←امانت بودن بیت المال
| خط ۱۰: | خط ۱۰: | ||
در نظام ارزشی اسلام، به طور کلی [[مال]] و [[ثروت]]، امانت و ودیعه [[خداوند]] است که با اختیارات محدودی به [[انسان]] واگذار شده است. این امانت، فقط یک سطح از [[امانتداری]] انسان در [[اموال]] است و چنان‌چه اموالی به امتی تعلق داشته باشد، سطح دیگری از امانتداری بر آن افزوده می‌شود. متصدیان بیت المال کسانی هستند که در هر دو سطح امانتداری مسئولند؛ چراکه از طرفی عهده‌دار اموالی هستند که به یکایک [[مسلمانان]] تعلق دارد و باید در مقابل منافع و [[مصالح]] آنان [[امانتدار]] خوبی باشند. از طرف دیگر، حامل امانت الهی‌اند و در مقابل خداوند [[مسئول]] خواهند بود؛ به همین دلیل، بی‌احتیاطی در حمل و تصدی بیت المال [[گناه]] مضاعف خواهد داشت. | در نظام ارزشی اسلام، به طور کلی [[مال]] و [[ثروت]]، امانت و ودیعه [[خداوند]] است که با اختیارات محدودی به [[انسان]] واگذار شده است. این امانت، فقط یک سطح از [[امانتداری]] انسان در [[اموال]] است و چنان‌چه اموالی به امتی تعلق داشته باشد، سطح دیگری از امانتداری بر آن افزوده می‌شود. متصدیان بیت المال کسانی هستند که در هر دو سطح امانتداری مسئولند؛ چراکه از طرفی عهده‌دار اموالی هستند که به یکایک [[مسلمانان]] تعلق دارد و باید در مقابل منافع و [[مصالح]] آنان [[امانتدار]] خوبی باشند. از طرف دیگر، حامل امانت الهی‌اند و در مقابل خداوند [[مسئول]] خواهند بود؛ به همین دلیل، بی‌احتیاطی در حمل و تصدی بیت المال [[گناه]] مضاعف خواهد داشت. | ||
[[رسول خدا]] {{صل}} فرمود: [[امام علی]] {{ع}} در مقابل برده [[پیری]] که برای [[آزادی]] خویش از بیت المال استمداد کرده بود، فرمود:{{متن حدیث|وَ اللَّهِ مَا هُوَ بِكَدِّ يَدِي وَ لَا تُرَاثِي مِنَ الْوَالِدِ وَ لَكِنَّهَا أَمَانَةٌ... فَأَنَا أُؤَدِّيهَا إِلَى أَهْلِهَا}}<ref>ابن‌شهرآشوب، مناقب آل ابی طالب، ج۲، ص۱۱۰.</ref>؛ «به [[خدا]] قسم! این مال نه دسترنج خودم و نه [[میراث]] پدری من است؛ اما امانتی نزد من است؛ پس آن را به اهلش مستحق | [[رسول خدا]] {{صل}} فرمود: [[امام علی]] {{ع}} در مقابل برده [[پیری]] که برای [[آزادی]] خویش از بیت المال استمداد کرده بود، فرمود:{{متن حدیث|وَ اللَّهِ مَا هُوَ بِكَدِّ يَدِي وَ لَا تُرَاثِي مِنَ الْوَالِدِ وَ لَكِنَّهَا أَمَانَةٌ... فَأَنَا أُؤَدِّيهَا إِلَى أَهْلِهَا}}<ref>ابن‌شهرآشوب، مناقب آل ابی طالب، ج۲، ص۱۱۰.</ref>؛ «به [[خدا]] قسم! این مال نه دسترنج خودم و نه [[میراث]] پدری من است؛ اما امانتی نزد من است؛ پس آن را به اهلش مستحق واقعی آن تحویل می‌دهم». | ||
و لازم است که در [[مصرف]] امانتی این چنین بی‌نهایت دقت و [[احتیاط]] شود؛ چنان که حضرت به [[کارگزاران]] خویش [[فرمان]] داد: {{متن حدیث|أَدِقُّوا أَقْلَامَكُمْ وَ قَارِبُوا بَيْنَ سُطُورِكُمْ وَ احْذِفُوا عَنِّي فُضُولَكُمْ وَ اقْصِدُوا قَصْدَ الْمَعَانِي وَ إِيَّاكُمْ وَ الْإِكْثَارَ فَإِنَّ أَمْوَالَ الْمُسْلِمِينَ لَا تَحْتَمِلُ الْإِضْرَارَ}}<ref>صدوق، الخصال، ص۳۱۰، ح۸۵؛ مجلسی، محمدباقر، بحارالانوار، ج۴۱، ص۱۰۵.</ref>؛ «قلم‌های خود را تیز کنید و سطرهای خود را نزدیک هم قرار دهید، و کلمات اضافی را حذف کنید و در حد رساندن معانی، [[اعتدال]] را رعایت کنید، و مبادا [[زیاده‌روی]] کنید! به [[درستی]] که اموال مسلمانان تحمل ضرر را ندارد»<ref>[[سید رضا حسینی|حسینی، سید رضا]]، [[بیت المال (مقاله)| مقاله «بیت المال»]]، [[دانشنامه امام علی ج۷ (کتاب)|دانشنامه امام علی]]، ج۷، ص ۴۲۷.</ref>. | و لازم است که در [[مصرف]] امانتی این چنین بی‌نهایت دقت و [[احتیاط]] شود؛ چنان که حضرت به [[کارگزاران]] خویش [[فرمان]] داد: {{متن حدیث|أَدِقُّوا أَقْلَامَكُمْ وَ قَارِبُوا بَيْنَ سُطُورِكُمْ وَ احْذِفُوا عَنِّي فُضُولَكُمْ وَ اقْصِدُوا قَصْدَ الْمَعَانِي وَ إِيَّاكُمْ وَ الْإِكْثَارَ فَإِنَّ أَمْوَالَ الْمُسْلِمِينَ لَا تَحْتَمِلُ الْإِضْرَارَ}}<ref>صدوق، الخصال، ص۳۱۰، ح۸۵؛ مجلسی، محمدباقر، بحارالانوار، ج۴۱، ص۱۰۵.</ref>؛ «قلم‌های خود را تیز کنید و سطرهای خود را نزدیک هم قرار دهید، و کلمات اضافی را حذف کنید و در حد رساندن معانی، [[اعتدال]] را رعایت کنید، و مبادا [[زیاده‌روی]] کنید! به [[درستی]] که اموال مسلمانان تحمل ضرر را ندارد»<ref>[[سید رضا حسینی|حسینی، سید رضا]]، [[بیت المال (مقاله)| مقاله «بیت المال»]]، [[دانشنامه امام علی ج۷ (کتاب)|دانشنامه امام علی]]، ج۷، ص ۴۲۷.</ref>. | ||