بحث:دعای ندبه: تفاوت میان نسخه‌ها

Page contents not supported in other languages.
از امامت‌پدیا، دانشنامهٔ امامت و ولایت
جز (جایگزینی متن - 'شبه جزیره عربستان' به 'شبه جزیره عربستان')
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۱: خط ۱:
==نویسنده: آقای قاضی زاده==
'''[[دعای ندبه]]''' از دعاهایی است که در صبح [[جمعه]] در استغاثه و ندبه نسبت به [[امام مهدی|حضرت مهدی]]{{ع}} خوانده می‌شود<ref>[[جواد محدثی|محدثی، جواد]]، [[فرهنگ غدیر (کتاب)|فرهنگ غدیر]]، ص۲۵۹.</ref>.
'''[[دعای ندبه]]''' از دعاهایی است که در صبح [[جمعه]] در استغاثه و ندبه نسبت به [[امام مهدی|حضرت مهدی]]{{ع}} خوانده می‌شود<ref>[[جواد محدثی|محدثی، جواد]]، [[فرهنگ غدیر (کتاب)|فرهنگ غدیر]]، ص۲۵۹.</ref>.



نسخهٔ ‏۷ دسامبر ۲۰۲۲، ساعت ۱۱:۱۹

دعای ندبه از دعاهایی است که در صبح جمعه در استغاثه و ندبه نسبت به حضرت مهدی(ع) خوانده می‌شود[۱].

مقدمه

فرازهای دعا

دعای ندبه در موعودنامه

دعای ندبه در ادعیه و زیارات مهدوی

سند دعای ندبه

دعای ندبه در یک نگاه

۱. آداب دعا «  الْحَمْدُ لِلَّهِ رَبِّ الْعالَمِين‏،...وَ سَلَّمَ تَسْلِيما»؛ در آداب دعا بیان شده است که با نام خداوند و تحمید و تمجید او و صلوات بر محمد(ص) و آل او انجام گیرد که این امر، در این دعا، به زیبایی به چشم می‌‌خورد[۲۰].

۲. سپاس به درگاه الهی برای نعمت بزرگ وحی و نبوت و ولایت و امامت «  اللَّهُمَّ لَكَ الْحَمْد... وَ الْوَسِيلَةَ إِلَى رِضْوَانِك‏».

۳. ضرورت وحی و نبوت و خالی نبودن زمین از حجت « فَبَعْضٌ أَسْكَنْتَه‏.... فَنَتَّبِعَ آياتِكَ مِنْ قَبْلِ أَنْ نَذِلَّ وَ نَخْزى‏ ». در این بخشِ از دعا، به پیامبران بزرگ الهی که صاحب دین و شریعت بودند با برشمردن برخی از ویژگی‌هایشان اشاره شده است.

  1. هر کدام از اینان صاحب شریعت بودند.
  2. خداوند برای هر یک از آنها جانشینانی را قرار داد تا هر کدام بر اساس زمان تعیین شده، از آن دین نگهبانی کنند.
  3. دلیل اینکه زمین هرگز از حجت خالی نیست، موارد زیر است:
    1. دین پابرجا و استوار بماند؛
    2. حجت بر بندگان تمام باشد؛
    3. حق از بین نرود و باطل بر اهل آن دین غلبه نکند؛
    4. هیچ کس بهانه‌ای نداشته باشد که بگوید چرا پیامبری برایمان نفرستادی که ما را انذار کند! و راهنمایی برایمان قرار ندادی! که در نتیجه از آیات تو پیروی می‌‌کردیم و خوار و ذلیل نمی‌شدیم![۲۷].
  • با وجود سنت استمرار حجت و هادی در هر زمان، حجت بر همه تمام است و مردم می‌‌توانند از هدایت‌های او بهرمند شوند و در صورت عدم دست‌رسی، باز هم می‌‌توانند همانند خورشید پشت ابر از پرتو هدایت‌های او استفاده کنند.

