←معناشناسی
بدون خلاصۀ ویرایش برچسب: پیوندهای ابهام‌زدایی |
|||
| خط ۷: | خط ۷: | ||
[[حدیث]] در اصطلاح، سخنی است که قول، فعل یا [[تقریر معصوم]]{{ع}} را گزارش کند<ref>میرزای قمی، القوانین المحکمة فی الاصول، ۲/۳۳۸؛ مامقانی، مقباس الهدایه فی علم الدرایه، ۱/۵۷.</ref>؛ پس کاربرد این واژه برای آنچه از غیر [[معصوم]] رسیده، مَجاز است<ref>بهایی، الوجیزه، ۴؛ بهایی، مشرق الشمسین، ۲۲.</ref>؛ [[ولی]] در اصطلاح [[محدثان]] حدیث کاربرد گسترده‌تری دارد و به هر چیزی که از معصوم یا دربارهٔ معصوم از دیگری [[نقل]] شود، حدیث گفته می‌شود؛ به عنوان نمونه [[تاریخ]] [[تولد]] و [[شهادت]]، بیان [[سجایای اخلاقی]] و خصوصیات جسمی و [[فضایل]] معصومان{{ع}} نیز حدیث شمرده می‌شود.<ref>رحمان‌ستایش، مبانی رجالی و حدیث‌شناسی امام خمینی، ۲.</ref> | [[حدیث]] در اصطلاح، سخنی است که قول، فعل یا [[تقریر معصوم]]{{ع}} را گزارش کند<ref>میرزای قمی، القوانین المحکمة فی الاصول، ۲/۳۳۸؛ مامقانی، مقباس الهدایه فی علم الدرایه، ۱/۵۷.</ref>؛ پس کاربرد این واژه برای آنچه از غیر [[معصوم]] رسیده، مَجاز است<ref>بهایی، الوجیزه، ۴؛ بهایی، مشرق الشمسین، ۲۲.</ref>؛ [[ولی]] در اصطلاح [[محدثان]] حدیث کاربرد گسترده‌تری دارد و به هر چیزی که از معصوم یا دربارهٔ معصوم از دیگری [[نقل]] شود، حدیث گفته می‌شود؛ به عنوان نمونه [[تاریخ]] [[تولد]] و [[شهادت]]، بیان [[سجایای اخلاقی]] و خصوصیات جسمی و [[فضایل]] معصومان{{ع}} نیز حدیث شمرده می‌شود.<ref>رحمان‌ستایش، مبانی رجالی و حدیث‌شناسی امام خمینی، ۲.</ref> | ||
حدیث با اصطلاحات | حدیث با اصطلاحات «خبر»، «[[روایت]]»، «اثر» و «[[سنت]]» [[ارتباط]] دارد. بیشتر [[علمای شیعه]] حدیث و خبر را مترادف می‌دانند.<ref> شهید ثانی، الرعایة لحال البدایة فی علم الدرایه، ۵۴؛ بهایی عاملی، مشرق الشمسین، ۲۴؛ صدر، سیدحسن، نهایه الدرایه فی شرح الرسالة الموسومة بالوجیزة للبهایی، ۸۳.</ref> کتاب [[حدیثی]] الاستبصار فیما اختلف فیه من الاخبار، تألیف [[شیخ طوسی]] [[گواه]] این ادعاست. روایت نیز سخنی است که به طریق نقل از معصوم برسد.<ref>طریحی، مجمع البحرین، ۱/۱۹۹.</ref> روایت و حدیث به جای یکدیگر نیز به [[کار]] رفته‌است.<ref>صالح، علوم الحدیث و مصطلحه، ۱۰.</ref> اثر در اصل به معنای جامانده از هر چیزی یا نشانی که از هر چیزی مانده‌است و در اینجا به معنای چیزی است که افراد برای پس از خود نقل می‌کنند.<ref>فراهیدی، کتاب العین، ۸/۲۳۶–۲۳۷.</ref> | ||
