|
|
| خط ۱: |
خط ۱: |
| {{خرد}}
| | #تغییرمسیر [[وحی پیامبرانه]] |
| {{علم معصوم}}
| |
| <div style="padding: 0.0em 0em 0.0em;">
| |
| : <div style="background-color: rgb(252, 252, 233); text-align:center; font-size: 85%; font-weight: normal;">اين مدخل از زیرشاخه‌های بحث '''[[وحی]]''' است. "'''وحی تشریعی'''" از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود:</div>
| |
| <div style="padding: 0.0em 0em 0.0em;">
| |
| : <div style="background-color: rgb(255, 245, 227); text-align:center; font-size: 85%; font-weight: normal;">[[وحی تشریعی در قرآن]] | [[وحی تشریعی در حدیث]] | [[وحی تشریعی در کلام اسلامی]] | [[وحی تشریعی در فلسفه اسلامی]] | [[وحی تشریعی در عرفان اسلامی]] | [[وحی تشریعی از دیدگاه برون‌دینی]]</div>
| |
| <div style="padding: 0.0em 0em 0.0em;">
| |
| : <div style="background-color: rgb(206,242, 299); text-align:center; font-size: 85%; font-weight: normal;">در این باره، تعداد بسیاری از پرسش‌های عمومی و مصداقی مرتبط، وجود دارند که در مدخل '''[[وحی (پرسش)]]''' قابل دسترسی خواهند بود.</div>
| |
| <div style="padding: 0.4em 0em 0.0em;">
| |
| | |
| '''[[وحی]]''' در لغت به معنای [[آگاهانیدن]] یا [[سخن پنهانی]] و در اصطلاح علوم اسلامی به معنای ارسال [[پیام]] از سوی خداوند به [[پیامبران]] است.
| |
| | |
| | |
| ==مقدمه==
| |
| *وحی تشریعی یا [[وحی رسالی]] یا [[وحی نبوی]]، پایه و اساس [[دین]] و مرز بین [[معرفت دینی]] و اندیشه‌های ساخته فکر بشر است. هجوم شبهه‌ها به [[قرآن کریم]] گسترش یافته تا اساس و ساختار دین اسلام را سست و بی‌پایه و بشری معرفی کنند. پیشینه [[وحی]] و [[نبوت]] با تمدن بشری همزمان است؛ چرا که هیچ امتی بی‌پیامبر نبوده است. {{عربی|اندازه=150%|﴿{{متن قرآن|وَ إِنْ مِنْ أُمَّةٍ إِلاَّ خَلا فيها نَذيرٌ}}﴾}} ملت‌ها و ادیان مختلفی حتی پیش از اسلام با کلمه [[وحی]] و معنای آن آشنا بوده‌اند:{{عربی|اندازه=150%|﴿{{متن قرآن|إِنَّا أَوْحَيْنا إِلَيْكَ كَما أَوْحَيْنا إِلى نُوحٍ وَ النَّبِيِّينَ مِنْ بَعْدِه}}﴾}} <ref>ما به تو همان‌گونه وحی فرستادیم که به نوح و پیامبران پس از وی؛ سوره نساء، آیه:۱۶۳.</ref>.
| |
| | |
| ==اقسام وحی تشریعی==
| |
| *{{عربی|اندازه=150%|﴿{{متن قرآن|وَمَا كَانَ لِبَشَرٍ أَن يُكَلِّمَهُ اللَّهُ إِلاَّ وَحْيًا أَوْ مِن وَرَاء حِجَابٍ أَوْ يُرْسِلَ رَسُولا فَيُوحِيَ بِإِذْنِهِ مَا يَشَاء إِنَّهُ عَلِيٌّ حَكِيمٌ}}﴾}}<ref>و هیچ بشری نسزد که خداوند با او سخن گوید مگر با وحی یا از فراسوی پرده‌ای یا فرستاده‌ای فرستد که به اذن او آنچه می‌خواهد وحی کند؛ بی‌گمان او فرازمندی فرزانه است؛ سوره شوری، آیه:۵۱.</ref>.
