اعتکاف در قرآن: تفاوت میان نسخه‌ها

خط ۲۳: خط ۲۳:
== شرایط و احکام اعتکاف ==
== شرایط و احکام اعتکاف ==
افزون بر شرایط [[عامه]] [[تکلیف]] و [[نیت]]<ref>جواهرالکلام، ج۱۷، ص۱۶۱؛ الفقه الاسلامی، ج ۳، ص ۱۷۶۱ ـ ۱۷۶۲.</ref> برای معتکف، اعتکاف شرایط و احکام دیگری نیز دارد، از جمله:
افزون بر شرایط [[عامه]] [[تکلیف]] و [[نیت]]<ref>جواهرالکلام، ج۱۷، ص۱۶۱؛ الفقه الاسلامی، ج ۳، ص ۱۷۶۱ ـ ۱۷۶۲.</ref> برای معتکف، اعتکاف شرایط و احکام دیگری نیز دارد، از جمله:
# روزه: فقهای امامیه، با استناد به [[روایات]]، روزه (اعم از [[واجب]] و [[مستحب]]) را از شرایط اعتکاف می‌دانند<ref>الخلاف، ج ۲، ص ۲۲۷؛ جواهرالکلام، ج ۱، ص ۱۶۴.</ref>. برخی اعتکاف پیامبر در ماه رمضان را دلیل دیگری بر این امر دانسته‌اند<ref>جواهرالکلام، ج ۱۷، ص ۱۶۴.</ref>. به نظر بعضی ظاهر آیه {{متن قرآن|أُحِلَّ لَكُمْ لَيْلَةَ الصِّيَامِ الرَّفَثُ إِلَى نِسَائِكُمْ هُنَّ لِبَاسٌ لَكُمْ وَأَنْتُمْ لِبَاسٌ لَهُنَّ عَلِمَ اللَّهُ أَنَّكُمْ كُنْتُمْ تَخْتَانُونَ أَنْفُسَكُمْ فَتَابَ عَلَيْكُمْ وَعَفَا عَنْكُمْ فَالْآنَ بَاشِرُوهُنَّ وَابْتَغُوا مَا كَتَبَ اللَّهُ لَكُمْ وَكُلُوا وَاشْرَبُوا حَتَّى يَتَبَيَّنَ لَكُمُ الْخَيْطُ الْأَبْيَضُ مِنَ الْخَيْطِ الْأَسْوَدِ مِنَ الْفَجْرِ ثُمَّ أَتِمُّوا الصِّيَامَ إِلَى اللَّيْلِ وَلَا تُبَاشِرُوهُنَّ وَأَنْتُمْ عَاكِفُونَ فِي الْمَسَاجِدِ تِلْكَ حُدُودُ اللَّهِ فَلَا تَقْرَبُوهَا كَذَلِكَ يُبَيِّنُ اللَّهُ آيَاتِهِ لِلنَّاسِ لَعَلَّهُمْ يَتَّقُونَ}}<ref>«آمیزش با زنانتان در شب روزه‌داری برای شما حلال شده است. آنها جامه شما و شما جامه آنهایید. خداوند معلوم داشت که شما با خود نادرستی می‌ورزیدید، بنابراین، از شما در گذشت و شما را بخشود؛ اکنون (می‌توانید) با آنان آمیزش کنید و آنچه خداوند برای شما مقرّر داشته است باز جویید، و تا سپیدی سپیده‌دم از سیاهی (شب) برای شما آشکار شود (می‌توانید) بخورید و بیاشامید؛ سپس روزه را تا شب به پایان رسانید و در حالی که در مسجدها اعتکاف کرده‌اید از آنان کام مجویید، اینها حدود خداوند است، به آنها نزدیک نشوید. خداوند این چنین آیاتش را برای مردم روشن می‌گرداند باشد که آنان پرهیزگاری ورزند» سوره بقره، آیه ۱۸۷.</ref> نیز اشعار به این امر دارد، زیرا مخاطبان [[نهی]] از آمیزش، در این آیه روزه‌داران هستند. بنابراین آیه، اعتکاف تنها برای روزه‌داران جایز است و جواز آن برای غیر روزه‌داران [[نیازمند]] دلیل است<ref>مسالک الافهام، ج ۱، ص ۳۵۴.</ref>. البته گروهی از [[فقهای اهل سنت]] [[اعتکاف]] را بدون [[روزه]] نیز جایز می‌دانند<ref>الخلاف، ج ۲، ص ۲۲۸؛ الفقه الاسلامی، ج ۳، ص ۱۷۶۲.</ref>.