۴. شریعت خاتم انبیا، حضرت محمد(ص). « إِلَى أَنِ انْتَهَيْتَ بِالْأَمْرِ إِلَى حَبِيبِكَ وَ نَجِيبِكَ مُحَمَّدٍ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِه‏،... وَ مَنْ دَخَلَهُ كانَ آمِناً». دین اسلام به عنوان آخرین و کامل‌ترین دین از سوی خداوند بر خاتم انبیا، حضرت محمد(ص)، برای جن و انس فرستاده شد و سرانجام بر همه دین‌ها غلبه پیدا خواهد کرد و دین واحد جهانی خواهد شد![۲۸][۲۹].

۵. اهل بیت طاهرین پیامبر خدا(ع). «فَقُلْتَ: إِنَّما يُرِيدُ اللَّهُ .... وَ الْمَسْلَكَ إِلَى رِضْوَانِك‏ ». در این فراز از دعا، عصمت اهل بیت(ع) با ذکر آیه سی وسوم از سوره احزاب، تاکید می‌‌گردد، سپس وظیفه امت در برابر آنان و سرِّ این وظیفه و فلسفه وجودی آن بیان می‌‌شود[۳۰].

  1. در آیات قبل و بعدِ این آیه (آیات ۲۸ تا ۳۴ این سوره) زبان آیه، زبان تکلیف و درخواست شدید است و به عبارت دیگر "فعل انسان" و تکلیف شدید همسران رسول خدا مطرح شده است، درحالی که در این آیه از "فعل خدا" سخن به میان آمده و زبان آیه، زبان امتنان و اعطا است نه زبان درخواست[۳۲].
  2. با بیان روشن در روایت‌های زیادی که در منابع شیعه و اهل سنت وجود دارد؛ اولاً، این بخش از آیه شریفه دارای شأن نزول مستقلی است و ثانیاً، مراد از اهل بیت(ع) در اینجا افراد ویژه‌ای هستند، همچنین با صراحت کامل بیان شده که همسران پیامبر مصداق این آیه نیستند؛ در ادامه به این روایات اشاره خواهد شد[۳۳].

۶. ولایت و امامت امیر المؤمنین علی بن ابی طالب(ع) و فضائل و مناقب ایشان (« فَلَمَّا انْقَضَتْ أَيَّامُهُ أَقَامَ وَلِيَّهُ عَلِيَّ بْنَ أَبِي طَالِبٍ صَلَوَاتُكَ عَلَيْهِمَا وَ آلِهِمَا هَادِيا... وَ لَمَّا قَضَى نَحْبَهُ وَ قَتَلَهُ أَشْقَى الْآخِرِينَ، يَتْبَعُ أَشْقَى الْأَوَّلِينَ، لَمْ يُمْتَثَلْ أَمْرُ الرَّسُولِ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ فِي الْهَادِينَ بَعْدَ الْهَادِين‏ »). در این فراز با اشاره به سنت الهی در آیه ۷ از سوره رعد بر اساس وجود "هادی" در هر زمان[۴۲]، ماجرای غدیر خم تاکید شده است که پیامبر خدا(ص) در جمع خیل عظیم حجاج فرمود: «مَنْ كُنْتُ مَوْلَاهُ فَعَلِيٌّ مَوْلَاه‏»[۴۳]، سپس در حق او دعا کرد و به درگاه الهی عرضه داشت: خدایا! دوست دار هر که را که او را دوست دارد و دشمن دار هر که را که با او دشمنی کند و یاری نما هر آن کس که او را یاری نماید و خوار گردان هر کس را که او را خوار گرداند. در ادامه دعا، بیش از سی منقبت از مناقب حضرت علی(ع) بیان شده است که هیچ کس در این مناقب شریک و همتای او نیست و قریب به اتفاق این فضائل در صحاح سته اهل سنت آمده است}}[۴۴][۴۵].