| |
| :۱. '''سخن گفتن مستقیم با خدا''': [[وحی]] مستقیم همان قسمی است که حالت بیهوشی و سنگینی بر [[پیامبر اکرم|رسول خدا]] {{صل}} عارض می‌شد. [[امام صادق]]{{ع}}. حالت غشوه وقتی عارض می‌شد که بین خدا و [[پیامبر]] واسطه‌ای نبود
| |
| *در این قسم معنا و مقصود به طور مستقیم و بدون واسطه [[فرشته]] وحی و واسطه دیگری بر قلب [[پیامبر]] القاء شده است. از برخی آیات استفاده می‌شود [[پیامبر اکرم|رسول خدا]] تمام قرآن را به طور مستقیم از خدای متعال دریافت نموده است: {{عربی|اندازه=150%|﴿{{متن قرآن|وَ إِنَّكَ لَتُلَقَّى الْقُرْآنَ مِنْ لَدُنْ حَكيمٍ عَليمٍ}}﴾}} و: {{عربی|اندازه=150%|﴿{{متن قرآن|إِنَّا سَنُلْقي عَلَيْكَ قَوْلاً ثَقيلاً}}﴾}}. به هرحال وحی مستقیم، بالاترین نوع ارتباط [[انبیا]] با مبدأ عالم هستی است، مانند: عروج نبی مکرم اسلام {{عربی|اندازه=150%|﴿{{متن قرآن|ثُمَّ دَنا فَتَدَلَّى * فَكانَ قابَ قَوْسَيْنِ أَوْ أَدْنى}}﴾}} {{عربی|اندازه=150%|﴿{{متن قرآن|فَأَوْحى إِلى عَبْدِهِ ما أَوْحى}}﴾}} <ref> [[رحمت‌الله احمدی|احمدی، رحمت‌الله]]، [[پدیده وحی از دیدگاه علامه طباطبایی (کتاب)|پدیده وحی از دیدگاه علامه طباطبایی]]، ص ۱۹۲-۱۹۴.</ref>.
| |
| *گاهی از این قسم وحی به "[[الهام]]" نیز تعبیر می‌شود. همچنین برخی "رؤیای صادقه" [[انبیا]] را از همین قسم دانسته‌اند <ref> [[حسین علوی مهر|علوی مهر، حسین]]، [[مسئله وحی و پاسخ به شبهات آن (کتاب)|مسئله وحی و پاسخ به شبهات آن]]، ص ۹۲.</ref>.
| |
| :۲. '''سخن گفتن خدا با [[پیامبر]] از پس پرده''': بدان معنا که خداوند از طریق امواج صوتی خاص با پیامبرش سخن می‌گوید که از دیگران مخفی و پنهان است. یا پیامبرش سخن را می‌شنود، همچون سخنانی که از پشت پرده شنیده می‌شود <ref> [[رحمت‌الله احمدی|احمدی، رحمت‌الله]]، [[پدیده وحی از دیدگاه علامه طباطبایی (کتاب)|پدیده وحی از دیدگاه علامه طباطبایی]]، ص ۱۹۵.</ref>.