# روزه: فقهای امامیه، با استناد به [[روایات]]، روزه (اعم از [[واجب]] و [[مستحب]]) را از شرایط اعتکاف می‌دانند<ref>الخلاف، ج ۲، ص ۲۲۷؛ جواهرالکلام، ج ۱، ص ۱۶۴.</ref>. برخی اعتکاف پیامبر در ماه رمضان را دلیل دیگری بر این امر دانسته‌اند<ref>جواهرالکلام، ج ۱۷، ص ۱۶۴.</ref>. به نظر بعضی ظاهر آیه {{متن قرآن|أُحِلَّ لَكُمْ لَيْلَةَ الصِّيَامِ الرَّفَثُ إِلَى نِسَائِكُمْ هُنَّ لِبَاسٌ لَكُمْ وَأَنْتُمْ لِبَاسٌ لَهُنَّ عَلِمَ اللَّهُ أَنَّكُمْ كُنْتُمْ تَخْتَانُونَ أَنْفُسَكُمْ فَتَابَ عَلَيْكُمْ وَعَفَا عَنْكُمْ فَالْآنَ بَاشِرُوهُنَّ وَابْتَغُوا مَا كَتَبَ اللَّهُ لَكُمْ وَكُلُوا وَاشْرَبُوا حَتَّى يَتَبَيَّنَ لَكُمُ الْخَيْطُ الْأَبْيَضُ مِنَ الْخَيْطِ الْأَسْوَدِ مِنَ الْفَجْرِ ثُمَّ أَتِمُّوا الصِّيَامَ إِلَى اللَّيْلِ وَلَا تُبَاشِرُوهُنَّ وَأَنْتُمْ عَاكِفُونَ فِي الْمَسَاجِدِ تِلْكَ حُدُودُ اللَّهِ فَلَا تَقْرَبُوهَا كَذَلِكَ يُبَيِّنُ اللَّهُ آيَاتِهِ لِلنَّاسِ لَعَلَّهُمْ يَتَّقُونَ}}<ref>«آمیزش با زنانتان در شب روزه‌داری برای شما حلال شده است. آنها جامه شما و شما جامه آنهایید. خداوند معلوم داشت که شما با خود نادرستی می‌ورزیدید، بنابراین، از شما در گذشت و شما را بخشود؛ اکنون (می‌توانید) با آنان آمیزش کنید و آنچه خداوند برای شما مقرّر داشته است باز جویید، و تا سپیدی سپیده‌دم از سیاهی (شب) برای شما آشکار شود (می‌توانید) بخورید و بیاشامید؛ سپس روزه را تا شب به پایان رسانید و در حالی که در مسجدها اعتکاف کرده‌اید از آنان کام مجویید، اینها حدود خداوند است، به آنها نزدیک نشوید. خداوند این چنین آیاتش را برای مردم روشن می‌گرداند باشد که آنان پرهیزگاری ورزند» سوره بقره، آیه ۱۸۷.</ref> نیز اشعار به این امر دارد، زیرا مخاطبان [[نهی]] از آمیزش، در این آیه روزه‌داران هستند. بنابراین آیه، اعتکاف تنها برای روزه‌داران جایز است و جواز آن برای غیر روزه‌داران [[نیازمند]] دلیل است<ref>مسالک الافهام، ج ۱، ص ۳۵۴.</ref>. البته گروهی از فقهای [[اهل سنت]] [[اعتکاف]] را بدون [[روزه]] نیز جایز می‌دانند<ref>الخلاف، ج ۲، ص ۲۲۸؛ الفقه الاسلامی، ج ۳، ص ۱۷۶۲.</ref>.
