مسجد قبا: تفاوت میان نسخه‌ها
(←منابع) |
(←مقدمه) |
||
| خط ۷: | خط ۷: | ||
== مقدمه == | == مقدمه == | ||
در پی افزایش فشارها و بدرفتاری‌های [[مشرکان]] [[مکه]] و سرانجام، | در پی افزایش فشارها و بدرفتاری‌های [[مشرکان]] [[مکه]] و سرانجام، تصمیم آنها به [[قتل]] شبانه [[رسول خدا]] {{صل}}، آن حضرت که به دست [[فرشته وحی]] از [[توطئه]] مشرکان خبردار شده بود، تصمیم گرفتند هرچه زودتر به [[مدینه]] [[مهاجرت]] کنند. [[علی بن ابی‌طالب]] {{ع}} در شبی که قرار بود [[رسول اکرم]] {{صل}} کشته شود، در بستر او خوابید و مهم‌ترین [[هجرت]] [[تاریخ]] آغاز شد. [[مسلمانان]] [[مدینه]] که از حرکت [[پیامبر]] {{صل}} به سوی شهرشان [[آگاه]] شده بودند، آماده بودند تا مقدم [[پیامبر]] {{صل}} را گرامی بدارند<ref>ابن هشام، السیرة النبویه، ج۱، ص۴۹۲؛ ابن سعد، الطبقات الکبری، ج۱، ص۱۸۰.</ref>. | ||
پس از چند روز [[انتظار]]، سرانجام. [[پیامبر اکرم]] {{صل}} در روز [[دوشنبه]]، دوازدهم [[ربیع‌الاول]] به محله "قبا" که یکی از محله‌های [[یثرب]] به شمار می‌آید<ref>ابن سعد، الطبقات الکبری، ص۱۸۰؛ احمد بن یحیی بلاذری، انساب الاشراف، ج۱، ص۲۶۳.</ref> وارد شد. آن حضرت تا [[روز جمعه]] در [[قبا]] بود<ref>احمد بن یحیی بلاذری، انساب الاشراف، ص۲۶۳؛ ابن هشام، السیرة النبویه، ج۱، ص۴۹۴؛ علی بن الحسین مسعودی، مروج الذهب و معادن الجوهر، ج۲، ص۲۷۹.</ref>.<ref>[[حسین قاضی خانی|قاضی خانی، حسین]]، [[اقدامات اولیه پیامبر (مقاله)|اقدامات اولیه پیامبر]]، [[فرهنگ‌نامه تاریخ زندگانی پیامبر اعظم ج۱ (کتاب)|فرهنگ‌نامه تاریخ زندگانی پیامبر اعظم]]، ج۱، ص۱۴۸.</ref> | پس از چند روز [[انتظار]]، سرانجام. [[پیامبر اکرم]] {{صل}} در روز [[دوشنبه]]، دوازدهم [[ربیع‌الاول]] به محله "قبا" که یکی از محله‌های [[یثرب]] به شمار می‌آید<ref>ابن سعد، الطبقات الکبری، ص۱۸۰؛ احمد بن یحیی بلاذری، انساب الاشراف، ج۱، ص۲۶۳.</ref> وارد شد. آن حضرت تا [[روز جمعه]] در [[قبا]] بود<ref>احمد بن یحیی بلاذری، انساب الاشراف، ص۲۶۳؛ ابن هشام، السیرة النبویه، ج۱، ص۴۹۴؛ علی بن الحسین مسعودی، مروج الذهب و معادن الجوهر، ج۲، ص۲۷۹.</ref>.<ref>[[حسین قاضی خانی|قاضی خانی، حسین]]، [[اقدامات اولیه پیامبر (مقاله)|اقدامات اولیه پیامبر]]، [[فرهنگ‌نامه تاریخ زندگانی پیامبر اعظم ج۱ (کتاب)|فرهنگ‌نامه تاریخ زندگانی پیامبر اعظم]]، ج۱، ص۱۴۸.</ref> | ||