| |
| *منظور از پشت پرده این است که سخنی شنیده می‌شود؛ ولی صاحب صدا دیده نمی‌شود. همانطور که خداوند از درخت با [[حضرت موسی]]{{ع}} سخن می‌گفت: و این از ویژگی‌های [[حضرت موسی]]{{ع}} بوده. {{عربی|اندازه=150%|﴿{{متن قرآن|قالَ يا مُوسى إِنِّي اصْطَفَيْتُكَ عَلَى النَّاسِ بِرِسالاتي وَ بِكَلامي}}﴾}}<ref>فرمود: ای موسی! بی‌گمان من با پیام‌هایم و با سخنم تو را بر مردم برگزیده‌ام پس آنچه به تو داده‌ام بگیر و از سپاسگزاران باش!؛ سوره اعراف، آیه:۱۴۴.</ref> در توصیف حجاب گفته شده است: "حجاب همان واسطه است اما این واسطه خودش [[وحی]] نمی‌کند؛ مانند [[فرشته وحی]]" <ref> [[علامه طباطبایی]]، المیزان، ج۱۸، ص:۷۴.</ref><ref> [[حسین علوی مهر|علوی مهر، حسین]]، [[مسئله وحی و پاسخ به شبهات آن (کتاب)|مسئله وحی و پاسخ به شبهات آن]]، ص ۹۲ و ۹۳.</ref>. [[وحی]] در خواب نیز از این قسم دانسته شده است<ref> [[علامه طباطبایی]]، المیزان، ج۱۸، ص:۷۴.</ref>
| |
| :۳. '''ارسال [[فرشته]]''': منظور از رسول، [[جبرئیل]] "فرشته وحی" است. مبدأ [[وحی]] در اصل خداوند است؛ ولی به اذن خداوند، جبرئیل واسطه شده و [[وحی]] را به [[پیامبر]] نازل می‌کند{{عربی|اندازه=150%|﴿{{متن قرآن|نَزَلَ بِهِ الرُّوحُ الأَمِينُ عَلَى قَلْبِكَ}}﴾}}<ref>که روح الامین آن را فرود آورده است بر دلت، تا از بیم‌دهندگان باشی؛ سوره شعراء، آیه ۱۹۳ - ۱۹۴.</ref>
| |
| :#گاه فرشته به‌صورت انسانی زیبا برای [[پیامبر]] تمثل می‌یافت.
| |
| :#گاهی فرشته، [[وحی]] را در قلب [[پیامبر]] القاء می‌کرد.
| |
| :#گاه نیز [[پیامبر اکرم|پیامبر اسلام]] {{صل}} جبرئیل را به صورت اصلی خود مشاهده می‌کرد.
| |
| :#برخی نیز معتقدند که روح و باطن [[پیامبر]] با [[روح القدس]] ارتباط برقرار می‌کند <ref> [[حسین علوی مهر|علوی مهر، حسین]]، [[مسئله وحی و پاسخ به شبهات آن (کتاب)|مسئله وحی و پاسخ به شبهات آن]]، ص ۹۴ و ۹۵.</ref>.
| |
| *در آیه {{عربی|اندازه=150%|﴿{{متن قرآن|وَمَا كَانَ لِبَشَرٍ أَن يُكَلِّمَهُ اللَّهُ إِلاَّ وَحْيًا أَوْ مِن وَرَاء حِجَابٍ أَوْ يُرْسِلَ رَسُولا فَيُوحِيَ بِإِذْنِهِ مَا يَشَاء إِنَّهُ عَلِيٌّ حَكِيمٌ}}﴾}}<ref>و هیچ بشری نسزد که خداوند با او سخن گوید مگر با وحی یا از فراسوی پرده‌ای یا فرستاده‌ای فرستد که به اذن او آنچه می‌خواهد وحی کند؛ بی‌گمان او فرازمندی فرزانه است؛ سوره شوری، آیه:۵۱.</ref> اینکه بعضی از مفسرین، [[رسول]] را، [[پیامبر اکرم|رسول خدا]] می‌دانند که [[وحی]] را به مردم می‌رسانده درست نیست. چون [[رسول خدا]] پیام خدا را به مردم ابلاغ می‌کند، نه [[وحی]] را و معقول نیست که تبلیغ را [[وحی]] بخوانند. از آنجا که مبدأ [[وحی]] در تمامی این اقسام، خدای متعال است لذا می‌توان [[وحی]] را به طور مطلق به خدای سبحان نسبت داد. جمله {{عربی|اندازه=150%|﴿{{متن قرآن|إِنَّهُ عَلِيٌّ حَكِيمٌ}}﴾}} در انتهای آیه، تعلیلی است برای مضمون آیه شریفه. یعنی خدای تعالی به خاطر علو مقامی که از خلق دارد، بزرگ‌تر از آن است که مانند گفتگوی مخلوقات با خلق خود گفت‌وگو کند، و به خاطر حکمتش، راه [[وحی]] را برای سخن گفتن با خلق اختیار کرده. از آنجا که عقل همانطور که گاهی راه را نشان می‌دهد، گاهی هم به خطا می‌رود و به همین جهت خدای سبحان طریق [[وحی]] را برگزیده که از هر خطایی مصون است<ref> [[علامه طباطبایی]]، المیزان، ج۱۸، ص:۷۴</ref><ref> [[رحمت‌الله احمدی|احمدی، رحمت‌الله]]، [[پدیده وحی از دیدگاه علامه طباطبایی (کتاب)|پدیده وحی از دیدگاه علامه طباطبایی]]، ص ۱۹۷-۱۹۹.</ref>.