# حداقل اعتکاف به نظر [[امامیه]] سه [[روز]]<ref>جواهر الکلام، ج ۱۷، ص ۱۶۶.</ref> و به نظر برخی از علمای [[اهل سنت]] یک شبانه روز است. برخی دیگر با استناد به اطلاق [[آیه]] {{متن قرآن|أُحِلَّ لَكُمْ لَيْلَةَ الصِّيَامِ الرَّفَثُ إِلَى نِسَائِكُمْ هُنَّ لِبَاسٌ لَكُمْ وَأَنْتُمْ لِبَاسٌ لَهُنَّ عَلِمَ اللَّهُ أَنَّكُمْ كُنْتُمْ تَخْتَانُونَ أَنْفُسَكُمْ فَتَابَ عَلَيْكُمْ وَعَفَا عَنْكُمْ فَالْآنَ بَاشِرُوهُنَّ وَابْتَغُوا مَا كَتَبَ اللَّهُ لَكُمْ وَكُلُوا وَاشْرَبُوا حَتَّى يَتَبَيَّنَ لَكُمُ الْخَيْطُ الْأَبْيَضُ مِنَ الْخَيْطِ الْأَسْوَدِ مِنَ الْفَجْرِ ثُمَّ أَتِمُّوا الصِّيَامَ إِلَى اللَّيْلِ وَلَا تُبَاشِرُوهُنَّ وَأَنْتُمْ عَاكِفُونَ فِي الْمَسَاجِدِ تِلْكَ حُدُودُ اللَّهِ فَلَا تَقْرَبُوهَا كَذَلِكَ يُبَيِّنُ اللَّهُ آيَاتِهِ لِلنَّاسِ لَعَلَّهُمْ يَتَّقُونَ}}<ref>«آمیزش با زنانتان در شب روزه‌داری برای شما حلال شده است. آنها جامه شما و شما جامه آنهایید. خداوند معلوم داشت که شما با خود نادرستی می‌ورزیدید، بنابراین، از شما در گذشت و شما را بخشود؛ اکنون (می‌توانید) با آنان آمیزش کنید و آنچه خداوند برای شما مقرّر داشته است باز جویید، و تا سپیدی سپیده‌دم از سیاهی (شب) برای شما آشکار شود (می‌توانید) بخورید و بیاشامید؛ سپس روزه را تا شب به پایان رسانید و در حالی که در مسجدها اعتکاف کرده‌اید از آنان کام مجویید، اینها حدود خداوند است، به آنها نزدیک نشوید. خداوند این چنین آیاتش را برای مردم روشن می‌گرداند باشد که آنان پرهیزگاری ورزند» سوره بقره، آیه ۱۸۷.</ref> مدت زمانی کوتاه را که وقوف بر آن [[صدق]] کند، کافی دانسته‌اند<ref> احکام القرآن، ج ۱، ص ۳۳۶؛ تفسیر قرطبی، ج ۲، ص ۲۲۲؛ الفقه الاسلامی، ج ۳، ص ۱۷۵۲.</ref>.
