آرزو در معارف دعا و زیارات: تفاوت میان نسخه‌ها
HeydariBot (بحث | مشارکتها) |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
{{مدخل مرتبط | {{مدخل مرتبط | ||
| موضوع مرتبط = آرزو | | موضوع مرتبط = آرزو | ||
| عنوان مدخل = | | عنوان مدخل = آرزو | ||
| مداخل مرتبط = [[آرزو در قرآن | | مداخل مرتبط = [[آرزو در قرآن]] - [[آرزو در نهج البلاغه]] - [[آرزو در معارف و سیره نبوی]] - [[آرزو در معارف دعا و زیارات]] - [[آرزو در معارف و سیره سجادی]] - [[آرزو در معارف و سیره رضوی]] | ||
| پرسش مرتبط = | | پرسش مرتبط = | ||
}} | }} | ||
| خط ۹: | خط ۹: | ||
یکی از ویژگی‌های [[آدمی]] داشتن آرزوست. برخی از آرزوهای [[انسان]] [[پسندیده]] و برخی [[ناپسند]] است و انسان را از [[هدف]] اصلی خویش دور می‌سازد. [[قرآن کریم]] در این رابطه می‌فرماید: {{متن قرآن|ذَرْهُمْ يَأْكُلُوا وَيَتَمَتَّعُوا وَيُلْهِهِمُ الْأَمَلُ فَسَوْفَ يَعْلَمُونَ}}<ref>«آنان را واگذار تا بخورند و بهره گیرند و آرزو سرگرمشان دارد، زودا که بدانند» سوره حجر، آیه ۳.</ref>. | یکی از ویژگی‌های [[آدمی]] داشتن آرزوست. برخی از آرزوهای [[انسان]] [[پسندیده]] و برخی [[ناپسند]] است و انسان را از [[هدف]] اصلی خویش دور می‌سازد. [[قرآن کریم]] در این رابطه می‌فرماید: {{متن قرآن|ذَرْهُمْ يَأْكُلُوا وَيَتَمَتَّعُوا وَيُلْهِهِمُ الْأَمَلُ فَسَوْفَ يَعْلَمُونَ}}<ref>«آنان را واگذار تا بخورند و بهره گیرند و آرزو سرگرمشان دارد، زودا که بدانند» سوره حجر، آیه ۳.</ref>. | ||
[[امام سجاد]] {{ع}} در [[صحیفه]] زوایای مختلفی از [[آرزوی آدمی]] را در قالب [[دعا]] و [[نیایش]] بیان می‌دارد. از نگاه [[حضرت]] [[آرزو]] یکی از ویژگی‌های انسان است، و به همین جهت [[خدای متعال]] از این بعد نیز او را مورد [[ابتلا]] قرار می‌دهد. ایشان در نیایش خود این چنین عرضه می‌دارد: «خدایا... و من، بنده‌ای هستم در [[عمل]] [[ضعیف]] و به آرزو بزرگ<ref>نیایش سی‌ودوم.</ref>،... تو ما را آزمودی تا... در مدت عمرمان به [[آرزوهای دور و دراز]] گرفتار آمدیم»<ref>نیایش بیست و نهم.</ref>. | [[امام سجاد]] {{ع}} در [[صحیفه]] زوایای مختلفی از [[آرزوی آدمی]] را در قالب [[دعا]] و [[نیایش]] بیان می‌دارد. از نگاه [[حضرت]] [[آرزو]] یکی از ویژگی‌های انسان است، و به همین جهت [[خدای متعال]] از این بعد نیز او را مورد [[ابتلا]] قرار می‌دهد. ایشان در نیایش خود این چنین عرضه می‌دارد: «خدایا... و من، بنده‌ای هستم در [[عمل]] [[ضعیف]] و به آرزو بزرگ<ref>نیایش سی‌ودوم.</ref>،... تو ما را آزمودی تا... در مدت عمرمان به [[آرزوهای دور و دراز]] گرفتار آمدیم»<ref>نیایش بیست و نهم.</ref>. بی‌شک آرزو داشتن [[خصلت]] آدمی است و عیبی بر آن مترتب نیست. از این روی [[امام]] {{ع}} عرضه می‌دارد: «خدایا... و آنچه مرا آرزوست بر من ارزانی دار»<ref>نیایش سی‌وهفتم.</ref>. | ||
بی‌شک آرزو داشتن [[خصلت]] آدمی است و عیبی بر آن مترتب نیست. از این روی [[امام]] {{ع}} عرضه می‌دارد: «خدایا... و آنچه مرا آرزوست بر من ارزانی دار»<ref>نیایش سی‌وهفتم.</ref>. | |||