| |
| | |
| ==تقسیم دیگری در مورد [[وحی]]==
| |
| #'''[[وحی]] گفتاری "زبانی"''': خداوند یا پیک [[وحی]] پیام خاصی را به‌صورت گزاره‌ها و جملات معنادار بر پیامبرش القاء می‌کند. گاهی تأکید بر محتوا می‌شود؛ مانند احادیث قدسی و گاهی تاکید بر الفاظ و محتواست؛ مانند قرآن کریم و گاهی به صورت مکتوب ارائه می‌شود؛ مانند الواح موسی.
| |
| #'''[[وحی]] افعالی''': در این‌گونه از [[وحی]]، پیام وجود ندارد بلکه منظور از آن مثلاً تجلی ظهور خدا برای انسان‌ها در عیسی مسیح{{ع}} است که مسلمانان آن را نمی‌پذیرند.
| |
| | |
| ==ساختار [[وحی]] نبوی==
| |
| *[[وحی]] نبوی سه پایه اصلی دارد:
| |
| :'''الف.''' مبدأ فاعلی یا همان وحی‌کننده که به همه هستی آگاهی دارد یعنی خداوند: {{عربی|اندازه=150%|﴿{{متن قرآن|اتَّبِعْ ما أُوحِيَ إِلَيْكَ مِنْ رَبِّكَ}}﴾}}<ref>از آنچه به تو از سوی پروردگارت وحی می‌شود پیروی کن!؛ سوره انعام، آیه:۱۰۶.</ref>، {{عربی|اندازه=150%|﴿{{متن قرآن|بِإِذْنِ اللَّهِ}}﴾}}.
| |
| :'''ب.''' مبدأ فاعلی یا دریافت‌کننده [[وحی]] که قلب [[پیامبر]] باشد {{عربی|اندازه=150%|﴿{{متن قرآن|عَلى قَلْبِكَ}}﴾}}.
| |
| :'''ج.''' متن [[وحی]] که آیات کلام خداوند و قرآن عربی است. {{عربی|اندازه=150%|﴿{{متن قرآن|نَزَّلَهُ}}﴾}}نزله "قرآن – واسطه: {{عربی|اندازه=150%|﴿{{متن قرآن|لِجِبْريلَ}}﴾}}، است <ref> [[مسئله وحی و پاسخ به شبهات آن (کتاب)|مسئله وحی و پاسخ به شبهات آن]] ص ۱۰۶ و ۱۰۷.</ref>.
