عثمان بن حنیف در تاریخ اسلامی: تفاوت میان نسخه‌ها

برچسب: پیوندهای ابهام‌زدایی
خط ۸۸: خط ۸۸:


سخنان عثمان بن حنیف نشانگر [[ایمان]] و [[اعتقاد]] وی به رسول خدا و [[ولایت علی]]{{ع}} است.<ref>[[علی اکبر ذاکری|ذاکری، علی اکبر]]، [[سیمای کارگزاران علی بن ابی طالب امیرالمؤمنین (کتاب)|سیمای کارگزاران علی بن ابی طالب امیرالمؤمنین]]، ج۲، ص 291 - 292.</ref>
سخنان عثمان بن حنیف نشانگر [[ایمان]] و [[اعتقاد]] وی به رسول خدا و [[ولایت علی]]{{ع}} است.<ref>[[علی اکبر ذاکری|ذاکری، علی اکبر]]، [[سیمای کارگزاران علی بن ابی طالب امیرالمؤمنین (کتاب)|سیمای کارگزاران علی بن ابی طالب امیرالمؤمنین]]، ج۲، ص 291 - 292.</ref>
==شرح حال [[عثمان بن حنیف]]==
[[عثمان بن حنیف بن واهب بن حکم بن ثعلبة بن حارث انصاری اوسی]] دارای [[کنیه]] «ابو عمرو» یا «ابو عبدالله» است. در [[جنگ احد]] و جنگ‌های بعد از آن شرکت داشت. عثمان در [[عهد خلیفه دوم]]، [[مسئول]] [[جمع‌آوری مالیات]] [[عراق]] و تعیین مساحت [[زمین]] آن و تعیین مقدار [[خراج]] و [[جزیه]] آن منطقه بود<ref>ابن اثیر، اسدالغابه، (هفت جلدی) ج۳، ص۵۷۷؛ ابن ابی الحدید، شرح نهج البلاغه، ج۱۶، ص۲۰۵؛ شیرازی، درجات الرفیعه، ص۳۸۱؛ امین، أعیان الشیعه، ج۸ ص۱۳۹؛ ابن عبد البر، الإستیعاب، (دو جلدی)، ج۲، ص۹، ش۱۷۸۰.</ref>.
نوشته‌اند: در سال بیست و یک که [[مردم]] از [[امیر]] [[کوفه]] [[سعد بن ابی وقاص]] [[شکایت]] کردند. عُمَر وی را برکنار کرد و به جای وی، [[عمار بن یاسر]] را به عنوان پیش‌نماز و [[فرمانده]] [[نیروهای نظامی]] و عثمان بن حنیف را به عنوان مسئول خراج و مساحت زمین و [[عبدالله بن مسعود]] را به عنوان [[قاضی]] و [[مسئول بیت المال]] به کوفه فرستاد<ref>ر. ک: جلد سوم همین اثر، ص۳۲۱ و ۷۶۴، علت انتخاب این جمع و اعزام آنها به کوفه تحلیل شده است.</ref> و به او دستور داد به مردم [[قرآن]] بیاموزد و مردم را با مسائل [[دینی]] آشنا سازد. مزد روزانه آنان را یک گوسفند قرار داد: نصف آن را همراه با سواقط گوسفند (کله و پاچه و...) برای [[عمار]] [[قرارداد]] و نصف دیگر آن را برای آن دو نفر<ref>مسعودی، مروج الذهب، ج۲، ص۳۳۴؛ بلاذری، فتوح البلدان، ص۲۶۹.</ref>.
[[یعقوبی]] می‌نویسد: [[عمر]] با علی{{ع}} [[مشورت]] کرد که با زمین‌های عراق چه کند؟ آیا آنها را تقسیم نماید؟ حضرت فرمود: «اگر امروز آنها را تقسیم کنی برای آیندگان چیزی نمی‌ماند. پس آنها را در دست مردم بگذار که روی آن کار کنند». از این روی عمر برای مساحت عراق عثمان بن حنیف و [[حذیفة بن یمان]] را فرستاد<ref>تاریخ یعقوبی، ج۲ ص۱۵۱. در این باره در جلد سوم همین اثر، ص۳۱۴ به تفصیل سخن گفته‌ایم.</ref>.
عثمان [[مالیات]] هر جریب (ده هزار متر مربع) [[نخل]] را ده درهم و هر جریب باغ انگور را ده درهم و هر جریب نیزار را شش درهم قرار داد و بر هر جریب گندم، چهار درهم و بر هر جریب جو دو درهم قرار داد. [[عمر]] نیز آن‌چه را وی تعیین کرده بود، [[اجازه]] داد<ref>بلاذری، فتوح البلدان، ص۲۶۹.</ref>.
[[خراج]] منطقه [[عراق]] در [[زمان]] وی به یکصد میلیون درهم رسیده بود. مساحت عراق سی و شش میلیون جریب بود و بر هر جریبی یک درهم و قفیزی [[دوازده]] (مَنْ) مالیات وضع کرد<ref>بلاذری، فتوح البلدان، ص۲۶۸، ۲۷۰.</ref>.
عمر، عثمان بن حنیف را بر بخشی که از [[فرات]] آبیاری می‌‌شد و [[حذیفه]] را بر بخشی که از دجله آب‌یاری می‌‌شد گمارده بود<ref>خطیب، تاریخ بغداد، ج۱، ص۱۸۰.</ref>.
برابر [[شناختی]] که [[امیرالمؤمنین]]{{ع}} از عثمان داشت وی را به [[استانداری بصره]] برگزید و او بدون هیچ مشکلی وارد [[بصره]] شد. وی این [[شهر]] حساس را تحت کنترل خود درآورد و [[جانشین]] [[عبدالله بن عامر]] را [[زندانی]] کرد<ref>بلاذری، أنساب الأشراف، ج۲، ص٢٢٢. </ref>. عثمان در بصره باقی بود، تا این که [[طلحه]] و [[زبیر]] همراه با [[عایشه]] به بصره آمدند و او را از شهر بیرون کردند. وی نزد علی{{ع}} رفت و در [[کوفه]] سکونت گزید و در زمان [[خلافت]] [[معاویه]] از [[دنیا]] رفت<ref>ابن اثیر، اسد الغابه، ج۳، ص۵۷۷؛ امین، أعیان الشیعه، ج۸، ص۱۴۲.</ref>.<ref>[[علی اکبر ذاکری|ذاکری، علی اکبر]]، [[سیمای کارگزاران علی بن ابی طالب امیرالمؤمنین (کتاب)|سیمای کارگزاران علی بن ابی طالب امیرالمؤمنین]]، ج۲، ص 292 - 294.</ref>


== منابع ==
== منابع ==
۱۱۵٬۱۶۹

ویرایش