امام جواد علیه‌السلام: تفاوت میان نسخه‌ها

خط ۷۶: خط ۷۶:


همچنین [[ابن حجر]] هیتمی درباره [[امام جواد]] {{ع}} جریان برخورد زیرکانه آن حضرت در سن کودکی با مأمون را [[نقل]] می‌کند: پس از [[شهادت امام رضا]] {{ع}}، روزی مأمون از یکی از کوچه‌های [[بغداد]] عبور می‌کرد و [[امام جواد]] که کودک ۹ ساله بود، [[ایستاده]] بود و دیگر بچه‌ها بازی می‌کردند. همین که مأمون رسید غیر از [[امام جواد]] {{ع}} دیگر کودکان فرار کردند ولی او همچنان باقی بود مامون از او پرسید تو چرا فرار نکردی؟ [[امام]] به سرعت جواب داد: راه تنگ نبود تا برای شما راه باز می‌کردم و جرمی مرتکب نشده بودم تا از شما می‌ترسیدم و در [[حق]] شما نیز [[حسن ظن]] داشتم که به کسی که جرمی ندارد آسیبی نمی‌رسانید. مأمون از سخنان و صورت زیبای او خیلی خوشش آمد و از او پرسید: اسمت چیست و [[فرزند]] چه کسی هستی؟ [[امام]] جواب داد: من [[محمد بن علی بن موسی الرضا]] {{ع}} هستم. مأمون برای [[علی بن موسی الرضا]] {{ع}} از [[خداوند]] طلب [[مغفرت]] کرد و به راه خود ادامه داد<ref>ر. ک: الصواعق، ج ۲، ص ۵۳۱.</ref>.<ref>[[عبدالمجید زهادت|زهادت، عبدالمجید]]، [[معارف و عقاید ۵ (کتاب)|معارف و عقاید ۵]]، ج۲، ص۷۷-۷۹.</ref>
همچنین [[ابن حجر]] هیتمی درباره [[امام جواد]] {{ع}} جریان برخورد زیرکانه آن حضرت در سن کودکی با مأمون را [[نقل]] می‌کند: پس از [[شهادت امام رضا]] {{ع}}، روزی مأمون از یکی از کوچه‌های [[بغداد]] عبور می‌کرد و [[امام جواد]] که کودک ۹ ساله بود، [[ایستاده]] بود و دیگر بچه‌ها بازی می‌کردند. همین که مأمون رسید غیر از [[امام جواد]] {{ع}} دیگر کودکان فرار کردند ولی او همچنان باقی بود مامون از او پرسید تو چرا فرار نکردی؟ [[امام]] به سرعت جواب داد: راه تنگ نبود تا برای شما راه باز می‌کردم و جرمی مرتکب نشده بودم تا از شما می‌ترسیدم و در [[حق]] شما نیز [[حسن ظن]] داشتم که به کسی که جرمی ندارد آسیبی نمی‌رسانید. مأمون از سخنان و صورت زیبای او خیلی خوشش آمد و از او پرسید: اسمت چیست و [[فرزند]] چه کسی هستی؟ [[امام]] جواب داد: من [[محمد بن علی بن موسی الرضا]] {{ع}} هستم. مأمون برای [[علی بن موسی الرضا]] {{ع}} از [[خداوند]] طلب [[مغفرت]] کرد و به راه خود ادامه داد<ref>ر. ک: الصواعق، ج ۲، ص ۵۳۱.</ref>.<ref>[[عبدالمجید زهادت|زهادت، عبدالمجید]]، [[معارف و عقاید ۵ (کتاب)|معارف و عقاید ۵]]، ج۲، ص۷۷-۷۹.</ref>
== امامت و ولایت ==
{{اصلی|امامت امام جواد}}
[[امام جواد]] {{ع}} در ۸ سالگی به [[امامت]] رسید و مدت [[امامت]] ایشان حدود ۱۷ سال بوده است. [[شیخ مفید]] نوشته است: "[[حضرت رضا]] {{ع}} از [[دنیا]] رفت و سراغ نداریم فرزندی از او مانده باشد جز پسر ارجمندش، ابوجعفر محمد {{ع}} که پس از او [[امامت]] را به دست گرفت<ref>شیخ مفید، محمد بن نعمان، مصنفات الشیخ المفید، ج۱۱، ص۲۷۱.</ref>.<ref>[[رحمت الله ضیائی ارزگانی|ضیائی ارزگانی، رحمت الله]]، [[امامت امام جواد (مقاله)|امامت امام جواد]]، [[دانشنامه کلام اسلامی ج۱ (کتاب)|دانشنامه کلام اسلامی]]، ج۱، ص ۴۲۳-۴۲۴؛ [[فرهنگ شیعه (کتاب)|فرهنگ شیعه]]، ص۱۱۹.</ref>