۷. سرّ مخالفت با امیرالمؤمنین(ع) با وجود اقرار و اعتراف به فضائل و مناقب بی‌شمار ایشان («وَ لَا تَأْخُذُهُ فِي اللَّهِ لَوْمَةُ لَائِم‏.... حَتَّى قَتَلَ النَّاكِثِينَ وَ الْقَاسِطِينَ وَ الْمَارِقِين‏ »).

۸. انحراف امت اسلام و مظلومیت اهل بیت(ع) (« وَ لَمَّا قَضى‏ نَحْبَهُ، وَ قَتَلَهُ أَشْقَى الْآخِرِينَ .... أَيْنَ أَعْلَامُ الدِّينِ وَ قَوَاعِدُ الْعِلْمِ»).

الف ) بدانیم اهل بیت(ع) خورشید فروزان هدایت و ماه تابان سعادت و ستاره درخشان نجات هستند. آنان به ما هیچ نیازی ندارند، همان گونه که امام زمان (ع) فرمود: "خدا با ماست و هیچ نیازی به غیر او نداریم و حق با ماست، لذا جدایی دیگران از ما، سبب وحشتمان نمی‌شود"[۴۹].
ب) دنیا بخواهد یا نخواهد در امور مادی و معنوی به بن بست خواهد رسید[۵۴] و سرانجام خواهد فهمید که یگانه راه سعادت دنیا و عقبی روی آوردن به اهل بیت(ع) و حرکت در صراط مستقیم غدیر است. این کلام نورانی امیرالمؤمنین(ع) است که فرمود: "دنیا پس از چموشی -همچون شتری که از دادن شیر به دوشنده‌اش خود داری می‌‌کند و آن را برای بچه‌اش نگه می‌‌دارد- به ما روی می‌‌آورد". سپس آن حضرت به دنبال این سخن این آیه را تلاوت کرد: "می‌خواهیم بر مستضعفین زمین منت گذاریم و آنها را پیشوایان زمین و وارثان آن قرار دهیم"[۵۵].
ج) مراقب درآمد و آنچه به زندگی خود وارد می‌‌کنیم باشیم تا مال حرام زندگیمان را به تباهی نکشد و ما را از حق جدا نکند؛ همان آسیبی که جامعه منتظر بنی اسرائیل به آن گرفتار شدند و حرص به دنیا سبب شد با تحقق وعده الهی و آمدن موعود، به او کفر بورزند"[۵۶].
د) وعده الهی را با همه وجود باور داشته باشیم که فرمود:

يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا إِن تَنصُرُوا اللَّهَ يَنصُرْكُمْ وَيُثَبِّتْ أَقْدَامَكُمْ[۵۸] و مقهور هیج قدرتی نشویم و از هیچ چیز و هیچ کس جز خدا نترسیم؛ چراکه حق تعالی فرمود: وَ لا تَهِنُوا وَ لا تَحْزَنُوا وَ أَنْتُمُ الْأَعْلَوْنَ إِنْ كُنْتُمْ مُؤْمِنِينَ‏[۵۹]

  • زیر بار ظلم نرویم و شعار «هَيْهَاتَ مِنَّا الذِّلَّة » امام حسین(ع) را هرگز از یاد نبریم[۶۰]. وگرنه ذلت دنیا و آخرت را تجربه خواهیم کرد.
  • آری، گریه و ندبه ندبه خوانِ صبح جمعه باید بر غیرت دینش، بصیرت و ثبات قدمش و همت و تلاشش در یاری حق بیافزاید و این فرازها را زمزمه کند: و آن گاه که حضرت علی درگذشت و شقی‌ترین پسینیان که پیروی نمود از شقی‌ترین پیشینیان، او را کشت. امتثال نشد از دستور رسول خدا(ص) که درباره راهنمایان دین یکی پس از دیگری فرموده بود و امت پافشاری بر دشمنی آن حضرت نمودند و گرد آمدند برای قطع رحم او و آواره ساختن فرزندانش، جز اندکی از کسانی که وفا نمودند در رعایت کردن حق درباره ایشان. و در نتیجه جمعی کشته و گروهی اسیر و دسته‌ای از وطن آواره گشتند...پس بر پاکیزگان از خاندان محمد(ص) و علی(ع) درود خدا بر هر دوی ایشان و خاندانشان باد، گریه کنندگان بگریند و بر آنها زاری کنندگان باید زاری کنند و برای مانند آنان باید اشک‌ها روان گردد و فریادزنندگان فریاد زنند و شیون کنندگان شیون کنند و خروش کنندگان خروش سر دهند: کجاست حسن؟ و کجاست حسین؟ و کجایند فرزندان حسین؟....[۶۱].