انسان اگر نتواند افسار آرزوهای خویش را در دست گیرد این [[آرزوها]] او را به ناکجاآباد کشانده و از مسیر [[عبودیت]] و [[بندگی]] دور می‌سازد. [[حضرت علی بن الحسین]] {{ع}} این‌گونه [[نجوا]] می‌کند: «خدایا... راه کسانی فرا پیشمان گذاری که از [[نور]] [[قرآن]] [[روشنایی]] جسته‌اند و آرزوها و [[خواهش‌های نفسانی]] از کارشان باز نداشت تا به [[خدعه]] و [[فریب]] تباهشان سازد»<ref>نیایش چهل‌ودوم.</ref>. از منظر [[امام چهارم]] تنها راه فرار از [[آرزوهای دراز]] [[پناه]] جستن به [[پروردگار]] است؛ و در دعای خود این چنین به [[خدا]] پناه می‌جوید: «خدایا... و ما را از آرزوهای دور و دراز خود در [[امان]] دار»<ref>نیایش چهلم.</ref>. | انسان اگر نتواند افسار آرزوهای خویش را در دست گیرد این [[آرزوها]] او را به ناکجاآباد کشانده و از مسیر [[عبودیت]] و [[بندگی]] دور می‌سازد. [[حضرت علی بن الحسین]] {{ع}} این‌گونه [[نجوا]] می‌کند: «خدایا... راه کسانی فرا پیشمان گذاری که از [[نور]] [[قرآن]] [[روشنایی]] جسته‌اند و آرزوها و [[خواهش‌های نفسانی]] از کارشان باز نداشت تا به [[خدعه]] و [[فریب]] تباهشان سازد»<ref>نیایش چهل‌ودوم.</ref>. از منظر [[امام چهارم]] تنها راه فرار از [[آرزوهای دراز]] [[پناه]] جستن به [[پروردگار]] است؛ و در دعای خود این چنین به [[خدا]] پناه می‌جوید: «خدایا... و ما را از آرزوهای دور و دراز خود در [[امان]] دار»<ref>نیایش چهلم.</ref>. | ||
| خط ۲۰: | خط ۱۹: | ||
[[بندگان]] [[صالح]] [[خدا]] راه رسیدن به آرزوهای خویش را جز در [[مسیر خدا]] نمی‌بینند. [[حضرت]] عرضه می‌دارد: «ای خداوند،... باز هم برای رسیدن به آرزوهایم راهی جز تو نمی‌یابم»<ref>نیایش بیست‌ویکم.</ref>. | [[بندگان]] [[صالح]] [[خدا]] راه رسیدن به آرزوهای خویش را جز در [[مسیر خدا]] نمی‌بینند. [[حضرت]] عرضه می‌دارد: «ای خداوند،... باز هم برای رسیدن به آرزوهایم راهی جز تو نمی‌یابم»<ref>نیایش بیست‌ویکم.</ref>. | ||
از نگاه [[سیدالساجدین]] تنها راه برآورده شدن [[آرزوها]] خداست؛ به همین جهت می‌گوید: «ای خداوند، اگر تو روی نیکوی خود از من بگردانی،... باز هم برای رسیدن به آرزوهایم راهی جز تو نمی‌یابم»<ref>نیایش بیست‌ویکم.</ref>. | از نگاه [[سیدالساجدین]] تنها راه برآورده شدن [[آرزوها]] خداست؛ به همین جهت می‌گوید: «ای خداوند، اگر تو روی نیکوی خود از من بگردانی،... باز هم برای رسیدن به آرزوهایم راهی جز تو نمی‌یابم»<ref>نیایش بیست‌ویکم.</ref>. | ||
ایشان یکی از [[بهترین]] اوقات درخواست آرزوها را از خداوند [[ماه مبارک رمضان]] می‌داند<ref>نیایش چهل و نهم.</ref><ref>الصحیفه السجادیه امام سجّاد {{ع}}، ۱۴۱۸، قم، الهادی، چاپ اول؛ صحیفه سجادیه، ترجمه عبدالمحمد آیتی، انتشارات سروش، تهران، چاپ دوم، قرآن کریم، ترجمه مهدی الهی قمشه‌ای.</ref><ref>[[سید مهدی بهشتی|بهشتی، سید مهدی]]، [[دانشنامه صحیفه سجادیه (کتاب)|مقاله «آرزو»، دانشنامه صحیفه سجادیه]]، ص ۲۱.</ref> | ایشان یکی از [[بهترین]] اوقات درخواست آرزوها را از خداوند [[ماه مبارک رمضان]] می‌داند<ref>نیایش چهل و نهم.</ref>.<ref>الصحیفه السجادیه امام سجّاد {{ع}}، ۱۴۱۸، قم، الهادی، چاپ اول؛ صحیفه سجادیه، ترجمه عبدالمحمد آیتی، انتشارات سروش، تهران، چاپ دوم، قرآن کریم، ترجمه مهدی الهی قمشه‌ای.</ref>.<ref>[[سید مهدی بهشتی|بهشتی، سید مهدی]]، [[دانشنامه صحیفه سجادیه (کتاب)|مقاله «آرزو»، دانشنامه صحیفه سجادیه]]، ص ۲۱.</ref> | ||
== منابع == | == منابع == | ||
نسخهٔ کنونی تا ۲۲ نوامبر ۲۰۲۳، ساعت ۰۸:۳۶
این مدخل زیرشاخهٔ بحث آرزو است. آرزو از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود: آرزو در قرآن - آرزو در نهج البلاغه - آرزو در معارف و سیره نبوی - آرزو در معارف دعا و زیارات - آرزو در معارف و سیره سجادی - آرزو در معارف و سیره رضوی - پرسش مرتبط نداردمقدمه
یکی از ویژگی‌های آدمی داشتن آرزوست. برخی از آرزوهای انسان پسندیده و برخی ناپسند است و انسان را از هدف اصلی خویش دور می‌سازد. قرآن کریم در این رابطه می‌فرماید: ﴿ذَرْهُمْ يَأْكُلُوا وَيَتَمَتَّعُوا وَيُلْهِهِمُ الْأَمَلُ فَسَوْفَ يَعْلَمُونَ﴾[۱].
