{{مدخل مرتبط | موضوع مرتبط = | عنوان مدخل = | مداخل مرتبط = [[اسماعیل بن سعد اشعری در معارف و سیره رضوی]]| پرسش مرتبط = }}
#تغییر_مسیر [[اسماعیل بن سعد اشعری قمی]]
== مقدمه ==
[[اسماعیل بن سعد احوص اشعری قمی]]، [[محدث]] [[شیعی]]<ref>رجال الطوسی، ج۱، ص۳۵۳؛ لسان المیزان، ج۱، ص۴۰۷؛ نقد الرجال، ج۱، ص۲۱۷؛ شعب المقال، ص۵۳.</ref>. وی [[احادیث]] چندی از [[امام رضا]] {{ع}} نقل کرده است و از [[خاندان]] برجسته [[اشعریون]] است که در سال ۸۵ ق به دلیل فشار [[حاکم]] وقت [[عراق]] مجبور به [[مهاجرت]] به [[قم]] شده و به گسترش [[تشیع]] در آن [[شهر]] پرداختند<ref>تاریخ قم، حسن قمی، ص۲۷۸، ۲۷۹؛ تاریخ کوفه، ص۲۲۸.</ref>.
اسماعیل یکی از این خاندان بزرگ است که بنا به گفته برقی از [[اصحاب امام کاظم]] {{ع}} بوده<ref>کتاب الرجال، برقی، ص۵۱.</ref> و [[شیخ طوسی]] علاوه بر بیان [[ثقه]] بودن وی، اسماعیل را در زمره [[یاران امام رضا]] {{ع}} شمرده است<ref>رجال الطوسی، ص۳۵۲؛ خلاصة الأقوال، ص۵۴؛ کتاب الرجال ابن داوود، ص۵۰.</ref>. [[برادر]] اسماعیل، [[سعد بن سعد]] نیز از یاران امام رضا {{ع}} است<ref>رسائل الشهید الثانی، ج۲، ص۹۸۴؛ أعیان الشیعة، ج۷، ص۲۲۲.</ref>. از دیگر مواردی که به ثقه بودن اسماعیل [[اذعان]] دارد روایتی است که [[ابن‌شهرآشوب]] نام وی را در کنار چهار تن دیگر چون [[احمد بن محمد بن ابی نصر بزنطی]]، [[عبد الله بن جندب بجلی]] و... جزو [[یاران]] ثقه امام رضا {{ع}} بر شمرده است<ref>المناقب، ابن‌شهرآشوب، ج۴، ص۳۶۸.</ref>.
اسماعیل حدود بیست [[روایت]] از امام رضا {{ع}} نقل می‌کند<ref>معجم رجال الحدیث، ج۴، ص۵۳.</ref> که بیشتر [[روایت‌ها]]، سؤال‌هایی در ابواب مختلف [[فقه]] بوده. می‌توان مضمون روایت‌ها را به چند دسته چون [[نماز]]، نماز میت، [[مال یتیم]]، [[زکات]]، [[حج]]، [[احکام]] [[زنان]] و... دسته‌بندی کرد<ref>الکافی، ج۳، ص۴۰۰، ۴۴۶، ۵۴۷؛ ج۷، ص۶۶، ۴۴۰، ۴۴۴؛ تهذیب الأحکام، ج۲، ص۲۰۷؛ المعتبر فی شرح المختصر، ج۲، ص۵۵.</ref>. مامقانی روایت‌های وی را به جهت وجود خود اسماعیل در آنها صحیح می‌داند<ref>تنقیح المقال، ج۱۰، ص۱۰۶.</ref>. البته قابل ذکر است با توجه به اینکه وی روایت‌های زیادی از [[حضرت]] شنیده و [[همنشین]] [[امام]] بوده<ref> روضة المتقین، ج۲، ص۴۹۸.</ref> [[کتابی]] در این باب تألیف نکرده است.
نام وی در روایت‌ها به شکل‌های مختلفی ذکر شده، که وی را اسماعیل بن سعد اشعری، [[اسماعیل بن سعد]]، [[اسماعیل بن سعد احوص]] و... ذکر کرده‌اند، و [[مرحوم خویی]] نیز همه آنها را یکی می‌داند<ref>معجم رجال الحدیث، ج۴، ص۲۸، ۵۲، ۵۳.</ref>.
اسماعیل [[راوی]] روایت‌های [[امام رضا]] {{ع}} بوده و افراد برجسته‌ای چون [[محمد بن خالد برقی]] و [[احمد بن محمد بن عیسی]] و [[یونس بن عبدالرحمن]] از او [[روایت]] نقل کرده‌اند <ref>منتهی المقال، ج۲، ص۶۱؛ أعیان الشیعة، ج۳، ص۳۲۶؛ مستدرکات علم رجال الحدیث، ج۱، ص۶۳۹؛ قاموس الرجال، ج۲، ص۵۸.</ref>.<ref>[[مرضیه شریفی|شریفی، مرضیه]]، [[اسماعیل بن سعد اشعری - شریفی (مقاله)|مقاله «اسماعیل بن سعد اشعری»]]، [[دانشنامه امام رضا ج۲ (کتاب)|دانشنامه امام رضا ج۲]] ص ۱۱۱.</ref>
== منابع ==
{{منابع}}
# [[پرونده: 1100515.jpg|22px]] [[مرضیه شریفی|شریفی، مرضیه]]، [[اسماعیل بن سعد اشعری (مقاله)|مقاله «اسماعیل بن سعد اشعری»]]، [[دانشنامه امام رضا ج۲ (کتاب)|'''دانشنامه امام رضا ج۲''']]
