علم حصولی معصوم: تفاوت میان نسخه‌ها

از امامت‌پدیا، دانشنامهٔ امامت و ولایت
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۱۲: خط ۱۲:




 
==مقدمه==
'''علم حصولی معصوم''' ممکن است به یکی از موارد زیر اشاره داشته باشد:
*ممکن است مراد از علم حصولی معصوم یکی از موارد زیر باشد:
 
#علم حصولی معصوم در فلسفه و منطق: به [[دانش|دانشی]] گفته می شود که از طریق [[صورت‌های ذهنی]] حاصل می‌شود. این [[علم]]، [[علم اکتسابی|اکتسابی]] است و از راه [[ابزارهای حسی]]؛ مانند: [[چشم]] و [[گوش]] و دیگر [[حواس]] [[ادراک|ادراکی]] به‌ دست می‌‏آید. در مقابل، در علم حضوری که ابزار آن [[قلب]] یا [[روح]] [[انسان]] است، خود معلوم نزد عالِم ([[روح]]) حاضر می‌شود»<ref>[[ماهیت علم امام بررسی تاریخی و کلامی (کتاب)|ماهیت علم امام بررسی تاریخی و کلامی]]، ص ۱۴۶.</ref>. این اصطلاح هماهنگ با اصطلاحات [[منطق]] و [[فلسفه]] و [[شناخت شناسی]] است.
* '''[[علم حصولی معصوم (مخالف علم حضوری در فلسفه)]]''': «[[علم حصولی]] به [[دانش|دانشی]] می‌گویند که از طریق [[صورت‌های ذهنی]] حاصل می‌شود. این [[علم]]، [[علم اکتسابی|اکتسابی]] است و از راه [[ابزارهای حسی]]؛ مانند: [[چشم]] و [[گوش]] و دیگر [[حواس]] [[ادراک|ادراکی]] به‌ دست می‌‏آید. در مقابل، در علم حضوری که ابزار آن [[قلب]] یا [[روح]] [[انسان]] است، خود معلوم نزد عالِم ([[روح]]) حاضر می‌شود»<ref>[[ماهیت علم امام بررسی تاریخی و کلامی (کتاب)|ماهیت علم امام بررسی تاریخی و کلامی]]، ص ۱۴۶.</ref>. این اصطلاح هماهنگ با اصطلاحات [[منطق]] و [[فلسفه]] و [[شناخت شناسی]] است.
#علم حصولی در کلام: به معنای "[[علم ارادی]]" است. کسانی که اینگونه تعبیراتی آورده اند هنگام سخن از «[[علم حضوری]]» مراد آنان در اغلب، «[[علم فعلی]]» است: "مراد از علم حضوری او ([[امام]]) آشکار شدن معلومات نزد او به طور [[علم بالفعل|بالفعل]] است، در مقابل [[علم شأنى]]، [[علم بالقوه|بالقوه]] و به هنگام [[اراده]] که از آن این گونه تعبیر می‌شود: "اگر بخواهد که بداند، می‌داند"<ref>سید عبدالحسین لاری، المعارف السلمانیة، ص۲۰.</ref>.<ref>[[ماهیت علم امام بررسی تاریخی و کلامی (کتاب)|ماهیت علم امام بررسی تاریخی و کلامی]]، ص ۱۴۶.</ref>
* '''[[علم حصولی معصوم (مخالف علم فعلی در کلام)]]''': «علم حصولی» در این کاربری به معنای «[[علم ارادی]]» است. کسانی که اینگونه تعبیراتی آورده اند هنگام سخن از «[[علم حضوری]]» مراد آنان در اغلب، «[[علم فعلی]]» است. مثلاً آیت الله [[سید عبدالحسین لاری]] می‌گوید: «مراد از علم حضوری او ([[امام]]) آشکار شدن معلومات نزد او به طور [[علم بالفعل|بالفعل]] است، در مقابل [[علم شأنى]]، [[علم بالقوه|بالقوه]] و به هنگام [[اراده]] که از آن این گونه تعبیر می‌شود: "اگر بخواهد که بداند، می‌داند"<ref>سید عبدالحسین لاری، المعارف السلمانیة، ص۲۰.</ref>.<ref>[[ماهیت علم امام بررسی تاریخی و کلامی (کتاب)|ماهیت علم امام بررسی تاریخی و کلامی]]، ص ۱۴۶.</ref>
*آنچه مورد بحث در این مدخل است، علم حصولی از دیدگاه فلسفه و منطق است.
 
==منابع==
==منابع==



نسخهٔ ‏۲۴ دسامبر ۲۰۱۸، ساعت ۱۶:۱۸

اين مدخل از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود:
در این باره، تعداد بسیاری از پرسش‌های عمومی و مصداقی مرتبط، وجود دارند که در مدخل علم معصوم (پرسش) قابل دسترسی خواهند بود.



مقدمه

  • ممکن است مراد از علم حصولی معصوم یکی از موارد زیر باشد:
  1. علم حصولی معصوم در فلسفه و منطق: به دانشی گفته می شود که از طریق صورت‌های ذهنی حاصل می‌شود. این علم، اکتسابی است و از راه ابزارهای حسی؛ مانند: چشم و گوش و دیگر حواس ادراکی به‌ دست می‌‏آید. در مقابل، در علم حضوری که ابزار آن قلب یا روح انسان است، خود معلوم نزد عالِم (روح) حاضر می‌شود»[۱]. این اصطلاح هماهنگ با اصطلاحات منطق و فلسفه و شناخت شناسی است.
  2. علم حصولی در کلام: به معنای "علم ارادی" است. کسانی که اینگونه تعبیراتی آورده اند هنگام سخن از «علم حضوری» مراد آنان در اغلب، «علم فعلی» است: "مراد از علم حضوری او (امام) آشکار شدن معلومات نزد او به طور بالفعل است، در مقابل علم شأنى، بالقوه و به هنگام اراده که از آن این گونه تعبیر می‌شود: "اگر بخواهد که بداند، می‌داند"[۲].[۳]
  • آنچه مورد بحث در این مدخل است، علم حصولی از دیدگاه فلسفه و منطق است.

منابع

پرسش‌های وابسته

جستارهای وابسته

منبع‌شناسی جامع علم معصوم

پانویس

 با کلیک بر فلش ↑ به محل متن مرتبط با این پانویس منتقل می‌شوید:  

  1. ماهیت علم امام بررسی تاریخی و کلامی، ص ۱۴۶.
  2. سید عبدالحسین لاری، المعارف السلمانیة، ص۲۰.
  3. ماهیت علم امام بررسی تاریخی و کلامی، ص ۱۴۶.