عصمت حضرت ایوب: تفاوت میان نسخه‌ها

خط ۶۱: خط ۶۱:
برخی چنین تصور کرده‌اند که آیه 41 سوره ص بر عدم عصمت حضرت ایوب دلالت دارد. چه اینکه می‌فرماید: {{متن قرآن|وَاذْكُرْ عَبْدَنَا أَيُّوبَ إِذْ نَادَى رَبَّهُ أَنِّي مَسَّنِيَ الشَّيْطَانُ بِنُصْبٍ وَعَذَابٍ}} <ref>«و یاد کن از بنده ما ایّوب هنگامی که به درگاه خدای خود عرض کرد: (پروردگارا) شیطان مرا سخت رنج و عذاب رسانیده (تو از کرم نجاتم بخش)» سوره ص، آیه 41</ref>. در این [[آیه]] از مس و [[تسلط]] [[شیطان]] بر آن [[حضرت]] و گرفتار شدن او به دست [[شیطان]] [[ سخن]] به میان آمده است و روشن است که [[ظاهر]] چنین اموری حاکی از [[لغزش]] آن [[حضرت]] است و [[لغزش]] با [[عصمت]] ناسازگار است.<ref>[[جعفر انواری|انواری، جعفر]]، [[نور عصمت بر سیمای نبوت (کتاب)|نور عصمت بر سیمای نبوت]] ص ۲۵۵</ref>.
برخی چنین تصور کرده‌اند که آیه 41 سوره ص بر عدم عصمت حضرت ایوب دلالت دارد. چه اینکه می‌فرماید: {{متن قرآن|وَاذْكُرْ عَبْدَنَا أَيُّوبَ إِذْ نَادَى رَبَّهُ أَنِّي مَسَّنِيَ الشَّيْطَانُ بِنُصْبٍ وَعَذَابٍ}} <ref>«و یاد کن از بنده ما ایّوب هنگامی که به درگاه خدای خود عرض کرد: (پروردگارا) شیطان مرا سخت رنج و عذاب رسانیده (تو از کرم نجاتم بخش)» سوره ص، آیه 41</ref>. در این [[آیه]] از مس و [[تسلط]] [[شیطان]] بر آن [[حضرت]] و گرفتار شدن او به دست [[شیطان]] [[ سخن]] به میان آمده است و روشن است که [[ظاهر]] چنین اموری حاکی از [[لغزش]] آن [[حضرت]] است و [[لغزش]] با [[عصمت]] ناسازگار است.<ref>[[جعفر انواری|انواری، جعفر]]، [[نور عصمت بر سیمای نبوت (کتاب)|نور عصمت بر سیمای نبوت]] ص ۲۵۵</ref>.