۹. موعود امم، خاتم اوصیاء، بقیة الله الاعظم (« أَيْنَ بَقِيَّةُ اللَّهِ الَّتِي لَا تَخْلُو مِنَ الْعِتْرَةِ الْهَادِيَة،....أَیْنَ ابْنُ النَّبِیِّ الْمُصْطَفَی، وَ ابْنُ عَلِیٍّ الْمُرْتَضَی، وَ ابْنُ خَدِیجَهَ الْغَرَّاءِ، وَ ابْنُ فَاطِمَهَ الْکُبْرَی »).

۱۰. بی‌قراری منتظرانِ بقیة الله الاعظم در فراق مولای خود و شرح درد اشتیاق «بِأَبِي أَنْتَ وَ أُمِّي وَ نَفْسِي لَكَ الْوِقَاءُ وَ الْحِمَى‏.... وَ نَحْنُ نَقُولُ الْحَمْدُ لِلَّهِ رَبِّ الْعَالَمِين‏». در این قسمت از دعا، ندبه خوان با سوز و گداز به مولایش ابراز ارادت می‌‌کند و خطاب به حضرت چنین می‌‌گوید: پدر و مادرم به فدای تو و جانم سپر و بلاگردان تو باشد ای فرزندِ بزرگانی که مقرَّب درگاه الهی هستند و ای فرزندِ نجیبانی که کریم و بزرگوارند....

  • با تعبیرِ: ای فرزندِ... به حدود ۳۵ فضیلت و منقبت ایشان اشاره می‌‌کند و سرانجام درد فراق و شدت اشتیاق خود را این چنین اعلام می‌‌کند: ای کاش می‌‌دانستم کدام سرزمین تو را در برگرفته و چه مکانی تو را بر خود نگهداشته، آیا در کوه رضوی هستی یا غیر آن یا در ذی طوی، بر من سخت است مردم را ببینم، ولی تو دیده نشوی! و هیچ صدایی از تو نشنوم....
  • سپس با تعبیرِ جانم به فدای تو، به ذکر ویژگی‌های حضرت ادامه می‌‌دهد و به اینجا می‌‌رسد: آیا می‌‌شود که ببینم روزی را که ما دورت را گرفته ایم و تو امام ما باشی! و زمین را پر از عدل نمایی و به دشمنانت خواری و مجازات را بچشانی و سرکشان و منکران حق را نابودسازی و ریشه و اساس گردن کشان و ستمگران را برکنی و ما بگوییم « الْحَمْدُ لِلَّهِ رَبِّ الْعالَمِینَ »[۶۴].

۱۱. استمداد و استغاثه به درگاه الهی برای پایان یافتن بلای غیبت و درد دوری از محبوبِ خود « اللَّهُمَّ أَنْتَ كَشَّافُ الْكُرَبِ وَ الْبَلْوَى‏،... وَ صَلِّ عَلَيْهِ صَلَاةً لَا غَايَةَ لِعَدَدِهَا، وَ لَا نِهَايَةَ لِمَدَدِهَا وَ لَا نَفَادَ لِأَمَدِهَا ». در واقع دعای ندبه ترکیبی از دعا و زیارت است؛ یعنی در فرازهایی از آن مخاطبِ ندبه خوان، خلیفة الله یعنی امام و محبوب منتظران بقیة الله الاعظم است و به نجوای با ایشان می‌‌پردازد و در فرازهایی از جمله در همین بخش، مخاطب، خودِ "الله" است و از او می‌‌خواهد تا هرچه زودتر بلای غیبت پایان یابد و با ظهورش نعمت بر ما تمام شود.