# حداقل اعتکاف به نظر [[امامیه]] سه [[روز]]<ref>جواهر الکلام، ج ۱۷، ص ۱۶۶.</ref> و به نظر برخی از علمای [[اهل سنت]] یک شبانه روز است. برخی دیگر با استناد به اطلاق [[آیه]] {{متن قرآن|أُحِلَّ لَكُمْ لَيْلَةَ الصِّيَامِ الرَّفَثُ إِلَى نِسَائِكُمْ هُنَّ لِبَاسٌ لَكُمْ وَأَنْتُمْ لِبَاسٌ لَهُنَّ عَلِمَ اللَّهُ أَنَّكُمْ كُنْتُمْ تَخْتَانُونَ أَنْفُسَكُمْ فَتَابَ عَلَيْكُمْ وَعَفَا عَنْكُمْ فَالْآنَ بَاشِرُوهُنَّ وَابْتَغُوا مَا كَتَبَ اللَّهُ لَكُمْ وَكُلُوا وَاشْرَبُوا حَتَّى يَتَبَيَّنَ لَكُمُ الْخَيْطُ الْأَبْيَضُ مِنَ الْخَيْطِ الْأَسْوَدِ مِنَ الْفَجْرِ ثُمَّ أَتِمُّوا الصِّيَامَ إِلَى اللَّيْلِ وَلَا تُبَاشِرُوهُنَّ وَأَنْتُمْ عَاكِفُونَ فِي الْمَسَاجِدِ تِلْكَ حُدُودُ اللَّهِ فَلَا تَقْرَبُوهَا كَذَلِكَ يُبَيِّنُ اللَّهُ آيَاتِهِ لِلنَّاسِ لَعَلَّهُمْ يَتَّقُونَ}}<ref>«آمیزش با زنانتان در شب روزه‌داری برای شما حلال شده است. آنها جامه شما و شما جامه آنهایید. خداوند معلوم داشت که شما با خود نادرستی می‌ورزیدید، بنابراین، از شما در گذشت و شما را بخشود؛ اکنون (می‌توانید) با آنان آمیزش کنید و آنچه خداوند برای شما مقرّر داشته است باز جویید، و تا سپیدی سپیده‌دم از سیاهی (شب) برای شما آشکار شود (می‌توانید) بخورید و بیاشامید؛ سپس روزه را تا شب به پایان رسانید و در حالی که در مسجدها اعتکاف کرده‌اید از آنان کام مجویید، اینها حدود خداوند است، به آنها نزدیک نشوید. خداوند این چنین آیاتش را برای مردم روشن می‌گرداند باشد که آنان پرهیزگاری ورزند» سوره بقره، آیه ۱۸۷.</ref> مدت زمانی کوتاه را که وقوف بر آن [[صدق]] کند، کافی دانسته‌اند<ref> احکام القرآن، ج ۱، ص ۳۳۶؛ تفسیر قرطبی، ج ۲، ص ۲۲۲؛ الفقه الاسلامی، ج ۳، ص ۱۷۵۲.</ref>.
# شرط دیگر، انجام دادن این [[عبادت]] در [[مسجد]] است. همه [[علمای اسلامی]] به جز [[حنفیان]] که اعتکاف [[زن]] را در خانه‌اش جایز دانسته‌اند<ref> الفقه الاسلامی، ج ۳، ص ۱۷۶۲.</ref> بر این شرط اتفاق نظر دارند<ref>جواهر الکلام، ج ۱۷، ص ۱۷۰؛ الفقه الاسلامی، ج ۳، ص ۱۷۶۲.</ref>. مستند امامیه در این شرط [[روایات]] است؛ اما گروهی از [[عالمان اهل سنت]] آن را از جمله {{متن قرآن| وَأَنْتُمْ عَاكِفُونَ فِي الْمَسَاجِدِ }} استفاده کرده‌اند<ref>تفسیر قرطبی، ج ۲، ص ۲۲۲.</ref>. در ردّ این استناد گفته شده که آیه فقط بر [[حرمت]] مباشرت با [[زنان]] در حال اعتکاف در مسجد، دلالت دارد؛ نه بر شرطیت مسجد در اعتکاف<ref>مسالک الافهام، ج ۱، ص ۳۵۰.</ref>. در اینکه مقصود از مسجد چه مسجدی است، بین علمای اسلامی [[اختلاف]] است؛ از ظاهر جمله {{متن قرآن| وَأَنْتُمْ عَاكِفُونَ فِي الْمَسَاجِدِ }} جواز اعتکاف در هر مسجدی استفاده می‌شود<ref>مسالک الافهام، ج ۱، ص ۳۵۱.</ref>، زیرا {{متن قرآن|الْمَسَاجِدِ}} عام و شامل همه [[مساجد]] است؛ ولی امامیه با استناد به روایات، عموم آیه را به مساجد چهارگانه، یعنی [[مسجدالحرام]]، [[مسجدالنبی]] [[مسجد کوفه]] و مسجد [[بصره]]<ref> الخلاف، ج ۲، ص ۲۲۷.</ref> و [[مسجد جامع]] هر [[شهر]]<ref>کنزالعرفان، ج ۱، ص ۲۱۶؛ جواهرالکلام، ج ۱۷، ص ۱۷۱.</ref> تخصیص زده‌اند. نظر گروهی از [[اهل سنت]] نیز همین است<ref>تفسیر قرطبی، ج ۲، ص ۲۲۲.</ref>؛ ولی عده‌ای از فقهای [[فریقین]]، بر [[مساجد]] فوق، مساجدی دیگر افزوده‌اند<ref>کنزالعرفان، ج ۱، ص ۲۱۶؛ مسالک الافهام، ج ۱، ص ۳۵۱؛ الفقه الاسلامی، ج ۳، ص ۱۷۵۲ ـ ۱۷۵۶.</ref>) شایان ذکر است که حضور در [[مسجد]] و خارج نشدن از آن در مدت [[اعتکاف]]، جز برای کارهای ضروری و رفع [[حاجت]]، لازم است<ref>جواهرالکلام، ج ۱۷، ص ۱۷۶ ـ ۱۷۷.</ref>.
