزد حدیث شناسان شده و می‌گویند در منابع معتبر نیامده است[۵].
لکن ادعای ضعف سند، قابل قبول نیست زیرا: حدیث یوم الدار با بیش از ۱۲ طریق در منابع معتبر اهل سنت ذکر شده که بسیاری از طرق آن به صراحت تصحیح و یا تلقی به قبول شده است و نسبتی که به حدیث شناسان در مجعول دانستن حدیث داده‌اند نیز کذب محض است. با وجود ذکر حدیث در منابع معتبر، ادعای نبودن حدیث در کتب معتبر نیز دروغ است[۶].
اعتبار و سند حدیث یوم الانذار
این حدیث از جهت اعتبار سند و مقبولیت نزد شیعه و سنی از جایگاه والایی برخوردار است یعنی علاوه بر اینکه دانشمندان امامیه آن را مورد اعتماد قرارداده‌اند. بسیاری از ائمّه و حفاظ حدیث از فریقین آن را روایت کرده‌اند و در صحاح و مسانید خود درج نموده‌اند. افراد دیگری از بزرگان حفاظ و ائمّه حدیث حدیث را ملاحظه نموده و بدون هیچ‌گونه ایراد یا توقّفی در صحت سند آن را تلقّی به قبول کرده‌اند. تاریخ‌نگاران بزرگ نیز آن را صحیح و مورد قبول دانسته و جزء مسلّمات ذکر کرده، شعرا هم آن را در قالب شعر در آورده‌اند[۷].
حدیث یوم الانذار در میان دانشمندان شیعه و سنی از مقبولیت و اعتبار والائی برخوردار است با این حال افرادی مانند ابن تیمیه و برخی از پیروان او به سند این حدیث اشکال کرده‌اند وی علاوه بر تضعیف سند مدعی کذب و مجعول بودن حدیث نزد حدیث شناسان شده و می‌گوید در منابع معتبر نیامده است[۸].
در پاسخ گفته شده است، ادعای ضعف سند که به خاطر وجود "عبد الغفار بن قاسم بن فهد" معروف به "ابو مریم کوفی" است، قابل قبول نیست زیرا:
- تضعیف او معارض با توثیقاتی است که در منابع رجالی اهل سنت آمده است. مضافا بر اینکه تنها وجه ضعف او آن است که محب امیرالمؤمنین (ع) است و حال آنکه محبت امیرالمؤمنین (ع) بر اساس قواعد پذیرفته شده در علم حدیث نمی‌تواند موجب ضعف راوی باشد.
- حدیث یوم الدار با بیش از ۱۲ طریق در منابع معتبر اهل سنت ذکر شده که بسیاری از طرق آن به صراحت تصحیح و یا تلقی به قبول شده است. و اما نسبتی که به حدیث‌شناسان در مجعول دانستن حدیث داده نیز کذب محض است و غیر از خودش چنین ادعائی دیده نشده است. با وجود ذکر حدیث در منابع معتبر، ادعای نبودن حدیث در کتب معتبر نیز دروغ است. تذکر این نکته لازم است که شیوه ابن تیمیه در برخورد و مواجهه با احادیث مربوط به امیرالمؤمنین (ع) حتی از سوی پیروان او هم مورد نقد جدی است به گونه‌ای که سخنان ابن تیمیه و داوری‌های او را از اعتبار ساقط می‌سازد[۹].
دلالت حدیث یوم‌الدار
منابع
پانویس
- ↑ «و نزدیک‌ترین خویشاوندانت را بیم ده!» سوره شعراء، آیه ۲۱۴.
- ↑ «فَأَیُّکُمْ یُوَازِرُنِی عَلَی هَذَا اَلْأَمْرِ عَلَی أَنْ یَکُونَ أَخِی وَ وَصِیِّی وَ خَلِیفَتِی فِیکُمْ»؛ «إِنَّ هَذَا أَخِی وَ وَصِیی وَ خَلِیفَتِی فِیکُمْ فَاسْمَعُوا لَهُ وَأَطِیعُوا»؛ ابن شهرآشوب، المناقب، ج ۱، ص ۳۰۶؛ اعیان الشیعة، ج ۱، ص ۲۳۲- ۲۳۰.
- ↑ ر. ک: فرهنگ شیعه، ص ۴۶.
- ↑ علامه امینی در الغدیر، ج ۲، ص ۲۷۸ نقل‌های گوناگون حدیث را از منابع معتبر اهل سنت ذکر نموده و درباره نقل طبری در کتاب تاریخ می‌گوید: این حدیث را ابو جعفر اسکافی متکلم معتزلی بغدادی متوفی ۲۴۰ در کتاب خود به نام نقض العثمانیه نقل کرده است و گفته است که این خبر صحیح است، و نیز فقیه برهان الدین در کتاب انباء نجباء الأبناء و ابن اثیر در کامل و ابوالفداء عمادالدین دمشقی در تاریخ خود و شهاب الدین خفاجی در شرح شفا که متعلق به قاضی عیاض است، آورده است و در لمحات، ج۱، ص۳۹۳ که حدیث از ۱۲ طریق نقل شده است. سید شرف الدین هم در کتاب المراجعات نامه ۲۰ و۲۱ را به بیان اعتبار حدیث یوم الدار در منابع اصیل و قابل اعتنا در میان اهل سنت اختصاص داده است.
- ↑ ر. ک: زهادت، عبدالمجید، معارف و عقاید ۵.
- ↑ ر. ک: زهادت، عبدالمجید، معارف و عقاید ۵.
- ↑ علامه امینی در الغدیر، ج ۲، ص ۲۷۸ نقل‌های گوناگون حدیث را از منابع معتبر اهل سنت ذکر نموده و درباره نقل طبری در کتاب تاریخ می‌گوید: این حدیث را ابو جعفر اسکافی متکلم معتزلی بغدادی متوفی ۲۴۰ در کتاب خود به نام نقض العثمانیه نقل کرده است و گفته است که این خبر صحیح است، و نیز فقیه برهان الدین در کتاب انباء نجباء الأبناء و ابن اثیر در کامل و ابوالفداء عمادالدین دمشقی در تاریخ خود و شهاب الدین خفاجی در شرح شفا که متعلق به قاضی عیاض است، آورده است و در لمحات، ج۱، ص۳۹۳ که حدیث از ۱۲ طریق نقل شده است. سید شرف الدین هم در کتاب المراجعات نامه ۲۰ و۲۱ را به بیان اعتبار حدیث یوم الدار در منابع اصیل و قابل اعتنا در میان اهل سنت اختصاص داده است.
- ↑ ر.ک: زهادت، عبدالمجید، معارف و عقاید ۵.
- ↑ ر.ک: زهادت، عبدالمجید، معارف و عقاید ۵.