[[پیامبر]] {{صل}} در مدت کوتاهی که در [[قبا]] بودند [[دستور]] ساختن مسجد قبا را صادر کردند<ref>احمد بن یحیی بلاذری، انساب الاشراف، ص۲۶۳؛ ابن هشام، السیرة النبویه، ج۱، ص۴۹۴غ علی بن الحسین مسعودی، مروج الذهب و معادن الجوهر، ج۲، ص۲۷۹.</ref> و این، نخستین مسجدی بود که در [[اسلام]] بنا می‌شد<ref>ابن هشام، السیرة النبویه، ج۱، ص۴۹۴؛ ابوبکر بیهقی، دلائل النبوة و معرفة احوال صاحب الشریعه، ج۲، ص۵۰۰؛ محمد بن جریر طبری، تاریخ الامم و الملوک، ج۲، ص۳۹۴.</ref>.<ref>[[حسین قاضی خانی|قاضی خانی، حسین]]، [[اقدامات اولیه پیامبر (مقاله)|اقدامات اولیه پیامبر]]، [[فرهنگ‌نامه تاریخ زندگانی پیامبر اعظم ج۱ (کتاب)|فرهنگ‌نامه تاریخ زندگانی پیامبر اعظم]]، | [[پیامبر]] {{صل}} در مدت کوتاهی که در [[قبا]] بودند [[دستور]] ساختن مسجد قبا را صادر کردند<ref>احمد بن یحیی بلاذری، انساب الاشراف، ص۲۶۳؛ ابن هشام، السیرة النبویه، ج۱، ص۴۹۴غ علی بن الحسین مسعودی، مروج الذهب و معادن الجوهر، ج۲، ص۲۷۹.</ref> و این، نخستین مسجدی بود که در [[اسلام]] بنا می‌شد<ref>ابن هشام، السیرة النبویه، ج۱، ص۴۹۴؛ ابوبکر بیهقی، دلائل النبوة و معرفة احوال صاحب الشریعه، ج۲، ص۵۰۰؛ محمد بن جریر طبری، تاریخ الامم و الملوک، ج۲، ص۳۹۴.</ref>.<ref>[[حسین قاضی خانی|قاضی خانی، حسین]]، [[اقدامات اولیه پیامبر (مقاله)|اقدامات اولیه پیامبر]]، [[فرهنگ‌نامه تاریخ زندگانی پیامبر اعظم ج۱ (کتاب)|فرهنگ‌نامه تاریخ زندگانی پیامبر اعظم ج۱]]، ص۱۴۹.</ref> | ||
==مسجد قبا== | ==مسجد قبا== | ||
نسخهٔ ۱۸ سپتامبر ۲۰۲۳، ساعت ۱۱:۲۸
این مدخل زیرشاخهٔ بحث مسجد است. مسجد قبا از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود: مسجد قبا در تاریخ اسلامی - پرسش مرتبط نداردمقدمه
در پی افزایش فشارها و بدرفتاری‌های مشرکان مکه و سرانجام، تصمیم آنها به قتل شبانه رسول خدا (ص)، آن حضرت که به دست فرشته وحی از توطئه مشرکان خبردار شده بود، تصمیم گرفتند هرچه زودتر به مدینه مهاجرت کنند. علی بن ابی‌طالب (ع) در شبی که قرار بود رسول اکرم (ص) کشته شود، در بستر او خوابید و مهم‌ترین هجرت تاریخ آغاز شد. مسلمانان مدینه که از حرکت پیامبر (ص) به سوی شهرشان آگاه شده بودند، آماده بودند تا مقدم پیامبر (ص) را گرامی بدارند[۱].