== پاسخ جامع اجمالی ==
 
'''پاسخ نخست: تأثیر [[شیطان]] در [[گرفتاری]] [[پیامبران]]؛ بی‌ارتباط با [[لغزش]] در ایشان''': با نگاه به [[آیات]] بعدی، به دست می‌آید که منظور [[حضرت ایوب]] {{ع}} از «[[نصب]] و [[عذاب]]»، همان [[بیماری]] و سختی‌هایی است که [[بدن]] و [[خانواده]] او را فراگرفته بودند و از آن رو که شیطان در این «نصب و عذاب» نقش مؤثری ایفا کرده، این امور به او [[اسناد]] داده شده است. همچنین از آنجا که سبب‌های مادی در طول هم قرار دارند، می‌توان هر حادثه طبیعی را به هر کدام از این سبب‌ها مستند ساخت و دلیلی نداریم که این سان اثرگذاری در [[انسان]]، ناممکن باشد. با صرف نظر از [[روایات]]، این احتمال تقویت می‌گردد که منظور از نسبت دادن این کار به شیطان، این است که او با وسوسه‌های خود بر آن شد تا [[مردم]] را از همراه شدن با آن [[حضرت]] بازدارد و چنین وانمود کند که اگر آن حضرت، [[پیامبر]] بود، هرگز این چنین از هر سو با [[گرفتاری‌ها]] روبه‌رو نمی‌شد. [[عقیده]] [[زمخشری]] این است که [[تسلط]] شیطان بر پیامبران و [[آزار]] رساندن به ایشان ممکن نیست؛ زیرا آنچه در [[قرآن]] بر آن تأکید شده، تنها در حد [[وسوسه]] شیطان است<ref>محمود بن عمر زمخشری، الکشاف، ج۴، ص۹۷.</ref>.
'''پاسخ نخست: تأثیر [[شیطان]] در [[گرفتاری]] [[پیامبران]]؛ بی‌ارتباط با [[لغزش]] در ایشان''': با نگاه به [[آیات]] بعدی، به دست می‌آید که منظور [[حضرت ایوب]] {{ع}} از «[[نصب]] و [[عذاب]]»، همان [[بیماری]] و سختی‌هایی است که [[بدن]] و [[خانواده]] او را فراگرفته بودند و از آن رو که شیطان در این «نصب و عذاب» نقش مؤثری ایفا کرده، این امور به او [[اسناد]] داده شده است. همچنین از آنجا که سبب‌های مادی در طول هم قرار دارند، می‌توان هر حادثه طبیعی را به هر کدام از این سبب‌ها مستند ساخت و دلیلی نداریم که این سان اثرگذاری در [[انسان]]، ناممکن باشد. با صرف نظر از [[روایات]]، این احتمال تقویت می‌گردد که منظور از نسبت دادن این کار به شیطان، این است که او با وسوسه‌های خود بر آن شد تا [[مردم]] را از همراه شدن با آن [[حضرت]] بازدارد و چنین وانمود کند که اگر آن حضرت، [[پیامبر]] بود، هرگز این چنین از هر سو با [[گرفتاری‌ها]] روبه‌رو نمی‌شد. [[عقیده]] [[زمخشری]] این است که [[تسلط]] شیطان بر پیامبران و [[آزار]] رساندن به ایشان ممکن نیست؛ زیرا آنچه در [[قرآن]] بر آن تأکید شده، تنها در حد [[وسوسه]] شیطان است<ref>محمود بن عمر زمخشری، الکشاف، ج۴، ص۹۷.</ref>.
ایراد این ایده در آن است که دلیل [[عصمت پیامبران]]، فقط تأثیر‌گذاری وسوسه در نفس پیامبران را رد می‌کند، اما تأثیر‌گذاری در بدن یا [[مال]] را مردود نمی‌شمارد، بلکه گاه تسلط شیطان به [[اذن خداوند]] و هماهنگ با [[مصلحت]] است؛ مثلاً [[بندگان]] [[خداوند]] به انواع گرفتاری‌ها [[مبتلا]] می‌شوند تا [[صبر]] و [[پایداری]] آنان در بوته [[آزمایش]] قرار گیرد و بر اثر این پایداری به [[مقامات]] [[برتر]] دست یابند. البته این سخن بدان معنا نیست که دست شیطان در تأثیرگذاری بر پیامبران کاملاً باز است<ref>ر.ک: سیدمحمدحسین طباطبایی، المیزان، ج۱۷، ص۲۰۹.</ref>. این پاسخ استورارترین پاسخ است؛ گرچه نقدهایی بر آن وارد شده است.<ref>[[جعفر انواری|انواری، جعفر]]، [[نور عصمت بر سیمای نبوت (کتاب)|نور عصمت بر سیمای نبوت]] ص ۲۵۵-۲۶۵.</ref>.
ایراد این ایده در آن است که دلیل [[عصمت پیامبران]]، فقط تأثیر‌گذاری وسوسه در نفس پیامبران را رد می‌کند، اما تأثیر‌گذاری در بدن یا [[مال]] را مردود نمی‌شمارد، بلکه گاه تسلط شیطان به [[اذن خداوند]] و هماهنگ با [[مصلحت]] است؛ مثلاً [[بندگان]] [[خداوند]] به انواع گرفتاری‌ها [[مبتلا]] می‌شوند تا [[صبر]] و [[پایداری]] آنان در بوته [[آزمایش]] قرار گیرد و بر اثر این پایداری به [[مقامات]] [[برتر]] دست یابند. البته این سخن بدان معنا نیست که دست شیطان در تأثیرگذاری بر پیامبران کاملاً باز است<ref>ر.ک: سیدمحمدحسین طباطبایی، المیزان، ج۱۷، ص۲۰۹.</ref>. این پاسخ استورارترین پاسخ است؛ گرچه نقدهایی بر آن وارد شده است.<ref>[[جعفر انواری|انواری، جعفر]]، [[نور عصمت بر سیمای نبوت (کتاب)|نور عصمت بر سیمای نبوت]] ص ۲۵۵-۲۶۵.</ref>.
۱۱٬۹۶۸

ویرایش