# شرط دیگر، انجام دادن این [[عبادت]] در [[مسجد]] است. همه [[علمای اسلامی]] به جز [[حنفیان]] که اعتکاف [[زن]] را در خانه‌اش جایز دانسته‌اند<ref> الفقه الاسلامی، ج ۳، ص ۱۷۶۲.</ref> بر این شرط اتفاق نظر دارند<ref>جواهر الکلام، ج ۱۷، ص ۱۷۰؛ الفقه الاسلامی، ج ۳، ص ۱۷۶۲.</ref>. مستند امامیه در این شرط [[روایات]] است؛ اما گروهی از عالمان اهل سنت آن را از جمله {{متن قرآن| وَأَنْتُمْ عَاكِفُونَ فِي الْمَسَاجِدِ }} استفاده کرده‌اند<ref>تفسیر قرطبی، ج ۲، ص ۲۲۲.</ref>. در ردّ این استناد گفته شده که آیه فقط بر [[حرمت]] مباشرت با [[زنان]] در حال اعتکاف در مسجد، دلالت دارد؛ نه بر شرطیت مسجد در اعتکاف<ref>مسالک الافهام، ج ۱، ص ۳۵۰.</ref>. در اینکه مقصود از مسجد چه مسجدی است، بین علمای اسلامی [[اختلاف]] است؛ از ظاهر جمله {{متن قرآن| وَأَنْتُمْ عَاكِفُونَ فِي الْمَسَاجِدِ }} جواز اعتکاف در هر مسجدی استفاده می‌شود<ref>مسالک الافهام، ج ۱، ص ۳۵۱.</ref>، زیرا {{متن قرآن|الْمَسَاجِدِ}} عام و شامل همه [[مساجد]] است؛ ولی امامیه با استناد به روایات، عموم آیه را به مساجد چهارگانه، یعنی [[مسجدالحرام]]، [[مسجدالنبی]] [[مسجد کوفه]] و مسجد [[بصره]]<ref> الخلاف، ج ۲، ص ۲۲۷.</ref> و مسجد جامع هر [[شهر]]<ref>کنزالعرفان، ج ۱، ص ۲۱۶؛ جواهرالکلام، ج ۱۷، ص ۱۷۱.</ref> تخصیص زده‌اند. نظر گروهی از [[اهل سنت]] نیز همین است<ref>تفسیر قرطبی، ج ۲، ص ۲۲۲.</ref>؛ ولی عده‌ای از فقهای [[فریقین]]، بر [[مساجد]] فوق، مساجدی دیگر افزوده‌اند<ref>کنزالعرفان، ج ۱، ص ۲۱۶؛ مسالک الافهام، ج ۱، ص ۳۵۱؛ الفقه الاسلامی، ج ۳، ص ۱۷۵۲ ـ ۱۷۵۶.</ref>) شایان ذکر است که حضور در [[مسجد]] و خارج نشدن از آن در مدت [[اعتکاف]]، جز برای کارهای ضروری و رفع [[حاجت]]، لازم است<ref>جواهرالکلام، ج ۱۷، ص ۱۷۶ ـ ۱۷۷.</ref>.