حدیث را [[مأثور]] نیز گفته‌اند؛ زیرا عده‌ای آن را برای گروهی دیگر [[نقل]] می‌کنند.<ref>ازهری، تهذیب اللغه، ۱۵/۸۷.</ref> [[مسلم]] [[نیشابوری]] صاحب [[صحیح مسلم]] [[حدیث پیامبر]]{{صل}} را اثر نامیده‌است.<ref>مسلم نیشابوری، صحیح مسلم، ۱/۷.</ref> برخی از [[علمای شیعه]] اثر را مرادف [[حدیث]]<ref> بهایی عاملی، مشرق الشمسین، ۳۱؛ صدر، سیدحسن، نهایه الدرایه فی شرح الرسالة الموسومة بالوجیزة للبهایی، ۸۲.</ref> و برخی آن را اعم از [[خبر]] و حدیث<ref>شهید ثانی، الرعایة لحال البدایة فی علم الدرایه، ۵۴؛ میرداماد، الرواشح السماویه، ۶۷؛ مامقانی، مقباس الهدایه فی علم الدرایه، ۱/۶۴.</ref> و برخی آن را اعم از قول و [[تقریر معصوم]] و غیر [[معصوم]]<ref>بهایی، مشرق الشمسین، ۲۳.</ref> دانسته‌اند. عناوین برخی از کتاب‌ها مانند النهایة فی الحدیث و الأثر<ref>ابن‌اثیر، النهایة فی غریب الحدیث و الاثر، ۱/۳–۱۳.</ref> و کاربرد اثر دربارهٔ حدیث [[پیامبر اکرم]]{{صل}} در سخنان [[امامان معصوم]]{{ع}}<ref>کلینی، الکافی، ۱/۲۹۴، ۲۹۶ و ۴/۵۶۱.</ref> و نیز به‌کارگیری کلمه «اثر» به جای «حدیث» در [[سخن]] برخی از [[محدثان]]،<ref>کلینی، الکافی، ۱/۸.</ref> بیانگر رواج کاربرد اثر دربارهٔ حدیث است. از سوی دیگر، مراد از [[سنت]]، [[سخن]]، فعل و تقریر معصوم است<ref>صدر، سیدحسن، نهایه الدرایه فی شرح الرسالة الموسومة بالوجیزة للبهایی، ۸۵؛ مامقانی، مقباس الهدایه فی علم الدرایه، ۱/۶۸.</ref> و گزارش هر یک از موارد سه‌گانه، [[حدیث]] نامیده شده است<ref>مامقانی، مقباس الهدایه فی علم الدرایه، ۱/۶۹.</ref>. | حدیث را [[مأثور]] نیز گفته‌اند؛ زیرا عده‌ای آن را برای گروهی دیگر [[نقل]] می‌کنند.<ref>ازهری، تهذیب اللغه، ۱۵/۸۷.</ref> [[مسلم]] [[نیشابوری]] صاحب [[صحیح مسلم]] [[حدیث پیامبر]]{{صل}} را اثر نامیده‌است.<ref>مسلم نیشابوری، صحیح مسلم، ۱/۷.</ref> برخی از [[علمای شیعه]] اثر را مرادف [[حدیث]]<ref> بهایی عاملی، مشرق الشمسین، ۳۱؛ صدر، سیدحسن، نهایه الدرایه فی شرح الرسالة الموسومة بالوجیزة للبهایی، ۸۲.</ref> و برخی آن را اعم از [[خبر]] و حدیث<ref>شهید ثانی، الرعایة لحال البدایة فی علم الدرایه، ۵۴؛ میرداماد، الرواشح السماویه، ۶۷؛ مامقانی، مقباس الهدایه فی علم الدرایه، ۱/۶۴.</ref> و برخی آن را اعم از قول و [[تقریر معصوم]] و غیر [[معصوم]]<ref>بهایی، مشرق الشمسین، ۲۳.</ref> دانسته‌اند. عناوین برخی از کتاب‌ها مانند النهایة فی الحدیث و الأثر<ref>ابن‌اثیر، النهایة فی غریب الحدیث و الاثر، ۱/۳–۱۳.</ref> و کاربرد اثر دربارهٔ حدیث [[پیامبر اکرم]]{{صل}} در سخنان [[امامان معصوم]]{{ع}}<ref>کلینی، الکافی، ۱/۲۹۴، ۲۹۶ و ۴/۵۶۱.</ref> و نیز به‌کارگیری کلمه «اثر» به جای «حدیث» در [[سخن]] برخی از [[محدثان]]،<ref>کلینی، الکافی، ۱/۸.</ref> بیانگر رواج کاربرد اثر دربارهٔ حدیث است. از سوی دیگر، مراد از [[سنت]]، [[سخن]]، فعل و تقریر معصوم است<ref>صدر، سیدحسن، نهایه الدرایه فی شرح الرسالة الموسومة بالوجیزة للبهایی، ۸۵؛ مامقانی، مقباس الهدایه فی علم الدرایه، ۱/۶۸.</ref> و گزارش هر یک از موارد سه‌گانه، [[حدیث]] نامیده شده است<ref>مامقانی، مقباس الهدایه فی علم الدرایه، ۱/۶۹.</ref>. | ||