دلایل امامت آن حضرت علاوه بر [[ادله]] [[امامت]] [[ائمه دوازده‌گانه]] [[شیعه]]، از قرار ذیل است:
# روایات عام بر امامت امام جواد {{ع}}: برای اثبات امامت حضرت [[نصوص عامه]] مانند [[روایات ائمه اثنی عشر]] کافی است. از دیگر [[دلایل امامت]] [[امام جواد]] {{ع}} تصریح [[پیامبر اکرم]] {{صل}} به [[امامت]] آن حضرت است. در [[حدیثی]] که [[سلمان فارسی]]، [[صحابه]] بزرگ و [[جلیل‌القدر]] [[پیامبر اکرم]] {{صل}} [[نقل]] نموده، به طور صریح و روشن به [[امامت]] [[امام جواد]] اشاره شده است<ref>قمی، علی بن محمد، کفایة الأثر، ص۴۳؛ بحرانی، سید هاشم، غایة المرام، ج۱، ص۲۴۳.</ref>.
# روایات خاص از [[امام رضا]] {{ع}}: مهم‌ترین [[دلیل]] امامت [[امام جواد]] {{ع}} تصریح و وصیت [[امام رضا]] {{ع}} به امامت ایشان است. در یکی از این [[روایات]] که از طریق [[صفوان بن یحیی]] [[نقل]] شده چنین آمده است: او می‌گوید: به [[امام رضا]] {{ع}} عرض کردم، [[خدا]] روز [[مرگ]] تو را به ما نشان ندهد، اگر پیش آمدی شد به چه کسی مراجعه شود؟ با دست خود اشاره به [[ابی جعفر]] کرد که در برابرش [[ایستاده]] بود، گفتم قربانت گردم این پسری سه ساله است؟ فرمود: کم سالی به [[امامت]] او زیانی ندارد، [[عیسی]] {{ع}} سه ساله به [[پیغمبری]] و [[اقامه حجت]] الهیه [[قیام]] نمود<ref>کلینی، محمد بن یعقوب، اصول کافی، ص۳۲۱؛ نیشابوری، فتال، روضة الواعظین، ص۲۳۷؛ بحرانی، سید هاشم، مدینة المعاجز، ج۷، ص۲۷۶.</ref>.
# گستردگی [[علم امام]]: گستردگی علم امام جواد در کودکی ، به طوری که به تمام پرسش‌های [[علمی]] و [[فقهی]] پاسخ می‌داد، از [[دلایل امامت]] آن حضرت محسوب می‌شود<ref>[[رحمت الله ضیائی ارزگانی|ضیائی ارزگانی، رحمت الله]]، [[امامت امام جواد (مقاله)|امامت امام جواد]]، [[دانشنامه کلام اسلامی ج۱ (کتاب)|دانشنامه کلام اسلامی]]، ج۱، ص۴۲۴-۴۲۵.</ref>.
# [[معجزات]]: برای [[امام جواد]]{{ع}} معجزات و کراماتی نقل شده است. [[کرامات]] نقل شده برای امام جواد{{ع}} که منابع کهن از آن به عنوان معجزات و دلائل یاد کرده‌اند، متنوع‌اند و مجموع [[روایات]] مربوط به کرامات آن حضرت بدون تکرار ۷۷ [[روایت]] هستند. [[آگاهی]] به [[زبان حیوانات]]<ref>ابن حمزه طوسی، الثاقب فی المناقب، ص۵۲۲.</ref> و [[آگاهی از باطن]] و درون افراد<ref>کلینی، کافی، ج۱، ص۴۹۳.</ref> از جمله کرامات ایشان است<ref>پژوهشگاه حوزه و دانشگاه، [[تاریخ اسلام بخش دوم ج۲ (کتاب)|تاریخ اسلام بخش دوم ج۲]]، ص۱۳۴.</ref>.