# اجتناب از مباشرت با [[زنان]]<ref>شرایع‌الاسلام، ج ۱، ص ۲۱۹.</ref>. [[قرآن]] مباشرت با زنان را بر [[معتکف]] [[ممنوع]] کرده است: {{متن قرآن| وَلَا تُبَاشِرُوهُنَّ وَأَنْتُمْ عَاكِفُونَ فِي الْمَسَاجِدِ }} افزون بر [[آیه]] فوق، [[روایات مستفیض]] نیز بر این امر دلالت دارد<ref>وسائل الشیعه، ج ۱۰، ص ۵۴۵؛ جامع احادیث الشیعه، ج ۱۱، ص ۷۸۰.</ref>. به نظر علمای [[امامیه]] آیه و [[روایات]] پیش گفته شمول داشته و هرگونه لمس، تقبیل و تماس شهوت‌آمیز را نیز دربر می‌گیرد<ref> کنزالعرفان، ج ۱، ص ۲۱۶؛ جواهرالکلام، ج ۱۷، ص ۱۹۹ ـ ۲۰۰.</ref>، هرچند برخی از امامیه و جمعی از اهل سنت، انصراف آیه را به آمیزش دانسته و سرایت آن به مقدمات مذکور را بعید می‌دانند<ref>مسالک الافهام، ج ۱، ص ۳۵۰.</ref>، بلکه رد کرده‌اند<ref> احکام‌القرآن، ج۱، ص۳۳۹؛ الفرقان، ج ۲، ص ۷۲.</ref>؛ همچنین از اینکه در آیه مورد بحث، قرآن مباشرت با زنان در شب‌های [[ماه رمضان]] را برای روزه‌داران روا شمرده: {{متن قرآن|فَالْآنَ بَاشِرُوهُنَّ}} و سپس معتکفان را ازاین عمل منع کرده است: {{متن قرآن| وَلَا تُبَاشِرُوهُنَّ وَأَنْتُمْ عَاكِفُونَ فِي الْمَسَاجِدِ }} به دست می‌آید که آمیزش در شب‌های اعتکاف نیز بر معتکف [[حرام]] است<ref>المیزان، ج ۲، ص ۴۹؛ راهنما، ج ۱، ص ۶۱۰.</ref>. فقهای فریقین نیز بر همین [[رأی]] هستند<ref>جواهرالکلام، ج۱۷، ص۲۰۴ ـ ۲۰۵؛ الفقه‌الاسلامی، ج ۳، ص ۱۷۷۷.</ref>. افزون بر [[حرمت]] آمیزش با زنان، [[اعمال]] دیگری چون استفاده از بوی خوش، [[خرید و فروش]]، [[مشاجره]] و [[جدال]] نیز در این مدت بر معتکفان [[حرام]] است<ref>جواهرالکلام، ج ۱۷، ص ۲۰۲ ـ ۲۰۴.</ref>. [[قرآن]] در پایان [[آیه]] مذکور، [[احکام]] مطرح شده در این آیه، از جمله [[حکم]] [[اعتکاف]] را از [[حدود الهی]] می‌شمارد که [[مؤمنان]] نباید آن را سبک بشمارند و از آن تعدّی کنند: {{متن قرآن|تِلْكَ حُدُودُ اللَّهِ فَلَا تَقْرَبُوهَا}} سپس رعایت این [[احکام]] را موجب ایجاد [[تقوا]] و [[پرهیزگاری]] در [[انسان]] دانسته است: {{متن قرآن|كَذَلِكَ يُبَيِّنُ اللَّهُ آيَاتِهِ لِلنَّاسِ لَعَلَّهُمْ يَتَّقُونَ}}<ref>[[فتاح آقازاده|آقازاده، فتاح]]، [[اعتکاف - آقازاده (مقاله)|مقاله «اعتکاف»]]، [[دائرةالمعارف قرآن کریم ج۳ (کتاب)|دائرةالمعارف قرآن کریم ج۳]].</ref>.
