پژوهشی در عصمت معصومان (کتاب): تفاوت میان نسخه‌ها
(←پانویس) |
برچسب: پیوندهای ابهام‌زدایی |
||
| خط ۳۸: | خط ۳۸: | ||
== فهرست کتاب == | == فهرست کتاب == | ||
در این | {{فهرست اثر}} | ||
*پیشگفتار | |||
*مقدمه | |||
=== بخش اول: کلیات === | |||
==== فصل اول: معنا و [[حقیقت عصمت]] ==== | |||
* [[عصمت]] در لغت | |||
*عصمت در اصطلاح | |||
# [[لطف الهی]] | |||
#عدم [[آفرینش]] [[گناه]] | |||
# [[توانایی]] بر [[اطاعت]] | |||
# [[ملکه نفسانی]] | |||
*مبدا پیدایش اصطلاح عصمت | |||
*واژه‌های معادل عصمت | |||
# [[تنزیه]] | |||
# [[توفیق]] | |||
# [[صدق]]، [[امانت]] و [[تبلیغ]] | |||
==== فصل دوم: امکان عصمت ==== | |||
*«[[انسان]] [[برتر]]» نه «برتر از انسان» | |||
* [[غریزه]] نه گناه | |||
*تعدیل قوا، نه [[سرکوب]] آن ها | |||
*بررسی [[سخن]] [[غزالی]] | |||
==== فصل سوم: عصمت و [[اختیار]] ==== | |||
*منشا جبری دانستن عصمت | |||
# [[بشر]] بودن [[معصومان]] | |||
#واژه عصمت و [[معصوم]] | |||
# [[آیات]] و [[روایات]] | |||
*پیامدهای جبری انگاشتن عصمت | |||
# [[سقوط]] از [[ارزش انسانی]] | |||
#عدم [[شایستگی]] برای [[الگو]] شدن | |||
# [[برتری]] نداشتن بر سایرین | |||
# [[ناسازگاری]] با [[تکلیف]] | |||
#بی معنا بودن عصمت | |||
#عدم [[استحقاق]] [[پاداش]] | |||
*منشا اختیاری عصمت | |||
#اسباب چهارگانه [[لطف]] | |||
# [[علم]] به [[مفاسد]] [[گناهان]] | |||
# [[محبت الهی]] | |||
#نیروی [[خرد]] | |||
# [[اراده]] و [[انتخاب]] | |||
#علم و اراده | |||
*عصمت و [[موهبت]] | |||
# [[وراثت]]، [[تربیت]] و عواملی ناشناخته | |||
# [[استعداد]] خاص | |||
#شایستگی‌های اختیاری | |||
*جمع‌بندی نظریات | |||
*اختیار و عصمت در [[طفولیت]] | |||
*اختیار و [[عصمت از سهو]] و [[نسیان]] | |||
==== فصل چهارم: تاریخچه عصمت ==== | |||
*عصمت در [[یهودیت]] | |||
*عصمت در [[مسیحیت]] | |||
*عصمت در [[دین اسلام]] | |||
*عصمت در [[روایات پیامبر]]{{صل}} | |||
*عصمت در میان [[مسلمین]] [[صدر اسلام]] | |||
#مذاکرات پیرامون [[جنگ بدر]] | |||
# [[ذوالشهادتین]] | |||
# [[صلح حدیبیه]] | |||
# [[تقسیم غنایم]] [[حنین]] | |||
# [[خطبه]] [[خلیفه اول]] | |||
*شبهاتی پیرامون مبدا [[اندیشه]] عصمت | |||
#عدم [[عصمت پیامبر]] در منابع اولیه [[اسلامی]] | |||
#عصمت، بدعتی از [[اهل کتاب]] | |||
#تأثیر [[فرهنگ]] [[ایران]] باستان | |||
#نقش متصوفه در پیدایش اندیشه عصمت | |||
# [[تشیع]]، مبتکر اندیشه عصمت | |||
#آموزه‌های [[زرتشتی]] | |||
===بخش دوم: [[عصمت انبیا]]=== | |||
==== فصل اول: [[عصمت در مقام تلقی و ابلاغ وحی]]==== | |||
*شرح چند اصطلاح | |||
#تلقی | |||
# [[ابلاغ]] | |||
# [[وحی]] | |||
*چگونگی [[دلایل عصمت]] در تلقی و تبلیغ | |||
* [[دلایل عقلی]] | |||
# [[بعثت]] و عصمت | |||
# [[معجزه]] و عصمت | |||
# [[هدایت تکوینی]] و عصمت | |||
* [[قرآن]] و عصمت انبیا در [[مقام تلقی]] و ابلاغ | |||