| |
| | |
| ==آیا [[پیامبران]] در امر [[وحی]] تردید داشتند؟==
| |
| | |
| ==منابع==
| |
| {{ستون-شروع|2}}
| |
| * [[پرونده:11450.JPG|22px]] [[حسین علوی مهر|علوی مهر، حسین]]، [[مسئله وحی و پاسخ به شبهات آن (کتاب)|'''مسئله وحی و پاسخ به شبهات آن''']]؛
| |
| * [[پرونده:11446.jpg|22px]] [[رحمت‌الله احمدی|احمدی، رحمت‌الله]]، [[پدیده وحی از دیدگاه علامه طباطبایی (کتاب)|'''پدیده وحی از دیدگاه علامه طباطبایی''']]؛
| |
| {{پایان}}
| |
| | |
| == جستارهای وابسته ==
| |
| {{پرسش‌های وابسته}}
| |
| {{ستون-شروع|7}}
| |
| * [[وحی در قرآن]]
| |
| * [[وحی در حدیث]]
| |
| * [[وحی در کلام اسلامی]]
| |
| * [[وحی در حکمت اسلامی]]
| |
| * [[وحی در عرفان اسلامی]]
| |
| * [[وحی از دیدگاه برون‌دینی]]
| |
| * [[ارتباط رسول با پروردگار]]
| |
| * [[اشراق]]
| |
| * [[الهام]]
| |
| * [[انکشاف]]
| |
| * [[پدیدارگری]]
| |
| * [[تجلی]]
| |
| * [[تجلیگری]]
| |
| * [[تنزیل]]
| |
| * [[سمع]]
| |
| * [[کشف]]
| |
| * [[شهود]]
| |
| * [[مکاشفه]]
| |
| * [[نص]]
| |
| * [[نقل]]
| |
| * [[القای الهی]]
| |
| * [[وحی الهی]]
| |
| * [[وحی به اسباط]]
| |
| * [[وحی تشریعی]]
| |
| * [[وحی تکوینی]]
| |
| * [[وحی تبلیغی]]
| |
| * [[احادیث قدسی]]
| |
| * [[اساس شرایع]]
| |
| * [[القای وحی]]
| |
| * [[القائات شیطانی]]
| |
| * [[اولیای وحی الهی]]
| |
| * [[تجربه روحی خواب مصنوعی]]
| |
| * [[جبرئیل]]
| |
| * [[ضرورت وحی]]
| |
| * [[عصر وحی]]
| |
| * [[عصمت وحی]]
| |
| * [[قوام رسالت]]
| |
| * [[کاتبان وحی]]
| |
| * [[کلام خفی]]
| |
| * [[محتوای وحی]]
| |
| * [[مرحله اخذ وحی]]
| |
| * [[مرحله تبلیغ وحی]]
| |
| * [[مرحله حفظ وحی]]
| |
| * [[نزول جبرئیل]]
| |
| * [[وحی غیرمباشری]]
| |
| * [[وحی مباشری]]
| |
| * [[احادیث وحی]]
| |
| * [[امکان وحی]]
| |
| * [[انقطاع وحی]]
| |
| * [[کاتبان وحی]]
| |
| * [[انكار وحی]]
| |
| * [[دوره فترت وحی]]
| |
| * [[زبان وحی]]
| |
| * [[صوت وحی]]
| |
| * [[فرشته وحی]]
| |
| * [[مواقع وحی]]
| |
| * [[نزول وحی]]
| |
| * [[حدیث ورقة بن نوفل]]
| |
| * [[حقیقت وحی]]
| |
| * [[خواب مصنوعی]]
| |
| * [[کتابت قرآن]]
| |
| * [[نزول قرآن]]
| |
| * [[تجربه دینی]]
| |
| {{پایان}}
| |
| {{پایان}}
| |
| | |
| =='''[[:رده:آثار وحی و الهام|منبع‌شناسی جامع وحی و الهام]]'''==
| |
| {{پرسش‌های وابسته}}
| |
| {{ستون-شروع|3}}
| |
| * [[:رده:کتاب‌شناسی کتاب‌های وحی و الهام|کتاب‌شناسی وحی و الهام]]؛
| |
| * [[:رده:مقاله‌شناسی مقاله‌های وحی و الهام|مقاله‌شناسی وحی و الهام]]؛
| |
| * [[:رده:پایان‌نامه‌شناسی پایان‌نامه‌های وحی و الهام|پایان‌نامه‌شناسی وحی و الهام]].
| |
| {{پایان}}
| |
| {{پایان}}
| |
| | |
| {{نبوت شناسی}}
| |
| | |
| ==پانویس==
| |
| {{یادآوری پانویس}}
| |
| {{پانویس2}}
| |
| | |
| [[رده:مدخل‌های درجه دو دانشنامه]]
| |
| [[رده:مجاری علم لدنی امام]]
| |
| [[رده:وحی و الهام]]
| |
| [[رده:وحی]]
| |
| [[رده:وحی تشریعی]] | |