=== [[شبهه]] خردسالی [[امام]] ===
امام جواد {{ع}} نخستین [[امام]] از [[دوازده امام]] [[شیعه]] بود که در خردسالی به [[امامت]] رسید. پس از ایشان، [[امام هادی]] {{ع}} و [[امام مهدی]] {{ع}} نیز در خردسالی به امامت رسیدند. برخی این موضوع را به عنوان [[شبهه]] مطرح ساخته و کوشیده‌اند مسئله [[امامت]] ایشان را به ابهام بکشانند. هر چند در [[تاریخ]]، کسانی را می‌توان یافت که در [[کودکی]] از نبوغ ذاتی فوق‌العاده‌ای بهره‌مند بوده‌اند و بدین ترتیب، نمی‌توان خردسالی [[امام]] {{ع}} را دلیلی بر رد [[امامت]] ایشان به شمار آورد، اما [[شیعیان]] دلایل دیگری نیز بیان کرده‌اند:
# [[ایمان به خدا]] مستلزم آن است که [[آدمی]] به این نیز [[ایمان]] آوَرَد که همه [[افعال خداوند]] از روی [[مصلحت]] است و باید بی چون و چرا به آن تن در داد. [[خداوند]]، [[قادر]] و [[حکیم]] است و بنابر [[مصلحت]]، بنده برگزیده خویش را در خردسالی به [[امامت]] رسانده است و این هیچ تناقضی در پی ندارد و امر محالی با خود نمی‌آورد.
# بنابر [[نص]] [[قرآن]]، [[حضرت عیسی]] {{ع}} و یحیی {{ع}} در خردسالی به [[نبوت]] رسیده‌اند<ref>{{متن قرآن|قَالَ إِنِّي عَبْدُ اللَّهِ آتَانِيَ الْكِتَابَ وَجَعَلَنِي نَبِيًّا }}؛ سوره مریم؛ آیه ۳۰، {{متن قرآن|يَا يَحْيَى خُذِ الْكِتَابَ بِقُوَّةٍ وَآتَيْنَاهُ الْحُكْمَ صَبِيًّا }}؛ سوره مریم؛ آیه ۱۲.</ref>.
# در [[تاریخ اسلام]]، نمونه‌هایی در دست است که مسئولیت‌هایی بزرگ و کارهایی سترگ به خردسالان سپرده شده است؛ مانند [[بیعت]] [[امام علی]] {{ع}} با [[پیامبر اسلام]] {{صل}} در [[کودکی]]، نقش داشتن [[امام حسن]] {{ع}} و [[امام حسین]] {{ع}} در ماجرای [[مباهله]] و نیز [[گواهی]] آنان در ماجرای [[فدک]] نزد [[خلیفه اول]].
# [[امامت]] [[حضرت جواد]] {{ع}} در خردسالی، ذهن [[مسلمانان]] را برای پذیرفتن [[امامت حضرت مهدی]] {{ع}} و [[غیبت]] ایشان در خردسالی آماده ساخت.
# چنان که‌ از [[تاریخ]] نیز برمی‌آید، [[امامت]] [[حضرت جواد]] {{ع}} در خردسالی آزمایشی سخت برای [[شیعیان]] بود تا [[مؤمنان راستین]] خویش را نشان دهند و به مقامی والاتر رسند. در این ماجرا، برخی کسان ـ که [[سست ایمان]] و مردد بودند ـ از راه به در رفتند و بازشناخته گشتند<ref>شهرستانی، محمد بن عبدالکریم، الملل و النحل‌، ج۱، ص۱۶۹.</ref>.<ref>[[فرهنگ شیعه (کتاب)|فرهنگ شیعه]]، ص۱۲۰-۱۲۱.</ref>


== دوران امامت ==
== دوران امامت ==
۲۱۸٬۲۱۰

ویرایش