پس از چند روز انتظار، سرانجام. پیامبر اکرم (ص) در روز دوشنبه، دوازدهم ربیع‌الاول به محله "قبا" که یکی از محله‌های یثرب به شمار می‌آید[۲] وارد شد. آن حضرت تا روز جمعه در قبا بود[۳].[۴]
پیامبر (ص) در مدت کوتاهی که در قبا بودند دستور ساختن مسجد قبا را صادر کردند[۵] و این، نخستین مسجدی بود که در اسلام بنا می‌شد[۶].[۷]
مسجد قبا
جالب توجه اینکه خداوند با تأکید روی این موضوع حیاتی به پیامبرش صریحاً دستور می‌دهد که «هرگز در این مسجد قیام به عبادت مکن»[۸] و نمازگزار. بلکه به جای این مسجد «شایسته‌تر این است که در مسجدی قیام به عبادت کنی که شالوده آن در روز نخست بر اساس تقوا گذارده شده است»[۹]. نه این مسجدی که شالوده و اساسش از روز نخست بر کفر و نفاق و بی‌دینی و تفرقه بنا شده است. مفسران گفته‌اند مسجدی که در قرآن به آن اشاره شده که شایسته است پیامبر(ص) در آن نماز بخواند همان مسجد «قبا» است که منافقان مسجد ضرار را در نزدیک آن ساخته بودند. سپس قرآن اضافه می‌کند: علاوه بر اینکه این مسجد از اساس بر شالوده تقوا گذارده شده، «گروهی از مردان در آن به عبادت مشغولند که دوست می‌دارند پاکیزه باشند و خدا پاکیزگان را دوست دارد»[۱۰].[۱۱]
اولین نماز جمعه
اولین نماز جمعه‌ای که رسول خدا(ص) با اصحابش تشکیل دادند، هنگامی بود که به مدینه هجرت کرد، وارد مدینه شد، و آن روز، روز دوشنبه دوازدهم ربیع الاول هنگام ظهر بود، حضرت، چهار روز در «قبا» ماندند و مسجد قبا را بنیان نهادند، سپس روز جمعه به سوی مدینه حرکت کرد (فاصلۀ میان قبا و مدینه بسیار کم است و امروز قبا یکی از محله‌های داخل مدینه است) و به هنگام نماز جمعه به محلۀ «بنی سالم» رسید، و مراسم نماز جمعه را در آنجا برپا داشت، و این اولین نماز جمعه‌ای بود که رسول خدا(ص) در اسلام بجا آورد، خطبه‌ای هم در این نماز جمعه خواند که اولین خطبه حضرت در مدینه بود.[۱۲]
منابع
پانویس
- ↑ ابن هشام، السیرة النبویه، ج۱، ص۴۹۲؛ ابن سعد، الطبقات الکبری، ج۱، ص۱۸۰.
- ↑ ابن سعد، الطبقات الکبری، ص۱۸۰؛ احمد بن یحیی بلاذری، انساب الاشراف، ج۱، ص۲۶۳.
- ↑ احمد بن یحیی بلاذری، انساب الاشراف، ص۲۶۳؛ ابن هشام، السیرة النبویه، ج۱، ص۴۹۴؛ علی بن الحسین مسعودی، مروج الذهب و معادن الجوهر، ج۲، ص۲۷۹.
- ↑ قاضی خانی، حسین، اقدامات اولیه پیامبر، فرهنگ‌نامه تاریخ زندگانی پیامبر اعظم، ج۱، ص۱۴۸.
- ↑ احمد بن یحیی بلاذری، انساب الاشراف، ص۲۶۳؛ ابن هشام، السیرة النبویه، ج۱، ص۴۹۴غ علی بن الحسین مسعودی، مروج الذهب و معادن الجوهر، ج۲، ص۲۷۹.
- ↑ ابن هشام، السیرة النبویه، ج۱، ص۴۹۴؛ ابوبکر بیهقی، دلائل النبوة و معرفة احوال صاحب الشریعه، ج۲، ص۵۰۰؛ محمد بن جریر طبری، تاریخ الامم و الملوک، ج۲، ص۳۹۴.
- ↑ قاضی خانی، حسین، اقدامات اولیه پیامبر، فرهنگ‌نامه تاریخ زندگانی پیامبر اعظم ج۱، ص۱۴۹.
- ↑ سوره توبه، آیه ۱۰۸.
- ↑ سوره توبه، آیه ۱۰۸.
- ↑ ﴿لَا تَقُمْ فِيهِ أَبَدًا لَمَسْجِدٌ أُسِّسَ عَلَى التَّقْوَى مِنْ أَوَّلِ يَوْمٍ أَحَقُّ أَنْ تَقُومَ فِيهِ فِيهِ رِجَالٌ يُحِبُّونَ أَنْ يَتَطَهَّرُوا وَاللَّهُ يُحِبُّ الْمُطَّهِّرِينَ﴾ «هیچ‌گاه در آن (مسجد) حاضر مشو! بی‌گمان مسجدی که از روز نخست بنیان آن را بر پرهیزگاری نهاده‌اند سزاوارتر است که در آن حاضر گردی؛ در آن مردانی هستند که پاکیزه کردن (خود) را دوست می‌دارند و خداوند پاکیزگان را دوست می‌دارد» سوره توبه، آیه ۱۰۸.
- ↑ مکارم شیرازی، ناصر، قصه‌های قرآن ص ۶۷۳.
- ↑ مکارم شیرازی، ناصر، قصه‌های قرآن ص ۶۷۴.