#عصمت و [[رفع اختلاف]] | |||
# [[حراست]] از [[پیام الهی]] | |||
# [[وحی رحمانی]]؛ نه [[خواهش نفسانی]] | |||
# [[اطاعت بی‌قید و شرط]] | |||
*چگونگی [[مصونیت وحی]] | |||
*بررسی چند [[شبهه]] | |||
#واکنش [[پیامبر]] در هنگام بعثت | |||
# [[تردید]] [[انبیا]] در وحی | |||
# [[افسانه غرانیق]] | |||
#دخالت در [[تشریع]] | |||
#وحی و [[تجربه دینی]] | |||
*تحولات وحی در [[مغرب زمین]] | |||
* [[تجربه دینی]] و [[خطاپذیری]] | |||
*تأثیرپذیری برخی از [[مسلمین]] | |||
*تجربه دینی و [[عصمت در ابلاغ وحی]] | |||
=== فصل دوم: [[عصمت در اعتقادات]] === | |||
*بیان اقوال | |||
# [[نظریه]] [[ازارقه]] | |||
#نظریه [[حشویه]] | |||
#نظریه مشهور | |||
*بررسی نظریه منسوب به [[شیعه]] | |||
* [[دلایل]] نظریه مشهور | |||
* [[عهد الهی]] | |||
*مقصود از عهد الهی | |||
*دامنه [[صدق]] عنوان [[ظالم]] | |||
* [[مناظره]] [[امیرالمؤمنین]]{{ع}} با [[عالم یهودی]] | |||
*رابطه [[عصمت اعتقادی]] و [[هدایت]] | |||
* [[شبهات]] | |||
# [[تردید]] [[ابراهیم]]{{ع}} در [[ربوبیت]] | |||
# [[انبیا]] و امکان [[شرک]] | |||
# [[شک]] در [[قدرت خدا]] | |||
# [[شریعت]] [[پیامبر اسلام]] [[قبل از بعثت]] | |||
==== فصل سوم: [[عصمت]] در [[اعمال]] ==== | |||
*چند نکته | |||
#معنای [[گناه]] | |||
#مراحل و [[مراتب گناه]] | |||
#بررسی الفاظ [[دلالت]] کننده بر وقوع گناه | |||
# [[زمان]] [[تکلیف]] [[معصومین]] | |||
#عصمت در حوزه شریعیت | |||
#ویژگی دلایل [[عصمت از گناه]] | |||
* [[دلایل عقلی]] | |||
# [[نقض غرض]] | |||
# [[تربیت]] | |||
# [[لطف]] | |||
# [[معجزه]] | |||
* [[دلایل نقلی]] | |||
#مخلصین | |||
# [[مطهرین]] | |||
#عهد الهی | |||
# [[اطاعت]] و عصمت | |||
#هدایت و عصمت | |||
*چند [[شبهه]] و [[پاسخ]] | |||
# [[عصیان آدم]]{{ع}} | |||
# [[دروغ]] ابراهیم{{ع}} | |||
# [[یوسف]] و [[زلیخا]] | |||
# [[توبیخ پیامبر]]{{صل}} | |||
#گناه پیشین و پسین [[پیامبر]] | |||
# [[افسانه]] [[عشق]] به [[زینب]] | |||
# [[فلسفه]] [[ازدواج‌های پیامبر]]{{صل}} | |||
==== فصل چهارم: [[عصمت از خطا]] و [[نسیان]] ==== | |||
*رابطه [[علم]] با عصمت از خطا | |||
* [[ادله عصمت]] از هرگونه [[خطا]] | |||
*عصمت از خطا در تلقی و [[ابلاغ وحی]] | |||
* [[عصمت از سهو]] و نسیان در [[عبادت]] | |||
** [[روایات]] مربوط به وقوع [[سهو]] در [[نماز]] پیامبر | |||
** [[نقد]] و بررسی روایات | |||
**نظریه [[اسهاء]] | |||
**تعمد در سهو | |||
*عصمت از خطا در [[قضاوت]] | |||
* [[ارتکاب سهوی گناه]] | |||
** [[قضا شدن نماز]] پیامبر{{صل}} | |||
*عصمت از خطا در امور عادی | |||
=== بخش سوم: عصمت در غیر انبیا === | |||
====مقدمه==== | |||
*عصمت [[اولیا]] و [[اقطاب]] [[صوفیه]] | |||
*عصمت [[رهبران]] [[مارکسیسم]] | |||
*عصمت [[اجماع]] | |||
* [[عصمت حضرت مریم]] | |||
==== فصل اول: [[عصمت اهل بیت]]{{عم}}==== | |||
* [[برهان عقلی]] [[عصمت امام]] | |||