# اجتناب از مباشرت با [[زنان]]<ref>شرایع‌الاسلام، ج ۱، ص ۲۱۹.</ref>. [[قرآن]] مباشرت با زنان را بر [[معتکف]] ممنوع کرده است: {{متن قرآن| وَلَا تُبَاشِرُوهُنَّ وَأَنْتُمْ عَاكِفُونَ فِي الْمَسَاجِدِ }} افزون بر [[آیه]] فوق، روایات مستفیض نیز بر این امر دلالت دارد<ref>وسائل الشیعه، ج ۱۰، ص ۵۴۵؛ جامع احادیث الشیعه، ج ۱۱، ص ۷۸۰.</ref>. به نظر علمای [[امامیه]] آیه و [[روایات]] پیش گفته شمول داشته و هرگونه لمس، تقبیل و تماس شهوت‌آمیز را نیز دربر می‌گیرد<ref> کنزالعرفان، ج ۱، ص ۲۱۶؛ جواهرالکلام، ج ۱۷، ص ۱۹۹ ـ ۲۰۰.</ref>، هرچند برخی از امامیه و جمعی از اهل سنت، انصراف آیه را به آمیزش دانسته و سرایت آن به مقدمات مذکور را بعید می‌دانند<ref>مسالک الافهام، ج ۱، ص ۳۵۰.</ref>، بلکه رد کرده‌اند<ref> احکام‌القرآن، ج۱، ص۳۳۹؛ الفرقان، ج ۲، ص ۷۲.</ref>؛ همچنین از اینکه در آیه مورد بحث، قرآن مباشرت با زنان در شب‌های [[ماه رمضان]] را برای روزه‌داران روا شمرده: {{متن قرآن|فَالْآنَ بَاشِرُوهُنَّ}} و سپس معتکفان را ازاین عمل منع کرده است: {{متن قرآن| وَلَا تُبَاشِرُوهُنَّ وَأَنْتُمْ عَاكِفُونَ فِي الْمَسَاجِدِ }} به دست می‌آید که آمیزش در شب‌های اعتکاف نیز بر معتکف [[حرام]] است<ref>المیزان، ج ۲، ص ۴۹؛ راهنما، ج ۱، ص ۶۱۰.</ref>. فقهای فریقین نیز بر همین رأی هستند<ref>جواهرالکلام، ج۱۷، ص۲۰۴ ـ ۲۰۵؛ الفقه‌الاسلامی، ج ۳، ص ۱۷۷۷.</ref>. افزون بر [[حرمت]] آمیزش با زنان، [[اعمال]] دیگری چون استفاده از بوی خوش، [[خرید و فروش]]، [[مشاجره]] و [[جدال]] نیز در این مدت بر معتکفان [[حرام]] است<ref>جواهرالکلام، ج ۱۷، ص ۲۰۲ ـ ۲۰۴.</ref>. [[قرآن]] در پایان [[آیه]] مذکور، [[احکام]] مطرح شده در این آیه، از جمله [[حکم]] [[اعتکاف]] را از [[حدود الهی]] می‌شمارد که [[مؤمنان]] نباید آن را سبک بشمارند و از آن تعدّی کنند: {{متن قرآن|تِلْكَ حُدُودُ اللَّهِ فَلَا تَقْرَبُوهَا}} سپس رعایت این [[احکام]] را موجب ایجاد [[تقوا]] و [[پرهیزگاری]] در [[انسان]] دانسته است: {{متن قرآن|كَذَلِكَ يُبَيِّنُ اللَّهُ آيَاتِهِ لِلنَّاسِ لَعَلَّهُمْ يَتَّقُونَ}}<ref>[[فتاح آقازاده|آقازاده، فتاح]]، [[اعتکاف - آقازاده (مقاله)|مقاله «اعتکاف»]]، [[دائرةالمعارف قرآن کریم ج۳ (کتاب)|دائرةالمعارف قرآن کریم ج۳]].</ref>.


== منابع ==
== منابع ==
۱۱۷٬۱۶۶

ویرایش