  • بخشی از خواسته‌های ما از خداوند در این فرازهایی از دعا به طور خلاصه عبارت است از:
  1. "ای فریادرس در ماندگان! به فریاد بنده گرفتارت برس و و آقا و مولایش را به او بنمایان و با این دیدار، اندوه و سوز دلش را برطرف نما".
  2. "تحیت و درود و سلام ما را به اماممان برسان و ما را در مکانی که او اسقرار دارد جای ده!".
  3. "و با ظهورش نعمتت را بر ما تمام کن"[۶۵].

۱۲. خواسته‌های پایانی و اشاره به جایگاه و عظمت امام زمان (ع) از جمله واسطه فیض بودن ایشان « اللَّهُمَّ وَ أَقِمْ بِهِ الْحَقَّ،... وَ اسْقِنَا مِنْ حَوْضِ جَدِّهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ، بِكَأْسِهِ وَ بِيَدِهِ، رَيّاً رَوِيّاً، هَنِيئاً سَائِغاً، لَا أَظْمَأُ بَعْدَهَا، يَا أَرْحَمَ الرَّاحِمِينَ». در این فرازهای پایانی از دعا حدود ۲۷ خواسته از خداوند متعال درخواست می‌‌کنیم، آن هم با یک ویژگی خاص یعنی با تعبیرِ « به »، به واسطه فیض نعمت‌های الهی اشاره می‌‌کنیم و این چنین حاجت خود را طلب می‌‌نماییم: "خدایا! حق را به واسطه حضرت مهدی برپا دار و به واسطه او باطل را نابود گردان...".

  • از جمله فرازهایی که بسیار زیباست و منتظران در قنوت نماز و راز و نیاز با خداوند آنها را پیوسته در خواست نموده و با آن انس داشته باشند، فرازهای زیر است:
  1. «  وَ أَعِنَّا عَلَى تَأْدِيَةِ حُقُوقِهِ إِلَيْهِ، وَ الِاجْتِهَادِ فِي طَاعَتِهِ، وَ اجْتِنَابِ مَعْصِيَتِه‏ »؛ "و ما را در ادای حقوقی که آن حضرت بر ما دارد و در تلاش و کوشش در اطاعت و پیرویش و در دوری از نافرمانیش یاری بفرما".
  2. « وَ امْنُنْ عَلَيْنَا بِرِضَاهُ، وَ هَبْ لَنَا رَأْفَتَهُ وَ رَحْمَتَهُ، وَ دُعَاءَهُ وَ خَيْرَه‏ »؛ "و نعمت بزرگ خشنودیش را شامل حال ما بگردان و مهربانی و رحمتش و دعا و خیرش را نصیب ما بفرما"[۶۶].