امام سجاد (ع) در صحیفه زوایای مختلفی از آرزوی آدمی را در قالب دعا و نیایش بیان می‌دارد. از نگاه حضرت آرزو یکی از ویژگی‌های انسان است، و به همین جهت خدای متعال از این بعد نیز او را مورد ابتلا قرار می‌دهد. ایشان در نیایش خود این چنین عرضه می‌دارد: «خدایا... و من، بنده‌ای هستم در عمل ضعیف و به آرزو بزرگ[۲]،... تو ما را آزمودی تا... در مدت عمرمان به آرزوهای دور و دراز گرفتار آمدیم»[۳]. بی‌شک آرزو داشتن خصلت آدمی است و عیبی بر آن مترتب نیست. از این روی امام (ع) عرضه می‌دارد: «خدایا... و آنچه مرا آرزوست بر من ارزانی دار»[۴].
انسان اگر نتواند افسار آرزوهای خویش را در دست گیرد این آرزوها او را به ناکجاآباد کشانده و از مسیر عبودیت و بندگی دور می‌سازد. حضرت علی بن الحسین (ع) این‌گونه نجوا می‌کند: «خدایا... راه کسانی فرا پیشمان گذاری که از نور قرآن روشنایی جسته‌اند و آرزوها و خواهش‌های نفسانی از کارشان باز نداشت تا به خدعه و فریب تباهشان سازد»[۵]. از منظر امام چهارم تنها راه فرار از آرزوهای دراز پناه جستن به پروردگار است؛ و در دعای خود این چنین به خدا پناه می‌جوید: «خدایا... و ما را از آرزوهای دور و دراز خود در امان دار»[۶].
آرزوهای طولانی یکی از موانع مهم در راه رشد و سعادت انسان است، از این رو در معارف اهل‌بیت (ع) همواره از آن پرهیز داده شده است. امام سجاد (ع) نیز این خطر را گوشزد کرده و از خدا خواسته است که ما را از این قسم آرزوهای تباه‌گر کفایت کند تا جایی که حتی روی ساعتی دیگر از عمرمان حساب نکنیم و به هوای آن، ساعت موجود را در مسیر بندگی از دست ندهیم[۷].
اما در این میان انسان‌های شایسته نهایت آرزوهایشان قرب به پروردگار است. بدین‌سان سیّدالساجدین خطاب به خداوند می‌گوید: «ای خداوند،... آرزویم را با امید به رحمت خویش مقرون دار»[۸].
بندگان صالح خدا راه رسیدن به آرزوهای خویش را جز در مسیر خدا نمی‌بینند. حضرت عرضه می‌دارد: «ای خداوند،... باز هم برای رسیدن به آرزوهایم راهی جز تو نمی‌یابم»[۹]. از نگاه سیدالساجدین تنها راه برآورده شدن آرزوها خداست؛ به همین جهت می‌گوید: «ای خداوند، اگر تو روی نیکوی خود از من بگردانی،... باز هم برای رسیدن به آرزوهایم راهی جز تو نمی‌یابم»[۱۰]. ایشان یکی از بهترین اوقات درخواست آرزوها را از خداوند ماه مبارک رمضان می‌داند[۱۱].[۱۲].[۱۳]
منابع
پانویس
- ↑ «آنان را واگذار تا بخورند و بهره گیرند و آرزو سرگرمشان دارد، زودا که بدانند» سوره حجر، آیه ۳.
- ↑ نیایش سی‌ودوم.
- ↑ نیایش بیست و نهم.
- ↑ نیایش سی‌وهفتم.
- ↑ نیایش چهل‌ودوم.
- ↑ نیایش چهلم.
- ↑ نیایش چهلم و چهل و دوم.
- ↑ نیایش بیستم.
- ↑ نیایش بیست‌ویکم.
- ↑ نیایش بیست‌ویکم.
- ↑ نیایش چهل و نهم.
- ↑ الصحیفه السجادیه امام سجّاد (ع)، ۱۴۱۸، قم، الهادی، چاپ اول؛ صحیفه سجادیه، ترجمه عبدالمحمد آیتی، انتشارات سروش، تهران، چاپ دوم، قرآن کریم، ترجمه مهدی الهی قمشه‌ای.
- ↑ بهشتی، سید مهدی، مقاله «آرزو»، دانشنامه صحیفه سجادیه، ص ۲۱.