# [[وظایف]] [[پیامبر گرامی اسلام]] | |||
# [[سرنوشت]] این وظایف بعد از [[رحلت پیامبر]] | |||
#معنای [[امام]] | |||
## [[رهبری اجتماع]] | |||
## [[مرجعیت دینی]] | |||
*نتیجه | |||
* [[قرآن]] و عصمت امام | |||
#معنای [[ظلم]] | |||
# [[امامت]] ابراهیم بعد از [[نبوت]] | |||
*نتیجه: دلالت [[آیه]] بر عصمت امام | |||
*گستره صدق عنوان ظالم | |||
*مراد از امامت | |||
* [[تعیین]] معصومین در قرآن و [[سنت]] | |||
* [[آیه اولی الامر]] | |||
#عصمت [[اولی الامر]] | |||
##معنای [[اطاعت از خدا]] و پیامبر | |||
##کنار هم آمدن [[اطاعت از پیامبر]] و اولی الامر | |||
##اطلاق اطاعت | |||
##اشکال بر اطلاق [[اطاعت]] | |||
#منظور از [[اولوالامر]] | |||
[[آیه تطهیر]] | |||
#مقصود از [[اراده]] | |||
#معنای [[رجس]] | |||
*بررسی چند اشکال | |||
# [[اراده تکوینی]] و [[اختیار]] | |||
#منافات اراده تکوینی با [[دعای پیامبر]] | |||
# [[دلالت]] [[آیه]] بر عدم [[عصمت]] | |||
*مراد از [[اهل بیت]] | |||
*منشأ توهم شمول اهل بیت نسبت به [[همسران پیامبر]] | |||
# [[روایات]] و [[تفاسیر]] منقول از [[عکرمه]]، [[عروه]] و [[مقاتل]] | |||
# [[وحدت سیاق]] | |||
*چگونگی دلالت آیه بر عصمت سایر [[ائمه]] | |||
*روایات | |||
#اهل بیت، همراه و [[همتای قرآن]] | |||
# [[علی بن ابی طالب]]، مدار و [[معیار حق]] | |||
# [[رستگاری]]، در [[پیروی از اهل بیت]] | |||
#اهل بیت، [[مرجع حل اختلافات]] | |||
# [[تفاخر]] دو [[فرشته]] [[امیرالمؤمنین]]{{ع}} | |||
# [[غضب خدا]] برای [[غضب فاطمه]] | |||
* [[شبهات]] | |||
# [[استغفار]] اهل بیت | |||
#رابطه [[مصایب]] [[دنیوی]] و [[گناه]] | |||
# [[دوری از اجتماع]]، منشأ [[اعتقاد به عصمت]] ائمه | |||
==== فصل دوم: [[عصمت فرشتگان]] ==== | |||
* [[ذکر]] اقوال | |||
*عصمت فرشتگان [[وحی]] | |||
# [[براهین عقلی]] | |||
# [[براهین نقلی]] | |||
*عصمت سایر [[فرشتگان]] | |||
# [[آیات قرآن کریم]] | |||
#روایات | |||
*منشأ عصمت فرشتگان | |||
*چند [[شبهه]] | |||
# [[اعتراض]] به [[خلقت آدم]] | |||
# [[سرپیچی]] [[ابلیس]] از [[سجده]] بر [[آدم]] | |||
{{پایان فهرست اثر}} | |||
== دربارهٔ پدیدآورندگان == | == دربارهٔ پدیدآورندگان == | ||
نسخهٔ کنونی تا ۲۸ نوامبر ۲۰۲۳، ساعت ۱۷:۴۷
| پژوهشی در عصمت معصومان (ع) | |
|---|---|
 | |
| زبان | فارسی |
| نویسندگان | حسن یوسفیان، احمد حسین شریفی |
| مذهب | شیعه |
| ناشر | انتشارات پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی |
| محل نشر | قم، ایران |
| سال نشر | ۱۳۸۸ ش |
| تعداد صفحه | ۳۹۰ |
| شابک | ۹۷۸-۹۶۴-۲۹۸۲-۷۱-۴ |
| شماره ملی | م۸۱-۳۷۳۳۸ |
پژوهشی در عصمت معصومان (ع)، کتابی است که با زبان فارسی به تشریح و تبیین مبانی عصمت معصومان (ع) می‌پردازد. این کتاب اثر حسن یوسفیان و احمد حسین شریفی است و انتشارات پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی نشر آن را به عهده داشته است.