ویژگی‌های پیامبر خدا در این فراز از دعا

  • «إِلَى أَنِ انْتَهَيْتَ بِالْأَمْرِ إِلَى حَبِيبِكَ وَ نَجِيبِكَ مُحَمَّدٍ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِه‏،... وَ مَنْ دَخَلَهُ كانَ آمِناً»
  1. حبیب و برگزیده خداوند، سید و سرور همه مخلوقات، برگزیده از میان برگزیدگان الهی، با فضیلت‌ترین شخصیتی که از سوی خداوند انتخاب شده، گرامی‌ترین کسی که خداوند به او اعتماد نموده، و مقدم بر همه پیامبران الهی.
  2. به سوی جن و انس فرستاده شده است و ولایت همه عالم از سوی خداوند به ایشان عطا شده است.
  3. مرکب بُراق[۶۷]. در اختیار او قرار داده شده و به معراج برده شده است[۶۸].
  4. علم گسترده به گذشته و آینده از سوی خداوند به ایشان عطا شده است[۶۹].
  5. خداوند با القای رعب و وحشت در دل مستکبران، ایشان را یاری نموده و جبرئیل، میکائیل و فرشتگان ویژه الهی او را همراهی می‌‌نمودند[۷۰].
  6. دین او دین واحد جهانی خواهد شد و شرق و غرب عالم را فرا خواهد گرفت[۷۱].
  7. بهترین مکانِ عالَم یعنی شهر مکه و اولین خانه که برای عبادت مردم بنا شد یعنی کعبه معظمه برای او و اهل بیتش، قرار داده شد که مایه برکت و هدایت است و در آن نشانه‌های الهی از جمله مقام ابراهیم قرار دارد و هر کس در آن وارد شود امنیت خواهد داشت[۷۲].
  8. اهل بیت طاهرین پیامبر خدا(ع). « وَ قُلْتَ: إِنَّما يُرِيدُ اللَّهُ .... وَ الْمَسْلَكَ إِلَى رِضْوَانِكَ» در این فراز ار دعا، عصمت اهل بیت(ع) با ذکر آیه سی وسوم از سوره احزاب، تاکید می‌‌گردد، سپس وظیفه امت در برابر آنان و سرِّ این وظیفه و فلسفه وجودی آن بیان می‌‌شود[۷۳].

پانویس

 با کلیک بر فلش ↑ به محل متن مرتبط با این پانویس منتقل می‌شوید:  

