اجماع: تفاوت میان نسخه‌ها
جز (جایگزینی متن - '== مفهوم‌شناسی ==' به '== معناشناسی ==') |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
{{مدخل مرتبط| موضوع مرتبط = | عنوان مدخل = | مداخل مرتبط = [[اجماع در قرآن]] - [[اجماع در فقه اسلامی]] - [[اجماع در فقه سیاسی]] - [[اجماع در فرهنگ و معارف انقلاب اسلامی]]| پرسش مرتبط = }} | {{مدخل مرتبط| موضوع مرتبط = | عنوان مدخل = | مداخل مرتبط = [[اجماع در قرآن]] - [[اجماع در فقه اسلامی]] - [[اجماع در فقه سیاسی]] - [[اجماع در فرهنگ و معارف انقلاب اسلامی]] - [[اجماع در نگاه اهل سنت]] | پرسش مرتبط = }} | ||
== معناشناسی == | == معناشناسی == | ||
'''اجماع''' در لغت، به معناى [[عزم]] و [[تصمیم]] یک‌پارچۀ گروهى بر سخنى یا عملى است<ref>حسین راغب اصفهانی، مفردات الفاظ القرآن، ص۲۰۱؛ حسن مصطفوی، التحقیق فی کلمات القرآن الکریم، ج۲، ص۱۰۸؛ بهاءالدین خرمشاهی، قرآن کریم، ترجمه، توضیحات و واژه‌نامه، ص۷۰۰.</ref> و در اصطلاح فقهى، اتّفاق [[فقها]] و مجتهدین در مسأله‌ای است که کاشف از قول و نظر [[معصوم]] باشد و یکى از ادّلۀ چهارگانه براى [[اثبات]] [[احکام]] شرعى است، در کنار [[قرآن]] و [[سنت]]<ref>[[جواد محدثی|محدثی، جواد]]، [[فرهنگ غدیر (کتاب)|فرهنگ غدیر]]، ص۵۲؛ [[محمد علی زکریایی|زکریایی، محمد علی]]، [[فرهنگ مطهر (کتاب)|فرهنگ مطهر]]، ص ۶۱.</ref>. | '''اجماع''' در لغت، به معناى [[عزم]] و [[تصمیم]] یک‌پارچۀ گروهى بر سخنى یا عملى است<ref>حسین راغب اصفهانی، مفردات الفاظ القرآن، ص۲۰۱؛ حسن مصطفوی، التحقیق فی کلمات القرآن الکریم، ج۲، ص۱۰۸؛ بهاءالدین خرمشاهی، قرآن کریم، ترجمه، توضیحات و واژه‌نامه، ص۷۰۰.</ref> و در اصطلاح فقهى، اتّفاق [[فقها]] و مجتهدین در مسأله‌ای است که کاشف از قول و نظر [[معصوم]] باشد و یکى از ادّلۀ چهارگانه براى [[اثبات]] [[احکام]] شرعى است، در کنار [[قرآن]] و [[سنت]]<ref>[[جواد محدثی|محدثی، جواد]]، [[فرهنگ غدیر (کتاب)|فرهنگ غدیر]]، ص۵۲؛ [[محمد علی زکریایی|زکریایی، محمد علی]]، [[فرهنگ مطهر (کتاب)|فرهنگ مطهر]]، ص ۶۱.</ref>. | ||
نسخهٔ ۱۸ مهٔ ۲۰۲۳، ساعت ۱۲:۴۲
اجماع از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود: اجماع در قرآن - اجماع در فقه اسلامی - اجماع در فقه سیاسی - اجماع در فرهنگ و معارف انقلاب اسلامی - اجماع در نگاه اهل سنت - پرسش مرتبط نداردمعناشناسی
اجماع در لغت، به معناى عزم و تصمیم یک‌پارچۀ گروهى بر سخنى یا عملى است[۱] و در اصطلاح فقهى، اتّفاق فقها و مجتهدین در مسأله‌ای است که کاشف از قول و نظر معصوم باشد و یکى از ادّلۀ چهارگانه براى اثبات احکام شرعى است، در کنار قرآن و سنت[۲].
انواع اجماع
اجماع تمام امت
اجماع اهل مکه و مدینه
اجماع مهاجر و انصار
اجماع اصحاب پیامبر
اجماع حاضران در سقیفه
اجماع مکلّفان در یک زمان
اجماع اهل حل و عقد
اجماع مجتهدان پس از رحلت پیامبر
آیا در سقیفه اجماع شد؟
در داستان خلافت ابوبکر، چون معیارى قرآنى و حدیثى براى آن نیافتند به اجماع متوسّل شدند و با ادّعاى اینکه پیامبر فرموده است: امت من بر خطا اجتماع نمى‌کند توجیهى براى خلافت او دست و پا کردند، در حالى که آنچه در سقیفه پیش‌آمد، نه اجماع اهل مکه و مدینه بود، نه اجماع مهاجر و انصار، نه اجماع اصحاب پیامبر و نه حتّى اجماع حاضران در سقیفه، چون برخى از آنان مخالف بودند و هرگز بیعت نکردند. از جمله کسانى که بیعت نکردند عبارت بودند از: عباس بن عبدالمطلب، فضل بن عباس، زبیر، خالد بن سعید، مقداد، سلمان فارسی، ابوذر، عمار، براء بن عازب، ابىّ بن کعب، سعد بن عباده و گروهى از مهاجرین و انصار[۳].
منابع
پانویس
- ↑ حسین راغب اصفهانی، مفردات الفاظ القرآن، ص۲۰۱؛ حسن مصطفوی، التحقیق فی کلمات القرآن الکریم، ج۲، ص۱۰۸؛ بهاءالدین خرمشاهی، قرآن کریم، ترجمه، توضیحات و واژه‌نامه، ص۷۰۰.
- ↑ محدثی، جواد، فرهنگ غدیر، ص۵۲؛ زکریایی، محمد علی، فرهنگ مطهر، ص ۶۱.
- ↑ محدثی، جواد، فرهنگ غدیر، ص۵۲.