دربارهٔ کتاب
- در معرفی کتاب آمده است: «این کتاب با بیانی تحلیلی به بررسی دلایل عقلی و نقلی عصمت انبیاء (ع) پرداخته است. مهمترین مباحث مطرح شده در این کتاب عبارت‌اند از: معنا و حقیقت عصمت، امکان عصمت، عصمت و اختیار، عصمت و موهبت، عصمت در دوران طفولیت، تاریخچه عصمت در ادیان مختلف و در میان مسلمانان، بررسی شبهاتی درباره مبدأ اندیشه عصمت، عصمت انبیا (ع) در مقام تلقی و ابلاغ وحی، دلایل عقلی و نقلی عصمت در مقام تلقی و ابلاغ وحی، عصمت در اعتقادات و دلایل این نوع از عصمت، بررسی شبهات ناظر به عصمت عملی پیامبران، عصمت در خطا و نسیان، عصمت در مذاهب و مکاتب دیگر، عصمت اهل بیت (ع) و دلایل عقلی و نقلی آن، بررسی آیات اولی‌الامر و تطهیر در این زمینه، عصمت فرشتگان و ادله عقلی و نقلی آن»[۱].
فهرست کتاب
- پیشگفتار
- مقدمه
بخش اول: کلیات
فصل اول: معنا و حقیقت عصمت
- عصمت در لغت
- عصمت در اصطلاح
- مبدا پیدایش اصطلاح عصمت
- واژه‌های معادل عصمت
فصل دوم: امکان عصمت
فصل سوم: عصمت و اختیار
- منشا جبری دانستن عصمت
- پیامدهای جبری انگاشتن عصمت
- سقوط از ارزش انسانی
- عدم شایستگی برای الگو شدن
- برتری نداشتن بر سایرین
- ناسازگاری با تکلیف
- بی معنا بودن عصمت
- عدم استحقاق پاداش
- منشا اختیاری عصمت
- عصمت و موهبت
- جمع‌بندی نظریات
- اختیار و عصمت در طفولیت
- اختیار و عصمت از سهو و نسیان
فصل چهارم: تاریخچه عصمت
- عصمت در یهودیت
- عصمت در مسیحیت
- عصمت در دین اسلام
- عصمت در روایات پیامبر(ص)
- عصمت در میان مسلمین صدر اسلام
- مذاکرات پیرامون جنگ بدر
- ذوالشهادتین
- صلح حدیبیه
- تقسیم غنایم حنین
- خطبه خلیفه اول
- شبهاتی پیرامون مبدا اندیشه عصمت
- عدم عصمت پیامبر در منابع اولیه اسلامی
- عصمت، بدعتی از اهل کتاب
- تأثیر فرهنگ ایران باستان
- نقش متصوفه در پیدایش اندیشه عصمت
- تشیع، مبتکر اندیشه عصمت
- آموزه‌های زرتشتی
بخش دوم: عصمت انبیا
فصل اول: عصمت در مقام تلقی و ابلاغ وحی
- شرح چند اصطلاح
- چگونگی دلایل عصمت در تلقی و تبلیغ
- دلایل عقلی
- بعثت و عصمت
- معجزه و عصمت
- هدایت تکوینی و عصمت
- عصمت و رفع اختلاف
- حراست از پیام الهی
- وحی رحمانی؛ نه خواهش نفسانی
- اطاعت بی‌قید و شرط
- چگونگی مصونیت وحی
- بررسی چند شبهه
- واکنش پیامبر در هنگام بعثت
- تردید انبیا در وحی
- افسانه غرانیق
- دخالت در تشریع
- وحی و تجربه دینی
- تحولات وحی در مغرب زمین
- تجربه دینی و خطاپذیری