  1. محدثی، جواد، فرهنگ غدیر، ص۲۵۹.
  2. محدثی، جواد، فرهنگ غدیر، ص۲۵۹.
  3. سلیمیان، خدامراد، فرهنگ‌نامه مهدویت، ص۲۲۹ - ۲۳۱.
  4. سلیمیان، خدامراد، فرهنگ‌نامه مهدویت، ص۲۲۹ - ۲۳۱.
  5. سلیمیان، خدامراد، فرهنگ‌نامه مهدویت، ص۲۲۹ - ۲۳۱.
  6. محمد باقر مجلسی، زاد المعاد، ص ۴۹۱
  7. سلیمیان، خدامراد، فرهنگ‌نامه مهدویت، ص۲۲۹ - ۲۳۱.
  8. ر. ک: لطف اللّه صافی گلپایگانی، فروغ ولایت در دعای ندبه، پیشگفتار
  9. سلیمیان، خدامراد، فرهنگ‌نامه مهدویت، ص۲۲۹ - ۲۳۱.
  10. سلیمیان، خدامراد، فرهنگ‌نامه مهدویت، ص۲۲۹ - ۲۳۱.
  11. سلیمیان، خدامراد، فرهنگ‌نامه مهدویت، ص۲۲۹ - ۲۳۱.
  12. سلیمیان، خدامراد، فرهنگ‌نامه مهدویت، ص۲۲۹ - ۲۳۱.
  13. سلیمیان، خدامراد، فرهنگ‌نامه مهدویت، ص۲۲۹ - ۲۳۱.
  14. سلیمیان، خدامراد، فرهنگ‌نامه مهدویت، ص۲۲۹ - ۲۳۱.
  15. با دعای ندبه در پگاه جمعه، علی اکبر مهدی‌پور، ص ۳۰.
  16. شیخ صدوق، کمال الدین و تمام النعمة، ج ۲، ص ۳۵۳.
  17. با دعای ندبه در پگاه جمعه، علی اکبر مهدی‌پور، ص ۳۴.
  18. همان، ص ۱۶۷.
  19. تونه‌ای، مجتبی، موعودنامه، ص۳۳۰.
  20. کلینی، کافی، ج۲، ص۴۸۴ و ۴۹۱.
  21. تین: ۴.
  22. مؤمنون: ۱۴.
  23. توبه: ۲۰.
  24. اسراء: ۹۵.
  25. طباطبائی، المیزان، ج۱۳، ص۲۰۵.
  26. اباذری، محمود، ادعیه و زیارات مهدوی، ص ۸۷-۸۹.
  27. نساء: ۱۶۵.
  28. توبه: ۳۳ و فتح: ۲۸ و صف:۹.
  29. اباذری، محمود، ادعیه و زیارات مهدوی، ص ۹۰-۹۱.
  30. اباذری، محمود، ادعیه و زیارات مهدوی، ص ۹۲.
  31. اباذری، محمود، ادعیه و زیارات مهدوی، ص ۹۲.
  32. اباذری، محمود، ادعیه و زیارات مهدوی، ص ۹۳.
  33. اباذری، محمود، ادعیه و زیارات مهدوی، ص ۹۳.
  34. « لَا وَایْمُ اللَّهِ إِنَّ الْمَرْأَهَ تَکُونُ مَعَ الرَّجُلِ الْعَصْرَ مِنْ الدَّهْرِ ثُمَّ یُطَلِّقُهَا فَتَرْجِعُ إِلَی أَبِیهَا وَقَوْمِهَا أَهْلُ بَیْتِهِ أَصْلُهُ وَعَصَبَتُهُ الَّذِینَ حُرِمُوا الصَّدَقَهَ بَعْدَهُ »؛ صحیح مسلم (یک جلدی) ص۹۴۱، کتاب فضائل الصحابه، باب ۴- فضائل علی بن ابی طالب ح۲۴۰۸.
  35. اباذری، محمود، ادعیه و زیارات مهدوی، ص ۹۳-۹۴.
  36. و در خانه‌هایتان آرام گیرید و چون خویش‌آرایی دوره جاهلیت نخستین خویش‌آرایی مکنید و نماز بپا دارید و زکات بپردازید و از خداوند و فرستاده او فرمانبرداری کنید؛ جز این نیست که خداوند می‌خواهد از شما اهل بیت هر پلیدی را بزداید و شما را به شایستگی پاک گرداند؛ سوره احزاب، آیه: ۳۳.
  37. صحیح مسلم (یک جلدی)، ص۹۴۶، ح۲۴۲۴.
  38. صحیح مسلم، ص۹۴۰و سنن ترمذی (یک جلدی) ص۹۸۰، ح۳۷۳۳، کتاب المناقب، مناقب علی بن ابی طالب(ع).
  39. اباذری، محمود، ادعیه و زیارات مهدوی، ص ۹۴.
  40. « أَنْتِ عَلَى مَكَانِكِ وَ أَنْتِ عَلَى خَيْرٍ »؛ سنن ترمذی (یک جلدی) ص۸۵۵، ح۳۲۰۵.