- تأثیرپذیری برخی از مسلمین
- تجربه دینی و عصمت در ابلاغ وحی
فصل دوم: عصمت در اعتقادات
- بیان اقوال
- بررسی نظریه منسوب به شیعه
- دلایل نظریه مشهور
- عهد الهی
- مقصود از عهد الهی
- دامنه صدق عنوان ظالم
- مناظره امیرالمؤمنین(ع) با عالم یهودی
- رابطه عصمت اعتقادی و هدایت
- شبهات
- تردید ابراهیم(ع) در ربوبیت
- انبیا و امکان شرک
- شک در قدرت خدا
- شریعت پیامبر اسلام قبل از بعثت
فصل سوم: عصمت در اعمال
- چند نکته
- معنای گناه
- مراحل و مراتب گناه
- بررسی الفاظ دلالت کننده بر وقوع گناه
- زمان تکلیف معصومین
- عصمت در حوزه شریعیت
- ویژگی دلایل عصمت از گناه
- عصیان آدم(ع)
- دروغ ابراهیم(ع)
- یوسف و زلیخا
- توبیخ پیامبر(ص)
- گناه پیشین و پسین پیامبر
- افسانه عشق به زینب
- فلسفه ازدواج‌های پیامبر(ص)
فصل چهارم: عصمت از خطا و نسیان
- رابطه علم با عصمت از خطا
- ادله عصمت از هرگونه خطا
- عصمت از خطا در تلقی و ابلاغ وحی
- عصمت از سهو و نسیان در عبادت
- عصمت از خطا در قضاوت
- ارتکاب سهوی گناه
- قضا شدن نماز پیامبر(ص)
- عصمت از خطا در امور عادی
بخش سوم: عصمت در غیر انبیا
مقدمه
فصل اول: عصمت اهل بیت(ع)
- وظایف پیامبر گرامی اسلام
- سرنوشت این وظایف بعد از رحلت پیامبر
- معنای امام
- نتیجه
- قرآن و عصمت امام
- نتیجه: دلالت آیه بر عصمت امام
- گستره صدق عنوان ظالم
- مراد از امامت
- تعیین معصومین در قرآن و سنت
- آیه اولی الامر
- عصمت اولی الامر
- معنای اطاعت از خدا و پیامبر
- کنار هم آمدن اطاعت از پیامبر و اولی الامر
- اطلاق اطاعت
- اشکال بر اطلاق اطاعت
- منظور از اولوالامر
- بررسی چند اشکال
- اراده تکوینی و اختیار
- منافات اراده تکوینی با دعای پیامبر
- دلالت آیه بر عدم عصمت
- مراد از اهل بیت
- منشأ توهم شمول اهل بیت نسبت به همسران پیامبر
- چگونگی دلالت آیه بر عصمت سایر ائمه
- روایات
- اهل بیت، همراه و همتای قرآن
- علی بن ابی طالب، مدار و معیار حق
- رستگاری، در پیروی از اهل بیت
- اهل بیت، مرجع حل اختلافات
- تفاخر دو فرشته امیرالمؤمنین(ع)
- غضب خدا برای غضب فاطمه
- استغفار اهل بیت
- رابطه مصایب دنیوی و گناه
- دوری از اجتماع، منشأ اعتقاد به عصمت ائمه
فصل دوم: عصمت فرشتگان
- عصمت سایر فرشتگان
- آیات قرآن کریم
- روایات
- منشأ عصمت فرشتگان
- چند شبهه
دربارهٔ پدیدآورندگان
| حسن یوسفیان (پدیدآورنده) |
|---|
 |
| احمد حسین شریفی (پدیدآورنده) |
|---|
 |