  41. اباذری، محمود، ادعیه و زیارات مهدوی، ص ۹۴.
  42. خداوند متعال در این آیه شریفه می‌‌فرماید: إِنَّما أَنْتَ مُنْذِرٌ وَ لِکُلِّ قَوْمٍ هاد بنابر آن چه که در آیه ۳۵ سوره یونس آمده است، این «هادی» باید ویژگی عصمت را داشته باشد (ر.ک: المیزان، ج۱، ص۲۷۴، ادامه آیه ۱۲۴ سوره بقره) و بر اساس روایات زیادی که در منابع اهل سنت نیز آمده، مراد از «هادی» علی بن ابی طالب(ع) است. (ر.ک: قافله سالار، ص۵۱).
  43. سنن ابن ماجه، کتاب المقدمه، باب فضل علی بن ابی طالب؛ سنن ترمذی، کتاب المناقب، باب مناقب علی بن ابی طالب.
  44. ر.ک: صحیح بخاری، کتاب المناقب باب مناقب علی بن ابی طالب با بیش از ۸ حدیث؛ صحیح مسلم، کتاب فضائل الصحابه، باب فضائل علی بن ابی طالب، با بیش از ۹ حدیث؛ سنن ترمذی، کتاب المناقب، باب مناقب علی بن ابی طالب(ع) با بیش از ۲۷ حدیث؛ سنن ابن ماجه، کتاب المقدمه، باب فضل علی بن ابی طالب، با بیش از ۹ حدیث.
  45. اباذری، محمود، ادعیه و زیارات مهدوی، ص ۹۵-۹۶.
  46. ر.ک: پور سید آقائی، چشمه در بستر، ص۳۲.
  47. اباذری، محمود، ادعیه و زیارات مهدوی، ص ۹۷.
  48. صدوق، کمال الدین و تمام النعمه، ج۱، ص۳۱۶، باب ۲۹، ح۲.
  49. طوسی، کتاب الغیبه، ص۲۸۵.
  50. برآنند که نور خداوند را با دهان‌هاشان خاموش گردانند و خداوند جز این نمی‌خواهد که نورش را کمال بخشد هر چند کافران نپسندند؛ سوره توبه، آیه: ۳۲.
  51. نعمانی، الغیبه، ص۲۶۵.
  52. یس: ۶۲.
  53. سوره احزاب، آیه: ۷۰
  54. ر.ک: عزیز الله حیدری، حضرت مهدی (ع) تجسم امید و نجات.
  55. نهج البلاغه، حکمت ۲۰۹.
  56. بقره: ۸۹ و ۹۶.
  57. مجلسی، بحارالانوار، ج۴۵، ص۸.
  58. سوره محمد، آیه: ۷.
  59. و سست نشوید! و غمگین نگردید! و شما برترید، اگر ایمان داشته باشید؛ سوره آل عمذان، آیه: ۱۳۹.
  60. طبرسی، احتجاج، ج۲، ص۳۰۰.
  61. اباذری، محمود، ادعیه و زیارات مهدوی، ص ۹۷-۱۰۲.
  62. « مَنْ سَرَّهُ أَنْ يَكُونَ مِنْ أَصْحَابِ الْقَائِمِ فَلْيَنْتَظِرْ وَ لْيَعْمَلْ بِالْوَرَعِ وَ مَحَاسِنِ الْأَخْلَاقِ وَ هُوَ مُنْتَظِرٌ فَإِنْ مَاتَ وَ قَامَ الْقَائِمُ بَعْدَهُ كَانَ لَهُ مِنَ الْأَجْرِ مِثْلُ أَجْرِ مَنْ أَدْرَكَهُ فَجِدُّوا وَ انْتَظِرُوا هَنِيئاً لَكُمْ أَيَّتُهَا الْعِصَابَةُ الْمَرْحُومَةُ»؛ نعمانی، الغیبه، ص۲۰۰.
  63. اباذری، محمود، ادعیه و زیارات مهدوی، ص ۱۰۶-۱۰۷.
  64. اباذری، محمود، ادعیه و زیارات مهدوی، ص ۱۰۷-۱۰۸.
  65. اباذری، محمود، ادعیه و زیارات مهدوی، ص ۱۰۸-۱۰۹.
  66. اباذری، محمود، ادعیه و زیارات مهدوی، ص ۱۰۹.
  67. عروسی حویزی، نور الثقلین، ج۳، ص۱۰۰.
  68. اسراء: ۱.
  69. کلینی، کافی، ج۱، ص۲۲۳.
  70. آل عمران: ۱۲۵.
  71. توبه: ۳۳ و فتح: ۲۸ و صف: ۹.
  72. بقره: ۱۲۵ و آل عمران: ۹۶ و ۹۷.
  73. اباذری، محمود، ادعیه و زیارات مهدوی، ص ۹۱-۹۲.